Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-288/14/BD
z 11 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 marca 2014 r. (data wpływu do Biura – 4 kwietnia 2014 r.), uzupełnionym 4 czerwca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości pomniejszenia dochodu do opodatkowania o kwotę składek ubezpieczenia społecznego odprowadzoną do ZUS w związku z transferem środków z pracowniczego programu emerytalnego na indywidualne konto emerytalne – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 kwietnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości pomniejszenia dochodu do opodatkowania o kwotę składek ubezpieczenia społecznego odprowadzoną do ZUS w związku z transferem środków z pracowniczego programu emerytalnego na indywidualne konto emerytalne.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z 26 maja 2014 r. znak: IBPB II/1/415-288/14/BD wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 4 czerwca 2014 r.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w 2013 r. zlikwidował pracowniczy program emerytalny (PPE) poprzez instytucję finansowa X (zakładając indywidualne konto emerytalne – IKE). Po transferze środków z PPE na IKE (czyli składek podstawowych wpłacanych przez byłego pracodawcę z majątku pracodawcy wraz z należnymi odsetkami od kapitału – składki podstawowe wynosiły 33.025,58 zł; całość kwoty przetransferowana do IKE wynosiła – 59.154,20 zł) instytucja finansowa przekazała 30% sumy składek podstawowych na rzecz ZUS. Wnioskodawca zaznaczył, iż opłata składek do ZUS dokonana była z jego prywatnych środków (gdyż cała przetransferowana kwota była jego własnością). ZUS zewidencjonował ten wpływ na koncie emerytalnym Wnioskodawcy, które wchodzi w skład Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wnioskodawca nie posiada na udokumentowanie przekazanej składki druku PIT, tylko odpowiednie pismo z ZUS. Ponadto Wnioskodawca zaznaczył, że gdyby były pracodawca nie odprowadzał wpłat na PPE, to byłaby od nich odprowadzana składka na ZUS, a tak zrobiła to za Wnioskodawcę instytucja finansowa X przy likwidacji i jednoczesnym transferze środków z PPE na IKE. Przedmiotowe środki pieniężne związane są wyłącznie z czynnością transferu środków z pracowniczego programu emerytalnego do indywidualnego konta emerytalnego. Konto PPE było założone na imię i nazwisko Wnioskodawcy. Przetransferowane środki z PPE na IKE stanowią podstawę wymiaru składek ZUS. Wpłata do ZUS 30% środków zgromadzonych na PPE stanowi składkę określoną w ustawie z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2013 r., poz.1442 z późn. zm.). Przekazane do ZUS środki w wysokości 30% stanowią dla Wnioskodawcy wartość zgromadzonego kapitału w ZUS.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca ma prawo składkę odprowadzoną do ZUS w wysokości 30% zgromadzonych składek podstawowych (przy odprowadzaniu składek do PPE nie podlegały one oskładkowaniu) odliczyć od dochodu?

Wnioskodawca uważa, że ma prawo składkę odprowadzoną do ZUS w wysokości 30% składki podstawowej zgromadzonej na PPE, tj. kwotę 9.907,67 zł odliczyć od dochodu. Wnioskodawca uzasadnił to faktem, że gdyby nie zlikwidował PPE tylko poczekał do wieku emerytalnego, ZUS nie otrzymał by ani 0,01 grosza z tych pieniędzy. W związku z czym – w ocenie Wnioskodawcy – były to jego prywatne środki, z których instytucja finansowa X opłaciła za niego składki.

Gdyby były pracodawca nie odprowadzał wpłat na PPE, to do ZUS byłaby odprowadzana składka, a tak zrobiła to za Wnioskodawcę instytucja finansowa.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz.U. Nr 116, poz. 1205, z późn. zm.) wynika, że środki zgromadzone na IKE oszczędzającego mogą pochodzić m.in. z przejętej wypłaty transferowej z pracowniczego programu emerytalnego oszczędzającego.

W myśl art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. z 2014 r., poz. 710) składkę podstawową finansuje pracodawca. Stosownie natomiast do treści art. 25 ust. 1 ww. ustawy uczestnik może zadeklarować składkę dodatkową, jeżeli umowa zakładowa tego nie zakazuje. Zgodnie z ust. 5 art. 25 cyt. ustawy składka dodatkowa jest potrącana z wynagrodzenia po jego opodatkowaniu.

Składka podstawowa nie jest wliczana do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne - ust. 5 art. 24 ww. ustawy.

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, iż w przypadku przystąpienia do pracowniczego programu emerytalnego środki, które są gromadzone w celu realizacji programu finansowane są z dwóch źródeł – ze środków pracodawcy (składka podstawowa) i ze środków pracownika (składka dodatkowa).

Zgodnie z art. 43 ust. 2 ww. ustawy o pracowniczych programach emerytalnych, wypłata transferowa jest dokonywana:

1. do innego programu, którego uczestnikiem jest uczestnik programu;
2. na IKE uczestnika;
3. na IKE osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika;
4. z IKE uczestnika na jego rachunek w programie na warunkach określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.
   
   

Wniosek o wypłatę transferową jest równoznaczny z wypowiedzeniem udziału w programie – ust. 3 art. 43 cyt. ustawy.

Wypłata transferowa, o której mowa w ust. 2 pkt 2 i 3, jest dokonywana na podstawie dyspozycji uczestnika albo osoby uprawnionej po okazaniu pracodawcy potwierdzenia zawarcia umowy, o którym mowa w przepisach o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego – ust. 4 art. 43 ww. ustawy.

Wypłata transferowa z programu nie może nastąpić w przypadku, gdy uczestnik pozostaje w stosunku pracy z pracodawcą prowadzącym ten program – ust. 5 omawianego artykułu.

Stosownie do uregulowań zawartych w art. 40 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych likwidacja programu emerytalnego może nastąpić m.in. przez podjęcie przez pracodawcę decyzji o likwidacji programu. Program jest wówczas wykreślony z rejestru. Natomiast zgodnie z postanowieniami art. 41 tejże ustawy, uczestnik programu wezwany jest do wskazania rachunku, na który ma zostać dokonana wypłata transferowa.

W myśl art. 47 ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego przepis art. 37 ust. 3 tej ustawy stosuje się do składek podstawowych wpłaconych do programu emerytalnego po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. Nr 116, poz. 1207).

Przepis art. 37 ust. 3 ww. ustawy stanowi, iż w przypadku gdy na IKE oszczędzającego przyjęto wypłatę transferową z programu emerytalnego, instytucja finansowa przed dokonaniem zwrotu, w ciągu 7 dni, licząc od dnia złożenia przez oszczędzającego wypowiedzenia, przekazuje na rachunek bankowy wskazany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwotę w wysokości 30% sumy składek podstawowych wpłaconych do programu emerytalnego. Kwota, o której mowa w ust. 3, stanowi przychody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – ust. 4 tegoż przepisu.

Informacja o kwocie, o której mowa w ust. 3, ewidencjonowana jest na koncie ubezpieczonego, o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.), jako składka na ubezpieczenie emerytalne należna za miesiąc, w którym kwota ta została przekazana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – ust. 5 art. 37 cyt. ustawy.

Zgodnie zaś z treścią art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm.) na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się informacje o zwaloryzowanej wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne, z wyłączeniem składek podlegających odprowadzeniu do otwartego funduszu emerytalnego i zewidencjonowaniu na subkoncie, o którym mowa w art. 40a:

1. należnych – w przypadku ubezpieczonych niebędących płatnikami składek;
2. wpłaconych – w przypadku ubezpieczonych będących płatnikami składek oraz osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.
   
   

Stosownie do treści art. 16 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych składki na ubezpieczenie emerytalne:

1. pracowników,
   
2. osób wykonujących pracę nakładczą,
   
3. członków spółdzielni,
   
4. zleceniobiorców,
   
5. posłów i senatorów,
   
6. stypendystów sportowych
   
7. pobierających stypendium słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,
   
8. osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
   
9. osób współpracujących ze zleceniobiorcami,
   
10. funkcjonariuszy Służby Celnej,
    
11. osób odbywających służbę zastępczą
    

-finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

Jak wynika z przepisu art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, użyte w ustawie określenie przychód oznacza przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.

Stosownie do przepisu art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12.

Przy czym podkreślić należy, iż zgodnie z przywołanymi już uregulowaniami ustawy o pracowniczych programach emerytalnych wskazana składka podstawowa, finansowana przez pracodawcę, nie stanowi podstawy ustalenia obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w 2013 r. zlikwidował pracowniczy program emerytalny (PPE) poprzez instytucję finansowa X (zakładając indywidualne konto emerytalne – IKE). Po transferze środków z PPE na IKE (czyli składek podstawowych wpłacanych przez byłego pracodawcę z majątku pracodawcy wraz z należnymi odsetkami od kapitału – składki podstawowe wynosiły 33.025,58 zł; całość kwoty przetransferowana do IKE wynosiła – 59.154,20 zł), instytucja finansowa przekazała 30% sumy składek podstawowych na rzecz ZUS, który został zewidencjonował na koncie emerytalnym Wnioskodawcy, wchodzącym w skład Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Informacja o przekazanych składkach do ZUS wynika z pisma z ZUS. Wnioskodawca zaznaczył, że gdyby były pracodawca nie odprowadzał wpłat na PPE, to byłaby od nich odprowadzana składka na ZUS. Aktualnie uczyniła to instytucja finansowa X przy likwidacji i jednoczesnym transferze środków z PPE na IKE. Przetransferowane środki z PPE na IKE stanowią podstawę wymiaru składek ZUS. Wpłata do ZUS 30% środków zgromadzonych na PPE stanowi składkę określoną w ustawie z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2013 r., poz.1442 z późn. zm.). Przekazane do ZUS środki w wysokości 30% stanowią dla Wnioskodawcy wartość zgromadzonego kapitału w ZUS-ie.

W myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) stwierdzić należy, iż podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, z tym że w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6, tylko w części obliczonej, w sposób określony w art. 33 ust. 4, od przychodu podlegającego opodatkowaniu

-odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Cytowany powyżej przepis jednoznacznie dotyczy odliczenia od dochodu składek, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, potrąconych przez płatnika ze środków podatnika.

Z treści wniosku, jak również z powołanego wyżej art. 24 ust. 1 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych wynika, iż składkę podstawową finansuje pracodawca. Zatem składka podstawowa nie była pokrywana ze środków podatnika (jak uważa Wnioskodawca) lecz ze środków pracodawcy. Faktu tego nie zmienia to, że sfinansowanie przez pracodawcę – z jego własnego majątku – składek podstawowych wpłacanych do pracowniczego programu emerytalnego spowodowało po stronie pracownika powstanie nieodpłatnego świadczenia zaliczanego do przychodu ze stosunku pracy. Jednocześnie podkreślić należy, iż wartość tychże składek, mimo, że stanowiły one jako nieodpłatne świadczenie przychód ze stosunku pracy – nie jest, w myśl powołanego już art. 24 ust. 5 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych, wynagrodzeniem stanowiącym podstawę do ustalenia obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne. To w konsekwencji nie wywierało na płatniku obowiązku potrącenia w roku podatkowym składek na ubezpieczenie społeczne ze środków podatnika od wskazanego świadczenia (stanowiącego w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód pracownika). A podkreślić należy, iż tylko takie składki podlegają odliczeniu od dochodu na podstawie cytowanego powyżej art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które zostały pobrane ze środków podatnika, zgodnie z uregulowaniami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przekazana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwota w wysokości 30% sumy składek podstawowych nie została naliczona od przychodu, który stanowi zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych w powiązaniu z ustawą o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego podstawę do ustalania (naliczania) obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne. Przekazane składki nadal są składkami podstawowymi tylko, że zostały one zgodnie z dyspozycją art. 37 ust. 3 w związku z art. 47 ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego przekazane (przelane) na odpowiednie konto w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Zatem nie stanowią one składek pobranych ze środków podatnika – pracownika, gdyż składki te w momencie przekazania na odpowiednie konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nadal są składkami sfinansowanymi przez pracodawcę. Przekazanie 30% sumy składek podstawowych na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie powoduje zmiany charakteru tych składek.

Ponadto, aby móc od podstawy opodatkowania odliczyć składki określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, składki te muszą zostać potrącone przez płatnika ze środków podatnika. Jak wynika z powołanego wyżej art. 37 ust. 3 w związku z art. 47 ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego to instytucja finansowa przekazuje na rachunek bankowy wskazany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwotę w wysokości 30% sumy składek podstawowych wpłaconych do programu. Z treści wniosku wynika, że 30% sumy składek podstawowych płaconych do pracowniczego programu emerytalnego zostało przekazane przez instytucję finansową na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Należy jednak podkreślić, że z tytułu przekazania tych składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych instytucja finansowa nie stała się płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem kwota 30% sumy składek podstawowych nie może zostać odliczona od podstawy opodatkowania jako kwota składek określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, gdyż składki te nie zostały potrącone przez płatnika ze środków podatnika. Przekazana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwota w wysokości 30% składek podstawowych (sfinansowanych ze środków pracodawcy a nie uczestnika programu czyli tutaj Wnioskodawcy) wpłacanych przez pracodawcę do pracowniczego programu emerytalnego, jest kwotą, która zgodnie z treścią art. 24 ust. 1 i 5 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych sfinansowana została z majątku pracodawcy i nie jest wliczana do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. W związku z powyższym nie może być ona kwotą odliczoną od dochodu do opodatkowania w ramach art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.