2014.06.27 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/443-1161/11/14-S2/HW
z 27 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 17 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Wr 2004/13 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt I FSK 1358/12 – stwierdza, że stanowisko Spółki jawnej, przedstawione we wniosku z dnia 23 sierpnia 2011 r. (data wpływu 30 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 czerwca 2014 r. (data wpływu 12 czerwca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku VAT jest:

nieprawidłowe – w części dotyczącej opodatkowania obniżoną stawką podatku VAT montażu urządzeń do zabudowy, tj. płyt grzewczych i piekarników, zmywarek, lodówek oraz piecy do saun;
prawidłowe – w części dotyczącej opodatkowania obniżoną stawką podatku VAT świadczonych usług polegających na: montażu trwałej zabudowy kuchennej wraz z blatem, montażu elementów saun wraz z urządzeniami związanymi z funkcjonowaniem saun poza piecami, instalacji armatury łazienkowej i urządzeń sanitarnych, baterii i zlewozmywaków oraz na wykładaniu płytkami ceramicznymi pomieszczeń mieszczących się w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych PKOB 111 oraz w budynkach wielomieszkaniowych PKOB 112.

UZASADNIENIE

W dniu 30 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku VAT. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 9 czerwca 2014 r. (data wpływu 12 czerwca 2014 r.) o informacje doprecyzowujące opisane zdarzenie przyszłe.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jawna jest firmą handlowo-usługową. Zainteresowany sprzedaje m.in. płytki ceramiczne, armaturę łazienkową, urządzenia sanitarne, meble oraz inne artykuły wyposażenia wnętrz. Towary te opodatkowane są stawką 23%.

Spółka zamierza na zlecenie klientów wykonywać usługi polegające na:

montażu i instalacji armatury łazienkowej i urządzeń sanitarnych;
wykładaniu pomieszczeń płytkami ceramicznymi;
montażu i instalacji baterii i zlewozmywaków;
montażu trwałej zabudowy kuchennej wraz z blatem i urządzeniami do zabudowy, tj. płyt grzewczych i piekarników, zmywarek, lodówek;
montażu elementów saun i wszelkich elementów związanych z ich funkcjonowaniem.

Wymienione w punkcie 1-5 usługi wraz z materiałami (towarami) zostały zakwalifikowane przez Urząd Statystyczny zgodnie z obowiązującą klasyfikacją PKWiU z dnia 29 października 2008 r. odpowiednio do następujących grupowań:

ad pkt 1 i pkt 3 – PKWiU 43.22.11.0 „roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych i odwadniających”,
ad pkt 2 – PKWiU 43.33.10.0 „roboty związane z wykładaniem posadzek i oblicowywaniem ścian”,
ad pkt 4 – PKWiU 43.32.10.0 „roboty instalacyjne stolarki budowlanej” oraz PKWiU 43.22.20.0 „roboty związane z wykonywaniem instalacji gazowych” w odniesieniu do montażu płyt grzewczych i piekarników wyłącznie gazowych,
ad pkt 5 – PKWiU 43.22.1 „roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych, odwadniających, cieplnych i klimatyzacyjnych”.

Tak więc wszystkie te usługi są robotami budowlanymi wykończeniowymi. Z klientem zawierana będzie każdorazowo umowa określająca m. in.:

zakres wykonywanych robot oraz ich charakter tzn. czy są to roboty remontowe czy wykończeniowe nowobudowanych obiektów,
określenie budynku lub lokalu zgodnie z klasyfikacją PKOB,
określenie powierzchni użytkowej.

Z pisma z dnia 9 czerwca 2014 r. – stanowiącego uzupełnienie do wniosku – wynika, że:

Wszystkie zabudowy kuchenne i sauny wykonywane są na podstawie indywidualnego projektu, po wcześniejszym wykonaniu pomiarów pomieszczeń. Zabudowa kuchenna lub sauna stanowi integralną część pomieszczenia, w którym została wykonana. Zabudowy kuchenne lub sauny przytwierdzane są do ścian oraz wykonanych wcześniej zabudów gipsowo-kartonowych zawsze za pomocą specjalistycznych listew montażowych oraz klejów montażowych i tak zwanej chemii budowlanej.
Umowy cywilnoprawne dotyczą wykonania trwałego montażu zabudów kuchennych lub saun wraz z trwałym montażem urządzeń AGD (zlewozmywak, piekarnik, lodówka, chłodziarka).
Cena zawiera wartość materiałów zużytych do wykończenia i robociznę.
W cenie wartość zużytych materiałów wynosi około 70% ceny, a około 30% ceny stanowi wartość robocizny.
Nie ma odrębnego fakturowania zużytych materiałów i robocizny.
W ramach wykonywanych czynności elementem dominującym nie jest wydanie towaru.
Pozostałe czynności nie mają pomocniczego, ubocznego charakteru. Bez wykonania czynności pozostałych nie da się trwale wykonać zabudowy kuchennej lub sauny.
Montaż komponentów meblowych i saun nastąpi z wykorzystaniem w sposób istotny elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego (lokalu), w wyniku którego powstanie trwała zabudowa spełniająca jako całość określoną funkcję użytkową. Nadto Wnioskodawca wyjaśnił:
- wykonanie zabudowy i saun nie polega wyłącznie na zaprojektowaniu, przygotowaniu i montażu polegającym na zwykłym przytwierdzeniu mebli i elementów saun do ściany. Przed wykonaniem zabudowy lub sauny konieczne jest wykonanie trwałych zabudów gipsowo-kartonowych i ich przytwierdzenie na stałe bezpośrednio do ścian budynku za pomocą chemii budowlanej (kleje, zaprawy murarskie). Przy wykonywaniu wysp kuchennych konieczne jest uprzednio wykonanie specjalistycznych przyłączy wodnokanalizacyjnych i elektrycznych. Zabudowy kuchenne lub sauny przytwierdzane są na stałe do ścian oraz wykonanych wcześniej zabudów gipsowo-kartonowych zawsze za pomocą specjalistycznych listew montażowych oraz klejów montażowych i tak zwanej chemii budowlanej;
- przed wykonaniem zabudowy lub sauny konieczne jest wykonanie trwałych zabudów gipsowo – kartonowych i ich przytwierdzenie bezpośrednie do ścian budynku za pomocą chemii budowlanej (kleje, zaprawy murarskie). Zabudowa kuchenna i sauna będzie wykonana z płyt gipsowo-kartonowych trwale związanych z elementami meblowymi. Blaty kuchenne laminowane, kamienne, konglomeratowe zawsze łączone są przy pomocy kleju, a ich demontaż w każdym przypadku łączy się z ich zniszczeniem;
- blaty kuchenne laminowane, kamienne, konglomeratowe zawsze łączone są przy pomocy kleju, a ich demontaż w każdym przypadku łączy się z ich zniszczeniem. Demontaż zabudowy kuchennej i sauny nie jest możliwy bez ich uszkodzenia oraz uszkodzenia ścian oraz wcześniej wykonanych prac budowlanych. Wnętrza oraz półki wykonane są z płyt gipsowo-kartonowych trwale związanych z elementami meblowymi. Demontaż tychże elementów bez ich zniszczenia nie jest możliwy;
- demontaż zabudowy kuchennej lub sauny nie jest możliwy bez uszkodzenia wcześniej wykonanych prac budowlanych. Przed wykonaniem zabudowy lub sauny konieczne jest wykonanie trwałych zabudów gipsowo-kartonowych i ich przytwierdzenie bezpośrednie do ścian budynku za pomocą chemii budowlanej (kleje, zaprawy murarskie), zatem demontaż zabudowy meblowej lub sauny spowoduje ich uszkodzenie. Skoro wnętrza oraz półki wykonane są z płyt gipsowo-kartonowych trwale związanych z elementarni meblowymi to demontaż tychże elementów bez ich uszkodzenia nie jest możliwy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca może zastosować obniżoną stawkę podatku VAT 8% w sytuacji, gdy zgodnie z zawartą z klientem umową wykonywane przez Spółkę usługi (roboty budowlane) będą wykonywane:

w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych PKOB 111, których powierzchnia użytkowa wynosi do 300 m²,
w lokalach mieszkalnych mieszczących się w budynkach wielomieszkaniowych PKOB 112, a powierzchnia użytkowa lokalu nie przekracza 150 m²,

w ramach remontu lub budowy określonego wyżej budynku, lokalu mieszkalnego?

Zdaniem Wnioskodawcy, do usług wyszczególnionych w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, jeżeli wykonywane będą w obiektach budowlanych zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym oraz będą wchodziły w zakres realizowanej budowy czy remontu należy zastosować obniżoną stawkę podatku VAT 8%.

Uzasadnienie.

Zgodnie z obowiązującą aktualnie klasyfikacją PKWiU z roku 2008, wymienione wyżej usługi zostały zakwalifikowane jako roboty budowlane – symbol PKWiU 43.
Zgodnie z art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, stawkę podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2 ustawy, tj. 8% stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Pojęcie budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym zawarte jest w art. 41 ust. 12a-12b ustawy VAT i obiekty mieszkaniowe, w których realizowane będą usługi są zgodne, z określonymi w tych przepisach.
Ustawa o VAT w art. 41 ust. 12 określa obniżoną stawkę VAT 8% m. in. dla budowy i remontu, a pojęcia te określa Prawo Budowlane, które w art. 3 pkt 6 ustawy podaje, że przez budowę należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę oraz w art. 3 pkt 8 ustawy zawiera definicję remontu jako wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Zdaniem Spółki, przedmiotowe usługi są niezbędne, aby dany obiekt budowlany pełnił funkcje mieszkalne.

Na tle przedstawionego opisu sprawy oraz stanowiska Zainteresowanego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 30 listopada 2011 r. interpretację indywidualną nr ILPP1/443-1161/11-2/AWa, w której stanowisko Wnioskodawcy uznał za:

nieprawidłowe – w części dotyczącej opodatkowania obniżoną stawką podatku VAT świadczonych usług polegających na montażu trwałej zabudowy kuchennej wraz z blatem i urządzeniami do zabudowy, tj. płyt grzewczych i piekarników, zmywarek, lodówek oraz na montażu elementów saun i wszelkich elementów związanych z ich funkcjonowaniem,
prawidłowe – w części dotyczącej opodatkowania obniżoną stawką podatku VAT świadczonych usług polegających na montażu i instalacji armatury łazienkowej i urządzeń sanitarnych, baterii i zlewozmywaków oraz na wykładaniu płytkami ceramicznymi pomieszczeń mieszczących się w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych PKOB 111 oraz w budynkach wielomieszkaniowych PKOB 112.

Pismem z dnia 15 grudnia 2011 r. (data wpływu 19 grudnia 2011 r.) Spółka jawna, reprezentowana przez radcę prawnego wezwała Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu działającego w imieniu Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa w interpretacji indywidualnej z dnia 30 listopada 2011 r. nr ILPP1/443-1161/11-2/AWa.

W wyniku ponownej analizy sprawy, w piśmie z dnia 13 stycznia 2012 r. nr ILPP1/443/W-133/11-2/HMW Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym Spółka jawna, reprezentowana przez radcę prawnego, wniosła w dniu 7 lutego 2012 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.

Wyrokiem z dnia 29 maja 2012 r., sygn. akt I SA/Wr 293/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił ww. skargę.

Spółka jawna, reprezentowana przez radcę prawnego pismem z dnia 2 sierpnia 2012 r. złożyła skargę kasacyjną od wyżej powołanego wyroku WSA.

Wyrokiem z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt I FSK 1358/12 Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 17 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Wr 2004/13 uchylił zaskarżoną interpretację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 17 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Wr 2004/13 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt I FSK 1358/12 – stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest:

nieprawidłowe – w części dotyczącej opodatkowania obniżoną stawką podatku VAT montażu urządzeń do zabudowy, tj. płyt grzewczych i piekarników, zmywarek, lodówek oraz piecy do saun;
prawidłowe – w części dotyczącej opodatkowania obniżoną stawką podatku VAT świadczonych usług polegających na montażu: trwałej zabudowy kuchennej wraz z blatem, montażu elementów saun wraz z urządzeniami związanymi z funkcjonowaniem saun poza piecami, instalacji armatury łazienkowej i urządzeń sanitarnych, baterii i zlewozmywaków oraz na wykładaniu płytkami ceramicznymi pomieszczeń mieszczących się w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych PKOB 111 oraz w budynkach wielomieszkaniowych PKOB 112.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Według art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Na mocy art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Stosownie do przepisu art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 - 12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Należy zaznaczyć, że zarówno w przepisach ustawy, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku w stosunku do niektórych czynności.

Na podstawie art. 41 ust. 2 ustawy, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

W tym miejscu należy zauważyć, że z dniem 1 stycznia 2011 r. zmianie uległy stawki podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 146a pkt 1 i pkt 2 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

W rozumieniu art. 41 ust. 12 ustawy, stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym - zgodnie z art. 41 ust. 12a ustawy - rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

Według art. 2 pkt 12 ustawy, przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w PKOB w dziale 11.

Przepis art. 41 ust. 12b ustawy stanowi, że do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym określonego w ust. 12a nie zalicza się:

budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m²,
lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m².

W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej limity określone w ust. 12b stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej (art. 41 ust. 12c ustawy).

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów, ustawa o podatku od towarów i usług, poprzez podanie klasyfikacji, odwołuje się do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, która stanowi usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych. Zatem dla celów VAT stosuje się przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.), stanowiącego usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych.

Zgodnie z tym rozporządzeniem, w dziale 11 mieszczą się budynki mieszkalne. Dział ten obejmuje grupy budynków: 111 - mieszkalnych jednorodzinnych, 112 - o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe, 113 - zbiorowego zamieszkania.

Jednocześnie, w myśl § 7 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), stawkę podatku wymienioną w art. 41 ust. 1 ustawy obniża się do wysokości 8% dla:

robót konserwacyjnych dotyczących budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym;
robót konserwacyjnych dotyczących:
1. obiektów budownictwa mieszkaniowego, o których mowa w art. 2 pkt 12 ustawy, lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych,
2. lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12

‒ w zakresie, w jakim wymienione roboty nie są objęte tą stawką na podstawie pkt 2.

Przez roboty konserwacyjne, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, rozumie się roboty mające na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku lub jego części inne niż remont (§ 7 ust. 2 ww. rozporządzenia).

W tym miejscu należy podkreślić, że obniżone stawki podatku mają charakter wyjątkowy, zatem winny mieć zastosowanie do towarów i usług wskazanych wprost przez ustawodawcę w ustawie i w przepisach wykonawczych do ustawy. Preferencyjna stawka podatku ma zastosowanie do wskazanych w przepisach czynności dotyczących obiektów budownictwa mieszkaniowego.

Zauważa się, że przy ustaleniu właściwej stawki podatku VAT decydujące znaczenie ma ustalenie co jest przedmiotem sprzedaży, czy podatnik dokonuje dostawy towarów czy świadczy usługę oraz czy czynność wykonywana przez podatnika mieści się w zakresie czynności wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy (dostawa, budowa, remont, modernizacja, przebudowa obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym).

Strony w umowach cywilnoprawnych określają co jest przedmiotem sprzedaży. Wobec powyższego jeżeli przedmiotem sprzedaży ma być konkretna usługa nie powinno się wyodrębniać poszczególnych elementów, które złożyły się na tę usługę i opodatkowywać ich osobno ponieważ usługodawca sprzedaje określoną usługę a nie elementy (koszty).

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęć wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy, dlatego też w tym zakresie należy odwołać się do rozumienia tych terminów przyjętego w języku potocznym.

Według Słownika języka polskiego (Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2005, str. 70, kol. 2), przez budowę należy rozumieć m.in. wznoszenie budowli, budowanie (…). Natomiast „budować” to znaczy wznosić budowle, pomieszczenia, ich części lub zespoły.

Pojęcie „modernizacja” – według cytowanego Słownika języka polskiego (str. 474, kol. 2) – oznacza unowocześnienie i usprawnienie czegoś.

Ponadto należy wskazać, że również w uchwale z dnia 24 czerwca 2013 r. sygn. akt I FPS 2/13 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że „czynności wymienione w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, w tym pojęcie modernizacji, zostały wprowadzone do tej ustawy w rozumieniu przyjętym w języku powszechnym. W takim znaczeniu modernizacja oznacza unowocześnienie, ulepszenie, udoskonalenie, podniesienie standardu obiektu budowlanego lub jego części”.

Natomiast „przebudowa” – zgodnie z ww. Słownikiem języka polskiego (str. 770, kol. 1) – to zmiana istniejącego stanu czegoś na inny; ulepszenie, poprawienie czegoś.

Zatem budowa, modernizacja i przebudowa, podobnie jak w przypadku innych wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy czynności, powinna dotyczyć elementów konstrukcyjnych obiektów lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

W znaczeniu słownikowym („Współczesny słownik języka polskiego”, red. Bogusław Dunaj, wyd. Langenscheidt Polska Sp. z o.o.), „remont” oznacza zespół czynności, w których wyniku przywraca się sprawność, wartość użytkową jakiegoś obiektu, urządzenia, natomiast „montaż” to składanie, łączenie, ustawianie z poszczególnych części maszyn, urządzeń, budowli; zakładanie instalacji. Z kolei „instalować” oznacza zakładać, montować jakieś urządzenia techniczne.

Zauważyć należy, że przy ustaleniu właściwej stawki podatku VAT decydujące znaczenie ma fakt, co jest przedmiotem sprzedaży, czy podatnik dokonuje dostawy towarów, czy świadczy usługę oraz czy czynność wykonywana przez podatnika mieści się w zakresie czynności wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy (dostawa, budowa, remont, modernizacja, termomodernizacja, przebudowa obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym).

Świadczenie kompleksowe (złożone) to zgodnie z orzecznictwem TSUE szereg działań podejmowanych przez podatnika na rzecz konsumenta, które z gospodarczego punktu widzenia tworzy jedną całość i z podatkowego punktu widzenia nie powinno być w sposób sztuczny dzielone.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi firmę handlowo-usługową. Zainteresowany sprzedaje m.in. płytki ceramiczne, armaturę łazienkową, urządzenia sanitarne, meble oraz inne artykuły wyposażenia wnętrz. Towary te opodatkowane są stawką 23%. Spółka zamierza na zlecenie klientów wykonywać usługi polegające na:

montażu i instalacji armatury łazienkowej i urządzeń sanitarnych, a także baterii i zlewozmywaków – PKWiU 43.22.11.0 „roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych i odwadniających”;
wykładaniu pomieszczeń płytkami ceramicznymi – PKWiU 43.33.10.0 „roboty związane z wykładaniem posadzek i oblicowywaniem ścian”;
montażu trwałej zabudowy kuchennej wraz z blatem i urządzeniami do zabudowy, tj. płyt grzewczych i piekarników, zmywarek, lodówek – PKWiU 43.32.10.0 „roboty instalacyjne stolarki budowlanej” oraz PKWiU 43.22.20.0 „roboty związane z wykonywaniem instalacji gazowych” w odniesieniu do montażu płyt grzewczych i piekarników wyłącznie gazowych;
montażu elementów saun i wszelkich elementów związanych z ich funkcjonowaniem – PKWiU 43.22.1 „roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych, odwadniających, cieplnych i klimatyzacyjnych”.

Wymienione usługi będą wykonywane siłami własnymi (pracownicy firmy) lub podzlecane firmom zewnętrznym. Usługi obejmować będą zarówno wartość samej usługi, jak również wartość towarów. Zainteresowany informuje, że wszystkie te usługi są robotami budowlanymi wykończeniowymi. Z klientem zawierana będzie każdorazowo umowa określająca m.in.: zakres wykonywanych robot oraz ich charakter, tzn. czy są to roboty remontowe czy wykończeniowe nowobudowanych obiektów; określenie budynku lub lokalu zgodnie z klasyfikacją PKOB; określenie powierzchni użytkowej. Przedmiotowe usługi (roboty budowlane) będą wykonywane w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych PKOB 111, których powierzchnia użytkowa wynosi do 300 m2 oraz w lokalach mieszkalnych mieszczących się w budynkach wielomieszkaniowych PKOB 112, których powierzchnia użytkowa lokalu nie przekracza 150 m2. Wnioskodawca podkreśla, że ww. roboty wykonywane będą w ramach remontu lub budowy określonego wyżej budynku-lokalu mieszkalnego. Wszystkie zabudowy kuchenne i sauny wykonywane są na podstawie indywidualnego projektu, po wcześniejszym wykonaniu pomiarów pomieszczeń. Zabudowa kuchenna lub sauna stanowi integralną część pomieszczenia, w którym została wykonana. Zabudowy kuchenne lub sauny przytwierdzane są do ścian oraz wykonanych wcześniej zabudów gipsowo-kartonowych zawsze za pomocą specjalistycznych listew montażowych oraz klejów montażowych i tak zwanej chemii budowlanej.

Umowy cywilnoprawne dotyczą wykonania trwałego montażu zabudów kuchennych lub saun wraz z trwałym montażem urządzeń AGD (zlewozmywak, piekarnik, lodówka, chłodziarka). Cena zawiera wartość materiałów zużytych do wykończenia i robociznę. W cenie wartość zużytych materiałów wynosi około 70% ceny, a około 30% ceny stanowi wartość robocizny. Nie ma odrębnego fakturowania zużytych materiałów i robocizny. W ramach wykonywanych czynności elementem dominującym nie jest wydanie towaru. Pozostałe czynności nie mają pomocniczego, ubocznego charakteru. Bez wykonania czynności pozostałych nie da się trwale wykonać zabudowy kuchennej lub sauny. Montaż komponentów meblowych i saun nastąpi z wykorzystaniem w sposób istotny elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego (lokalu), w wyniku którego powstanie trwała zabudowa spełniająca jako całość określoną funkcję użytkową. Nadto Wnioskodawca wyjaśnił, że:

wykonanie zabudowy i saun nie polega wyłącznie na zaprojektowaniu, przygotowaniu i montażu polegającym na zwykłym przytwierdzeniu mebli i elementów saun do ściany. Przed wykonaniem zabudowy lub sauny konieczne jest wykonanie trwałych zabudów gipsowo-kartonowych i ich przytwierdzenie na stałe bezpośrednio do ścian budynku za pomocą chemii budowlanej (kleje, zaprawy murarskie). Przy wykonywaniu wysp kuchennych konieczne jest uprzednio wykonanie specjalistycznych przyłączy wodnokanalizacyjnych i elektrycznych. Zabudowy kuchenne lub sauny przytwierdzane są na stałe do ścian oraz wykonanych wcześniej zabudów gipsowo – kartonowych zawsze za pomocą specjalistycznych listew montażowych oraz klejów montażowych i tak zwanej chemii budowlanej;
przed wykonaniem zabudowy lub sauny konieczne jest wykonanie trwałych zabudów gipsowo-kartonowych i ich przytwierdzenie bezpośrednie do ścian budynku za pomocą chemii budowlanej (kleje, zaprawy murarskie). Zabudowa kuchenna i sauna będzie wykonana z płyt gipsowo-kartonowych trwale związanych z elementami meblowymi. Blaty kuchenne laminowane, kamienne, konglomeratowe zawsze łączone są przy pomocy kleju, a ich demontaż w każdym przypadku łączy się z ich zniszczeniem;
blaty kuchenne laminowane, kamienne, konglomeratowe zawsze łączone są przy pomocy kleju, a ich demontaż w każdym przypadku łączy się z ich zniszczeniem. Demontaż zabudowy kuchennej i sauny nie jest możliwy bez ich uszkodzenia oraz uszkodzenia ścian oraz wcześniej wykonanych prac budowlanych. Wnętrza oraz półki wykonane są z płyt gipsowo-kartonowych trwale związanych z elementami meblowymi. Demontaż tychże elementów bez ich ziszczenia nie jest możliwy;
demontaż zabudowy kuchennej lub sauny nie jest możliwy bez uszkodzenia wcześniej wykonanych prac budowlanych. Przed wykonaniem zabudowy lub sauny konieczne jest wykonanie trwałych zabudów gipsowo–kartonowych i ich przytwierdzenie bezpośrednie do ścian budynku za pomocą chemii budowlanej (kleje, zaprawy murarskie), zatem demontaż zabudowy meblowej lub sauny spowoduje ich uszkodzenie. Skoro wnętrza oraz półki wykonane są z płyt gipsowo-kartonowych na trwale związanymi z elementarni meblowymi to demontaż tychże elementów bez ich uszkodzenia nie jest możliwy.

W rozpatrywanej sprawie wątpliwości Zainteresowanego dotyczą zastosowania prawidłowej stawki podatku VAT na wykonanie trwałej zabudowy kuchennej wraz z blatem i urządzeniami do zabudowy, tj. płyt grzewczych i piekarników, zmywarek, lodówek, montażu elementów saun wszelkich elementów związanych z ich funkcjonowaniem, usług polegających na instalacji armatury łazienkowej i urządzeń sanitarnych, baterii i zlewozmywaków oraz na wykładaniu płytkami ceramicznymi pomieszczeń mieszczących się w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych PKOB 111 oraz w budynkach wielomieszkaniowych PKOB 112.

Z przepisu art. 41 ust. 12 ustawy wynika, że obniżoną stawkę podatku VAT stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Jak wskazał NSA problematyka stosowania obniżonej stawki podatkowej podatku od towarów usług w odniesieniu do elementów zabudowy mieszkania (budynku) była przedmiotem oceny i wypowiedzi składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w powołanej wyżej uchwale z dnia 24 czerwca 2013 r., sygn. akt I FPS 2/13 stwierdził, że obniżoną do stawkę VAT można stosować tylko wtedy, kiedy szafa lub zabudowa kuchenna jest trwale związana ze ścianami mieszkania. Tylko w takim przypadku ma ona bowiem cechy modernizacji lokalu czy domu.

Sąd zauważył również, że w uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny podniósł m.in., że określając warunki stosowania obniżonej stawki podatkowej, a w tym w przypadku pojęcia modernizacji budynku lub jego części, ustawodawca w treści przepisu art. 41 ust. 12 ustawy nie odesłał do stosowania definicji zawartych w innych aktach prawnych, a zwłaszcza w Prawie budowlanym. Ze względu na to, jak również na wymogi harmonizacji wspólnotowych przepisów o podatku od towarów i usług, uzasadnione jest takie rozumienie terminu modernizacja, które właściwe jest językowi powszechnemu. W takim znaczeniu modernizacja oznacza udoskonalenie, podniesienie standardu (obiektu budowlanego lub jego części).

Jak wskazał NSA, kierując się stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażonym w przywołanej uchwale, a także zaprezentowanym w wyroku kasacyjnym w rozpatrywanej sprawie wskazać należy, że co do zasady nie ma przeszkód ażeby czynności polegające na montażu trwałej zabudowy kuchennej wraz z blatem oraz na montażu elementów saun zaliczyć do modernizacji budynku lub jego części, ze skutkiem w postaci zastosowania do tych czynności obniżonej stawki podatkowej na podstawie art. 41 ust. 12 ustawy. Jednakże może to dotyczyć przypadków czynności, które ze względu na dominujące cechy realizowanego kompleksu działań nie będą przybierać charakteru dostawy towaru lecz stanowić będą świadczenia usługi (powodującej modernizację budynku lub jego części). Zatem preferencyjną stawką podatku objęty będzie kompleks czynności, na które składać się będą zaprojektowanie, dopasowanie, oraz montaż komponentów zabudowy zapewniający trwałe związanie z obiektem. W uchwale podkreślono, że wykonywane na wymiar konkretnego budynku lub lokalu i trwałe powiązane z jego elementami konstrukcyjnymi komponenty meblowe nie funkcjonują w obrocie tak jak ma to miejsce w przypadku mebli wolnostojących.

Należy podkreślić, że zgodnie z powołaną wyżej uchwałą NSA – „obniżona stawka podatku od towarów i usług znajduje zatem zastosowanie wtedy, gdy montaż komponentów meblowych następuje z wykorzystaniem elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego (lokalu). W omawianym wypadku nie chodzi o jakiekolwiek wykorzystanie elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego (lokalu) przy wykonywaniu zabudowy meblowej, lecz jedynie takie, które przez konstrukcyjne połączenie komponentów meblowych i elementów obiektu budowlanego (lokalu) stworzy trwałą zabudowę spełniającą jako całość określoną funkcję użytkową. Tylko bowiem w takim zakresie można mówić o modernizacji obiektu budowlanego w rozumieniu art. 41 ust. 12 ustawy. Innymi słowy montaż komponentów meblowych niezależnie od stopnia ich przetworzenia, do którego nie zostaną wykorzystane w sposób istotny elementy konstrukcyjne obiektu budowlanego (lokalu) nie korzysta z obniżonej stawki przewidzianej w tym przepisie. Po trwałym połączeniu komponentów meblowych z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części komponenty te podnoszą standard takiego obiektu”.

Z uzasadnienia ww. uchwały wynika zatem, że zaprojektowanie, przygotowanie i montaż polegający na zwykłym przytwierdzeniu mebli do ścian czy podłóg (np. powieszenie za pomocą haków, kołków, za pomocą listew montażowych) nie jest objęte stawką obniżoną.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu sprawy wynika, że opisana zabudowa jest połączona w sposób trwały z elementami konstrukcyjnymi budynków mieszkalnych (lokali mieszkalnych), gdyż wykonanie zabudowy i saun nie polega wyłącznie na zaprojektowaniu, przygotowaniu i montażu polegającym na zwykłym przytwierdzeniu mebli i elementów saun do ściany. Przed wykonaniem zabudowy lub sauny konieczne jest wykonanie trwałych zabudów gipsowo-kartonowych i ich przytwierdzenie na stałe bezpośrednio do ścian budynku za pomocą chemii budowlanej (kleje, zaprawy murarskie). Zabudowy kuchenne lub sauny przytwierdzane są na stałe do ścian oraz wykonanych wcześniej zabudów gipsowo-kartonowych zawsze za pomocą specjalistycznych listew montażowych oraz klejów montażowych i chemii budowlanej. Zabudowa kuchenna i sauna będzie wykonana z płyt gipsowo-kartonowych trwale związanych z elementami meblowymi. Blaty kuchenne laminowane, kamienne, konglomeratowe zawsze łączone są przy pomocy kleju, a ich demontaż w każdym przypadku łączy się z ich zniszczeniem. Demontaż zabudowy kuchennej i sauny nie jest możliwy bez ich uszkodzenia oraz uszkodzenia ścian oraz wcześniej wykonanych prac budowlanych. Wnętrza oraz półki wykonane są z płyt gipsowo-kartonowych na trwałe związanych z elementami meblowymi. Demontaż tychże elementów bez ich ziszczenia nie jest możliwy.

Jak wykazano wyżej, obniżona stawka podatku nie może znaleźć zastosowania w sytuacji, gdy wykonana (nawet według indywidualnego projektu) zabudowa meblowa jest przytwierdzona np. do ściany czy podłogi jedynie w sposób, który może być również stosowany przy montażu mebli „wolnostojących” (np. „zakotwiczenie” za pomocą kołków lub listew montażowych), co skutkuje możliwością demontażu tej zabudowy bez uszkodzenia konstrukcji budynku czy lokalu (za uszkodzenie nie można uznać pozostawienia w ścianie czy podłodze otworów montażowych). Przykładem trwałego połączenia komponentów meblowych z elementami konstrukcyjnymi budynku, tworzącymi jako całość określoną funkcję użytkową może być np. zabudowa kuchenna wykonana z cegły klinkierowej zespolonej zaprawą murarską ze ścianą czy podłogą, zespolenie wykonanych na wymiar do konkretnego budynku (lokalu) mebli z elementami tego budynku (lokalu), które wykorzystuje dodatkowe materiały budowlane, tj. cegły czy płyty kartonowo gipsowe – gdzie demontaż zabudowy powodowałby zarówno uszkodzenie pomieszczenia, w którym została zamontowana, samych komponentów meblowych czy materiałów budowlanych wykorzystanych do jej montażu.

W rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z „nietypową” zabudową meblową wykorzystującą w sposób istotny elementy konstrukcyjne budynku lub lokalu, gdyż – jak wskazał Wnioskodawca – Spółka wykorzystuje dodatkowe materiały budowlane, tj. płyty kartonowo gipsowe – gdzie demontaż zabudowy powodowałby zarówno uszkodzenie pomieszczenia w którym została zamontowana, samych komponentów meblowych lub elementów saun, czy materiałów budowlanych wykorzystanych do ich montażu.

W takiej sytuacji możliwe będzie zastosowanie do montażu (polegającego bardziej na „zbudowaniu”) stawki preferencyjnej, bowiem montaż komponentów meblowych i saun nastąpi z wykorzystaniem w sposób istotny elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego (lokalu), w wyniku którego powstanie trwała zabudowa spełniająca jako całość określoną funkcję użytkową.

Ponadto jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 grudnia 2013 r., w przypadku dostawy sprzętu do zabudowy w postaci płyt grzewczych, piekarników, zmywarek, lodówek, a w przypadku sauny – pieca, elementy te, nawet przeznaczone do zabudowy, nie stanowią po ich zamontowaniu trwałego elementu konstrukcyjnego budynku. Są powiązane z zabudową meblową, ale można je wymienić na inny egzemplarz. Brak trwałości ich powiązania z obiektem budowlanym sprawia, że nie mogą być traktowane jako element modernizacji.

Należy również zaakcentować, że w odniesieniu do sprzętu AGD montowanego wraz z montażem trwałej zabudowy kuchennej wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 września 2013 r., sygn. akt I FSK 614/12, w którym wskazał, że „Odmiennie jednak należy ocenić dostawę sprzętu AGD. Lodówka, pralka, zmywarka, czy też kuchnia, nawet przeznaczona do zabudowy, nie stanowi po jej zamontowaniu trwałego elementu konstrukcyjnego budynku. Nie może być więc elementem modernizacji. Wymiana uszkodzonego lub przestarzałego sprzętu AGD nawet zabudowanego, jest możliwa bez zmian konstrukcyjnych w budynku”. Sąd wprost stwierdził, że uchwała NSA z dnia 24 czerwca 2013 r., sygn. akt I FPS 2/13, nie odnosi się do dostawy sprzętu AGD.

Opisanych we wniosku usług polegających na montażu urządzeń do zabudowy, tj. płyt grzewczych i piekarników, zmywarek, lodówek oraz montażu związanych z funkcjonowaniem saun w postaci piecy nie można również uznać za żadną inną czynność wskazaną w art. 41 ust. 12 ustawy  nie będzie to w szczególności budowa, przebudowa, remont czy termomodernizacja. Elementy wyposażenia, jako mogące być odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego, zaliczane są do części przynależnych i winny zostać opodatkowane według zasad (przepisów) dla nich właściwych, tj. według stawki właściwej dla danego rodzaju towaru.

Natomiast, ze względu na ww. powołane definicje: „budowy”, „remontu”, modernizacji” „przebudowy” oraz „budowy”, a także przedstawiony we wniosku opis sprawy, zdaniem tut. Organu, stwierdzić należy, że usługi polegające na montażu i instalacji armatury łazienkowej i urządzeń sanitarnych, baterii i zlewozmywaków oraz na wykładaniu pomieszczeń płytkami powiązanych w sposób trwały z elementami konstrukcyjnymi budynku/lokalu, tworzącymi jako całość określoną funkcję użytkową, wykonywanych w ramach budowy, modernizacji i przebudowy obiektów zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12a z uwzględnieniem z ust. 12b ustawy o podatku od towarów i usług, zastosowanie znajduje stawka podatku od towarów i usług w wysokości 8%, na podstawie art. 41 ust. 12 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy.

Podsumowując, mając na uwadze powyżej przedstawione zdarzenie oraz treść powołanych przepisów obowiązujących od dnia 1 stycznia 2011 r., stwierdzić należy, że do opisanych we wniosku usług polegających na montażu urządzeń do zabudowy, tj. płyt grzewczych i piekarników, zmywarek, lodówek oraz piecy do saun wykonywanych w obiektach budownictwa mieszkaniowego objętego społecznym programem mieszkaniowym należy zastosować stawkę podatku w wysokości 23%, bowiem czynności te nie stanowią usług wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy, jak również usług, o których mowa w § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast do opisanych we wniosku usług polegających na montażu trwałej zabudowy kuchennej wraz z blatem, montażem elementów saun z urządzeniami związanymi z ich funkcjonowaniem za wyjątkiem piecy do saun oraz usług polegających na montażu instalacji armatury łazienkowej i urządzeń sanitarnych, baterii i zlewozmywaków oraz na wykładaniu pomieszczeń płytkami ceramicznymi w obiektach budownictwa społecznego (PKOB 111, 112) Wnioskodawca może zastosować obniżoną, tj. 8% stawkę podatku VAT, gdyż – jak wskazał – wykonuje je w ramach remontu lub budowy tych obiektów. W konsekwencji spełnione zostały przesłanki określone w art. 41 ust. 12 ustawy, na podstawie których zastosowanie preferencyjnej stawki podatku VAT jest prawnie dopuszczalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania pierwszej interpretacji, tj. w dniu 30 listopada 2011 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin