Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-132/14/MN
z 29 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2014 r. (data wpływu 6 lutego 2014 r.) uzupełnionym w dniu 7 kwietnia 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych czynności, które Wnioskodawca będzie świadczyć w związku z zawarciem Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych czynności, które Wnioskodawca będzie świadczyć w związku z zawarciem Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

X. bank z siedzibą w G. udzielił swoim klientom kredytów hipotecznych w CHF, EUR oraz USD wchodzących w skład Portfela Walutowych Kredytów Hipotecznych (FX Mortgage Portfolio) („Portfel”). Dotychczasowe finansowanie kredytów hipotecznych wchodzących w skład Portfela oparte jest na instrumentach finansowych, w tym lokatach i pożyczkach, udzielanych przez podmioty z grupy Y. z siedzibą w S., tj. akcjonariusza X. Finansowanie takie nie będzie możliwe do utrzymania przez X z chwilą dokonania przez Y planowanej sprzedaży akcji X na rzecz banku Z. z siedzibą w W.

Stąd, w celu zapewnienia wystarczających środków pieniężnych na finansowanie Portfela, Y oraz Z zamierzają zawrzeć Umowę Wielowalutowego Kredytu Terminowego (Multicurrency Term Facility Agreement) („Umowa Kredytu Wielowalutowego”), na podstawie której Y zobowiąże się udostępnić Z kredyty na warunkach określonych w Umowie Kredytu Wielowalutowego.

Jednocześnie Z zobowiąże się wykorzystać całość środków z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego w ten sposób, że udzieli finansowania X na podstawie umowy kredytowej, która zostanie zawarta pomiędzy Z a X w dniu lub niezwłocznie po dniu podpisania Umowy Kredytu Wielowalutowego. Na podstawie tej umowy kredytowej X uzyska środki niezbędne dla utrzymania finansowania istniejących umów kredytów hipotecznych wchodzących w skład Portfela („Umowy Kredytowe”).

Ponieważ X ma istotny interes gospodarczy w pozyskaniu środków na potrzeby finansowania Portfela, X zgodził się udzielić zabezpieczenia wierzytelności Y w stosunku do Z z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego. W tym celu planowane jest zawarcie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie („Umowa Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie”) pomiędzy X a Y działającym przez oddział w Polsce, na podstawie której X zobowiąże się nieodpłatnie przenieść na zabezpieczenie na rzecz Y wszystkie wierzytelności przysługujące X na podstawie Umów Kredytowych istniejące na dzień zawarcia Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie (z wyłączeniem jedynie wierzytelności znajdujących się w egzekucji lub w stosunku do których został wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny albo nastąpił przypadek naruszenia określony w Umowach Kredytowych). Umowa Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie ma charakter fiducjarny (powierniczy). Jest to umowa powierniczego przeniesienia wierzytelności przysługujących X z tytułu Umów Kredytowych na zabezpieczenie wierzytelności Y wobec Z z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego. W zamian za zabezpieczenie ustanowione mocą Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, Z zapłaci Wnioskodawcy wynagrodzenie ustalone na podstawie umowy kredytowej zawartej między Z a Wnioskodawcą.

Na fiducjarny (powierniczy) charakter Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie wskazują w szczególności opisane poniżej warunki i postanowienia tej umowy, tj.:

1. Y będzie uprawniony do otrzymywania świadczeń (raty kapitałowe i odsetki) z tytułu Umów Kredytowych oraz ich egzekucji dopiero po wystąpieniu Przypadku Wypowiedzenia (Termination Event) (tj. Przypadku Naruszenia Umowy Kredytu Wielowalutowego, o którym Y poinformuje X wraz z zawiadomieniem o zamiarze dochodzenia swoich roszczeń wynikających z Umowy Kredytu Wielowalutowego).
   
2. Umowa Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie stanowić będzie, że w przypadku otrzymania przez X jakiegokolwiek świadczenia (w tym odsetek oraz kwoty głównej) z tytułu wierzytelności przeniesionych na rzecz Y, następuje automatyczna modyfikacja dokonanego na podstawie tej umowy przelewu wierzytelności w celu wyłączenia takiego świadczenia z zakresu przelewu.
   
3. Umowa Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie przewiduje obowiązek zwrotnego przeniesienia wierzytelności po całkowitej spłacie wierzytelności z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego.
   
4. W przypadku wystąpienia Przypadku Wypowiedzenia, Y będzie mógł dochodzić zaspokojenia z wierzytelności wynikających z Umów Kredytowych jedynie w zakresie i do wysokości zabezpieczonej wierzytelności z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego.
   
5. Do momentu wystąpienia Przypadku Wypowiedzenia X będzie miał prawo do otrzymywania wszelkich świadczeń z tytułu Umów Kredytowych, w tym w szczególności z tytułu spłat przelewanych wierzytelności (rat kapitałowych i odsetek) oraz do wykonywania wszelkich praw kredytodawcy na podstawie Umów Kredytowych, w tym do egzekucji wierzytelności. W szczególności, zgodnie z art. 2.2 Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie „[...] do dnia wystąpienia Przypadku Wypowiedzenia Zbywca [X], [...], będzie uprawniony i upoważniony do:



1. otrzymywania świadczeń (upoważnienie do odbioru świadczenia) z tytułu Wierzytelności, w tym do pobierania płatności i innych pożytków od Dłużników z tytułu Wierzytelności;
   
2. dokonywania wszelkich czynności, jakich kredytodawca ma prawo dokonywać na podstawie Umowy Kredytu (m.in. dochodzenia wszelkich praw przysługujących na podstawie każdej Umowy Kredytu oraz każdego związanego z nią Zabezpieczenia)”.



6. Zgodnie z art. 3.1 Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, do czasu wystąpienia Przypadku Wypowiedzenia i wysłania odpowiednich zawiadomień do dłużników z tytułu Umów Kredytowych („Dłużnicy”), kwoty należne od każdego z Dłużników z tytułu Umów Kredytowych będą nadal wpłacane przez Dłużników na rachunek bankowy określony w Umowie Kredytowej lub w inny sposób wskazany Dłużnikowi przez X. Po zawarciu Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie Dłużnicy zostaną zawiadomieni o przeniesieniu przez X wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych na rzecz Y. Zgodnie z projektem zawiadomienia o przeniesieniu wierzytelności, stanowiącym załącznik nr 2 do Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, dopóki Dłużnicy nie otrzymają odrębnej instrukcji od Y, X „pozostanie upoważniony do wykonywania praw i uprawnień kredytodawcy w stosunku do [danego Dłużnika], w tym do otrzymywania i pobierania wszelkich kwot płatnych przez [danego Dłużnika] na podstawie Umowy Kredytu na dotychczasowych zasadach i warunkach”, a „numer rachunku bankowego do dokonywania spłat z tytułu Umowy Kredytowej pozostanie bez zmian”.
   
7. W świetle Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, do dnia wystąpienia Przypadku Wypowiedzenia, X będzie uprawniony i zobowiązany do dokonywania wszelkich czynności zachowawczych w odniesieniu do wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych oraz do obsługiwania ich zgodnie z przepisami Polskiego Prawa Bankowego i zasadami dobrej praktyki bankowej, w szczególności w zakresie kontaktowania się z Dłużnikami oraz zmiany Umów Kredytowych lub restrukturyzacji wierzytelności, o ile będzie to konieczne. Y upoważni X do dokonywania powyższych czynności do dnia wystąpienia Przypadku Wypowiedzenia. Zważywszy, że przeniesienie wierzytelności na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie ma na celu zabezpieczenie wierzytelności z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego, Y zobowiązany będzie do współpracy z X w zakresie dokonywania czynności zachowawczych w odniesieniu do wierzytelności. W szczególności, na żądanie X, Y zobowiązany będzie do wystawienia w stosunku do Dłużnika lub innej osoby, która udzieliła zabezpieczenia wierzytelności z tytułu Umowy Kredytowej, bankowego tytułu egzekucyjnego oraz do złożenia takich oświadczeń woli, jakie Y będzie uprawniony złożyć jako wierzyciel na podstawie odpowiednich przepisów prawa, w tym prawa bankowego, a odnoszących się do wykonania zobowiązań wynikających z Umów Kredytowych lub innych umów albo dokumentów związanych z Umowami Kredytowymi (art. 6.7 Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie).
   
8. Ponadto zgodnie z postanowieniami Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, X będzie miał również prawo do przeprowadzania restrukturyzacji wierzytelności i zmieniania Umów Kredytowych, w tym, między innymi, w zakresie poziomu marży, terminów spłaty wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych oraz harmonogramu spłat, przewalutowania kredytu, zmiany stopy referencyjnej oraz marży, zastąpienia kredytobiorcy nowym kredytobiorcą oraz wszelkich innych zmian wynikających z wymogów polskiego prawa. Ponadto, na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie oraz udzielonych zgodnie z tą umową pełnomocnictw, X będzie upoważniony, między innymi, do uzgadniania i dokonywania – w zakresie określonym w art. 6.8 Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie – zmian do innych dokumentów związanych z Umowami Kredytowymi, takich jak dokumenty prawnego zabezpieczenia wierzytelności, a także do składania oświadczeń niezbędnych do wykreślenia hipotek ustanowionych na nieruchomościach Dłużników z Ksiąg Wieczystych w przypadku pełnej spłaty wierzytelności zabezpieczonej daną hipoteką.
   
9. W myśl art. 14 Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, po całkowitej spłacie wierzytelności z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego każda z wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych będzie podlegała przeniesieniu zwrotnemu na X (o ile takie wierzytelności będą istniały). W tym celu Y zobowiązany będzie zawrzeć z X umowę zwrotnego przeniesienia wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych, zwolnienia X ze zobowiązań wynikających z Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie oraz nieodwołalnego umocowania X do złożenia oświadczeń, zawiadomień i wniosków wymaganych do pełnej skuteczności przeniesienia zwrotnego każdej wierzytelności. Ponadto Umowa Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie przewiduje również obowiązek „częściowego” przeniesienia zwrotnego wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych w przypadku dokonania przez Z przedterminowych spłat Umowy Kredytu Wielowalutowego, tak aby wartość zabezpieczenia utrzymywała się na poziomie 110-112% kredytu udzielonego przez Y na rzecz Z na podstawie Umowy Kredytu Wielowalutowego.
   
10. T będzie dochodzić spłaty przeniesionych wierzytelności (po wystąpieniu Przypadku Wypowiedzenia) wyłącznie w zakresie w jakim będzie to uzasadnione spłatą wymagalnych roszczeń z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego. Ponadto, zgodnie z treścią Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie wszelkie wpływy z tytułu Umów Kredytowych, które po wystąpieniu Przypadku Wypowiedzenia nie zostaną przeznaczone na spłatę wymagalnych roszczeń z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego, zostaną zwrócone X.
    
11. Wreszcie, do momentu wystąpienia Przypadku Wypowiedzenia (i) wszelkie ryzyka, w tym ryzyko kredytowe dłużników (ii) a także pożytki z tytułu Umów Kredytowych „pozostaną” przy X. W konsekwencji, wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych będą uwzględnione w bilansie X.
    

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że

1. Umowa Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie („Umowa Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie”) może zostać zawarta pomiędzy Wnioskodawcą, a Y działającym poprzez polski oddział albo bez uczestnictwa tego oddziału.
   
2. w uzupełnieniu opisu warunków i postanowień Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie wskazuje się, że w razie zaistnienia określonych warunków tj. braku spłaty przez dłużników (kredytobiorców) z Umów Kredytowych (po dokonaniu przez X przelewu wierzytelności z Umów Kredytowych na Y na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie), może dojść do;



1. zwrotnego przeniesienia przez Y całości lub części wierzytelności na Wnioskodawcę lub odstąpienia przez Y w całości lub części od przelewu wierzytelności - w sytuacji gdy stroną Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie będzie Y działająca bez uczestnictwa polskiego oddziału;
   
2. zwrotnego przeniesienia przez Y całości lub części wierzytelności na Wnioskodawcę-w sytuacji gdy stroną Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie będzie Y działająca poprzez polski oddział.
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przeniesienie na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy z tytułu Umów Kredytowych na Y, w celu zabezpieczenia wierzytelności Y wobec Z z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego, będzie stanowić odpłatne świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Z usługi w zakresie zabezpieczeń transakcji finansowych zwolnionej z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy VAT?
2. Czy przeniesienie na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy z tytułu Umów Kredytowych na Y, w celu zabezpieczenia wierzytelności Y wobec Z z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego, będzie stanowić odpłatne świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Y usługi podlegającej opodatkowaniu VAT?
3. Czy zarządzanie przez Wnioskodawcę wierzytelnościami z tytułu Umów Kredytowych, po ich przeniesieniu na Y na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, będzie stanowić odpłatne świadczenie przez Wnioskodawcę usługi, podlegającej opodatkowaniu VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy.

1. Przeniesienie na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy z tytułu Umów Kredytowych na Y, w celu zabezpieczenia wierzytelności Y wobec Z z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego, będzie stanowić odpłatne świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Z usługi w zakresie zabezpieczeń transakcji finansowych zwolnionej z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy VAT.
2. Przeniesienie na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy z tytułu Umów Kredytowych na Y, w celu zabezpieczenia wierzytelności Y wobec Z z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego, nie będzie stanowić odpłatnego świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz Y usługi podlegającej opodatkowaniu VAT.
3. Zarządzanie przez Wnioskodawcę wierzytelnościami z tytułu Umów Kredytowych, po ich przeniesieniu na Y na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, nie będzie stanowić odpłatnego świadczenia przez Wnioskodawcę usługi, podlegającej opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.

Ad 1

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy VAT, zwalnia się z podatku m.in. usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych. Powyższy przepis stanowi implementację art. 135 ust. 1 pkt c Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich z 28 listopada 2008 r. nr 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE seria L z 2006 r. nr 347/1, ze zm., dalej: „Dyrektywa 112”), który zwalnia z podatku w szczególności wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń. Ustawodawca krajowy oraz wspólnotowy zwolnił zatem z opodatkowania VAT wszelkie transakcje, które stanowią zabezpieczenie transakcji finansowych i ubezpieczeniowych.

Przeniesienie na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy z tytułu Umów Kredytowych stanowi formę zabezpieczenia transakcji finansowej, którą w niniejszym przypadku jest Umowa Kredytu Wielowalutowego. Wnioskodawca będzie zatem świadczył usługę na rzecz Z, polegającą na zabezpieczeniu wierzytelności jakie względem Z będzie posiadać Y. Tym samym, w razie braku spłaty przez Z należności przysługujących Y, ten ostatni będzie miał prawo do zaspokojenia roszczeń z zabezpieczenia ustanowionego przez Wnioskodawcę, a w konsekwencji Z zostanie zwolniony z zapłaty należności na rzecz Y. Jednocześnie, powyższa usługa będzie miała charakter odpłatny, bowiem w zamian za ustanowienie zabezpieczenia, Wnioskodawcy będzie przysługiwało wynagrodzenie ustalone w umowie kredytowej zawartej między X a Z. Reasumując, zabezpieczenie wierzytelności kredytowych względem Z ustanowione na rzecz Y w drodze Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie stanowi usługę w zakresie zabezpieczeń transakcji finansowych, zwolnioną z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy VAT.

Ad. 2.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W rozumieniu powyższych przepisów świadczeniem usług jest zatem każde świadczenie nie będące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania na rzecz drugiego podmiotu. Powyższa definicja odpowiada zasadniczo definicji „usługi” wymienionej w art. 24 ust. 1 Dyrektywy 112.

Odwołująca się do pojęcia świadczenia, definicja usługi zawarta w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie oznacza jednak automatycznie, że świadczeniem usług jest każda czynność lub zdarzenie, w wyniku którego, na skutek działania lub zaniechania jednej ze stron, druga strona uzyskuje odpłatne przysporzenie. Aby doszło do odpłatnego świadczenia usług, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie) bezpośrednio związane z czynnością, która miałaby być opodatkowana podatkiem VAT,
3. istnieje związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym polegający na tym, że wynagrodzenie stanowi należność za wykonaną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych (wynagrodzenie powinno być konsekwencją wykonania świadczenia). Powyższe stanowisko podzielają zarówno organy podatkowe (zob.: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 16 października 2013 r. nr IPTPP1/443-658/13-2/AK, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 września 2013 r. nr ILPP1/443-557/13-2/AW, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 lutego 2013 r. nr IPPP1 /443-30/13-2/EK), jak i sądy administracyjne (zob. wyrok NSA z 12 czerwca 2013 r., sygn. akt I FSK 1128/12, wyrok NSA z 29 lutego 2012 r., sygn. akt I FSK 562/11, wyrok NSA z 6 grudnia 2011 r., sygn. akt I FSK 1591/10). W ww. orzecznictwie podkreśla się również, że w przypadku odpłatnego świadczenia usług, po stronie usługodawcy powinna istnieć bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść.

Mając powyższe na uwadze, przeniesienie na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy z tytułu Umów Kredytowych nie stanowi świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz Y usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, ponieważ:

1. Zawarcie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, nie powoduje uzyskania żadnego rzeczywistego świadczenia (przysporzenia) przez Y. Przeniesienie wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych nie będzie miało bowiem charakteru definitywnego. Zgodnie z Umową Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, w przypadku całkowitej spłaty Umowy Kredytu Wielowalutowego, Y będzie obowiązany do zwrotnego przeniesienia wierzytelności na X. Powyższe zobowiązania do zwrotnego przeniesienia wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych, wystąpi również w przypadku, gdy Z dokona przedterminowych spłat Umowy Kredytu Wielowalutowego. W konsekwencji, beneficjentem wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych nadal pozostanie X, który na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie będzie zarządzać powyższymi kredytami. Tym samym, wykonując powyższe czynności X będzie występował w roli kredytodawcy, zgodnie z odpowiednimi postanowieniami Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie.
   
   Jednocześnie, przeniesienie przedmiotowych wierzytelności na Y nie będzie wiązało się z przeniesieniem ryzyka kredytowego (w szczególności ryzyka niewypłacalności kredytobiorców), które pozostanie po stronie X. Ponadto, na rachunek X będą przelewane spłaty należności wynikające z w/w kredytów, czyli tak jak przed przeniesieniem przedmiotowych wierzytelności. Z faktycznego punktu widzenia sytuacja X względem kredytobiorców będzie identyczna przed i po przeniesieniu przedmiotowych wierzytelności. Udzielone przez X Umowy Kredytowe, będą administrowane w dalszym ciągu przez X, jedynie tytuł prawny do wpływów ze wspomnianych wierzytelności będzie przysługiwał Y, ale tylko i wyłącznie na okoliczność zaistnienia Przypadku Wypowiedzenia, do czasu całkowitej spłaty Umowy Kredytu Wielowalutowego. Potwierdzeniem powyższego jest również ujęcie księgowe przenoszonych wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych, ponieważ z punktu widzenia sprawozdawczości finansowej, wierzytelności te będą w dalszym ciągu uwzględnione w bilansie X. Z powyższego wynika więc fiducjarny (powierniczy) charakter Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie. Jak wskazuje się w doktrynie (A. Olejniczak, K. Zawada, Prawo zobowiązań – część ogólna. System Prawa Prywatnego tom 6): „przelew w celu zabezpieczenia (zwany – najczęściej – przelewem na zabezpieczenie, jak też przelewem dla zabezpieczenia) – powszechnie obecnie u nas uznany i „sankcjonowany” przez ustawodawcę w art. 101 PrBank i art. 101 PrUpNapr – jest czynnością prawną powierniczą (por. M. Pazdan, Przelew wierzytelności na zabezpieczenie, KPP 2002, Nr 1, s. 121; M. Rytwińska, Przelew wierzytelności na zabezpieczenie, Kraków 2007, s. 191). Zgodnie z zamiarem stron, przelana wierzytelność nie ma wejść definitywnie do majątku cesjonariusza. Zbywca i nabywca wierzytelności umawiają się, że przelanie wierzytelności służy jedynie zabezpieczeniu udzielonego przez nabywcę kredytu. W myśl porozumienia stron, cesjonariusz może zrealizować nabytą wierzytelność jedynie wtedy, gdy kredyt nie zostanie mu we właściwym czasie zwrócony i tylko w takim zakresie, w jakim jest to potrzebne do pokrycia jego roszczenia o zwrot kredytu; porozumienie stron może dokładniej określać przesłanki, od których zależy uprawnienie nabywcy do zaspokojenia się z przelanej wierzytelności. Jeżeli nabywca ściągnąłby więcej niż potrzeba do jego zaspokojenia, resztę powinien wydać cedentowi. Jeżeli zaś cel przelewu odpadnie, tj. kredyt, dla którego zabezpieczenia przelew nastąpił, zostanie spłacony, przelana wierzytelność powinna wrócić do cedenta”.
   
2. W związku z zawarciem Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, również Y nie będzie zobowiązana do jakiegokolwiek świadczenia na rzecz X, w tym w szczególności do zapłaty wynagrodzenia na rzecz X. Brak elementu odpłatności uniemożliwia natomiast przypisanie X wykonywania na rzecz Y odpłatnej usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 w związku z art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy VAT.
   
3. Wreszcie, skoro na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, ani X ani Y nie otrzymają od żadnych świadczeń wzajemnych, brak będzie również związku przyczynowego jaki musi istnieć pomiędzy usługą a otrzymanym wynagrodzeniem aby doszło do odpłatnego świadczenia usług podlegającego VAT.

Ponadto, skoro przelew wierzytelności na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie stanowi odpłatne świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Z usługi w zakresie zabezpieczeń transakcji finansowych (por. stanowisko i uzasadnienie Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1), nie może jednocześnie ta sama czynność stanowić świadczenia usługi na rzecz Y. Istotą transakcji jest bowiem świadczenie przez Wnioskodawcę usługi na rzecz Z, a nie na rzecz Y.

Z powyższych względów, za świadczenie usług na rzecz Y w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT nie można uznać czynności, które będą wykonywane przez X w związku z zawarciem Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie. Na marginesie, Wnioskodawca zwraca uwagę, że gdyby organ uznał, że przeniesienie wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych stanowi świadczenie przez X na rzecz Y nieodpłatnej usługi – z czym Wnioskodawca się nie zgadza - to taka usługa nie będzie podlegać VAT.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT (który zasadniczo odpowiada brzmieniu art. 26 ust. 1 pkt b) Dyrektywy 112), przez odpłatne świadczenie należy uznać również: „nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika”.

Wykładnia językowa art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT prowadzi do jednoznacznej konkluzji, że przez odpłatne świadczenie usług można rozumieć również świadczenie usług w sposób nieodpłatny wyłącznie wówczas gdy świadczenie takich usług następuje do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Tymczasem przeniesienie wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych na podstawie Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie, nastąpi do celów działalności gospodarczej X.

Mianowicie, przeniesienie wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych wiązać się będzie z realizacją postanowień Umowy Kredytu Wielowalutowego, w wyniku której Z udzieli X dodatkowego finansowania. Środki otrzymane z Z Wnioskodawca wykorzysta na finansowanie kredytów hipotecznych udzielonych przez Wnioskodawcę i wchodzących w skład Portfela, a zatem – do prowadzenia bieżącej działalności gospodarczej. Nie ulega więc wątpliwości, że czynności podejmowane przez Wnioskodawcę w związku z realizacją Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie będą świadczone w związku z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy.

Ad. 3.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy VAT (art. 8 ust. 1 ustawy VAT). Natomiast stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy VAT, za odpłatne świadczenie usług rozumie się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych (art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy VAT);
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT).

Nawet gdyby uznać, że – z uwagi na fakt, że w wyniku zawarcia Umowy Przeniesienia Wierzytelności na Zabezpieczenie właścicielem (choć jedynie fiducjarnym) wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych będzie Y – zarządzanie przez Wnioskodawcę tymi wierzytelnościami będzie stanowić pewne świadczenie dokonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Y (choć w ocenie Wnioskodawcy ekonomicznym beneficjentem tych czynności będzie X, a nie Y), to w ocenie Wnioskodawcy nie będzie to odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Wnioskodawca nie będzie otrzymywał od Y żadnego wynagrodzenia z tytułu zarządzania wierzytelnościami z tytułu Umów Kredytowych. Nie ulega również wątpliwości, że nie będzie ono stanowić użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, ani świadczenia usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, do którego odnosi się art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy VAT. Stwierdzenie, że zarządzanie przez Wnioskodawcę wierzytelnościami z tytułu Umów Kredytowych będzie podlegać opodatkowaniu VAT wymagałoby zatem ustalenia, że stanowi ono „inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza” Wnioskodawcy, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 in fine ustawy o VAT.

Należy podkreślić, że opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy VAT podlegają wyłącznie „te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z działalnością gospodarczą, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów” (tak Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidulanej z dnia 11 czerwca 2013 r., sygn. ILPP1/443-204/13-2/NS). Tymczasem, w opinii Wnioskodawcy nie powinno ulegać wątpliwości, że zarządzanie przez X wierzytelnościami z tytułu Umów Kredytowych – z uwagi na powierniczy charakter przeniesienia tych wierzytelności na Y – będzie bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą X, a co za tym idzie – nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

W ramach zarządzania wierzytelnościami z Umów Kredytowych, X będzie wykonywać te same czynności, jakie wykonuje obecnie, przed przeniesieniem wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych na Y. Wszelkie opisane w zdarzeniu przyszłym czynności X względem wierzytelności wchodzących z Umów Kredytowych będą związane z realizacją uprawnień X, służących uzyskaniu należności od kredytobiorców oraz polegających na bieżącej obsłudze wierzytelności wynikających z Umów Kredytowych Zawartych przez X.

Do momentu wystąpienia Przypadku Wypowiedzenia, to X będzie miał prawo do otrzymania wszelkich świadczeń z tytułu Umów Kredytowych, w szczególności z tytułu spłat przelewanych wierzytelności oraz do dokonywania wszelkich praw kredytodawcy na podstawie Umów Kredytowych, w tym do egzekucji wierzytelności. X będzie również miał prawo do przeprowadzenia restrukturyzacji wierzytelności i zmiany Umów Kredytowych, między innymi w zakresie poziomu marży, terminów spłaty wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych, jak również harmonogramu spłat, przewalutowania kredytu, zmiany stopy referencyjnej/marży, zastąpienia kredytobiorcy nowym kredytobiorcą oraz wszelkich innych zmian wynikających z wymogów prawa. Zatem w przypadku, gdy w wyniku działania lub zaniechania Z nie dojdzie do zmaterializowania się Przypadku Wypowiedzenia, Y nie będzie uprawniona do działania w roli kredytodawcy i wykonywania jakichkolwiek uprawnień kredytodawcy z tytułu Umów Kredytowych. Jedynie w przypadku zmaterializowania się Przypadku Wypowiedzenia, Y będzie uprawniony do zaspokojenia z wierzytelności wynikających z Umów Kredytowych, ale wyłącznie w zakresie i do wysokości zabezpieczonej wierzytelności z tytułu Umowy Kredytu Wielowalutowego.

Co za tym idzie, czynności podejmowane przez X w ramach zarządzania portfelem wierzytelności z tytułu Umów Kredytowych będą miały w istocie na celu zabezpieczenie i realizację interesów ekonomicznych Wnioskodawcy. W związku z powyższym należy stwierdzić, że podmiotem, który uzyskiwać będzie korzyść z tytułu wykonywania powyższych czynności w odniesieniu do wierzytelności z tytułu do Umów Kredytowych, będzie sam Wnioskodawca. Trzeba zatem uznać, że wykonywanie tych czynności będzie bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, a w konsekwencji – nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.