Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/443-152/14-2/AO
z 28 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z 14 lutego 2014 r. (data wpływu 17 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia przez likwidowaną spółkę na rzecz wspólnika – pożyczkodawcy prawa własności nieruchomości w celu zwolnienia się ze zobowiązania z tytułu udzielonej pożyczki - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lutego 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia przez likwidowaną spółkę na rzecz wspólnika – pożyczkodawcy prawa własności nieruchomości w celu zwolnienia się ze zobowiązania z tytułu udzielonej pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - spółka S. Sp. z o.o. (ówcześnie pod firmą: E. Sp. z o.o.) w dniu 3 marca 2008 r. zawarła warunkową umowę sprzedaży nieruchomości, a w dniu 19 marca 2008 r. spółka zawarła umowę przeniesienia własności nieruchomości, w wyniku której spółka-wnioskodawca nabyła prawo własności nieruchomości niezabudowanej. Sprzedającymi nieruchomość były osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, a w związku z tym umowa sprzedaży nieruchomości nie podlegała podatkowi od towarów i usług (zwanym dalej: „VAT”) i w konsekwencji Wnioskodawca nie miał możliwości odliczenia VAT od tej transakcji, ponieważ nie wystąpił przy tej transakcji naliczony podatek VAT.

Niezabudowana nieruchomość nabyta przez spółkę-wnioskodawcę była planowana do zabudowy, a następnie do dalszej odsprzedaży. W związku z powyższym spółka-wnioskodawca zaliczyła tę nieruchomość do aktywów obrotowych. Na skutek tego, że cały planowany przez spółkę-wnioskodawcę projekt inwestycyjny zakończył się fiaskiem w związku z brakiem uzyskania wymaganej decyzji o warunkach zabudowy, nieruchomość nie została zabudowana i spółka-wnioskodawca nie ponosiła wydatków na ulepszenie tej nieruchomości.

W dniu 19 lutego 2009 r. wszystkie udziały w spółce-wnioskodawcy zostały objęte przez jednego z jej dotychczasowych wspólników. W wyniku tego, obecnie spółka-wnioskodawca ma jedynego wspólnika, tj. spółkę pod firmą S. Sp. z o.o., która ma siedzibę na terytorium Polski i podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania i nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

W dniu 20 grudnia 2013 r. Zgromadzenie Wspólników spółki-wnioskodawcy postanowiło o rozwiązaniu spółki i otwarciu jej likwidacji.

Spółka-wnioskodawca ma zobowiązania wobec swojego jedynego wspólnika z tytułu udzielonych jej przez wspólnika pożyczek na prowadzenie działalności, w tym m.in. na nabycie wyżej opisanej nieruchomości. Jedynym składnikiem majątkowym spółki wnioskodawcy jest wskazana wyżej nieruchomość.

Likwidator spółki-wnioskodawcy w trakcie postępowania likwidacyjnego, zgodnie z art. 282 § 1 Kodeksu spółek handlowych ma obowiązek m.in. wypełnić zobowiązania. Spółka‑wnioskodawca nie posiada majątku umożliwiającego jej spłatę w gotówce pożyczki. Spółka-wnioskodawca chciałaby spłacić pożyczkę udzieloną jej przez wspólnika w ten sposób, że zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego w celu zwolnienia się z zobowiązania z tytułu tej pożyczki spełniłaby za zgodą wierzyciela-wspólnika inne świadczenie polegające na przeniesieniu na wspólnika prawa własności nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przeniesienie przez spółkę-wnioskodawcę prawa własności nieruchomości na rzecz wspólnika-pożyczkodawcy, w celu zwolnienia się przez spółkę-wnioskodawcę ze zobowiązania z tytułu udzielonej pożyczki w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego (datio in solutum) stanowi odpłatną dostawę towarów i w związku z tym czy podlega podatkowi od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy,

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym, przeniesienie prawa własności nieruchomości na wspólnika w celu zwolnienia spółki-wnioskodawcy ze zobowiązań z tytułu udzielonej przez tego wspólnika pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwanej dalej „ustawą o VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny,

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zdaniem pełnomocnika wnioskodawcy, do przeniesienia własności nieruchomości w celu zwolnienia spółki wnioskodawcy ze zobowiązań z tytułu pożyczki, za zgodą pożyczkodawcy‑wspólnika, nie znajduje zastosowania przepis art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, bowiem takie przeniesienie własności nieruchomości nie jest czynnością odpłatną. Spłata przez spółkę-wnioskodawcę otrzymanej od wspólnika-pożyczkodawcy pożyczki nie podlega podatkowi VAT. Wobec czego spłata pożyczki nie w formie pieniężnej, ale w formie rzeczowej także nie podlega podatkowi VAT.

Zdaniem pełnomocnika wnioskodawcy, do przyszłego stanu faktycznego opisanego we wniosku, nie znajduje zastosowania także przepis art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, ponieważ spółce‑wnioskodawcy nie przysługiwało ani w całości, ani w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia wskazanej w opisie stanu faktycznego nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres powyższych czynności zdefiniowany został odpowiednio w art. 7 i art. 8 cyt. ustawy.

I tak, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 7 ust. 2 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
   
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Przepis art. 2 pkt 6 ww. ustawy stanowi, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Wobec powyższych regulacji należy wskazać, że co do zasady, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia (w szczególności darowizny), pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Przy czym, istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dokonującym czynności a odbiorcą, a w zamian za wykonanie czynności powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Aby jednak czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonana przez podmiot działający dla tej czynności w charakterze podatnika podatku VAT.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ww. ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zasady i tryb rozwiązania i likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1030 z późn. zm.). Postępowanie likwidacyjne prowadzone w celu rozwiązania spółki z przyczyn wskazanych w ustawie Kodeks spółek handlowych ma na celu uregulowanie stosunków majątkowych spółki wobec jej wspólników i wierzycieli oraz doprowadzenie do ostatecznego wykreślenia spółki z rejestru i zakończenia jej bytu prawnego.

Zgodnie z art. 275 § 2 ww. ustawy Kodeks spółek handlowych w okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań.

Art. 282 § 1 cyt. ustawy stanowi, że likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki (czynności likwidacyjne). Nowe interesy mogą wszczynać tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku. Nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki - jedynie na mocy uchwały wspólników i po cenie nie niższej od uchwalonej przez wspólników.

Zgodnie z art. 286 § 1 KSH podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.

Stosownie do art. 286 § 2 KSH majątek, o którym mowa w § 1, dzieli się między wspólników w stosunku do ich udziałów. Umowa spółki może określać inne zasady podziału majątku (art. 286 §  3KSH).

Z przedstawionej treści wniosku wynika, że w dniu 20 grudnia 2013 r. Zgromadzenie Wspólników spółki-wnioskodawcy postanowiło o rozwiązaniu spółki i otwarciu jej likwidacji. Jedynym składnikiem majątkowym spółki wnioskodawcy jest nieruchomość nabyta w 2008 roku. Wnioskodawca ma zobowiązania wobec swojego jedynego wspólnika z tytułu udzielonych przez wspólnika pożyczek na prowadzenie działalności, w tym m.in. na nabycie nieruchomości. Likwidator spółki-wnioskodawcy w trakcie postępowania likwidacyjnego, zgodnie z art. 282 § 1 Kodeksu spółek handlowych ma obowiązek m.in. wypełnić zobowiązania. Spółka‑wnioskodawca nie posiada majątku umożliwiającego jej spłatę w gotówce pożyczki. Spółka-wnioskodawca chciałby spłacić pożyczkę udzieloną jej przez wspólnika w ten sposób, że zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego w celu zwolnienia się z zobowiązania z tytułu tej pożyczki spełniłaby za zgodą wierzyciela-wspólnika inne świadczenie polegające na przeniesieniu na wspólnika prawa własności nieruchomości.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania podatkiem od towarów i usług przeniesienia przez Wnioskodawcę prawa własności nieruchomości na rzecz wspólnika‑pożyczkodawcy w celu zwolnienia się przez spółkę-wnioskodawcę ze zobowiązania z tytułu udzielonej pożyczki w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego.

W okresie likwidacji spółki rozporządzanie jej majątkiem następuje bezpośrednio na mocy decyzji likwidatorów, jako osób reprezentujących tą spółkę. Podmiotem dokonującym przekazania majątku spółki w okresie jej likwidacji jest sama spółka, w imieniu której stosowne decyzje podejmują likwidatorzy.

Zgodnie z art. 155 §  1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Na podstawie art. 353¹ Kodeksu cywilnego strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Jak stanowi art. 453 Kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

A zatem dłużnik za zgodą wierzyciela może dla zwolnienia się ze zobowiązania spełnić inne świadczenia. Świadczenie w miejsce wykonania może być dokonywane w ramach wszelkiego typu zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym (tj. wynikających z czynności prawnych). Zakres modyfikacji dotychczasowego zobowiązania uzależniony jest jedynie od ogólnie obowiązujących przepisów, ale to od uznania stron zależy, jakie świadczenie zgodzi się przyjąć wierzyciel w miejsce dotychczasowego i jakie dłużnik będzie mógł wykonać.

W niniejszych okolicznościach Wnioskodawca w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego przeniesie na jedynego wspólnika prawo własności nieruchomości w celu zwolnienia się przez Wnioskodawcę ze zobowiązania z tytułu udzielnej pożyczki. Należy zauważyć, że dłużnik (Wnioskodawca) dokona czynności przewidującej taki tryb spłaty pożyczki, tj. możliwość zaspokojenia wierzytelności poprzez przejęcie nieruchomości na własność.

W konsekwencji, w przypadku przeniesienia nieruchomości przez Wnioskodawcę na rzecz jej wspólnika dojdzie do zmiany właściciela majątku. Zatem w stosunku do przeniesionego towaru w postaci nieruchomości Wnioskodawca dokona na rzecz wspólnika dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług. Konsekwencją przekazania nieruchomości będącej własnością Spółki wspólnikowi będzie nabycie przez wspólnika prawa do rozporządzania ww. towarem jak właściciel. Jednocześnie, wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, skoro przeniesienie nieruchomości następuje w zamian za wierzytelność pożyczkodawcy wobec dłużnika transakcja jest transakcją odpłatną. Odpłatność transakcji w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług nie musi nastąpić w pieniądzu.

W świetle przedstawionych okoliczności sprawy oraz powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że czynność przeniesienia nieruchomości w postaci prawa własności nieruchomości niezabudowanej, w związku ze zwolnieniem się Wnioskodawcy ze zobowiązania z tytułu udzielonej pożyczki, za zgodą wierzyciela-wspólnika, przesądza o uznaniu tej czynności za odpłatną dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. W momencie przeniesienia nieruchomości pożyczkodawca stanie się jej właścicielem i będzie miał możliwość dysponowania nią jak właściciel. W niniejszych okolicznościach nie znajdzie zastosowania art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług z uwagi na odpłatność niniejszej czynności przeniesienia przez spółkę-wnioskodawcę prawa własności nieruchomości na rzecz wspólnika-pożyczkodawcy.

W konsekwencji, przeniesienie prawa własności nieruchomości na wspólnika w celu zwolnienia spółki-wnioskodawcy ze zobowiązań z tytułu udzielonej przez tego wspólnika pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W odniesieniu do stwierdzenia Wnioskodawcy, że spłata przez spółkę-wnioskodawcę otrzymanej od wspólnika-pożyczkodawcy pożyczki nie podlega podatkowi VAT, wobec czego spłata pożyczki nie w formie pieniężnej, ale w formie rzeczowej także nie podlega podatkowi VAT należy wskazać, że istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

W świetle art. 7 oraz art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług przekazanie środków pieniężnych nie stanowi czynności, która dla celów ustawy o VAT mogłaby zostać zakwalifikowana jako dostawa towarów bądź świadczenie usług tj. czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT. Wynika to z faktu, że środki pieniężne nie spełniają definicji towaru, tym samym ich przekazanie nie może stanowić dostawy towarów, jak również nie można uznać, że samo przekazanie pieniędzy stanowi świadczenie usług. Konsekwentnie spłata pożyczki w formie przekazania środków pieniężnych nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednakże spłata pożyczki w formie rzeczowej tj. przekazanie towaru, które daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel pozwala uznać tę czynność za dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Odpłatność tej czynności powoduje objęcie jej przedmiotowym zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52  §  3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54  §  1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.