Zmiana Interpretacji Indywidualnej

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Minister Finansów zmienia z urzędu, jako nieprawidłową, interpretację indywidualną z dnia 27 sierpnia 2009 r. znak: IPPB5/4240-24/09-2/AM - wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w wyniku uwzględnienia, złożonej przez Wnioskodawcę (dalej: Spółka), skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: WSA) - uznającą za prawidłowe stanowisko Spółki, zawarte we wniosku z dnia 8 kwietnia 2009 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie podatku dochodowego od osób prawnych w ten sposób, iż uznaje, że stanowisko Spółki w zakresie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków na poczęstunki podawane podczas spotkań z kontrahentami w jej siedzibie oraz wydatków na posiłki podczas spotkań z kontrahentami w restauracji – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 14 kwietnia 2009 r. wpłynął do Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku wniosek Spółki z dnia 8 kwietnia 2009 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych w kwestii zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie poczęstunków dla kontrahentów, napojów, na opłacenie posiłków w restauracji w związku z organizacją spotkań z kontrahentami.

Z treści wniosku Spółki wynika, że organizuje ona okazjonalne spotkania z kontrahentami. W czasie tych spotkań omawiane są różnego rodzaju sprawy biznesowe. Przykładowo Spółka ustala warunki sprzedaży towarów, przedstawia aktualną ofertę handlową, negocjuje postanowienia umów zawieranych z kontrahentami, itp.

Jeśli spotkania odbywają się w biurze Spółki, to w czasie spotkań podawana jest herbata, kawa, cukier, śmietanka do kawy, drobne słodycze, czasami kanapki (drobne poczęstunki), zwłaszcza jeśli spotkanie przedłuża się. Zdarza się również, że spotkanie z kontrahentami ma miejsce poza biurem Spółki, np. przedstawiciel Spółki proponuje kontrahentowi w restauracji. Spółka ponosi koszty wybranych z menu posiłków (lunchu, obiadu, czy kolacji).

Spotkania w restauracjach nie mają wytwornego i okazałego charakteru, nie stanowią imprez specjalnie zorganizowanych, a posiłki (obiady, lunche, kolacje) spożywane podczas spotkań nie są okazałe. Organizując spotkania, Spółka przede wszystkim chce omówić bieżące sprawy biznesowe. Celem, dla którego organizowane są spotkania, nie jest chęć okazania przepychu. Wydatki dotyczące spotkań z kontrahentami są dokumentowane rachunkami lub fakturami VAT wystawionymi na Spółkę.

Problemy podniesione przez Spółkę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczą wyjaśnienia wątpliwości, czy stanowią koszty uzyskania przychodów wydatki ponoszone w związku z organizacją spotkań z kontrahentami (w tym wydatki na nabycie drobnego poczęstunku, napojów, zapłatę za posiłek w restauracji).

Zdaniem Spółki może ona zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki związane z organizacją spotkań z kontrahentami. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. W wymienionym art. 16 ust. 1 z kosztów uzyskania przychodów zostały wyłączone wydatki na reprezentację, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów w tym alkoholowych.

Biorąc pod uwagę to, że updop nie definiuje pojęcia „reprezentacja” Spółka posłużyła się słownikowym znaczeniem tego pojęcia, w myśl którego pojęcie reprezentacja oznacza okazałość, wystawność, wytworność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną. W tym kontekście – zdaniem Spółki – ponoszone wydatki nie mają charakteru wydatków reprezentacyjnych. Zaproponowanie kontrahentom kawy czy też herbaty, poczęstowanie drobnymi słodyczami, czy też zaproszenie na obiad w restauracji nie jest działaniem o charakterze nadzwyczajnym. Jest to praktyka powszechnie spotykana. Organizacja spotkań biznesowych z kontrahentami nie wiąże się z chęcią zaimponowania kontrahentowi okazałością, czy wystawnością. Ponieważ w trakcie spotkań omawiane są sprawy biznesowe, związane z działalnością Spółki należy uznać, ze wydatki na organizację spotkań stanowią koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 updop.

Dla potwierdzenia swojego uzasadnienia Spółka wymieniła interpretacje:

1. z dnia 30 października 2008 r. znak: PPB3/423-1220/08-2/MW, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej Warszawie,
2. z dnia 5 stycznia 2009 r. znak: ILPB3/423-666/08-2/K, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu,
3. z dnia 23 października 2008 r. znak: IPPB3/423-1062/08-2/MW, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu,
4. z dnia 13 sierpnia 2008 r. znak: IBPB3/423-405/08/PC(KAN-5019/08, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach

oraz wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 czerwca 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 157/08, które w podobny sposób odnoszą się do wydatków kwalifikowanych jako wydatki na reprezentację w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 updop.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając z upoważnienia Ministra Finansów (na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770), wydał w dniu 19 maja 2009 r. interpretację indywidualną znak: IPPB5-423-189/09-2/AM, w której stanowisko Spółki w części dotyczącej możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów:

1. wydatków na drobny poczęstunek podawany podczas spotkań z kontrahentami w biurze Spółki uznał – za prawidłowe,
2. wydatków na posiłki w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracji – za nieprawidłowe.
   
   

Spółka kwestionując stanowisko zawarte w ww. interpretacji indywidualnej z dnia 19 maja 2009 r. znak: IPPB5-423-189/09-2/AM, po uprzednim wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa, w dniu 6 sierpnia 2009 r. wniosła do WSA w Warszawie skargę (z dnia 3 sierpnia 2009 r.) na dokonaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie ww. interpretację indywidualną.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, na podstawie art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), wydał nową interpretację indywidualną z dnia 27 sierpnia 2009 r. znak: IPPB5/4240-24/09-2/AM, w której uwzględnił skargę w całości, zmieniając interpretację z dnia 19 maja 2009 r. znak: IPPB5-423-189/09-2/AM, uznając za prawidłowe stanowisko Spółki w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie poczęstunków dla kontrahentów, napojów, na posiłki w restauracji w związku z organizacją spotkań z kontrahentami.

Z uwagi na uznanie za prawidłowe stanowiska Spółki, WSA w Warszawie postanowieniem z dnia 24 listopada 2009 r., sygn. akt III SO/Wa 16/09 umorzył postępowania sądowe dotyczące skargi Spółki w przedmiocie interpretacji indywidualnej z dnia 19 maja 2009 r. znak: IPPB5-423-189/09-2/AM.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy Minister Finansów zważa, co następuje.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość, wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów stanowisko Spółki zawarte we wniosku z dnia 8 kwietnia 2009 r.- uznane za prawidłowe w wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie interpretacji indywidualnej z dnia 27 sierpnia 2009 r. znak: IPPB5/4240-24/09-2/AM – jest nieprawidłowe.

Stwierdzając nieprawidłowość interpretacji z dnia 27 sierpnia 2009 r. znak: IPPB5/4240-24/09-2/AM Minister Finansów wziął pod uwagę, że z dniem 1 stycznia 2007 r., mocą ustawy z dnia 21 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589) dokonana została zmiana przepisów dotyczących kosztów uzyskania przychodów z tytułu kosztów reprezentacji.

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami art. 16 ust. 1 pkt 28 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Wyłączając z kosztów podatkowych koszty reprezentacji, ustawa podatkowa nie definiuje terminu „reprezentacja”, ani też nie odsyła do innych przepisów prawa. Brak ustawowej definicji pojęcia „reprezentacja”, nie uprawnia jednak do dowolnego określania zakresu znaczeniowego tego terminu. Występujący w obrocie prawnym termin „reprezentacja”, wyrażający się w sposobie jego stosowania i rozumienia przez ustawodawcę, a także przez naukę i praktykę prawa, prowadzi jednak do wniosku, że termin ten w zakresie języka prawnego i prawniczego należy rozumieć jako „przedstawicielstwo, reprezentowanie czyichś interesów, występowanie w czyimś imieniu”, a nie „wystawność, okazałość, wytworność”. Dlatego też termin „reprezentacja” użyty w art. 16 ust. 1 pkt 28 updop należy rozumieć jako „przedstawicielstwo podatnika, działanie w jego imieniu, w jego interesie, na jego rzecz”, a nie jako „wystawność, wytworność, czy okazałość”.

Norma art. 16 ust. 1 pkt 28 updop nie zawiera żadnych wyjątków, tak odnoszących się do miejsca, w którym obowiązki przedstawicielstwa są realizowane, jak i do wystawności lub braku wystawności w zakresie nabywania usług gastronomicznych, zakupu żywności lub napojów. Należy zatem stwierdzić, że wydatki na wszelkiego tego typu usługi i artykuły, wiążące się z reprezentowaniem podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów – niezależnie od tego, czy usługi te i zakupione artykuły były wykorzystywane w kontaktach z kontrahentami w siedzibie przedsiębiorstwa (zakładu), czy też poza nią, por. wyrok NSA z 2012-01-25, sygn. akt II FSK 1445/10.

Podniesiona w uzasadnieniu wniosku Spółki kwestia dotycząca wytworności, okazałości poczęstunku, czy częstowania kontrahentów poczęstunkami podczas specjalnie zorganizowanej imprezy, w ogóle nie stanowi kryterium kwalifikowania wydatków jako reprezentacji, gdyż o takim charakterze decyduje związek z pełnieniem funkcji przedstawicielskich, rozumianych jako występowanie w imieniu podatnika, a nie okazałość lub wystawność sprawowania takiego przedstawicielstwa. Rozróżnienie wydatków związanych z reprezentacją na drobne poczęstunki, albo poczęstunki wybierane z menu proponowanego dla wszystkich klientów restauracji nie ma żadnego uzasadnienia normatywnego.

Analogiczne stanowisko negujące kryterium „okazałości, wystawności” jako kryterium decydujące o uznaniu danego wydatku, np. na opłacenie spotkań biznesowych w restauracji, zakup żywności, za koszty reprezentacji prezentowane jest m.in. w wyrokach: WSA w Warszawie z dnia 2010-09-13, sygn. III SA/Wa 752/10, WSA w Kielcach z dnia 2010-04-15, sygn. akt I SA/Ke 202/10, WSA w Warszawie z dnia 2009-11-27, sygn. akt III SA/Wa 925/09.

Reasumując, wydatki na zakup żywności, napojów oraz innych posiłków podawanych w trakcie spotkań biznesowych z kontrahentami, oraz spotkań podczas, których przedstawiana jest aktualna oferta handlowa Spółki, niezależnie od miejsca spożywania zakupionych artykułów żywnościowych, napojów i innych posiłków, są kosztami reprezentacji, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 updop i jako takie nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że nieprawidłowe jest stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 8 kwietnia 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, iż zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 updop zarówno wydatki na poczęstunki serwowane podczas okazjonalnych spotkań z kontrahentami w jej siedzibie, jak i wydatki na posiłki serwowane podczas spotkań z kontrahentami w restauracji nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc się do przytoczonych w uzasadnieniu wniosku Spółki, na poparcie jej stanowiska, interpretacji indywidualnych oraz wyroku WSA należy stwierdzić, że funkcjonowanie w obrocie prawnym ww. wykładni podatkowych, dotyczących konkretnych stanów indywidualnych podatników nie może stanowić o niedopuszczalności zmiany interpretacji indywidualnej na mocy art. 14e ustawy – Ordynacja podatkowa.

Tym samym Minister Finansów nie podziela wykładni pojęcia „reprezentacja” dokonanej w przedstawionych przez Spółkę ww. interpretacjach indywidualnych i wyroku WSA.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy).