Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP2/443-1033/13/AW
z 19 grudnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 września 2013 r. (data wpływu 26 września 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności obciążenia kontrahenta za przestoje w produkcji - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności obciążenia kontrahenta za przestoje w produkcji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka i jej kontrahent są podatnikami VAT czynnymi. Kontrahent nie dostarcza na czas komponentów do produkcji powodując przez to przestój w produkcji, wobec czego zgadza się na zapłatę sumy pieniężnej. Podstawą obciążenia może być kwota dwojakiego rodzaju:

• stanowiąca równowartość poniesionych kosztów przestoju,
  
• wynegocjowana pomiędzy stronami kwota powyżej kosztów przestoju poniesionych przez Spółkę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy obciążenie kontrahenta za przestoje w produkcji stanowi świadczenie usługi i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, obciążenie kontrahenta za przestoje w produkcji, zarówno w równowartości poniesionych kosztów, jak i według stawki wynegocjowanej, nie stanowi świadczenia usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym nie podlega tej ustawie.

Po powołaniu treści art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług Spółka wskazała, że przez świadczenie usług należy rozumieć m.in. „zobowiązanie się do powstrzymywania czynności” lub tolerowania czynności lub sytuacji. A zatem świadczeniem usługi będzie:

• działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby będącej konsumentem świadczenia),
  
• zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Spółka podkreśliła, że nie każde działanie będzie podlegało opodatkowaniu, gdyż aby mogło być uznane za podlegające opodatkowaniu, musi istnieć konsument osiągający konkretną, wymierną korzyść majątkową. Dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnieść konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, to świadczenie to nie będzie usługą. Prezentowane stanowisko jest zgodne z wyrokiem WSA w Białymstoku z dnia 28 sierpnia r., sygn. akt I SA/Bk 254/07, który stwierdził, że w przypadku usługi świadczeniobiorca (konsument) musi odnieść choćby potencjalną korzyść, musi więc wystąpić „konsumpcja świadczenia”.

Wskazała, że korzyścią majątkową jest każde przysporzenie do majątku danej osoby, do którego dochodzi wtedy, gdy ulegają zwiększeniu lub pojawiają się nowe pozycje wśród aktywów albo ulegają zmniejszeniu lub odpadają pewne pozycje wśród pasywów majątku tej osoby (Z. Radwański „System prawa prywatnego. Tom 6. Prawo zobowiązań – część ogólna”, Warszawa 2009, str. 242).

Spółka podniosła, że zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności czy też sytuacji w zamian za np. subsydia lub odszkodowania, podlega opodatkowaniu, gdy tego rodzaju zaniechania lub znoszenia powodują uzyskanie bezpośredniej korzyści przez wynagradzającego (płacącego). Jeśli tego rodzaju sytuacje zaniechania działań lub tolerowania stanów nie przynoszą bezpośredniej korzyści podmiotowi płacącemu za ich trwanie, nie podlegają podatkowi (Leksykon VAT 2011 – tom. I J. Zubrzycki, str. 43). W przypadku świadczenia, którego istotą jest zaniechanie bądź też tolerowanie, jeżeli nie można wskazać podmiotu, który z danego zaniechania odniósłby korzyści, wówczas świadczenie to nie będzie stanowiło usługi.

Spółka zauważyła, że TSUE w orzeczeniu C-215/94 nie uznał powstrzymania się od produkcji rolnej za odszkodowaniem za świadczenie usługi, chociaż można było uznać, że z zaniechaniem tym wiążą się korzyści w postaci prawidłowego (złożonego) funkcjonowania rynku produktów rolnych, to jednak nie można było wskazać konkretnych korzyści, jakie odniósłby dany podmiot z powodu zaniechania przez konkretnego rolnika produkcji rolnej.

Wskazała, że opisany we wniosku przestój był sytuacją niepożądaną, z której kontrahent nie czerpał korzyści, jak również nie doszło do zwiększenia wartości aktywów po jego stronie. Zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji można zaś uznać za usługę jedynie w sytuacji, gdy wynika ono z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego (T. Michalik Vat. Komentarz, Legalis 2012).

Spółka stwierdziła, że obciążenie za przestój w produkcji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy jest spełniona którakolwiek z poniższych przesłanek:

• brak jest konsumenta usługi odnoszącego korzyść,
  
• zaniechanie bądź tolerowanie nie wynika ze stosunku zobowiązaniowego i jest stanem niepożądanym, na które obie strony czynności nie mają wpływu,
  
• strona wypłacająca odszkodowanie nie osiąga korzyści ze strony podmiotu otrzymującego odszkodowanie.

Wskazała, że wypłata odszkodowania za ewentualny przestój nie stanowiła elementu zobowiązaniowego, a zatem nie można uznać, że godziła się ona z opóźnieniami w dostawie komponentów oraz zaistnieniem z tego powodu przestoju w produkcji. Dodała, że brak jest korzyści majątkowej po stronie kontrahenta pozostającego w opóźnieniu z dostawą komponentów. Za taką korzyść nie można uznać braku utraty zlecenia, bowiem nie są to zdarzenia pozostające w adekwatnym związku przyczynowym. Nie każde opóźnienie w dostawie towarów musi skutkować zakończeniem stosunku umownego między stronami. Brak jest konsumenta, ponieważ żadna ze stron nie odnosi korzyści majątkowej, a wypłata odszkodowania za przestój związana jest z nienależytym wykonaniem zobowiązania przez kontrahenta (art. 471 Kodeksu cywilnego).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Jeżeli zatem zaniechanie pewnych czynności za „odszkodowaniem” przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi – co do której istnieje zgoda stron – takie działanie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinno być uznane za usługę. Tak więc dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kodeksu cywilnego) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kodeksu cywilnego).

W myśl postanowień art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Artykuł 483 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa. Kara umowna ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Zapłata kary umownej nie jest związana również z zobowiązaniem otrzymującego zapłatę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Kara umowna ma w tym wypadku charakter odszkodowawczy. Co do zasady kara umowna jest rodzajem sankcji cywilnoprawnej zastrzeżonej na wypadek szkód powstałych w wyniku niewłaściwego wykonania umowy. W przypadku kar umownych, które Kodeks cywilny definiuje jako zastrzeżenie naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego, zadośćuczynienie następuje poprzez zapłatę określonej sumy i w związku z powyższym takie wynagrodzenie nie będzie zawierało ekwiwalentności w postaci świadczenia.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że w tym konkretnym przypadku zapłata przez kontrahenta określonej kwoty (stanowiącej równowartość poniesionych kosztów przestoju lub wynegocjowanej powyżej kosztów przestoju), wynikającej z niewywiązania się z umowy, nie stanowiło ekwiwalentu za dostawę towarów, czy świadczenie usług przez Spółkę. Tym samym otrzymane środki pieniężne – stanowiące odszkodowanie – nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.