2013.10.09 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/443-243/09/13-12/S/MM
z 9 października 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13.03.2009r. (data wpływu 25.03.2009r.), uzupełnione pismem z dnia 21.06.2010r. (data wpływu 24.06.2010r.) w odpowiedzi na wezwanie Nr IPPP3/443-243/09-4/S/MM z dnia 9 czerwca 2010r. oraz pismem z dnia 20 września 2013r. (data wpływu 23 września 2013r.) w odpowiedzi na wezwanie Nr IPPP3/443-243/09/13-10/S/MM z dnia 10 września 2013r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

zastosowania zwolnienia od podatku świadczonej przez Bank usług eFinancing w sytuacji umów zawieranych z dostawcą (wierzycielem) - jest nieprawidłowe;
zastosowania zwolnienia od podatku świadczonej przez Bank usług eFinancing w sytuacji umów zawieranych jedynie z odbiorcą (dłużnikiem) - jest prawidłowe;
zastosowania stawki podstawowej dla czynności administracyjno – technicznych, za które Bank pobiera prowizje i opłaty – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25.03.2009r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług eFinancing jako usług pośrednictwa finansowego. Przedmiotowy wniosek zawierał braki formalne oraz braki w przedstawionym stanie faktycznym. W związku z czym tut. Organ podatkowy pismem z dnia 9 czerwca 2010r. IPPP3/443-243/09-4/S/MM oraz pismem z dnia 10 września 2013r. znak IPPP3/443-243/09/13-10/S/MM wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o powyższe braki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Bank (dalej: „Bank”) świadczy dla klientów korporacyjnych usługi eFinancing (dalej: „eFinancing”) na podstawie regulaminu usług eFinancing (dalej: „Regulamin”) oraz zawartej z konkretnym klientem indywidualnej umowy o świadczenie usług eFinancing (dalej: „Umowa”). eFinancing stanowi pakiet programów finansowania krótkoterminowych wierzytelności handlowych na zlecenie dostawców lub odbiorców towarów i usług.

Bank realizuje transakcje eFinancing w ramach jednego z sześciu modeli finansowania (przy tym oferta - eFinancing składa się z czternastu podstawowych wariantów umów):

eFinancing program z regresem,
eFinancing program bez regresu,
eFinancing finansowanie odbiorców,
eFinancing finansowanie dostawców,
eFinancing zabezpieczony cesją praw z umowy ubezpieczenia, bez regresu,
eFinancing zabezpieczony cesją praw z umowy ubezpieczenia, z regresem.

Niżej zostały przedstawione charakterystyczne postanowienia Umowy, z uwzględnieniem różnic w ramach każdego z wymienionych modeli finansowania. Należy jednak zaznaczyć, że ostateczna treść Umowy zależy od indywidualnych ustaleń z klientem (dostawcą lub odbiorcą) i w konkretnych przypadkach może nieco odbiegać od zaprezentowanej. Tym niemniej wspomniane różnice pozostają w ocenie Banku, bez wpływu na istotę (charakter) Umowy.

W podstawowej wersji przedmiotem Umowy jest wykup przez Bank wierzytelności dostawcy wobec odbiorcy. Na mocy Umowy, wierzytelności są przelewane - w rozumieniu art. 509 Kodeksu cywilnego (cesja wierzytelności) - przez dostawcę na rzecz Banku na zasadach określonych w Umowie i Regulaminie. W ramach finansowania, o którym wyżej mowa, Bank zobowiązuje się do zapłaty za każdą przelaną wierzytelność kwoty (ceny) stanowiącej kwotę finansowaną- zgodnie z Umową jest to odsetek (do 100%) kwoty wskazanej na przedstawionej fakturze, pomniejszonej o odsetki dyskontowe. Wysokość dyskonta ulega modyfikacji (zwiększeniu) w przypadku wystąpienia tzw. dni respektowych, tj. dni przewidywanego przez strony Umowy okresu opóźnienia dłużnika w spłacie wierzytelności w stosunku do terminu wynikającego z przedłożonych faktur. Dodatkowo, z tytułu wykupu każdej wierzytelności Bank pobiera prowizję operacyjną w ustalonej kwocie. Dłużnicy (odbiorcy) spłacają wykupioną wierzytelność na wskazany rachunek do spłaty Banku. Dostawca ponosi względem Banku odpowiedzialność cywilną zgodnie z przepisami o odpowiedzialności sprzedawcy z rękojmi za wady przedmiotu sprzedaży. Ponadto, zgodnie z umową Bank zobowiązuje się lub może zobowiązać do tzw. dodatkowych czynności, na które składają się:

rejestrowanie faktur w systemach bankowych i techniczna obsługa dyspozycji wykupu faktur /wniosków elektronicznych/,
monitoring i administracja wierzytelności,
rozliczanie spłat wpływających na rachunek do spłaty,
ocena transakcji i przyznanie limitu/sublimitów finansowania,
administrowanie limitem/sublimitami finansowania,
prowadzenie rachunku do spłaty,
udostępnianie danych o wierzytelnościach w postaci raportów elektronicznych

W zamian za ww. czynności Bank pobiera różnego rodzaju opłaty i prowizje, tj.

prowizję za przyznanie limitu, prowizję za niewykorzystanie limitu,
opłatę za wypłatę na rachunek poza Bankiem,
opłatę za rozliczenie spłaty nienależnej.

Ponadto, w zależności od wariantu Umowy:

Bank może zobowiązać się do finansowania odbiorców dostawcy przez ustalony z góry okres po terminie płatności wierzytelności, tzw. wydłużony okres finansowania (WOF), na co dostawca, jak i każdy z odbiorców wyrażają zgodę poprzez podpisanie stosownego oświadczenia. Koszty finansowania w wydłużonym okresie, w postaci odsetek naliczanych „z dołu” oraz prowizji bankowej, ponoszą w zależności od postanowień Umowy odbiorcy (reguła) lub dostawca,
Bankowi może przysługiwać regres do dostawcy w przypadku niezrealizowania przez odbiorcę całości lub części spłaty wierzytelności i/lub braku spłaty odsetek. W takim przypadku Bank dokonuje ich rozliczenia poprzez obciążenie rachunku do wypłaty lub innego rachunku, do którego dostawca udzielił mu pełnomocnictwa, nieuregulowaną częścią kwoty finansowanej wierzytelności i/lub odsetek,
Dodatkowo zabezpieczenie roszczeń Banku stanowić może, dokonana na jego rzecz przez dostawcę, cesja praw do odszkodowania z umowy ubezpieczenia.

Nieco inaczej przedstawiają się umowy eFinancing o finansowanie dostawców realizowane na zlecenie odbiorców. W takim przypadku Umowa reguluje zasady wzajemnych rozliczeń oraz zasady programu finansowania dostawców w związku z realizacją przez Bank, na wniosek odbiorcy, programu finansowania dostawców oraz planowanym zawieraniem przez Bank umów z dostawcami odbiorcy w celu wykupu przedstawianych przez nich wierzytelności oraz ich późniejszego finansowania na rzecz odbiorcy. W myśl umowy, za zgodą i na wniosek odbiorcy Bank zawiera z jego dostawcami umowy eFinancing o świadczenie usług eFinancing (jak wyżej), o ile dostawcy wyrażą na to zgodę.

Przedmiotem umowy jest wówczas usługa polegająca na zobowiązaniu się przez Bank, w ramach prowadzonej przezeń działalności, do przejmowania - w drodze przelewu - wierzytelności od dostawców i ich późniejszego finansowania na rzecz odbiorcy. Dostawcy mogą przy tym przedstawiać do finansowania wierzytelności przed upływem terminu ich płatności, w zamian za finansowanie do terminu płatności, jak i Bank może zobowiązać się do finansowania dostawców (wierzytelności) po terminie płatności wskazanym na fakturze. Wówczas koszt finansowania stanowią odsetki naliczane „z dołu” oraz prowizja bankowa, które obciążają odbiorcę.

Z tytułu umowy Bank pobiera od odbiorcy następujące opłaty:

prowizję za przyznanie limitu finansowania,
prowizję za nie wykorzystanie limitu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługi eFinancing świadczone w oparciu o Regulamin i Umowę są - jako usługi pośrednictwa finansowego - zwolnione od podatku od towarów i usług, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej: „ustawa o VAT”)?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Świadczone w oparciu o Regulamin i Umowę usługi eFinancing jako usługi pośrednictwa finansowego są zwolnione od podatku od towarów i usług (dalej: VAT), stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Przemawiają za tym przedstawione niżej argumenty. Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym, zawierającym wykaz usług zwolnionych od podatku, w pozycji 3 ogólnie wskazane zostały usługi pośrednictwa finansowego (PKWiU Sekcja J 65-67). Tym niemniej z zakresu zwolnienia wyłączone zostały usługi wymienione w pkt 1-9 tej pozycji załącznika, tj.

działalność lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
usługi polegające na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
usługi doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
usługi doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
usługi ściągania długów oraz faktoringu,
usługi zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
usługi przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
transakcje dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
transakcje dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Podsumowując, z brzmienia przepisów ustawy o VAT wynika, że usługi zaliczane - zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) - do usług pośrednictwa finansowego są, co do zasady, zwolnione z VAT. Wyjątek stanowią usługi pośrednictwa finansowego wskazane expressis verbis w ustawie o VAT jako wyłączone z tego zwolnienia, których świadczenie jest w rezultacie opodatkowane 22% stawką podatku. Powyższa regulacja stanowi implementację do polskiego porządku prawnego zapisów art. 13B (d) Dyrektywy nr 77/388/EWG (dalej: VI Dyrektywa), zgodnie z którymi państwa członkowskie obowiązane są, co do zasady, zwolnić od podatku usługi bankowe i finansowe, m.in. — stosownie do 13B(d)(3) ww. przepisu — transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytów i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i faktoringu. Od 1 stycznia 2007r. VI Dyrektywa została zastąpiona przez Dyrektywę nr 2006/112/WE (dalej: Dyrektywa 112). Zgodnie z art. 135(1)(d) tej Dyrektywy, stanowiącym odpowiednik art. 13B(d)(3) VI Dyrektywy, odnośny przepis stanowi, iż państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności. Mając powyższe na uwadze należy na wstępie wskazać, iż świadczone przez Bank usługi eFinancing niewątpliwie zaliczają się do usług bankowych/finansowych (pośrednictwa finansowego). Potwierdza to opinia klasyfikacyjna, wydana na jego wniosek, przez Urząd Statystyczny w Łodzi, zgodnie z którą przedmiotowe usługi mieszczą się na gruncie PKWiU z 1997 r. — stosowanej nadal do celów podatkowych —w grupowaniu 65.22.10-00.00 „usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym”. Zdaniem Banku usługi te powinny być klasyfikowane w grupowaniu 65.12.10-00.10 „usługi banków komercyjnych”, w ramach podkategorii 65.12.10 „usługi pośrednictwa pieniężnego, pozostałe”. Powyższa rozbieżność interpretacyjna nie zmienia jednak faktu, iż wspomniane usługi stanowią usługi finansowe i jako takie co do zasady podlegają zwolnieniu z VAT chyba, że w ramach tej kategorii zaliczają się jednocześnie do usług, których świadczenie zostało na mocy wyraźnego przepisu wyłączone z tego zwolnienia. W ocenie Banku taka sytuacja nie ma jednak w rozpatrywanym przypadku miejsca. W szczególności do świadczonych przez Bank usług eFinancing nie powinno mieć jego zdaniem zastosowania wspomniane wyżej wyłączenie, o którym mowa w pkt 5 poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, tj. usługi ściągania długów oraz factoringu.

W przepisie tym mowa jest łącznie o ściąganiu długów oraz faktoringu, bez odwołania się do konkretnych symboli statystycznych, jak ma to miejsce np. w przypadku usług wymienionych w pkt 3 i 4 poz. 3 załącznika. Tym samym zawarta w art. 8 ust. 3 ustawy o VAT dyrektywa, iż usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, nie znajdzie tu zastosowania. W rezultacie sam fakt takiego a nie innego zaklasyfikowania na gruncie PKWiU świadczonych przez Bank usług — czy przez niego samego, czy też przez organ statystyczny — nie powinien przesądzać o ich wyłączeniu ze zwolnienia. O tym, czy podlegają one zwolnieniu z VAT, czy też nie, rozstrzygać powinien charakter tych usług.

Bank pragnie zauważyć, iż polski ustawodawca nie wprowadził definicji pojęć ściągania długów oraz „faktoring” do ustaw podatkowych. Co istotne, pojęcia te nie zostały również zdefiniowane w prawie podatkowym na poziomie wspólnotowym. Zatem, w celu ustalenia ich zakresu znaczeniowego, należy odwołać się do dorobku doktryny ekonomicznej i prawniczej, a także praktyki międzynarodowej.

Usługa „ściągania długów” polega na podejmowaniu czynności faktycznych prawnych zmierzających do odzyskania wierzytelności w imieniu i na rzecz wierzyciela. Świadczący usługę ściągania długu wykonuje za usługobiorcę (wierzyciela) wyłącznie czynności administracyjno-prawne prowadzące do uregulowania przez dłużnika zobowiązania w zamian za odpowiednie wynagrodzenie, najczęściej prowizyjne. Dodatkowo, jak wskazują interpretacje organów podatkowych opierające się na wykładni językowej do zakwalifikowania danych czynności do usług ściągania długów konieczne jest stwierdzenie, iż usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy a nie dla siebie (por. interpretacja Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 27 września 2007 roku nr ŁUS-Ill-2-443/109/07/MJS).

W świetle przedstawionego powyżej rozumienia pojęcia ściągania długów należy podkreślić, iż nie ulega wątpliwości, że czynności dokonywane przez Bank nie mogą być uznane za usługi ściągania długów. Przemawiają za tym dwa argumenty. Po pierwsze należy zauważyć, że zleceniodawcą usług eFinancing mogą być (i nierzadko są) także dłużnicy, którzy zlecają Bankowi finansowanie wierzytelności, które przysługują względem nich ich dostawcom. Nawet jednak w wypadku usług świadczonych przez Bank na rzecz dostawców (wierzycieli) nie może być mowy o usługach ściągania długów. Czynności dokonywane przez Bank polegają bowiem na nabyciu przedmiotowych wierzytelności (na mocy cesji), a następnie dochodzeniu ich we własnym imieniu i na własny rachunek. Ponadto, co do zasady, Bank ponosi ryzyko niewypłacalności dłużnika. Jednak nawet odmienne zastrzeżenie umowne, tj. przyznanie Bankowi prawa regresu wobec wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika nie zmienia charakteru dokonywanych czynności, które nie mogą stanowić usług ściągania długów.

Przez „factoring” powszechnie rozumie się umowę, na mocy której faktorant przenosi na faktora wierzytelność, a faktor zobowiązuje się zapłacić faktorantowi jej wartość nominalną pomniejszoną o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora oraz świadczyć na jego rzecz dodatkowe usługi.

Faktoring należy do grona tzw. umów nienazwanych, tj. nie zdefiniowanych w Kodeksie cywilnym (k.c.). Tym samym brak w prawie cywilnym przepisów, które określałyby w sposób bezwzględnie obowiązujący (iuris cogentis), czy choćby dyspozytywny (iuris dispositivi), elementy przedmiotowo istotne (essentialia negotii), które umowa taka powinna zawierać, aby mogła być za taką uznana. Dopuszczalność zawarcia umowy faktoringu wynika wprost z art. 353¹ k.c. statuującego zasadę swobody umów, w myśl której strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) tego stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jednocześnie, zgodnie z art. 65 k.c. oświadczenie woli należy tłumaczyć tak jak tego wymagają okoliczności, w których zostało złożone. Przy tym w umowach należy raczej badać zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. W tym miejscu warto dodatkowo wskazać, iż faktoring początkowo traktowany był jako alternatywa dla kredytu. Obecnie coraz częściej jest kompleksowym narzędziem wspomagającym zarządzanie należnościami obejmującym zapewnienie finansowania, przejęcia ryzyka wypłacalności odbiorcy, monitorowanie spływu należności (prowadzenie kont rozliczeniowych) oraz ich windykację. Powyższe potwierdza Konwencja Ottawska z 1988r. (nie ratyfikowana przez Polskę), zgodnie z którą niezbędnym elementem umowy factoringu jest wykonywanie przez faktora dodatkowych czynności polegających np. na inkasowaniu i księgowości należności, administrowaniu dokumentami, monitorowaniu dłużnika, sporządzaniu i wysyłaniu monitów w przypadku nieterminowej zapłaty, świadczeniu usług doradczych itp.

Konieczna jest zatem dokładna indywidualna analiza każdego stanu faktycznego pod kątem ustalenia relacji, w jakich pozostają usługi obrotu wierzytelnościami oraz usługi dodatkowe. Może się bowiem okazać, że usługi dodatkowe, o których mowa np. w Konwencji Ottawskiej, stanowią jedynie świadczenie pomocnicze, subsydiarne podczas gdy głównym świadczeniem jest usługa finansowania wierzytelności. W związku z tym zamiast uznania danej umowy za faktoring, zasadne byłoby twierdzenie, że umowa taka stanowi w zasadzie umowę cesji wierzytelności. Jeśli pewne elementy danej usługi można potraktować jako usługi pomocnicze (tj. jeśli nie realizuje głównego celu umowy, lecz jedynie jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej), to wydaje się, że całe świadczenie powinno być traktowane jednolicie.

Odnosząc się zatem do przedstawionego stanu faktycznego należy podkreślić, że bez wątpienia istotą świadczenia Banku jest w przedmiotowych umowach finansowanie wierzytelności. Innymi słowy to cesja wierzytelności stanowi świadczenie główne. Subsydiarnie i fakultatywnie Bank może zobowiązać się do świadczenia pewnych administracyjnych usług dodatkowych, jednak nie przesądza to o zakwalifikowaniu usług eFinancing do usług faktoringu. W takiej sytuacji, zgodnie z poglądem wyrażonym powyżej, usługi eFinancing mogłyby być traktowane jako usługi obrotu wierzytelnościami.

Możliwa jest również sytuacja, w której jedynymi czynnościami dokonanymi przez Bank będą czynności związane z nabyciem wierzytelności dostawcy. W braku usług dodatkowych daną usługę należy w takim wypadku bez wątpienia zakwalifikować jako cesję wierzytelności do usług obrotu wierzytelnościami. Taka usługa będzie zatem na pewno korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, a w szczególności to, że:

głównym przedmiotem świadczenia Banku jest finansowanie klienta w ramach przyznanego limitu przez czas określony,
zapłatę za tak rozumianą usługę stanowi (obok innych tytułów) cesja finansowanej wierzytelności,
przedmiotowej wierzytelności Bank dochodzi we własnym imieniu na własny rachunek, a w przypadku gdy nie nastąpi jej spłata przez dłużnika, Bank w ramach regresu (o ile dana umowa taki przewiduje) ma możliwość alternatywnego zaspokojenia się z majątku klienta; w przeciwnym razie sam ponosi ryzyko niewypłacalności dłużnika,
czynności dodatkowe mają charakter techniczny i stanowią jedynie uzupełnienie świadczenia podstawowego a ich zakres może być zmienny (lub też mogą w ogóle nie wystąpić)

brak podstaw do zakwalifikowania usług Banku jako faktoringu czy tym bardziej ściągania długów. Za takim stanowiskiem przemawia również proporcja w jakiej pozostają usługi finansowe do usług dodatkowych. Głównym i zasadniczym celem zawieranych umów eFinancingu jest finansowanie wierzytelności (na zlecenie tak dostawców, jak i odbiorców), natomiast usługi dodatkowe mają charakter subsydiarny i pomocniczy. W związku z powyższym ich ewentualne włączenie do postanowień umownych nie powinno skutkować automatycznym uznaniem świadczonych przez Bank usług jako faktoringu ani tym bardziej usługi ściągania długów. Mamy zatem do czynienia z usługą banku komercyjnego, zbliżoną do usługi kredytowej. Niewątpliwie usługa taka korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Tym niemniej, nawet gdyby uznać usługi eFinancing za faktoring, z czym Bank z oczywistych względów się nie zgadza, również w takim przypadku powinny one w jego ocenie korzystać ze zwolnienia z VAT określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Usługi faktoringowe zaliczają się na potrzeby VAT, co wynika bezpośrednio zarówno z przepisów samej ustawy o VAT (por. pkt 5 poz. 3 zał. nr 4) oraz VI Dyrektywy 77/388/EWG Rady WE z dnia 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych (dalej VI dyrektywa), do usług finansowych (pośrednictwa finansowego). Powyższe koresponduje m.in. z podpisanym przez Polskę Układem Europejskim, zgodnie z którym faktoring zaliczany jest do usług o charakterze finansowym, świadczonych przez instytucje finansowe. Co do zasady mieści się więc w zakresie określonego tymi przepisami zwolnienia przewidzianego dla takich usług. W konsekwencji gdyby nie zawarte w ustawie o VAT wyłączenie podobnie jak inne usługi finansowe korzystałby z tego zwolnienia.

Wyłączenie zawarte w pkt 5 poz. 3 zał. nr 4 do ustawy o VAT w zakresie, w jakim dotyczy faktoringu, sprzeczne jednak jest z prawem wspólnotowym i jako takie nie powinno rodzić skutków dla podatników VAT w Polsce. Wypada w tym miejscu przypomnieć, iż dokonując implementacji postanowień VI Dyrektywy do polskiego prawa ustawodawca bazował głównie na jej tekście anglojęzycznym. W związku z tym, zarówno w jej tłumaczeniu roboczym (rządowym), jak i tłumaczeniach funkcjonujących na rynku (przede wszystkim wskazać tu należy na komentarz do VI dyrektywy pod red. Krzysztofa Sachsa, Wyd. CH Beck, Warszawa 2004), w art. 13B(d)(3) obok windykacji należności (ściągania długów) i/lub inkasa wymieniany był faktoring. W konsekwencji, zamieszczony został w tekście ustawy o VAT. Niemniej, co trzeba podkreślić, poza tekstem angielskim oraz szwedzkim faktoring nie był wymieniony w innych oficjalnych wersjach językowych VI Dyrektywy. Co więcej, wspomniana rozbieżność została usunięta z chwilą wejścia w życie dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006). W żadnym z jej tekstów oficjalnych, w tym również w języku polskim, nie ma mowy o faktoringu jako usłudze wyłączonej z zakresu zwolnienia przewidzianego dla usług finansowych. Jako taka wymieniona jest wyłącznie w art. 135(1)(d) windykacja należności (ang. debt collection). Zachowanie prawodawcy wspólnotowego należy uznać za racjonalne i zrozumiałe. Faktoring, co potwierdza również jego klasyfikacja na gruncie obecnie obowiązujących klasyfikacji statystycznych, charakterem odpowiada udzielaniu pożyczek (element finansowania) a nie ściąganiu (dochodzeniu) długów na cudze zlecenie. Dokonując przedmiotowej nowelizacji (ujednolicenia brzmienia przepisu) ustawodawca wspólnotowy dał zatem jednoznaczny wyraz swojej woli, aby usługi faktoringu podobnie jak inne tego rodzaju usługi finansowe, korzystały ze zwolnienia od podatku w ramach wspólnego systemu VAT.

Jednocześnie, w tym kontekście, przywoływane niejednokrotnie na obronę przeciwnego stanowiska (o opodatkowaniu VAT faktoringu na zasadach ogólnych) orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) z 26 czerwca 2003 r. (sygn. C-305/Ol), już uprzednio uważane za kontrowersyjne i powszechnie krytykowane, uznać należy za nieaktualne. Przede wszystkim z uwagi na uznanie przez ETS, iż nabywanie długów w zamian za wynagrodzenie w postaci prowizji/opłat i odsetek, stanowi windykację długów. Powyższe stwierdzenie pozostaje bowiem w oczywistej sprzeczności nie tylko z brzmieniem przepisu Dyrektywy 112, ale także VI Dyrektywy, zgodnie z którą transakcje związane z długami, w tym kupno/sprzedaż wierzytelności, powinny zostać zwolnione z VAT. Wyłączone z tego zwolnienia powinny zostać natomiast usługi ściągania długów, które jednak mają zasadniczo inny techniczny charakter.

Szczególnie widoczne jest to w przypadku faktoringu właściwego, w którym na nabywcę wierzytelności przechodzi również ryzyko niewypłacalności dłużnika. W tym wypadku pozycja faktora jest wyraźnie różna od sytuacji windykatora. Podejmowane przez niego czynności zmierzające do wyegzekwowania należności od dłużnika odnoszą się bowiem bezpośrednio do niego samego. W konsekwencji trudno mówić o świadczeniu na rzecz osoby trzeciej (faktoranta) usługi w rozumieniu przepisów o VAT.

Powyższe prowadzi do stwierdzenia, iż — wbrew konkluzji, do jakiej doszedł ETS we wspomnianym wyżej orzeczeniu — intencją ustawodawcy wspólnotowego, zarówno w okresie obowiązywania VI Dyrektywy, jak i pod rządami Dyrektywy 112 było zwolnienie faktoringu z opodatkowania VAT. Ustawę o VAT należy zatem w tym zakresie uznać za niezgodną z prawem wspólnotowym. W rezultacie, przedmiotowy zapis w ustawie jako sprzeczny z tym prawem powinien być w toku jej wykładni pomijany tak, aby uzyskana w efekcie interpretacja była zgodna z regulacją wspólnotową (tzw. wykładnia prowspólnotowa).

Obowiązek dokonywania prowspólnotowej wykładni przepisów prawa krajowego jest powszechnie przyjmowany i akcentowany zarówno w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), jak i sądów polskich. Tytułem przykładu można w tym miejscu wskazać na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 maja 2008r. (sygn. I FSK 600/07), w którym sąd rozpatrując zagadnienie podatkowe powstałe na skutek błędnej implementacji norm prawa wspólnotowego do polskiego porządku prawnego stwierdził: „wadliwa implementacja normy wspólnotowej na gruncie prawa krajowego nie pozostaje bez wpływu na możliwość dokonywania wykładni normy prawa krajowego w zgodzie z wykładnią normy dyrektywy unijnej, w sytuacji, gdy brzmienie normy prawa krajowego zdecydowanie odbiega od treści normy dyrektywy, która powinna być przedmiotem implementacji”. I dalej „Jeżeli norma prawa krajowego odbiega od treści normy dyrektywy w sposób który zdaniem jednostki godzi w jej interesy a nieimplementowany lub niewłaściwie implementowany przepis dyrektywy, jeżeli chodzi o jego treść, jest bezwarunkowy i dostatecznie precyzyjny, obywatel może się powoływać na jego postanowienia przeciwko jakiemukolwiek przepisowi prawa krajowego, który jest sprzeczny z dyrektywą lub w takim zakresie, w jakim przepisy dyrektywy określają jakich praw jednostki mogą dochodzić od państwa”. Jednocześnie NSA wskazał na wyrok ETS z 19 stycznia 1982r. w sprawie C-8/81 Ursula Becker przeciwko Finanzamt Munster-Innenstadt. Podobne stanowisko zajął np. WSA w Warszawie w wyroku z 11 kwietnia 2008 r. (sygn. lII SA/Wa 263/08).

W konsekwencji Bank pragnie zauważyć, że na organach państwa stosujących przepisy prawa krajowego objętego harmonizacją w ramach Wspólnoty Europejskiej spoczywa obowiązek dokonywania takiej ich wykładni, która uwzględnia cele obowiązującego w danym obszarze prawa wspólnotowego. W związku z tym interpretacja przez organ w wyniku rozpatrzenia niniejszego wniosku odnośnych przepisów ustawy o VAT powinna zostać dokonana w świetle regulacji Dyrektywy 112. Zwłaszcza, jeżeli przepisy te, tj. w rozpatrywanym przypadku, rodzą wątpliwości interpretacyjne. W żadnym razie wadliwa implementacja do krajowego porządku prawnego przepisów prawa wspólnotowego nie powinna jednak powodować wzrostu obciążeń podatkowych czy też nałożenia na podatników obowiązków nie przewidzianych w tym prawie. Jednocześnie, powracając do bezpośredniej analizy stanu faktycznego Bank pragnie zauważyć, iż z prezentowanym przezeń stanowiskiem co do charakteru, a co za tym idzie sposobu opodatkowania VAT usług eFinancing (polegających na nabywaniu wierzytelności w celu ich dochodzenia we własnym zakresie lub finansowaniu wierzytelności w zamian za wynagrodzenie, bez opcji nabycia) koresponduje m.in. pogląd wyrażony w wyroku WSA w Łodzi z 27 lutego 2007r. (sygn SA/Łd 1239/06) W jego uzasadnieniu Sąd stwierdził, że podatnik który nabywa wierzytelności, aby później dochodzić ich we własnym imieniu lub sprzedać, płacąc w zamian cenę równą wartości wierzytelności pomniejszonej o dyskonto, świadczy usługi pośrednictwa finansowego zwolnione z VAT. Istotą świadczenia na rzecz pierwotnego wierzyciela jest w tym przypadku zdjęcie z niego ciężaru egzekucji długu i ryzyka niewypłacalności dłużnika. Egzekwując następnie świadczenie od dłużnika podatnik przyjmuje je bowiem wyłącznie we własnym imieniu, na własną odpowiedzialność i na własny rachunek.

W świetle powyższego orzeczenia brak uzasadnionych podstaw, aby świadczone przez Bank usługi o analogicznym (lub zbliżonym) co do istoty charakterze były odmiennie traktowane na gruncie VAT jedynie z uwagi na wykonywane w ich ramach czynności dodatkowe, z czym związana jest możliwość uznania ich za faktoring, a co za tym idzie, aby podlegały one opodatkowaniu 22% stawką podatku. Rozwiązanie takie uznać należy za sprzeczne z jedną z fundamentalnych zasad państwa prawa, jaką jest równość opodatkowania, czy szerzej równość wobec prawa.

Podsumowując, Bank pragnie stwierdzić, iż z w ramach świadczonych usług eFinancing pierwszorzędne znaczenie ma element finansowania. Element nabycia wierzytelności nie jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia współpracy z klientem. Inne czynności, związane z monitorowaniem i windykacją należności od dłużnika, stanowią czynności dodatkowe, a przy tym alternatywne (opcjonalne). Tym samym nie mogą one przesądzać o charakterze świadczonej usługi. Ponadto w takim wypadku Bankowi przysługuje odrębne wynagrodzenie w postaci dodatkowych prowizji.

Mając powyższe na uwadze, Bank wnosi o potwierdzenie jego stanowiska, jak na wstępie.

W dniu 21.05.2009r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną nr IPPP3/443-243/09-2/MM stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13.03.2009r. (data wpływu 25.03.2009r.) jest nieprawidłowe. W niniejszej interpretacji tut. Organ podatkowy stwierdził, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi eFinancing jako usługi obrotu wierzytelnościami wyczerpują znamiona usług factoringu. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku, bowiem działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami jest wyłączona ze zwolnienia od podatku VAT. W konsekwencji wykonywane przez Zainteresowanego usługi należą do katalogu czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i winny być opodatkowane stawką podatku zawartą w art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, tj. 22%.

Spółka wezwała Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa pismem z dnia 08.06.2009r. poprzez zmianę interpretacji z dnia 21.05.2009r. W dniu 07.07.2009r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji. Niniejsza interpretacja była przedmiotem skargi złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

W dniu 02.03.2010r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok (sygn. III SA/Wa 1572/09), w którym uchylił przedmiotową interpretację stwierdzając braki o charakterze formalnym, a mianowicie Wnioskodawca w złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie przedłożył oryginału lub urzędowo poświadczonej kopii dokumentu (odpowiednio wypisu z Krajowego Rejestru Sądowego lub innego dokumentu) przez osoby do tego uprawnione, z którego wynika, iż Pani Maria Pasło – Wiśniewska była upoważniona do jednoosobowego reprezentowania Spółki, a tym samym do udzielenia upoważnienia Pani Elżbiecie Żuchaj. Tym samym Sąd zobligował tut. Organ podatkowy, aby na etapie ponownego rozpoznania sprawy wezwał Wnioskodawcę w trybie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa o uzupełnienie powyższych braków formalnych wniosku, a następnie dokonał merytorycznego rozpoznania sprawy wskazanej w tym wniosku.

W wykonaniu zarządzenia Sądu wskazanego w wydanym wyroku tut. Organ podatkowy pismem z dnia 09.06.2010r. Nr IPPP3/443-243/09-4/S/MM wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie powyższych braków. Wniosek został uzupełniony w terminie prawidłowym.

W dniu 03.09.2010r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów wydał interpretację indywidualną (znak: IPPP3/443-243/09-5/S/MM), w której stanął na stanowisku, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi eFinancing jako usługi obrotu wierzytelnościami wyczerpują znamiona usług factoringu. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku, bowiem działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami jest wyłączona ze zwolnienia od podatku VAT. W konsekwencji wykonywane przez Zainteresowanego usługi należą do katalogu czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i winna być opodatkowana stawką podatku zawartą w art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, tj. 22%.

Spółka wezwała Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa pismem z dnia 21.09.2010r. poprzez zmianę interpretacji z dnia 03.09.2010r. W dniu 27.10.2010r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji. Niniejsza interpretacja była przedmiotem skargi złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

W dniu 06.09.2011r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok (sygn. III SA/Wa 41/11), w którym oddalił skargę wniesioną przez Bank. W ocenie Sądu Minister Finansów zasadnie uznał, że co do zasady faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem, m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się też usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu. W ocenie Sądu usługi eFinancing świadczone przez Bank, jako usługi obrotu wierzytelnościami, odpowiadają w istocie umowom faktoringu i jako takie nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT.

Wskazany wyżej wyrok WSA w Warszawie był przedmiotem skargi kasacyjnej wniesionej przez Bank.

W dniu 27.11.2012r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok (sygn. I FSK 66/12), w którym uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania. W ocenie NSA przedstawiony we wniosku stan faktyczny sprawy zawierał braki uniemożliwiające stwierdzenie, że świadczone przez Bank usługi e-Financing korzystają czy nie korzystają ze zwolnienia z podatku VAT. W złożonym wniosku Wnioskodawca opisał usługę eFinancingu, która może mieć kilkanaście różnych wariantów. We wniosku o interpretację wskazano, że Bank realizuje transakcje eFinancing w ramach jednego z sześciu modeli finansowania (przy tym oferta eFinancing składa się z czternastu podstawowych wariantów umów).

Tymczasem w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji uznał przedmiotowe usługi jako usługi ściągania długów, pomimo, że w uzasadnieniu wyroku brak jest analiz poszczególnych wariantów przedmiotowej umowy. NSA zgodził się z autorem skargi kasacyjnej, że Sąd pierwszej instancji nie dokonał analizy charakteru prawnego poszczególnych odrębnych usług świadczonych w ramach pakietu eFinancing.

WSA w Warszawie będąc związanym wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez NSA w wyroku z dnia 27 listopada 2012r. wyrokiem z dnia 19 marca 2013r. sygn. akt III SA/Wa 222/13 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną w całości.

W uzasadnieniu Sąd stwierdził, iż w złożonym w niniejszej sprawie wniosku o wydawanie indywidualnej interpretacji Wnioskodawca opisał usługę eFinancingu, która może mieć kilkanaście różnych wariantów. We wniosku o interpretację wskazano, że Bank realizuje transakcje eFinancing w ramach jednego z sześciu modeli finansowania (przy tym oferta eFinancing składa się z czternastu podstawowych wariantów umów).

W uzasadnieniu zaskarżonej interpretacji Organ stwierdził, że opisane we wniosku usługi należy zaliczyć do usług ściągania długów i factoringu, jednak w uzasadnieniu brak jest analiz poszczególnych wariantów usług. W tej sytuacji stanowisko Organu nie może być uznane za prawidłowe, bowiem stanowi daleko idące uproszczenie, nie uwzględniające różnic między czynnościami cesji wierzytelności, inkasa, factoringu czy windykacji należności.

Należy jednocześnie zwrócić uwagę na brak dokładnego przedstawienia przez Wnioskodawcę we wniosku o interpretację wszystkich przypadków poszczególnych wariantów świadczonej usługi. Skarżący nie opisał ich na tyle precyzyjnie, że możliwe było udzielenie interpretacji uwzględniającej odrębny charakter prawny poszczególnych wariantów świadczonej usługi. W ocenie Sądu pomimo złożonych i różnorodnych charakterów prawnych wariantów świadczonej usługi sposób ich prezentacji zawarty we wniosku nie pozwala na jasne i precyzyjne wskazanie elementów istotnych poszczególnych wariantów usługi, ze względu na które możliwa byłaby ocena skutków podatkowych każdego z odrębnych wariantów. Bez ustalenia w sposób nie budzący wątpliwości, jaka jest istota poszczególnych wariantów usług w przedstawionym stanie faktycznym, nie da się udzielić prawidłowej interpretacji. Organ dysponuje przy tym instrumentami proceduralnymi, którymi może dążyć do przedstawienia przez Wnioskodawcę jednoznacznego stanu faktycznego. Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej wnioskodawcę obciąża obowiązek wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ nie może dokonywać domyślnej interpretacji przedstawianego przez wnioskodawcę stanu faktycznego, lecz w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do jednoznaczności tego stanu faktycznego na podstawie art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej (mającego zastosowanie zgodnie z art. 14h Op) powinien te niejasności potraktować jako brak wniosku o interpretację i wezwać do uzupełnienia pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W ocenie Sądu ponownie prowadząc postępowanie Minister Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h Ordynacji podatkowej, wezwie Skarżącego do uzupełnienia braku formalnego wniosku o wydanie interpretacji, polegającego na niewyczerpującym przestawieniu stanu taktycznego, na tle którego ma być dokonana interpretacja przepisów ustawy o VAT. Jeżeli braki w tym przedmiocie zostaną uzupełnione w sposób prawidłowy, Organ ponownie wyda interpretację, dokonując analizy poszczególnych wariantów opisanych przez Skarżącego usług eFinancing.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów, postępując zgodnie z treścią prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 222/13 z dnia 19 marca 2013r. uchylającym interpretację indywidualną z dnia 3 września 2010r. znak IPPP3/443-243/09-5/S/MM pismem z dnia 10 września 2013r. znak IPPP3/443-243/09/13-10/S/MM wezwał Wnioskodawcę o:

Uzupełnienie przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu stanu faktycznego poprzez:
- przedstawienie szczegółowego opisu świadczonej przez Wnioskodawcę usługi e-Financing w ramach każdego z sześciu modeli finansowania;
- przedstawienie szczegółowego opisu każdego wariantu umowy, w ramach świadczonej usługi e-Financing, jakie Bank zawiera z klientami korporacyjnymi;
Sprecyzowanie przedmiotu interpretacji (przedstawienie pytania / pytań) w sposób niebudzący wątpliwości, które kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego mają być przedmiotem interpretacji indywidualnej na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług;
Przedstawienie własnego stanowiska adekwatnego do uzupełnionego (przedstawionego w sposób szczegółowy) stanu faktycznego oraz przedmiotu interpretacji.

W uzupełnieniu do wniosku z dnia 20 września 2013r. (data wpływu 23.09.2013r.) Wnioskodawca wskazał, co następuje:

Usługa eFinancing jest wykonywana na podstawie umów zawieranych z Klientami, tj. umowa może być z wierzycielem (Dostawca) lub z dłużnikiem (Odbiorca). Ponadto warunki świadczenia usługi są ustalone w regulaminie wydanym na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe.

W ramach zawieranej umowy Bank świadczy:

Usługi wykupu lub finansowania wierzytelności (pieniężnych, stwierdzonych fakturą VAT / fakturą handlową, przysługująca Dostawcy wobec Odbiorcy) jako czynności bankowe w świetle przepisów ustawy z dn. 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe,
Usługi polegające na świadczeniu czynności dodatkowych, wskazanych w umowie.

Dostawcą może być (ze względu na charakter działalności):

osoba prawna,
osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą,
jednostka nieposiadająca osobowości prawnej, mająca zdolność do czynności prawnych i zaciągania zobowiązań, prowadzące działalność gospodarczą w celach zarobkowych i na własny rachunek.

Ponadto Dostawcą może być podmiot, który jest rezydentem lub nierezydentem, jeżeli Odbiorca jest rezydentem, a transakcja odbywa się bez regresu do Dostawcy.

W przypadku transakcji z regresem, Dostawcą może być wyłącznie podmiot, w stosunku do którego Bank powziął pozytywną decyzję kredytową.

Odbiorcą (dłużnikiem) może być podmiot, który:

jest rezydentem lub nierezydentem,
prowadzi pełną księgowość i Bank podjął wobec niego pozytywną decyzję kredytową (o ile transakcja odbywa się bez regresu do Dostawcy),
nie toczy się wobec niego postępowanie naprawcze, upadłościowe, egzekucyjne,
nie prowadzi z Dostawcą sporu handlowego będącego następstwem zgłoszenia roszczeń z tytułu rękojmi, gwarancji lub potrąceń,
współpracuje z Dostawcą na zasadach wykluczających zakazy cesji wierzytelności lub w przypadku umownego zakazu cesji wierzytelności wyraził pisemną zgodę na dokonanie cesji na Bank,
jest klientem korporacyjnym Banku (dotyczy transakcji eFinancing Finansowanie dostawców),
nie jest podmiotem powiązanym z Dostawcą.

Finansowaniem mogą być objęte wyłącznie Wierzytelności, spełniające następujące wymogi:

powstałe w ramach obrotów handlowych, krajowych lub zagranicznych pomiędzy Dostawcą i Odbiorcą,
powstałe wskutek dostaw towarów / świadczenia usług wskazanych w Umowie lub też na podstawie zamówienia lub kontraktu wskazanego w Umowie,
zbywalne (ich zbywalność nie jest ograniczona przepisami prawa, właściwością zobowiązania ani zastrzeżeniami umownymi),
zostały udokumentowane fakturą VAT / handlową, wystawioną zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa,
istnieją w kwocie wskazanej na fakturze (w indywidualnych przypadkach skorygowanej w sposób akceptowany przez Bank),
o charakterze pieniężnym,
bezsporne,
nieprzedawnione, oraz co do zasady takie, których termin płatności jeszcze nie zapadł są niewymagalne, w przypadku wierzytelności przyszłych,
przysługujące wyłącznie Dostawcy i niebędące w momencie wykupu ani w przyszłości przedmiotem wykupu przez innego nabywcę, .
po przekazaniu do wykupu / sfinansowania nie podlegające kompensatom ani potrąceniom umownym,
wolne od wszelkich obciążeń na rzecz osób trzecich, w szczególności niestanowiące zabezpieczeń spłaty kredytów i innego rodzaju zobowiązań
wolne od tytułów egzekucyjnych i nie objęte postępowaniem sądowym

Wynagrodzeniem za usługę finansowania ad 1 są odsetki naliczane wg stopy referencyjnej powiększonej o wskazaną w Umowie marżę Banku. Są to:

odsetki dyskontowe (ich kwota naliczona jest za okres od daty udzielenia finansowania do daty płatności określonej w fakturze, ewentualnie do daty wydłużonej o liczbę dni respektowych, jeśli przewidziane to zostało w umowie),
odsetki za Wydłużony Okres Finansowania (ich kwota naliczona jest za okres od daty udzielenia finansowania, ewentualnie wydłużonej o liczbę dni respektowych, jeśli przewidziane to zostało w umowie do daty zwrotu finansowania).

W przypadku braku płatności od dłużnika po Dacie Końca Finansowania naliczane są odsetki ustawowe.

Wynagrodzeniem za usługi ad. 2, tj. czynności dodatkowe, są prowizje i opłaty wskazane każdorazowo w umowie (takie jak w przypadku umowy w pkt 1.1.).

Data Końca Finansowania jest to data będąca ostatecznym terminem zapłaty Wierzytelności wykupionej lub finansowanej przez Bank, tj. termin płatności z faktury przesunięty o Dni respektowe lub Wydłużony Okres Finansowania (o ile dotyczy, zgodnie z warunkami Umowy). Dni respektowe jest to przewidywany okres opóźnienia płatności w stosunku do terminu płatności z faktury, wynikający z dotychczasowej współpracy Dostawcy z Odbiorcą.

Podstawą prawną finansowania Wierzytelności przez Bank są przepisy Kodeksu cywilnego, w szczególności art. 509-518 (zatem może to być cesja, lecz także np. subrogacja). Udzielenie finansowania następuje wyłącznie do wysokości Kwoty Finansowanej, pomniejszonej o należne Bankowi odsetki, opłaty i prowizje, w ramach przyznanego przez Bank Limitu Finansowania oraz w ciągu trwania ich okresu obowiązywania, pod warunkiem spełnienia warunków wskazanych w Regulaminie i Umowie. Kwota finansowania może wynosić max. 100% kwoty Wierzytelności brutto.

Kwota Finansowana jest to kwota Wierzytelności finansowana przez Bank, wskazana jako odsetek kwoty wskazanej na udział własny Dostawcy. Limit Finansowania jest to określona w Umowie łączna kwota, do fakturze (brutto). Pozostała część stanowi której Bank finansuje Wierzytelności przekazywane przez Klienta. Limit finansowania jest odnawialny, o ile Umowa nie stanowi inaczej.

Udzielając finansowania Bank, po zweryfikowaniu danej wierzytelności, przekazuje na rachunek Dostawcy wskazany w Umowie (Rachunek do wypłaty) Kwotę Finansowaną, pomniejszoną o należne Bankowi odsetki, opłaty i prowizje. Za datę wykupu uznaje się datę uznania Rachunku do wypłaty, o ile znajduje się on w Banku, w przeciwnym razie datą wykupu jest data sporządzenia przez Bank polecenia wypłaty na rachunek w innym Banku. Jednocześnie Bank obciąża Limit finansowania przyznany w Umowie Kwotą Finansowaną.

Limit Finansowania jest odnawialny, chyba że Umowa stwierdza inaczej. Odnawialność limitu oznacza, że każdorazowe sfinansowanie Wierzytelności przez Bank obciąża Limit Finansowania o wartość Kwoty Finansowanej Wierzytelności, a każdorazowa spłata Wierzytelności przez Odbiorcę lub każdorazowe rozliczenie Wierzytelności w drodze regresu do Dostawcy (o ile dotyczy) powoduje odnowienie Limitu Finansowania o wysokość danej spłaty lub wartości rozliczenia. Wskutek odnowienia, dostępność Limitu Finansowania nigdy nie może być większa niż kwota Limitu Finansowania przyznana w Umowie.

Bank nie przejmuje żadnych zobowiązań Dostawcy wynikających z zamówień, kontraktów, dostaw, usług etc. W szczególności Bank nie ponosi żadnych zobowiązań z tytułu rękojmi i gwarancji. Roszczenia Banku są zaspokajane w następującej kolejności: koszty, odsetki od zadłużenia przeterminowanego, odsetki, kapitał.

Poniżej szczegółowy opis usług z podziałem na modele finansowania i wykorzystywane wzory umów.

eFinancing program z regresem

Stosowane są trzy wzory umów (jn.), zawieranych z Dostawcą (wierzycielem).

Cechy wspólne wszystkich wzorów umów opisane są poniżej. W podpunktach (1.1., 1.2., 1.3.) — cechy właściwe tylko dla poszczególnych typów umów.

Przedmiotem Umowy jest usługa finansowania poprzez wykup przez Bank wierzytelności przysługujących Dostawcy wobec Odbiorcy, z regresem do Dostawcy. Na mocy Umowy Wierzytelności są przelewane przez Dostawcę na rzecz Banku w rozumieniu 509-518 Kodeksu cywilnego. Data wykupu (wypłaty środków przez Bank) jest uznawana za datę udzielenia finansowania. Wykup może nastąpić w całej kwocie wierzytelności lub określonej w Umowie procentowo części, wówczas pozostała część stanowi udział własny Dostawcy. Kwota podlegająca wykupowi z tego tytułu stanowi kwotę finansowaną (Kwota Finansowana). Kwota wypłacalna Dostawcy zaś to Kwota Finansowana pomniejszona o należne Bankowi odsetki dyskontowe i prowizje.

Z tytułu udzielenia finansowania Bank otrzymuje oprocentowanie szczegółowo opisane w podpunktach.

Ponadto przedmiotem umowy są czynności dodatkowe:

rejestrowanie faktur w systemach bankowych i techniczna obsługa dyspozycji wykupu faktur lub wniosków
monitoring i administracja Wierzytelności
rozliczanie spłat wpływających na Rachunek do spłaty
ocena transakcji i przyznanie Limitu / Sublimitów finansowania
administrowanie Limitem / Sublimitami finansowania,
prowadzenie Rachunku do spłaty
udostępnianie danych o Wierzytelnościach w postaci raportów elektronicznych

W zamian za ww. czynności dodatkowe Bank pobiera od Dostawcy:

prowizję operacyjną (ustaloną w umowie jako procent Kwoty Finansowanej
prowizję za przyznanie Limitu (ustaloną w umowie jako procent Limitu Finansowania)
prowizję za niewykorzystanie limitu (ustaloną w umowie jako procent w skali roku Limitu Niewykorzystanego, który ustalany jest jako różnica pomiędzy: i) kwotą Limitu Finansowania, tj. Maksymalnej kwoty, do której Bank wykupuje wierzytelności, ustalonej w umowie, a ii) sumą wszystkich Kwot Finansowanych i nie spłaconych na dany dzień),
opłatę za rozliczenie spłaty nienależnej (ustaloną w umowie stałą kwotę od każdego rozliczenia Dokonywanego przez Bank w następstwie otrzymania na rachunek Banku kwot nienależnych);
opłaty za monitoring wierzytelności (ustalone kwotowo w umowie).

Regres

Dostawca ponosi pełną odpowiedzialność za terminową spłatę Wierzytelności wykupionych na mocy Umowy przez Bank.

W przypadku niezrealizowania przez Odbiorcę całości lub części spłaty wykupionej przez Bank Wierzytelności w Dacie Końca Finansowania (jest to termin płatności wierzytelności wskazany na fakturze, ewentualnie wydłużony o określoną liczbę dni respektowych (jest to przewidywany okres opóźnienia płatności w stosunku do Terminu płatności wynikający z dotychczasowej współpracy Dostawcy z Odbiorcą), jeśli przewiduje to umowa w modelu 1.1 względnie wydłużone o określoną liczbę dni wydłużonego okresu finansowania jeśli przewiduje to umowa w modelu 1.2. lub 1.3.), Bank dokona jej rozliczenia w drodze regresu do Dostawcy w dniu roboczym następującym po Dacie Końca Finansowania poprzez obciążenie Rachunku do wypłaty lub innego rachunku, do którego Dostawca udzielił pełnomocnictwa nieuregulowaną częścią Kwoty Finansowanej Wierzytelności.

Od kwot niespłaconych w terminie Bank nalicza i pobiera od Dostawcy z jego rachunku prowadzonego w Banku odsetki ustawowe. Jednocześnie Bank nie wykupuje kolejnych wierzytelności do czasu uregulowania przez Dostawcę wszystkich wymagalnych należności wynikających z umowy.

1.1. Umowa dla modelu eFinancing model z regresem (odsetki dyskontowe, odsetki dyskontowe z dniami respektowymi)

Dłużnicy (Odbiorcy) spłacają wierzytelności na rachunek do spłaty Banku (jest to rachunek należący do Banku). Zapłata ta powinna nastąpić najpóźniej w Dacie Końca Finansowania. Data Końca Finansowania jest to data płatności wskazana w fakturze, ewentualnie powiększona o określoną w umowie liczbę dni respektowych. Liczba dni respektowych jest ustalana indywidualnie, może być inna dla płatności od każdego zaakceptowanego Odbiorcy (dłużnika).

Za okres finansowania, tj. liczbę dni od daty otrzymania finansowania do daty końca finansowania bank otrzymuje od Dostawcy (pobiera z jego rachunku lub potrąca z kwoty finansowania) naliczane wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie.

W przypadku płatności po Dacie Końca Finansowania od kwot niespłaconych w terminie Bank nalicza i pobiera od Dostawcy z jego rachunku prowadzonego w Banku odsetki ustawowe.

1.2. Umowa dla modelu eFinancing model z regresem (odsetki dyskontowe z wydłużonym okresem finansowania – WOF, koszty WOF ponosi odbiorca.

Dłużnicy (Odbiorcy) spłacają wierzytelności na rachunek do spłaty Banku (jest to rachunek należący do Banku). Zapłata ta powinna nastąpić najpóźniej w Dacie Końca Finansowania. Datą Końca Finansowania jest w tym przypadku data płatności wskazana w fakturze przesunięta o określony w umowie Wydłużony Okres Finansowania (WOF). Liczba dni WOF jest ustalana indywidualnie, może być inna dla płatności od każdego zaakceptowanego Odbiorcy (dłużnika).

Za okres finansowania, tj. liczbę dni od daty otrzymania finansowania do dnia poprzedzającego Datę Końca Finansowania, bank otrzymuje odsetki naliczane wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie, przy czym odsetki te płaci:

za okres WOF - Odbiorca (na podstawie oświadczenia Odbiorcy, zawierającego m.in. zobowiązanie się Odbiorcy do zapłaty odsetek),
za okres od otrzymania finansowania do dnia poprzedzającego termin płatności określony w fakturze (odsetki dyskontowe) — Dostawca.

W przypadku płatności po Dacie końca finansowania od kwot niespłaconych w terminie Bank nalicza i pobiera od Dostawcy z jego rachunku prowadzonego w Banku odsetki ustawowe (względnie odsetki naliczone wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie).

1.3. Umowa dla modelu eFinancing model z regresem (odsetki dyskontowe z wydłużonym okresem finansowania-WOF, koszty WOF ponosi dostawca)

Dłużnicy (Odbiorcy) spłacają wierzytelności na rachunek do spłaty Banku (jest to rachunek należący do Banku). Zapłata ta powinna nastąpić najpóźniej w dacie końca finansowania. Datą Końca Finansowania jest w tym przypadku data płatności wskazana w fakturze przesunięta o określony w umowie Wydłużony Okres Finansowania (WOF). Liczba dni WOF jest ustalana indywidualnie, może być inna dla płatności od każdego zaakceptowanego Odbiorcy (dłużnika).

W przypadku braku płatności po dacie końca finansowania od kwot niespłaconych w terminie Bank nalicza i pobiera od Dostawcy z jego rachunku prowadzonego w Banku odsetki ustawowe (względnie odsetki naliczone wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie).

eFinancing program bez regresu

Stosowane są dwa wzory umów (jn.), zawieranych z Dostawcą (wierzycielem).

Cechy wspólne wszystkich wzorów umów opisane są poniżej są identyczne jak w pkt 1 z tą jedynie różnicą, iż brak jest regresu, tj. Dostawca nie ponosi odpowiedzialności za spłatę wierzytelności przez Odbiorcę (dłużnika). W przypadku braku spłaty Wierzytelności w Dniu końca finansowania, Bank ma prawo do wstrzymania wykupu Wierzytelności, do czasu uregulowania przez Odbiorcę wszystkich wymagalnych należności wobec Banku.

W podpunktach (2.1., 2.2.) — cechy właściwe tylko dla poszczególnych typów umów.

2.1. Umowa dla modelu eFinancing model bez regresu (odsetki dyskontowe, odsetki dyskontowe z dniami respektowymi)

Dłużnicy (Odbiorcy) spłacają wierzytelności na rachunek do spłaty Banku (jest to rachunek należący do Banku). Zapłata ta powinna nastąpić najpóźniej w dacie końca finansowania. Data Końca Finansowania jest to data płatności wskazana w fakturze, ewentualnie powiększona o określoną w umowie liczbę dni respektowych. Liczba dni respektowych jest ustalana indywidualnie, może być inna dla płatności od każdego zaakceptowanego Odbiorcy (dłużnika).

Za okres finansowania, tj. liczbę dni od daty otrzymania finansowania do daty końca finansowania, bank otrzymuje od Dostawcy (pobiera z jego rachunku lub potrąca z kwoty finansowania) odsetki naliczane wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie.

W przypadku braku płatności po Dacie Końca Finansowania od kwot niespłaconych w terminie

Odbiorca obciążany jest odsetkami ustawowymi.

2.2. Umowa dla modelu eFinancing model bez regresu (odsetki dyskontowe z wydłużonym okresem finansowania)

Za okres finansowania, tj. liczbę dni od daty otrzymania finansowania do daty poprzedzającej Datę Końca Finansowania, Bank otrzymuje odsetki naliczane wg. stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie, przy czym odsetki te płaci:

za okres WOF - Odbiorca (na podstawie oświadczenia Odbiorcy, zawierającego m.in. zobowiązanie się Odbiorcy do zapłaty odsetek),
za okres od otrzymania finansowania do daty płatności określonej w fakturze — Dostawca. W przypadku braku płatności po Dacie końca finansowania od kwot niespłaconych w terminie Odbiorca ponosi koszt odsetek ustawowych (względnie są to odsetki naliczone wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie).

eFinancing finansowanie odbiorców

Stosowany jest tylko jeden wzór umowy, jn.

3.1. Umowa dla modelu eFinancing finansowanie odbiorców

Umowa jest zawierana z Dostawcą (wierzycielem). Przedmiotem Umowy jest usługa finansowania poprzez wykup przez Bank wierzytelności Dostawcy wobec Odbiorcy, z regresem do Dostawcy. Na mocy Umowy Wierzytelności stają się własnością Banku w rozumieniu 509-518 Kodeksu cywilnego. Data wykupu (wypłaty środków przez Bank) jest uznawana za datę udzielenia finansowania. Wykupowi może podlegać cała wierzytelność lub tylko jej procentowo określona część, wówczas pozostała część stanowi udział własny Dostawcy. Kwota wypłacana Dostawcy z tego tytułu stanowi kwotę finansowaną (Kwota Finansowana).

Z tytułu udzielenia finansowania Bank otrzymuje oprocentowanie za WOF — od Odbiorcy. Po Dacie Końca Finansowania naliczane są odsetki ustawowe.

Ponadto przedmiotem umowy są czynności dodatkowe:

rejestrowanie faktur w systemach bankowych i techniczna obsługa Dyspozycji Wykupu Faktur/Wniosków elektronicznych
monitoring i administracja Wierzytelności,
rozliczanie spłat wpływających na Rachunek do spłaty,
ocena transakcji i przyznanie Limitu/Sublimitów finansowania,
administrowanie Limitem/Sublimitami finansowania, prowadzenie Rachunku do spłaty,
udostępnianie danych o Wierzytelnościach w postaci raportów elektronicznych.

W zamian za ww. czynności dodatkowe Bank pobiera:

prowizję operacyjną (ustaloną w umowie jako procent Kwoty Finansowanej),
prowizję za przyznanie limitu (ustaloną w umowie jako procent Limitu Finansowania),
prowizję za niewykorzystanie limitu (ustaloną w umowie jako procent Limitu Niewykorzystanego, który ustalany jest jako różnica pomiędzy: i/ kwotą Limitu Finansowania, tj. maksymalnej kwoty, do której Bank wykupuje wierzytelności, ustalonej w umowie, a ii/ sumą wszystkich Kwot Finansowanych i nie spłaconych na dany dzień),
opłatę za rozliczenie spłaty nienależnej (ustaloną w umowie stałą kwotę od każdego rozliczenia dokonywanego przez Bank w następstwie otrzymania na rachunek Banku kwot nienależnych),
opłaty za monitoring wierzytelności (ustalone kwotowo w umowie).

Wykup wierzytelności

Bank skupuje wierzytelności przedstawione i udokumentowane (w każdym przypadku: faktura VAT, ewentualnie jeszcze inne dokumenty) przez dostawcę. Lista odbiorców (dłużników) jest ustalana z Bankiem (czyli są to dłużnicy zaakceptowani przez Bank).

Regres

Dostawca ponosi pełną odpowiedzialność za terminową spłatę Wierzytelności wykupionych na mocy Umowy przez Bank. W przypadku niezrealizowania przez Odbiorcę całości lub części spłaty wykupionej przez Bank Wierzytelności w Dacie Końca Finansowania, Bank dokona jej rozliczenia w drodze regresu do Dostawcy w dniu roboczym następującym po Dniu końca finansowania, poprzez obciążenie Dostawcy nieuregulowaną częścią Kwoty Finansowanej Wierzytelności.

Od kwot niespłaconych w terminie Bank nalicza i pobiera od Dostawcy z jego rachunku prowadzonego w Banku odsetki za WOF wg określonej w umowie stopy procentowej. Jednocześnie Bank nie wykupuje kolejnych Wierzytelności do czasu uregulowania przez Dostawcę wszystkich wymagalnych należności wynikających z Umowy.

Spłata wierzytelności, wydłużony okres finansowania

Za okres finansowania w okresie WOF bank otrzymuje od Odbiorcy (na podstawie oświadczenia Odbiorcy, zawierającego m.in. zobowiązanie się Odbiorcy do zapłaty odsetek) odsetki naliczane wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie.

W przypadku braku płatności po Dacie Końca Finansowania od kwot niespłaconych w terminie Bank nalicza i pobiera od Dostawcy z jego rachunku prowadzonego w Banku odsetki ustawowe (względnie odsetki naliczone wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie). W takim wypadku Dostawca ponosi także, na zasadzie regresu, koszty odsetek za WOF (nieuiszczone przez Odbiorcę).

eFinancing finansowanie dostawców

Stosowane są cztery wzory umów jn., zawieranych z Odbiorcą (dłużnikiem), mającym w Banku rachunek, przy czym w dwóch przypadkach (pkt 4.1., 4.2.) jednocześnie zawierana jest umowa z Dostawcą (wierzycielem).

4.1. Umowa dla modelu eFinancing finansowanie dostawców— odsetki dyskontowe. Umowa podpisywana z Odbiorcą, dodatkowo wymagana umowa z Dostawcą opisana w pkt 2.1.

Bank zawiera umowę z Odbiorcą (dłużnikiem), mającym w Banku rachunek, w której:

Odbiorca akceptuje, że Dostawca będzie przedstawiać Wierzytelności do Banku zgodnie z odrębnymi ustaleniami pomiędzy Bankiem a Dostawcą;
Odbiorca przyjmuje do wiadomości, że Dostawcy będą mogli przedstawiać Wierzytelności do finansowania wyłącznie przed ich terminem płatności, oraz że w zamian za finansowanie do terminu płatności, Bank będzie potrącać z góry, z kwoty wypłacanej Dostawcy, odsetki, prowizje i inne opłaty;
Odbiorca może zostać zobowiązany do zapłaty Bankowi następujących opłat:
- prowizję za przyznanie Limitu Finansowania (... % wartości Limitu Finansowania).
- prowizję za niewykorzystanie limitu (% od niewykorzystanego salda Limitu Finansowania). (Opłaty ad lit. c może jednak ponosić Dostawca, jeśli zostanie tak to uregulowane w umowie z nim zawieranej.)

Jednocześnie Bank zawiera z co najmniej jednym Dostawcą umowę o treści takiej, jak opisana w pkt 2.1.

4.2. Umowa dla modelu eFinancing finansowanie dostawców — odsetki dyskontowe z wydłużonym okresem finansowania. Umowa podpisywana z Odbiorcą, dodatkowo wymagana umowa z Dostawcą

Umowa zawiera takie same warunki jak umowa w pkt 4.1., lecz dodatkowo wprowadzony jest wydłużony okres finansowania (WOF). Odsetki za WOF ponosi Odbiorca.

4.3. Umowa dla modelu eFinancing finansowanie dostawców — finansowanie po oryginalnym terminie płatności. Umowa podpisywana z Odbiorcą.

Umowa jest podpisywana z Odbiorcą i dotyczy finansowania po dacie płatności określonej w fakturze. Uruchomienie finansowanie następuje w dacie płatności określonej w fakturze. Przedmiotem Umowy jest usługa finansowania przez Bank zobowiązań Odbiorcy przez okres wskazany w Umowie, tj. Wydłużony okres finansowania. Na mocy Umowy przedstawiane przez Odbiorcę Wierzytelności stają się własnością Banku w rozumieniu art. 518 Kodeksu cywilnego. Za okres finansowania w okresie WOF, tj. liczbę dni od daty płatności do dnia poprzedzającego Datę Końca Finansowania, Bank otrzymuje od Odbiorcy odsetki naliczane wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie. Oprócz ww. odsetek Bank pobiera prowizje (operacyjną, za przyznanie limitu finansowania, za niewykorzystanie limitu finansowania).

4.4. Umowa dla modelu eFinancing finansowanie dostawców — finansowanie w oparciu o „odsetki z dołu”. Umowa podpisywana z Odbiorcą

Umowa jest podpisywana z Odbiorcą i dotyczy finansowania po dacie płatności określonej w fakturze. W odróżnieniu od pkt 4.3. uruchomienie finansowanie następuje we wskazanej w umowie dacie wcześniejszej od daty płatności określonej w fakturze (lecz nie późniejszej).

Przedmiotem Umowy jest usługa finansowania przez Bank zobowiązań Odbiorcy przez okres wskazany w Umowie, tj. Wydłużony okres finansowania. Na mocy Umowy przedstawiane przez Odbiorcę Wierzytelności stają się własnością Banku w rozumieniu art. 518 Kodeksu cywilnego. Za okres finansowania, tj. liczbę dni od uruchomienia finansowania do poprzedzającej Datę Końca Finansowania, Bank otrzymuje od Odbiorcy odsetki naliczane wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie.

Oprócz ww. odsetek Bank pobiera prowizje (operacyjną, za przyznanie limitu finansowania, za niewykorzystanie limitu finansowania).

eFinancing zabezpieczony cesją praw z umowy ubezpieczenia, bez regresu

Umowy (5.1. i 5.2.) zawierane są z Dostawcą.

Przedmiotem Umowy są:

usługa finansowania poprzez wykup przez Bank Wierzytelności (objętych ochroną w ramach Umowy ubezpieczenia) bez regresu do Dostawcy, w wyniku czego na Bank zostaje przelana Wierzytelność w Kwocie Wierzytelności, przy czym finansowanie Wierzytelności odbywa się w wysokości Kwoty finansowanej.
czynności dodatkowe — takie same w pkt 3.1.

Z tytułu usługi finansowania ad 1 Bank pobiera odsetki opisane w pkt 5.1. i 5.2.

Z tytułu czynności dodatkowych Bank pobiera prowizje i opłaty:

prowizja operacyjna prowizję za przyznanie limitu,
prowizję za niewykorzystanie limitu,
opłatę za rozliczenie spłaty nienależnej

(sposób ich naliczenia jest taki sam, jak w pkt 3.1.).

Bank nie ma prawa regresu do Dostawcy. Zabezpieczeniem roszczeń Banku z tytułu umowy jest cesja praw do odszkodowań z umowy ubezpieczenia ryzyka kredytu kupieckiego.

5.1. Umowa dla modelu eFinancing zabezpieczonego cesją praw z umowy ubezpieczenia, bez regresu (odsetki dyskontowe, odsetki dyskontowe z dniami respektowymi)

Za okres finansowania, tj. liczbę dni od daty otrzymania finansowania do daty poprzedzającej Datę Końca Finansowania, bank otrzymuje odsetki naliczane wg. stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie. Odsetki te płaci Dostawca.

5.2. Umowa dla modelu eFinancing zabezpieczonego cesją praw z umowy ubezpieczenia, bez regresu (odsetki dyskontowe z wydłużonym okresem finansowania)

Oprócz odsetek (od Dostawcy) za okres finansowania do daty płatności z faktury (mają tu zastosowanie uwagi z pkt 5.1.), Bank otrzymuje odsetki za wydłużony okres finansowania (WOF). Za okres finansowania w okresie WOF, tj. liczbę dni od daty płatności (wskazanej w fakturze) do dnia poprzedzającego Datę Końca Finansowania, bank otrzymuje od Odbiorcy (na podstawie oświadczenia Odbiorcy, zawierającego m.in. zobowiązanie się Odbiorcy do zapłaty odsetek) odsetki naliczane wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie.

eFinancing zabezpieczony cesją praw z umowy ubezpieczenia, z regresem

Umowy (6.1. i 6.2.) zawierane są z Dostawcą. Przedmiotem Umowy są:

usługa finansowania poprzez wykup przez Bank Wierzytelności (objętych ochroną w ramach Umowy ubezpieczenia) z regresem do Dostawcy, w wyniku czego na Bank zostaje przelana Wierzytelność w Kwocie Wierzytelności, przy czym finansowanie Wierzytelności odbywa się w wysokości Kwoty finansowanej,
czynności dodatkowe — takie same w pkt 3.1.

Z tytułu usługi finansowania ad 1 Bank pobiera odsetki opisane w pkt 6.1. i 6.2.

Z tytułu czynności dodatkowych Bank pobiera prowizje i opłaty:

prowizja operacyjna prowizję za przyznanie limitu,
prowizję za niewykorzystanie limitu,
opłatę za rozliczenie spłaty nienależnej

(sposób ich naliczenia jest taki sam, jak w pkt 3.1.).

Bank ma prawo regresu do Dostawcy (w odróżnieniu od umów z pkt 5, gdzie nie ma regresu). Zabezpieczeniem roszczeń Banku z tytułu umowy jest cesja praw do odszkodowań z Umowy ubezpieczenia.

6.1. Umowa dla modelu eFinancing zabezpieczonego cesją praw z umowy ubezpieczenia, z regresem (odsetki dyskontowe, odsetki dyskontowe z dniami respektowymi)

Za okres finansowania, tj. liczbę dni od daty otrzymania finansowania do daty końca finansowania, bank otrzymuje odsetki naliczane wg stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie. Odsetki te płaci Dostawca.

6.2. Umowa dla modelu eFinancing zabezpieczonego cesją praw z umowy ubezpieczenia, z regresem (odsetki dyskontowe z wydłużonym okresem finansowania).

Oprócz odsetek za okres finansowania do daty płatności (mają tu zastosowanie uwagi z pkt 5.1.), Bank otrzymuje odsetki za wydłużony okres finansowania (WOF).

Za okres finansowania w okresie WOF, tj. liczbę dni od daty płatności (wskazanej w fakturze) do dnia poprzedzającego Datę Końca Finansowania, bank otrzymuje od Odbiorcy (na podstawie oświadczenia Odbiorcy, zawierającego m.in. zobowiązanie się Odbiorcy do zapłaty odsetek) odsetki naliczane wg. stopy ustalonej indywidualnie w umowie, z reguły poprzez zsumowanie stopy referencyjnej (WIBOR, dla wierzytelności w PLN, lub LIBOR dla wierzytelności w innych walutach) i marży ustalonej w umowie.

W związku z powyższym Wnioskodawca przedstawił następujące pytania:

Czy opisana usługa finansowania, za którą Bank pobiera wynagrodzenie w postaci opisanych odsetek (odsetek dyskontowych, odsetek za wydłużony okres finansowania, odsetek ustawowych), jest zwolniona z podatku od towarów i usług?
Czy opisane usługi polegające na wykonywaniu Czynności Dodatkowych, za które Bank pobiera opisane prowizje i opłaty, są zwolnione z podatku od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Usługa finansowania w każdym z opisanych wariantów finansowania, za którą Bank pobiera wynagrodzenie w postaci odsetek (odsetek dyskontowych, odsetek za wydłużony okres finansowania, odsetek ustawowych) jest zwolniona z podatku od towarów i usług.
Usługi dodatkowe, tj. polegające na wykonywaniu Czynności Dodatkowych, za które Bank pobiera opisane prowizje i opłaty, nie są zwolnione z podatku od towarów i usług, tj. podlegają podatkowi wg stawki podstawowej.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Zdaniem Banku świadczone przezeń w oparciu o Regulamin i Umowę usługi eFinancing, polegające na udzieleniu Kwoty Finansowanej, jako usługi pośrednictwa finansowego są zwolnione od podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”), stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia wniosku, tj. 13.03.2009 r.). Przemawiają za tym przedstawione niżej argumenty.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym, zawierającym „Wykaz usług zwolnionych od podatku”, w pozycji 3 ogólnie wskazane zostały usługi pośrednictwa finansowego (PKWiU Sekcja J 65-67). Tym niemniej z zakresu zwolnienia wyłączone zostały usług wymienione w pkt 1-9 tej pozycji załącznika, tj.

działalność lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
usługi polegające na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
usługi doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
usługi doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
usługi ściągania długów oraz faktoringu,
usługi zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
usługi przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
transakcje dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
transakcje dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Powyższa regulacja stanowi implementację do polskiego porządku prawnego zapisów art. 13B(d) Dyrektywy nr 77/388/EWG (dalej: VI Dyrektywa), zgodnie z którym państwa członkowskie obowiązane są, co do zasady, zwolnić od podatku usługi bankowe i finansowe, m.in. — stosownie do 13B(d)(3) ww. przepisu — transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytów i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i faktoringu. Od 1 stycznia 2007r. VI Dyrektywa została zastąpiona przez Dyrektywę nr 2006/112/WE (dalej: Dyrektywa 112). Zgodnie z art. 135(1)(d) tej Dyrektywy, stanowiącym odpowiednik art. 13B(d)(3) VI Dyrektywy, odnośny przepis stanowi, iż państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności. Należy na marginesie zauważyć, że w wyłączeniu tym nie ma już mowy o usługach faktoringu, które są wymienione w ustawie o podatku od towarów i usług jako wyłączone ze zwolnienia, a zatem ustawa w tym zakresie jest niezgodna co do treści z treścią ww. przepisu Dyrektywy.

Mając powyższe na uwadze należy na wstępie wskazać, iż świadczone przez Bank usługi eFinancing, polegające na udzieleniu finansowania, za którą to usługę wynagrodzeniem są odsetki, niewątpliwie zaliczają się do usług bankowych / finansowych (pośrednictwa finansowego).

Bank pragnie zauważyć, iż polski ustawodawca nie wprowadził definicji pojęcia „ściąganie długów” do ustawy podatkowej. Co istotne, pojęcie te nie zostało również zdefiniowane w prawie podatkowym na poziomie wspólnotowym. Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z przepisem art. 135.1.(d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej wyłączenie ze zwolnienia dotyczy wyłącznie usług windykacji (nie zaś usług faktoringu), zatem tylko w przypadkach, gdzie usługi faktoringu są tożsame z usługami ściągania długów możliwe byłoby uznanie, że usługa taka jest wyłączona ze zwolnienia z podatku.

Usługa „ściąganie długów” polega na podejmowaniu czynności faktycznych i prawnych zmierzających do odzyskania wierzytelności w imieniu i na rzecz wierzyciela. Świadczący usługę ściągania długu wykonuje za usługobiorcę (wierzyciela) wyłącznie czynności administracyjno - prawne prowadzące do uregulowania przez dłużnika zobowiązania w zamian za odpowiednie wynagrodzenie, najczęściej prowizyjne. Dodatkowo, jak wskazują interpretacje organów podatkowych, opierające się na wykładni językowej, do zakwalifikowania danych czynności do usług ściągania długów konieczne jest stwierdzenie, iż usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie. (por. interpretacja Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 27 września 2007 roku, nr ŁUS-lll-2- 443/1 09/07/MJS).

Odnosząc się zatem do przedstawionego stanu faktycznego należy podkreślić, że bez wątpienia istotą świadczenia Banku jest w przedmiotowych umowach udzielenie finansowania w postaci Kwoty Finansowanej, w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek naliczanych od Kwoty Finansowanej wg określonej stopy, za liczbę dni finansowania.

Mając powyższe na uwadze, a w szczególności to, że:

przedmiotem świadczenia Banku jest finansowanie klienta w ramach przyznanego limitu przez czas określony,
przedmiotowej wierzytelności Bank dochodzi we własnym imieniu i na własny rachunek, a w przypadku, gdy nie nastąpi jej spłata przez dłużnika, Bank w ramach regresu (o ile dana umowa taki przewiduje) ma możliwość alternatywnego zaspokojenia się z majątku klienta; w przeciwnym razie sam ponosi ryzyko niewypłacalności dłużnika,

- brak podstaw do zakwalifikowania usług Banku za usługi ściągania długów. Zasadniczym celem zawieranych umów eFinancingu jest finansowanie wierzytelności (na zlecenie tak dostawców, jak i odbiorców).

Przedmiotem umowy jest finansowanie wierzytelności handlowej, zatem jest to także transakcja dotycząca długów. Zatem jest to usługa zwolniona z podatku od wartości dodanej (art. 135.1(d) Dyrektywy 2006/112/WE).

Mamy zatem do czynienia z usługą banku komercyjnego, zbliżoną do usługi kredytowej. Niewątpliwie usługa taka korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT.

Warto zwrócić także uwagę, iż powyższa konkluzja jest uzasadniona także w świetle orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01. Wprawdzie w rozpatrywanej sprawie ETS odniósł się do opodatkowania podatkiem od wartości dodanej usług ściągania długów i faktoringu (w tamtym czasie VI Dyrektywa obejmowała wyłączeniem ze zwolnienia także usługi faktoringu), które nie występują w niniejszej sprawie (nie można za nie uznać dodatkowych czynności występujących obok usługi udzielenia finansowania), jednakże wymaga podkreślenia, iż nawet w tamtej sprawie ETS nie wypowiedział się o opodatkowaniu odsetek pobieranych wg określonej stopy procentowej od kwoty udzielonego finansowania, które to odsetki występowały w stanie faktycznym tamtej sprawy (pkt. 17 i 18 ww. wyroku ETS), a w sentencji wyroku stwierdził jedynie, iż opodatkowaniu podlega świadczenie usługi ściągania długów i faktoringu, za którą pobierane są dwa rodzaje prowizji.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż nie może mieć zastosowania w niniejszej sprawie wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 27 października 2011 r. (C-93/10), ponieważ dotyczył on transakcji sprzedaży pakietu wierzytelności trudnych, przeterminowanych, z tytułu udzielonych kredytów lub pożyczek, których odzyskanie miało, wedle oceny stron, zająć ok. trzech lat. Zatem sprawa C-93/10 dotyczyła zupełnie innego stanu faktycznego, ponieważ:

przedmiotem usługi eFinancing mogą być tylko wierzytelności handlowe (a nie z tytułu kredytów lub pożyczek).
w żadnym z opisanych w niniejszym wniosku przypadku przedmiotem umowy nie może być finansowanie wierzytelności trudnej, przeterminowanej — wręcz przeciwnie, zgodnie z Regulaminem i Umowami tylko w przypadku wierzytelności, co do której praktycznie nie ma ryzyka niezapłacenia, może być świadczona usługa udzielenia finansowania.

Warto zwrócić uwagę, iż również w obecnym stanie prawnym (tj. uwzględniając zmiany w art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług) powyższa argumentacja pozostaje trafna, tj. zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy w brzmieniu.

Ad. 2.

W ramach zawieranych z klientami Umów, oraz zgodnie z Regulaminem, oprócz usługi polegającej na udzieleniu finansowania, Bank może wykonywać także pewne czynności dodatkowe, ich pełna lista jest następująca:

rejestrowanie faktur w systemach bankowych i techniczna obsługa dyspozycji wykupu faktur lub wniosków elektronicznych
monitoring i administracja Wierzytelności,
rozliczanie spłat wpływających na Rachunek do spłaty,
ocena transakcji i przyznanie Limitu finansowania,
administrowanie Limitem finansowania,
prowadzenie Rachunku do spłaty,
udostępnianie danych o Wierzytelnościach w postaci raportów elektronicznych.

Zakres tych czynności określa szczegółowo Umowa, w niektórych przypadkach może ich nie być wcale (np. jak w pkt 4.1 -4.4. opisu).

Ze względu na to, iż te czynności mają charakter stricte techniczno-administracyjny, wynagrodzenie przewidziane w Umowie za te czynności powinno być powiększone o podatek VAT. Mając powyższe na uwadze, Bank wnosi o potwierdzenie jego stanowiska, jak na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 marca 2013r. sygn. akt III SA/Wa 222/13 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 4 lipca 2013r.) - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

nieprawidłowe – w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku świadczonej przez Bank usług eFinancing w sytuacji umów zawieranych z dostawcą (wierzycielem);
prawidłowe w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku świadczonej przez Bank usług eFinancing w sytuacji umów zawieranych jedynie z odbiorcą (dłużnikiem);
prawidłowe – w zakresie zastosowania stawki podstawowej dla czynności administracyjno – technicznych, za które Bank pobiera prowizje i opłaty.

Na wstępie tut. Organ podatkowy zaznacza, że niniejsza interpretacja została oparta na przepisach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2010r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 poz. 535 ze zm. – zwana dalej „ustawą o VAT”), opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej sprzedaży mieści się niewątpliwie w zakresie usług pośrednictwa finansowego – sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU w sekcji ex 65-67. W tak ujmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). W takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności od ciężaru jej egzekwowania.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT jak i w przepisach wykonawczych do ustawy przewidziano czynności opodatkowane obniżonymi stawkami podatku, a nawet zwolnione od podatku od towarów i usług.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji nr 3 przedmiotowego załącznika określono jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem usług ściągania długów oraz factoringu. Oznaczenie „ex” uprawnia do stosowania zwolnień w zakresie ściśle określonym w ustawie, z wyłączeniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tejże pozycji 3 ww. załącznika.

Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT (Sekcja J ex 65-67).

Jednakże w katalogu usług, w odniesieniu, do których nie stosuje się zwolnienia, o którym mowa powyżej, od podatku wymieniono między innymi usługi ściągania długów oraz faktoringu, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii.

Powyższe wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku VAT jest zgodne z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. U. UE. L. 77.145.1 ze zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. oraz art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. 06.347.1 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.

Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując faktoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach, której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem, m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się też usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu.

Faktoring niewłaściwy (niepełny) cechuje się tym, iż faktor nie nabywa wierzytelności definitywnie i nie ponosi odpowiedzialności w razie niewypłacalności dłużnika, bowiem w takim przypadku wierzytelność będąca przedmiotem umowy powraca do faktoranta. Niemniej usługi polegające na wykonywaniu na zlecenie czynności faktoringu sprowadzających się do nabywania w całości zaległych rachunków i długów, należnych innym podmiotom gospodarczym i późniejsze ich ściąganie (bez przejęcia ryzyka wypłacalności dłużnika), czyli usługi tzw. faktoringu niewłaściwego podlegają opodatkowaniu stawką 22% podatku od towarów i usług.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności. Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz faktoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) – usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem do tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Podkreślenia wymaga również, że usługa factoringu ma charakter złożony i obok podstawowej czynności, jaką jest przelew wierzytelności, przedmiotem faktoringu czynią strony często szereg usług, jakie podmiot faktoringowy ma wykonać na rzecz przedsiębiorcy. Nazywane są one czynnościami dodatkowymi.

Owe dodatkowe czynności podmiotu faktoringowego o charakterze usługowym obejmują m.in.:

przyjmowanie ryzyka wypłacalności dłużników,
windykację należności,
finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek,
monitorowanie dłużników,
wypłacanie zaliczek na poczet przyszłych należności,
sporządzanie i wysyłanie monitów w przypadku nieterminowej zapłaty ze strony dłużników,
okresowe sprawdzanie stanu wypłacalności dłużników,
kierowanie upomnień do dłużników opieszałych.

Konwencja Ottawska uchwalona w roku 1988 dotycząca faktoringu międzynarodowego mówi o tym, że faktor powinien zobowiązać się do wykonania co najmniej dwóch wymienionych czynności.

Uwzględniając powyższe zgodzić należy stwierdzić, iż usługa factoringu nie jest usługą jednorodną.

W celu ustalenia, dla celów VAT, czy świadczenie usług obejmujące kilka części składowych należy traktować jako jedno świadczenie, czy też jako dwa lub więcej świadczeń wycenianych odrębnie, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę interpretację treści przepisu artykułu 2 ust. 1 VI Dyrektywy (obecnie art. 2 ust. 1 lit. c Dyrektywy 2006/112/WE Rady Unii Europejskiej z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej), zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne oraz fakt, iż świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu podatku VAT.

Powyższa kwestia, była przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (poprzednia nazwa Europejski Trybunał Sprawiedliwości). W orzeczeniu z dnia 25.02.1999 r., zapadłym w sprawie C-349/96, Trybunał stwierdził, iż (…) pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedna lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej (...).

Wskazane powyżej przykładowo czynności nie stanowią usług odrębnych od usługi faktoringu, bowiem stanowią one integralną część usługi faktoringu i nie mogą być z niej wydzielane.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego sprawy wynika, iż Wnioskodawca świadczy dla klientów korporacyjnych usługi eFinancing na podstawie regulaminu usług eFinancing oraz na podstawie zawartej z konkretnym klientem indywidualnej umowy o świadczenie tych usług. Usługi te stanowią pakiet programów finansowania krótkoterminowych wierzytelności handlowych na zlecenie dostawców lub odbiorców towarów i usług. W podstawowej wersji usługi te polegają na tym, że zawierane są umowy, których przedmiotem jest wykup przez Wnioskodawcę wierzytelności dostawcy wobec odbiorcy. Na mocy umowy, wierzytelności są przelewane - w rozumieniu art. 509 Kodeksu cywilnego (cesja wierzytelności) - przez dostawcę na rzecz Banku na zasadach określonych w umowie i regulaminie. W ramach finansowania Bank zobowiązuje się do zapłaty za każdą przelaną wierzytelność kwoty (ceny) stanowiącej kwotę finansowaną - zgodnie z umową jest to odsetek (do 100%) kwoty wskazanej na przedstawionej fakturze, pomniejszonej o odsetki dyskontowe. Wysokość dyskonta ulega modyfikacji (zwiększeniu) w przypadku wystąpienia tzw. dni respektowych, tj. dni przewidywanego przez strony umowy okresu opóźnienia dłużnika w spłacie wierzytelności w stosunku do terminu wynikającego z przedłożonych faktur. Dodatkowo, z tytułu wykupu każdej wierzytelności Bank pobiera prowizję operacyjną w ustalonej kwocie. Dłużnicy (odbiorcy) spłacają wykupioną wierzytelność na wskazany rachunek do spłaty Banku. Dostawca ponosi względem Banku odpowiedzialność cywilną zgodnie z przepisami o odpowiedzialności sprzedawcy z rękojmi za wady przedmiotu sprzedaży.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że w ramach świadczonych usług finansowania wierzytelności wyróżnia następujące modele finansowania:

eFinancing program z regresem – w ramach tego modelu zawierane są umowy z dostawcami (wierzycielami). Przedmiotem umowy jest usługa finansowania poprzez wykup przez Bank wierzytelności przysługujących dostawcy wobec odbiorcy, z regresem do dostawcy. Na mocy umowy wierzytelności są przelewane przez dostawcę na rzecz Banku w rozumieniu 509-518 Kodeksu cywilnego. Data wykupu (wypłaty środków przez Bank) jest uznawana za datę udzielenia finansowania. Wykup może nastąpić w całej kwocie wierzytelności lub określonej w umowie procentowo części, wówczas pozostała część stanowi udział własny dostawcy. Kwota podlegająca wykupowi z tego tytułu stanowi kwotę finansowaną (kwota finansowana). Kwota wypłacana dostawcy zaś to kwota finansowana pomniejszona o należne Bankowi odsetki dyskontowe i prowizje. Dostawca ponosi pełną odpowiedzialność za terminową spłatę wierzytelności wykupionych na mocy umowy przez Bank;
eFinancing program bez regresu - w ramach tego modelu zawierane są umowy z dostawcami (wierzycielami). Przedmiotem umowy jest usługa finansowania poprzez wykup przez Bank wierzytelności przysługujących dostawcy wobec odbiorcy, bez regresu do dostawcy, tj. dostawca nie ponosi odpowiedzialności za spłatę wierzytelności przez odbiorcę (dłużnika). W przypadku braku spłaty wierzytelności w dniu końca finansowania, Bank ma prawo do wstrzymania wykupu wierzytelności, do czasu uregulowania przez odbiorcę wszystkich wymagalnych należności wobec Banku;
eFinancing finansowanie odbiorców – w ramach tego modelu zawierana jest umowa z dostawcą (wierzycielem). Przedmiotem umowy jest usługa finansowania poprzez wykup przez Bank wierzytelności dostawcy wobec odbiorcy, z regresem do dostawcy. Na mocy umowy wierzytelności stają się własnością Banku w rozumieniu 509-518 Kodeksu cywilnego. Data wykupu (wypłaty środków przez Bank) jest uznawana za datę udzielenia finansowania. Wykupowi może podlegać cała wierzytelność lub tylko jej procentowo określona część, wówczas pozostała część stanowi udział własny dostawcy. Kwota wypłacana dostawcy z tego tytułu stanowi kwotę finansowaną (kwota finansowana);
eFinancing finansowanie dostawców - w ramach tego modelu zawierane są cztery typy umów zawieranych z odbiorcą (dłużnikiem), mającym w Banku rachunek, przy czym w dwóch przypadkach jednocześnie zawierana jest umowa z dostawcą (wierzycielem):
1. w ramach pierwszego i drugiego typu umowy Bank zawiera umowę z odbiorcą (dłużnikiem), mającym w Banku rachunek, w której: odbiorca akceptuje, że dostawca będzie przedstawiać wierzytelności do Banku zgodnie z odrębnymi ustaleniami pomiędzy Bankiem a dostawcą; odbiorca przyjmuje do wiadomości, że dostawcy będą mogli przedstawiać wierzytelności do finansowania wyłącznie przed ich terminem płatności, oraz że w zamian za finansowanie do terminu płatności, Bank będzie potrącać z góry, z kwoty wypłacanej dostawcy, odsetki, prowizje i inne opłaty; drugi typ różni się od pierwszego tym, że dodatkowo wprowadzony jest wydłużony okres finansowania (WOF). Odsetki za WOF ponosi odbiorca. Jednocześnie Bank zawiera z co najmniej jednym dostawcą umowę o świadczenie usług eFinancing program bez regresu;
2. w ramach trzeciego typu umowy Bank zawiera umowę jedynie z odbiorcą i finansowania po dacie płatności określonej w fakturze. Uruchomienie finansowanie następuje w dacie płatności określonej w fakturze. Przedmiotem umowy jest usługa finansowania przez Bank zobowiązań odbiorcy przez okres wskazany w umowie, tj. wydłużony okres finansowania. Na mocy umowy przedstawiane przez odbiorcę wierzytelności stają się własnością Banku w rozumieniu art. 518 Kodeksu cywilnego. Za okres finansowania w okresie WOF, tj. liczbę dni od daty płatności do dnia poprzedzającego datę końca finansowania, Bank otrzymuje od odbiorcy odsetki
3. w ramach czwartego typu umowy Bank zawiera umowę jedynie z odbiorcą i dotyczy finansowania po dacie płatności określonej w fakturze. W odróżnieniu od trzeciego typu uruchomienie finansowanie następuje we wskazanej w umowie dacie wcześniejszej od daty płatności określonej w fakturze (lecz nie późniejszej). Przedmiotem umowy jest usługa finansowania przez Bank zobowiązań odbiorcy przez okres wskazany w umowie, tj. wydłużony okres finansowania. Na mocy umowy przedstawiane przez odbiorcę wierzytelności stają się własnością Banku w rozumieniu art. 518 Kodeksu cywilnego. Za okres finansowania, tj. liczbę dni od uruchomienia finansowania do poprzedzającej datę końca finansowania, Bank otrzymuje od odbiorcy odsetki;
eFinancing zabezpieczony cesją praw z umowy ubezpieczenia, bez regresu. W ramach tego modelu zawierana jest umowa z dostawcą (wierzycielem). Przedmiotem umowy jest usługa finansowania poprzez wykup przez Bank wierzytelności (objętych ochroną w ramach umowy ubezpieczenia) bez regresu do dostawcy, w wyniku czego na Bank zostaje przelana wierzytelność w kwocie wierzytelności, przy czym finansowanie wierzytelności odbywa się w wysokości kwoty finansowanej. Bank nie ma prawa regresu do dostawcy. Zabezpieczeniem roszczeń Banku z tytułu umowy jest cesja praw do odszkodowań z umowy ubezpieczenia ryzyka kredytu kupieckiego.
eFinancing zabezpieczony cesją praw z umowy ubezpieczenia, z regresem. W ramach tego modelu zawierane są umowy z dostawcą. Przedmiotem umowy jest usługa finansowania poprzez wykup przez Bank wierzytelności (objętych ochroną w ramach umowy ubezpieczenia) z regresem do dostawcy, w wyniku czego na Bank zostaje przelana wierzytelność w kwocie wierzytelności, przy czym finansowanie wierzytelności odbywa się w wysokości kwoty finansowanej. Bank ma prawo regresu do dostawcy. Zabezpieczeniem roszczeń Banku z tytułu umowy jest cesja praw do odszkodowań z umowy ubezpieczenia.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz stan faktyczny sprawy wskazać należy, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi eFinancing w ramach sześciu modeli finansowania, o których mowa wyżej, gdzie usługobiorcą jest dostawca (wierzyciel) należy postrzegać jako usługi obrotu wierzytelnościami wyczerpujące znamiona usług factoringu. W każdym z opisanych powyżej przypadków (z wyjątkiem umów zawieranych jedynie z dłużnikiem) celem działania Wnioskodawcy jest przejęcie wierzytelności dostawców (wierzycieli) w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu). Bez znaczenia w tym momencie jest fakt, że istnieje ryzyko niewypłacalności dłużnika, a także fakt kto na podstawie zawartej umowy cesji wierzytelności ponosi odpowiedzialność za wypłacalność dłużnika.

Również z umowami factoringowymi mamy do czynienia w modelu eFinancing finansowanie dostawców, gdzie Zainteresowany zawiera umowy zarówno z odbiorcami jak i z dostawcami (pkt 4.1 i 4.2). Zasadniczą usługą w przedmiotowej sprawie są świadczone usługi factoringu, a inne czynności wykonywane w ramach zawartych umów z odbiorcami są czynnościami pomocniczymi, dodatkowymi do zawartej umowy i ich samoczynne istnienie nie znajduje żadnych podstaw prawnych. Bez zawartych umów z wierzycielami w ramach modelu eFinancing program bez regresu, te czynności dodatkowe, do których Wnioskodawca jest zobowiązany w ramach umowy z odbiorcami nie byłyby realizowane.

Tym samym usługi świadczone przez Wnioskodawcę w ramach modelu 1,2,3,4.1,4.2,5 i 6, gdzie usługobiorcą jest wierzyciel nie korzystają ze zwolnienia od podatku, bowiem działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami jest wyłączona ze zwolnienia od podatku VAT. W konsekwencji wykonywane przez Zainteresowanego usługi należy zaliczyć do katalogu czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, które winny być opodatkowane, do dnia 31 grudnia 2010r., stawką podatku zawartą w art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, tj. 22%.

Zatem w tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Odmiennie rzecz wygląda, gdy Wnioskodawca zawiera umowy eFinancing jedynie z odbiorcami (dłużnikami). Wówczas Zainteresowany nie występuje w roli faktora, który ma za zadanie jedynie skupować wierzytelności wierzycieli celem ich wyegzekwowania (ściągnięcia długu). Zadaniem Wnioskodawcy jest udzielenie dłużnikowi finansowania poprzez odroczenie płatności należności określonej na fakturze wystawionej przez wierzyciela. Powyższa usługa opisana w pkt 4.3 i 4.4 świadczona przez Zainteresowanego ma cechy umowy kredytu udzielonego dłużnikowi i jako taka korzysta ze zwolnienia z podatku VAT jako usługa pośrednictwa finansowego określona w pozycji nr 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT.

Zatem w tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto Zainteresowany w opisie stanu faktycznego wskazał, że oprócz usług eFinancing Bank wykonuje czynności dodatkowe m.in. rejestrowanie faktur w systemach bankowych i techniczna obsługa dyspozycji wykupu faktur lub wniosków elektronicznych, monitoring i administracja Wierzytelności, rozliczanie spłat wpływających na rachunek do spłaty, ocena transakcji i przyznanie limitu finansowania, administrowanie limitem finansowania, prowadzenie rachunku do spłaty, udostępnianie danych o wierzytelnościach w postaci raportów elektronicznych.

Biorąc pod uwagę opisaną we wniosku treść stanu faktycznego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego tut. Organ podatkowy stwierdza, iż analizowanych usług nie można zaliczyć do usług pośrednictwa finansowego, o których mowa w pozycji nr 3 załącznika nr 4 do stawy o VAT. Opis przedmiotowego stanu faktycznego wskazuje natomiast, że świadczone przez Spółkę usługi stanowią czynności wyłącznie techniczno-administracyjne związane, jak wskazuje Spółka, z realizacją usług e-Financing w ramach sześciu modeli finansowania, co uniemożliwia zastosowanie zwolnienia dla tych usług.

Konkludując należy stwierdzić, iż usługi techniczno-administracyjne, o których mowa we wniosku nie mieszczą się w zakresie zwolnień ani w zakresie stawek preferencyjnych przewidzianych przepisami dotyczącymi podatku VAT. W konsekwencji usługi te podlegały do dnia 31 grudnia 2010r. opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki podstawowej w wysokości 22%.

Zatem w tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wpływu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin