INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2013 r. (data wpływu 18 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty pieniężnej wypłaconej pracownikowi w związku wypadkiem przy pracy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty pieniężnej wypłaconej pracownikowi w związku wypadkiem przy pracy.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Jest Pan osobą fizyczną samodzielnie prowadzącą działalność gospodarczą. Głównym przedmiotem działalności gospodarczej jest wykonywanie usług budowlanych tj. wykonywanie posadzek przemysłowych na zlecenie. Od uzyskiwanego dochodu z działalności gospodarczej jest Pan zobowiązany do opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych według stawki podatkowej w wysokości 19%. W roku podatkowym 2013 jest Pan zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych na zasadach określonych ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.

W dniu 14 listopada 2013 r. na jednej z budów, na których wykonywał Pan zlecone prace budowlane, zatrudniony przez Pana pracownik uległ wypadkowi przy pracy. Wraz z pracownikiem ustalił Pan, że przyczyną wypadku nie jest niedopełnienie czy też zaniedbanie obowiązków przez pracodawcę oraz przez pracownika. W związku z opisanym powyżej wypadkiem przy pracy zawarł Pan z pracownikiem, w miesiącu listopadzie 2013 r. porozumienie w formie pisemnej. W ramach porozumienia, w związku z faktem, że pracownik doznał uszczerbku na zdrowiu wypłacił Pan w miesiącu listopadzie 2013 r. poszkodowanemu pracownikowi kwotę w wysokości 20.000 zł, na pokrycie kosztów leczenia oraz kosztów rehabilitacji. Poszkodowany pracownik w ramach zawartego porozumienia złożył pisemne oświadczenie, że opisana powyżej kwota wyczerpuje wszelkie jego roszczenia względem pracodawcy, oraz oświadczył, że nie zgłasza oraz nie będzie zgłaszał w przyszłości do pracodawcy dodatkowych roszczeń związanych z wypadkiem przy pracy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w roku podatkowym 2013 r. ma Pan prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatek w kwocie 20.000 zł, wypłacony w miesiącu listopadzie 2013r. dla poszkodowanego podczas wypadku przy pracy pracownika, która to kwota ma zostać przeznaczona przez poszkodowanego na pokrycie kosztów leczenia oraz kosztów rehabilitacji ...

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany powyżej wydatek należy uznać za pośrednio związany z działalnością gospodarczą. Ma przede wszystkim zapewnić pokrycie niezbędnych wydatków związanych z leczeniem oraz rehabilitacją pracownika który uległ wypadkowi podczas pracy. Ma też w przyszłości zabezpieczyć źródło przychodów ponieważ ogranicza roszczenia pracownika wobec pracodawcy. Z uwagi na powyższe na podstawie art. 22 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w roku podatkowym 2013 r. ma Pan prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatek w kwocie 20.000 zł, wypłacony w miesiącu listopadzie 2013 r. dla poszkodowanego podczas wypadku przy pracy pracownika, która to kwota ma zostać przeznaczona przez poszkodowanego na pokrycie kosztów leczenia oraz kosztów rehabilitacji. Bez znaczenia natomiast w przedmiotowej sprawie jest, iż porozumienie niniejsze nie zostało zawarte przez strony w formie ugody przed sądem powszechnym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Zatem aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.

W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Podatnik kwalifikując poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów powinien kierować się podstawową zasadą zaistnienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym kosztem, a możliwością osiągnięcia z tego tytułu przychodu, albowiem to na nim spoczywa ciężar udowodnienia, że jego poniesienie ma (lub może mieć) wpływ na wysokość osiąganych przychodów (lub na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów).

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy.

Zauważyć należy jednak, że przepis ten odnosi się wyłącznie do jednorazowego odszkodowania uregulowanego w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.), w której określono rodzaje i zasady przyznawania jednorazowych świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Ustawa powyższa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy używa pojęcia jednorazowego odszkodowania w dwóch znaczeniach:

• jako jednorazowe odszkodowanie dla pracownika, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz
• jako jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny zmarłego pracownika lub rencisty.

Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Na podstawie art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.), w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Przepis art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi natomiast, że w przypadkach przewidzianych w art. 444 tej ustawy sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Reasumując, przedstawione wyżej definicje „jednorazowego odszkodowania” oraz „wypadku przy pracy”, wskazują, że pojęciom tym nadano ścisłe znaczenie. Skoro więc przepis art. 23 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych używa wspomnianych pojęć, oznacza to, że przepis ten odnosi się, jak wspomniano wyłącznie do jednorazowego odszkodowania uregulowanego w powołanej powyżej ustawie o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, nie zaś do odszkodowań wypłacanych przez pracodawców na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że zatrudniony przez Pana pracownik uległ wypadkowi przy pracy. Przyczyną wypadku nie było niedopełnienie czy też zaniedbanie obowiązków przez pracodawcę oraz przez pracownika. W związku z opisanym powyżej wypadkiem przy pracy zawarł Pan z pracownikiem, w miesiącu listopadzie 2013 r. porozumienie w formie pisemnej. W ramach porozumienia, w związku z faktem, że pracownik doznał uszczerbku na zdrowiu wypłacił Pan w miesiącu listopadzie 2013 r. poszkodowanemu pracownikowi kwotę w wysokości 20.000 zł, na pokrycie kosztów leczenia oraz kosztów rehabilitacji. Poszkodowany pracownik w ramach zawartego porozumienia złożył pisemne oświadczenie, że opisana powyżej kwota wyczerpuje wszelkie jego roszczenia względem pracodawcy, oraz oświadczył, że nie zgłasza oraz nie będzie zgłaszał w przyszłości do pracodawcy dodatkowych roszczeń związanych z wypadkiem przy pracy.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy wydatek w postaci odszkodowania, o którym mowa we wniosku należy poddać analizie w kontekście postanowień przepisu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, że nie każdy wydatek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, to wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania (zabezpieczenia) źródła przychodów. Jednak wydatki poniesione z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wiążą się z prowadzoną działalnością gospodarczą, jako wydatki będące konsekwencją wypadków przy pracy. Przedmiotowe wydatki są konsekwencją zatrudnienia pracowników, dotyczą całokształtu działalności gospodarczej, a obowiązek ich poniesienia wynika wprost z przepisów prawa (art. 444-446 Kodeksu cywilnego). Przy prowadzeniu działalności gospodarczej niewątpliwie istnieje ryzyko wystąpienia wypadków przy pracy. Przy odpowiedzialności pracodawcy (opartej na zasadzie ryzyka), wypłata odszkodowania nie wykracza poza szeroko pojęty zakres działalności gospodarczej. Mieści się w pojęciu kosztów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, nie wykracza także poza cel działalności, jakim jest osiągnięcie przychodu, gdyż możliwość zaistnienia wypadku, za który odpowiedzialność jest oparta na zasadzie ryzyka - jest nierozerwalnie związana z normalnym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Pomimo, że nie są to koszty związane z bezpośrednio z osiąganiem przychodu, lecz niewątpliwie pozostają w związku z osiągnięciem przychodu. W konsekwencji poniesiony przez Pana wydatek związany z wypłaconą na rzecz poszkodowanego pracownika kwotą pieniężną przeznaczoną na pokrycie kosztów leczenia oraz kosztów rehabilitacji może stanowić koszt uzyskania przychodów w roku.

Odnosząc się do momentu ewidencjonowania kosztów uzyskania przychodów, wskazać należy, że na podstawie art. 22 ust. 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w roku podatkowym, w którym zostały poniesione, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10.

Zgodnie z art. 22 ust. 5 ww. ustawy, u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b.

W myśl art. 22 ust. 5a cyt. ustawy koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

1. sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
2. złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego

• są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Przy czym, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 5a pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane jest zeznanie (art. 22 ust. 5b ww. ustawy).

Stosownie natomiast do postanowień art. 22 ust. 5c ww. ustawy koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Odnosząc powyższe do sytuacji będącej przedmiotem wniosku, wydatki z tytułu wypłaconej pracownikowi kwoty pieniężnej w związku wypadkiem przy pracy - stanowią koszty pośrednie, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, które potrącane są – stosownie do art. 22 ust. 5c – 5d – w dacie ich poniesienia, tj. w dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Jeżeli zatem wydatek z tytułu odszkodowania, o którym mowa we wniosku został poniesiony (ujęty w księgach rachunkowych) w roku 2013, to stanowi koszt podatkowy tego roku.

Reasumując, wypłacona na rzecz poszkodowanego pracownika kwota pieniężna przeznaczona na pokrycie kosztów leczenia oraz kosztów rehabilitacji, może stanowić dla Pana koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w roku 2013.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.