Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-14/14-2/TR
z 4 lutego 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, reprezentowanego przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2013 r. (data wpływu 4 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego oraz podatku od spadków i darowizn.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Podatnik (Wnioskodawca, Zainteresowany) wraz z Panem X są współwłaścicielami w częściach po 1/2 nieruchomości objętej KW Y, w skład której wchodzą m.in. działki nr A o powierzchni 0,4544 ha oznaczonej jako grunty rolne oraz B o powierzchni 0,4540 oznaczonej jako grunty rolne.

Do działki nr A prowadzi droga dojazdowa w postaci działki C o powierzchni 0,2217 ha, której Zainteresowany wraz z Panem X są współwłaścicielami w częściach po 1/4 (KW nr Z).

Z kolei do działki nr B prowadzi droga dojazdowa w postaci działki D o powierzchni 0,2218 ha, której Wnioskodawca wraz z Panem X są współwłaścicielami w częściach po 1/4 (KW nr N).

Wnioskodawca wraz z Panem X zamierzają dokonać zniesienia współwłasności ww. nieruchomości w taki sposób, że działka nr A wraz z udziałem w drodze dojazdowej, tj. działce nr C przypadnie Wnioskodawcy, a działka nr B wraz z udziałem w drodze dojazdowej, tj. działce nr D przypadnie dotychczasowemu współwłaścicielowi, tj. Panu X. Dla działek A i B z konieczności ustanowione zostaną nowe numery ksiąg wieczystych. Z uwagi na identyczną wartość działek zniesienie współwłasności nie będzie wiązało się z konieczności spłat lub dopłat Zainteresowanego na rzecz Pana X i odwrotnie.

Obecnie nieruchomość objęta KW Y jest pozostałą częścią nieruchomości rolnej o pierwotnej powierzchni 7,8964 ha i aktualnej powierzchni 1,9821 ha. Zarówno Wnioskodawca, jak i współwłaściciel – Pan X, są podatnikami podatku rolnego z tego tytułu.

Tut. Organ informuje, że przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia jest zagadnienie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych, natomiast w przedmiocie zagadnienia dotyczącego podatku od spadków i darowizn w dniu 4 lutego 2014 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/436-294/13-4/MK.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy tak opisana umowa zniesienia współwłasności części nieruchomości będzie podlegała zwolnieniu z obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie do podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają umowy o zniesienie współwłasności jedynie w części dotyczącej spłat lub dopłat. Z uwagi na fakt, że w opisanej sytuacji przyszłej nie przewiduje się dokonywania jakichkolwiek spłat lub dopłat, to w takim stanie rzeczy umowa o zniesienie współwłasności pomiędzy podatnikiem, a dotychczasowym współwłaścicielem, tj. Panem X, jako umowa mająca charakter nieodpłatny będzie zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych w całości.

Ponadto zgodnie z art. 9 przedmiotowej ustawy, zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych jest także przeniesienie własności nieruchomości w drodze umów o zniesienie współwłasności pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili wykonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne, albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy. Przedmiotowa umowa dotyczy części nieruchomości o powierzchni 1,9821 ha, w skład których wchodzą grunty rolne niezabudowane, tj. działki A i B.

Według Zainteresowanego, umowa zniesienia współwłasności w części odnoszącej się do działek A i B podlega zwolnieniu także na podstawie art. 9 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych, jest nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   
   1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
      
   2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
      
   3. (uchylona)
      
   4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
      
   5. umowy dożywocia,
      
   6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
      
   7. (uchylona)
      
   8. ustanowienie hipoteki,
      
   9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
      
   10. umowy depozytu nieprawidłowego,
       
   11. umowy spółki;
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
   
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   
   

Z kolei na mocy art. 9 pkt 2 lit. d) cyt. ustawy podatkowej, zwalnia się od podatku przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze umów o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Zawarty w przytoczonym przepisie art. 1 ust. 1 ww. ustawy katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że tylko czynności w nim wymienione mogą opodatkowaniu tym podatkiem.

Jako jedną z czynności podlegających opodatkowaniu przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazują zniesienie współwłasności, jednakże tylko w sytuacji, gdy wiąże się z obowiązkiem dokonania spłat lub dopłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli.

Ponieważ ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje pojęcia współwłasność, ani nie określa sposobów jej zniesienia, należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. W myśl art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. − Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121), własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). To oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługują wszystkie atrybuty prawa własności (tzn. wszystkie uprawnienia składające się na własność). Z kolei niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi.

Polskie prawo rozróżnia dwa rodzaje współwłasności: współwłasność w częściach ułamkowych i współwłasność łączną, o czym stanowi art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 210 zd. 1 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny);
2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli;
3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
   
   

Zatem, jak wskazano powyżej, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 tej ustawy. Nabycie majątku tytułem zniesienia współwłasności jest jedną z tych czynności, które ustawodawca objął zakresem przedmiotowym ustawy. Tymczasem wskazać należy, że opisana we wniosku czynność nie prowadzi do definitywnego zniesienia współwłasności. Wnioskodawca i Pan X nadal bowiem pozostają współwłaścicielami nieruchomości objętej księgą wieczystą nr Y. We wniosku wskazano, że nieruchomość ta składa się m.in. z ww. działek gruntu. Analogicznie przedstawia się sytuacja nieruchomości objętych księgami wieczystymi nr Z oraz nr N, w których Wnioskodawcy i drugiemu współwłaścicielowi przysługiwały udziały po 1/4 części.

Reasumując: skoro opisana w analizowanym wniosku czynność w istocie nie będzie spełniała przesłanek niezbędnych do uznania jej za cywilnoprawną umowę o zniesienie współwłasności z uwagi na brak definitywnego zniesienia tejże współwłasności, to czynność ta nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Z kolei skoro rzeczona czynność nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, to tym samym nie będzie ona podlegała przywołanemu przez Zainteresowanego zwolnieniu z art. 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ani też tym bardziej przepisom regulującym powstanie obowiązku uiszczenia tegoż podatku, bowiem zastosowanie przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych do analizowanej czynności już na wstępie zostanie wyłączone.

W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z opisanego we wniosku tytułu.

Biorąc powyższe pod uwagę, stanowisko Zainteresowanego − pomimo poprawnej konkluzji − należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.