UZASADNIENIE

W dniu 13 maja 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży działki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 6 września 2013 r. Wnioskodawca sprzedał działkę byłemu małżonkowi. Wnioskodawca został poinformowany w kancelarii notarialnej, że sprzedaż działki ustawowo podlega opodatkowaniu stawką 19%.

Sprzedaż działki odbyła się po rozwodzie, który miał miejsce 9 listopada 2011 r.

W dniu 15 września 2011 r. przed notariuszem działka została wpisana na wyłączną własność Wnioskodawcy w wyniku podziału majątku wspólnego. Skład majątku był objęty wspólnością ustawową.

Sprzedana działka została wydzielona z działki zakupionej w trakcie trwania małżeństwa 23 lipca 1996 r. na podstawie umowy sprzedaży.

Podział majątku został przeprowadzony tak, że Wnioskodawcy przypadły mniejsze udziały (mniejsze części) niż byłemu małżonkowi co jest widoczne w akcie notarialnym, w którym została oszacowana wartość majątku wspólnego.

Ponadto w dniu sprzedaży działki tj. 6 września 2013 r. została sporządzona „Umowa alimentacyjna” pomiędzy Wnioskodawcą a byłym małżonkiem w obecności świadka, z której to wynika, że kwotę 24.000 zł, za którą działkę sprzedano, Wnioskodawca przekazał w całości byłemu małżonkowi na utrzymanie syna Wnioskodawcy (pozostającego pod opieką byłego małżonka). Sprzedaż działki była wynikiem bardzo złej sytuacji finansowej Wnioskodawcy.

Wartość majątku wspólnego określono w akcie notarialnym na kwotę 580.250 zł. Natomiast udziały (części) Wnioskodawcy mieszczą się w kwocie 188.000 zł.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytania.

1. Jak należy traktować moment nabycia działki, biorąc pod uwagę przepisy podatku dochodowego od osób fizycznych?
2. Czy podatek należny jest w sytuacji, gdy podział majątku wspólnego był w mniejszych udziałach (częściach) w stosunku do Wnioskodawcy?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, jeśli działka, którą sprzedał (po rozwodzie) została nabyta w trakcie trwania małżeństwa, a w momencie sprzedaży sytuacja finansowa Wnioskodawcy była bardzo zła (pozostawał bez pracy), ponadto cała suma ze sprzedaży działki została przeznaczona na utrzymanie syna Wnioskodawcy a podział majątku wspólnego został przeprowadzony ze szkodą finansową dla Wnioskodawcy, to nie powinien płacić podatku dochodowego od sprzedaży nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 15 września 2011 r. w wyniku podziału majątku wspólnego Wnioskodawca otrzymał na wyłączną własność działkę wydzieloną z nieruchomości, którą małżonkowie nabyli do majątku wspólnego w 1996 r. Wnioskodawca 6 września 2013 r. sprzedał działkę byłemu małżonkowi.

Zatem w omawianej sprawie istotne jest ustalenie daty nabycia działki, która stanowiła majątek wspólny małżonków a w wyniku podziału stała się wyłączną własnością Wnioskodawcy.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy – z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa obejmująca przedmioty nabyte w czasie jego trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich.

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy). Dopiero z chwilą wyłączenia wspólności lub ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek (art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Mając jednak na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem – w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
• wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  

Zatem za datę nabycia nieruchomości lub prawa, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, jeżeli podział majątku jest ekwiwalenty w naturze lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast podział majątku nie jest ekwiwalentny w naturze lub wartość otrzymanej nieruchomości lub prawa przekracza udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tego udziału w nieruchomości, który przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego.

Ustalenia wartości majątku należy dokonać w oparciu o obiektywne kryteria czyli zgodnie z wyliczeniem dokonanym na podstawie cen rynkowych obowiązujących na danym obszarze w dacie podziału majątku dorobkowego małżonków, a nie według subiektywnego przekonania małżonków. Wyliczenia takiego dokonuje się sumując wartość rynkową wszystkich składników majątku podlegających podziałowi oraz ustalając wartość rynkową składników majątku otrzymanych przez każdego z małżonków. Gdy przedmiotem podziału majątku wspólnego małżonków jest więcej niż jeden składnik majątku wchodzący w skład majątku dorobkowego małżonków wówczas ta okoliczność wpływa na sposób ustalenia wysokości dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania.

Z wniosku wynika, że wartość majątku wspólnego określono w akcie notarialnym na 580.250 zł, natomiast Wnioskodawca w ramach podziału majątku dorobkowego otrzymał majątek o wartości 188.000 zł.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że dokonany w 2011 r. podział majątku dorobkowego małżonków nie był ekwiwalentny w naturze, bowiem Wnioskodawca otrzymał majątek o mniejszej wartości niż jego były małżonek. Tym samym należy stwierdzić, że wartość otrzymanego przez Wnioskodawcę majątku nie przekroczyła wartości udziału posiadanego przez niego w majątku dorobkowym małżeńskim.

Skoro zatem wartość otrzymanego przez Wnioskodawcę majątku w wyniku podziału majątku dorobkowego małżonków nie przekroczyła udziału, jaki przysługiwał mu w majątku dorobkowym małżeńskim i poza ten udział nie wykraczała, to za datę nabycia działki, którą Wnioskodawca sprzedał należy przyjąć 1996 r., czyli rok, w którym małżonkowie nabyli tę nieruchomość do majątku wspólnego. Oznacza to, że pięcioletni termin określony zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy upłynął z końcem 2001 r. W tej też sytuacji na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od przychodu uzyskanego przez Wnioskodawcę ze sprzedaży działki, ponieważ jej sprzedaż nie stanowi w ogóle źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy jednak podkreślić, że na niniejszej rozstrzygnięcie nie ma wpływu zła sytuacja finansowa Wnioskodawcy oraz przeznaczenie całej sumy ze sprzedaży działki na utrzymanie syna pozostającego po opieką byłego małżonka Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży działki wyłącznie z uwagi na upływ pięcioletniego okresu, o którym mowa w treść art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy.

Podsumowując, za datę nabycia działki, którą Wnioskodawca otrzymał na wyłączną własność w drodze podziału majątku wspólnego należy przyjąć 1996 r. Tym samym sprzedaż tej działki w 2013 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy nie stanowi źródła przychodu.

Stanowisko Wnioskodawcy na temat braku opodatkowania należało uznać za prawidłowe.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.