Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-69/14-2/MK
z 3 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2014 r. (data wpływu 6 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nieodpłatnego zniesienia współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2008 r. Wnioskodawca nabył lokal mieszkalny położony w L.. Drugim współwłaścicielem w części równej jest osoba fizyczna należąca do III grupy podatkowej (zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn). Lokal został zakupiony za kwotę 160.000,00 zł. Cena zakupu powyższego lokalu uiszczona została w całości ze środków pochodzących z kredytu hipotecznego zaciągniętego w walucie CHF. Nieruchomość obciążona jest hipoteką w kwocie 320.000,00 zł na rzecz Banku jako zabezpieczenie z tytułu udzielonego kredytu na zakup nieruchomości. Stronami umowy kredytu są współwłaściciele nieruchomości. Kwota pozostająca do spłaty w banku na dzień 4 lutego 2014 r. wynosiła 219.242,39 zł (62.337,90 CHF). Hipoteka przewyższa wartość nieruchomości. W dniu 27 lutego 2014 r. Wnioskodawca na podstawie aktu notarialnego nabył nieodpłatnie przysługujący drugiemu współwłaścicielowi udział w opisanym wyżej lokalu wraz z prawami związanymi z jego własnością. Jednocześnie Wnioskodawca złożył do banku wniosek o przejęcie długu, na co bank wyraził zgodę. W związku z powyższą sytuacją, stan faktyczny polegał na zawarciu umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności w formie aktu notarialnego, tj. przyznaniu Wnioskodawcy całości prawa własności opisanego lokalu oraz przejęcie przez Wnioskodawcę w całości zaciągniętego pierwotnie przez nabywców kredytu hipotecznego, zwalniając w ten sposób drugiego współwłaściciela z przypadającej mu części długu wobec banku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wartość nieruchomości może być pomniejszona o wartość hipoteki 320.000,00 zł, którą obciążona jest nieruchomość?
2. Czy w tym konkretnym przypadku, gdy hipoteka przewyższa wartość nieruchomości podatek od spadków i darowizn powinien wynieść zero?
3. W przypadku, gdy Organ stwierdzi, że wartość nieruchomości winna być pomniejszona tylko o wartość z tytułu umowy kredytu, to czy należy ją pomniejszyć o wysokość kredytu pozostałego do spłaty na dzień zniesienia współwłasności 219.242,39 zł, czy też o wartość kredytu zaciągniętego na zakup nieruchomości 160.000,00 zł?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku nabycia nieruchomości obciążonej hipoteką, obciążenie to będzie stanowiło ciężar w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym, wartość nieruchomości powinna być pomniejszona o kwotę wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. A zatem, jeżeli wartość hipoteki przewyższa wartość nieruchomości, obowiązek podatkowy z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności w powyższej sprawie nie wystąpi.

Nieodpłatne zniesienie współwłasności podlega opodatkowaniu po stronie osoby, na rzecz której przechodzi własność udziału w nieruchomości na zasadach opisanych w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 7 tej ustawy podstawą opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn jest wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia oraz cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, obciążenie hipoteczne stanowi ciężar w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Dlatego też wartość nieruchomości (podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn) powinna być pomniejszona o kwotę wierzytelności zabezpieczonej hipoteką.

Biorąc pod uwagę fakt, że zgodnie z zawartym aktem notarialnym wraz z nieodpłatnym zniesieniem współwłasności na Wnioskodawcę przejdą wszystkie prawa związane z własnością lokalu w tym wszystkie obciążenia z tytułu umowy kredytu, które są zabezpieczone hipoteką to przy ustalaniu podstawy opodatkowania należy uwzględnić ciężary i długi, które ciążą na przedmiocie transakcji.

Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2158/10, według którego art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ma zastosowanie, jako przepis ogólny, do tytułu opodatkowania jakim jest nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności, z uwzględnieniem zasady wskazanej w art. 7 ust. 6 tej ustawy. Ponadto, skoro art. 65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece określa hipotekę jako ciężar nieruchomości, to o wartość tego ciężaru należy, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, potrącić wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych tak by ustalić podstawę opodatkowania jako wartość czystą. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził także, iż w przypadku, gdy ciężarem obciążającym nabytą rzecz, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn i art. 65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece jest hipoteka, tak jak w sytuacji Wnioskodawcy, to całkowita wartość hipoteki powinna być odliczona od wartości nabywanej rzeczy.

Podobne stanowiska zostało zaprezentowane w interpretacjach:

• Ministra Finansów z 23 kwietnia 2010 r. nr PL/LM/834/2/BNJ/10/09/PK-1746;
• Izby Skarbowej w Łodzi z 7 lutego 2014 r. nr IPTPB2/436-125/13-6/KK;
• Izby Skarbowej w Warszawie z 1 grudnia 2010 r. nr IPPB2/436-348/10-2/MZ;
• Izby Skarbowej w Warszawie z 6 września 2011 r. nr IPPB2/436-280/11-2/AF;
• Izby Skarbowej w Katowicach z 11 września 2013 r. nr IBPBII/1/436-158/13/AA.
  
  

Na podstawie powyższego przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wartość nieruchomości powinna być pomniejszona o wartość hipoteki i w tej sytuacji wartość podatku od spadku i darowizn powinna wynieść zero.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

W myśl art. 5 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Podstawę opodatkowania – w myśl art. 7 ust. 1 ustawy − stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy − art. 7 ust. 6 ustawy.

Z powyższego wynika więc, że długi i ciężary pomniejszają wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych, ale wyłącznie te, które istnieją w dniu nabycia rzeczy lub prawa majątkowego. Należy bowiem mieć na uwadze, że istotą przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn jest objęcie podatkiem przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca oraz druga osoba fizyczna (osoba niespokrewniona – III grupa podatkowa) zakupili ze środków pochodzących z kredytu hipotecznego nieruchomość. W dniu 27 lutego 2014 r. współwłaściciele w formie aktu notarialnego znieśli współwłasność ww. nieruchomości. W następstwie czego wyłącznym właścicielem nieruchomości oraz jedynym kredytobiorcą został Wnioskodawca.

W myśl art. 244 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. 121), hipoteka stanowi ograniczone prawo rzeczowe. Hipotekę regulują odrębne przepisy, a mianowicie ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 707). Zgodnie z art. 65 ust. 1 tej ustawy w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

W świetle powołanych przepisów, w przypadku nabycia nieruchomości (udziału w nieruchomości) obciążonej hipoteką, jak w niniejszej sprawie, obciążenie to stanowi ciężar w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji, ustalając podstawę opodatkowania wartość udziału w nieruchomości powinna być pomniejszona o tę część wartości hipoteki, która odpowiada wielkości udziału przypadającego nabywcy, tj. o połowę. Podstawę opodatkowania w analizowanej sytuacji stanowi zatem czysta wartość udziału w nieruchomości (po odliczeniu wartości 1/2 hipoteki), ponieważ dla kwestii ustalenia podstawy opodatkowania nie ma znaczenia jaka kwota kredytu pozostała do spłacenia (całość, część lub został on całkowicie spłacony). W rezultacie, jeśli wysokość zadłużenia hipotecznego przekroczyła wartość nabytej rzeczy (udziału w rzeczy) wówczas podstawa opodatkowania wyniosła 0. Tym samym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie niniejszej sprawy w części wynikającej z pytania nr 3.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo, odnosząc się do powołanych interpretacji indywidualnych oraz wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, wskazać należy, że nie są one wiążące dla tutejszego organu. Interpretacja organu podatkowego, podobnie jak orzeczenia sądowe dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.