Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-626/14/JS
z 27 sierpnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 maja 2014 r. (data wpływu do tut. Biura 27 maja 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty powstałej w środkach obrotowych na skutek wyłudzenia środków pieniężnych przez nieznanego sprawcę za pomocą sieci internetowej – jest prawidłowe,
• momentu zaliczenia ww. straty do kosztów uzyskania przychodów – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 27 maja 2014 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty powstałej w środkach obrotowych na skutek wyłudzenia środków pieniężnych przez nieznanego sprawcę za pomocą sieci internetowej.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie handlu hurtowego drewnem. Ok. 60% uzyskanego obrotu stanowi handel drewnem importowanym z krajów Azji. Dochody uzyskane z ww. działalności gospodarczej opodatkowane są w formie „podatku liniowego”, natomiast zdarzenia gospodarcze (dla potrzeb podatku dochodowego) ewidencjonowane są w księgach rachunkowych.

Większość towaru sprowadzana jest z Indonezji, Malezji i Chin, w związku z czym stosowane są szczególne zasady kooperacji z dostawcami. W przypadku pierwszego zakupu, Wnioskodawca zawsze sprawdza kontrahenta i potwierdza jego wiarygodność. Dokonuje tego przy pomocy zaufanych pośredników bądź sprawdza ich osobiście.

Zawsze prosi potencjalnego dostawcę o podanie nazw firm europejskich, które z nim kooperują, a następnie weryfikuje te informacje kontaktując się bezpośrednio z podanymi firmami europejskimi. Wnioskodawca prosi m.in. o dokumenty potwierdzające wiarygodność firm azjatyckich oraz zdjęcia z produkcji. W przedmiotowej sprawie było dokładnie tak samo.

W połowie października 2013 r. Wnioskodawcy polecono chińską firmę produkującą m.in. kantówkę modrzewiową potrzebną do produkcji okien i drzwi. Kontakt ten poleciła polska firma, która wcześniej współpracowała z firmą z Chin. Wnioskodawca poprosił polską firmę o informacje dotyczące jakości materiału i standardu kooperacji. Po ich otrzymaniu (w związku z brakiem jakichkolwiek przeciwskazań) skontaktował się z firmą X i rozpoczął negocjacje. W międzyczasie poprosił o zdjęcia z produkcji. Po wynegocjowaniu odpowiednich warunków dostawy, podpisany został kontrakt i odesłany do klienta. Następnie po otrzymaniu odpowiednich dokumentów Wnioskodawca dokonał wpłaty na wskazane przez kontrahenta konto bankowe. Po otrzymaniu potwierdzenia, że kwota wpłynęła na konto dostawcy dostał od niego e-mail z informacją o zmianie konta bankowego, którym od tego momentu firma chińska będzie się posługiwała. Wnioskodawca ponownie zweryfikował informację o zmianie konta poprzez powtórny kontakt mailowy z kontrahentem i po otrzymaniu potwierdzenia, że konto faktycznie jest zmienione, dokonał odpowiednich zmian w systemie finansowym.

Kolejna wpłata została dokonana zgodnie z podpisanym kontraktem, w momencie otrzymania wszystkich potrzebnych dokumentów, takich jak faktura, lista materiałowa, Forma A (dokument stwierdzający legalność drewna), dokument fitosanitarny do danego ładunku drzewnego i konosament, czyli potwierdzenie od armatora (firma morska, transportująca kontener drogą morską), że kontener z zamówionym materiałem, został załadowany na statek i płynie do portu w Niemczech. Po otrzymaniu potwierdzenia, że pieniądze wpłynęły na konto kontrahenta Wnioskodawca rozpoczął procedurę zakupu kolejnego ładunku. Podobnie jak za pierwszym razem, przeprowadził procedurę negocjacyjną i wpłacił na konto chińskiego kontrahenta część zobowiązania wynikającego z przesłanej mailem faktury. Później, po otrzymaniu potwierdzenia od armatora o prawidłowym załadowaniu kontenera na statek, Wnioskodawca wpłacił pozostałą część kwoty zgodnie z fakturą. Kolejnym krokiem, który zgodnie z kontraktem miał zostać zrealizowany, to wysłanie przez kontrahenta wszystkich oryginalnych dokumentów dotyczących kontenerów do firmy niemieckiej (która w imieniu Wnioskodawcy zawsze zajmuje się odprawą jego kontenerów w portach niemieckich). Po otrzymaniu potwierdzenia nadania listu z dokumentami (numer listu/paczki, data nadania, miejsce nadania, miejsce odbioru oraz nazwa firmy kurierskiej), Wnioskodawca czekał na potwierdzenie z Niemiec o otrzymaniu oryginalnych dokumentów. Jednak po trzech dniach (sprawdzając status przesyłki) otrzymał informację, że jest problem i przesyłka nie została wysłana. Wnioskodawca próbował skontaktować się z chińskim kontrahentem, zaczął sprawdzać w firmie kurierskiej, u armatora i niemieckiej firmy, co stało się z dokumentami. Od tego momentu kontakt z kontrahentem się urwał.

Po otrzymaniu od firmy kurierskiej informacji, że żadne dokumenty nie zostały wysłane oraz od armatora, że konosament jest sfałszowany, Wnioskodawca doszedł do wniosku, że został oszukany. Dopiero 16 stycznia 2014 r., po wielu nieudanych próbach, Wnioskodawcy udało się skontaktować z prawdziwym chińskim kontrahentem poprzez inną pocztę e-mail. Stwierdzili wspólnie, że od listopada 2013 r. do stycznia 2014 r. prowadzili oni wspólnie korespondencję z podstawionym – działającym na niekorzyść Wnioskodawcy i chińskiego kontrahenta – hakerem. Okazało się, że haker włamał się na serwer chińskiego kontrahenta, następnie przechwytywał korespondencję i rozsyłał ją do Wnioskodawcy i do kontrahenta w zmienionej, dogodnej dla niego formie. Wysłał nowy, sfałszowany numer konta, spreparowane dokumenty: kontrakty, faktury, potwierdzenie nadania listu kurierskiego i najważniejszy dokument transportowy - konosament (BILL OF LOADING). Zgodnie z prawem, Wnioskodawca o oszustwie poinformował policję, a ta skierowała sprawę do prokuratury.

Istotne elementy opisu stanu faktycznego wynikają również z własnego stanowiska w sprawie, w którym wskazano, że Wnioskodawca od ponad 10 lat zakupuje drewno od kontrahentów z Azji (Indonezja, Malezja, Singapur, Chiny). Z kontrahentami z tych krajów kooperuje od początku działalności swojej firmy, a z wieloma z nich ma kontakt osobisty. Wnioskodawca corocznie wyjeżdża do krajów Azji podpisywać nowe kontrakty na kolejny rok, na dostawy towarów. Bada wtedy także tożsamość, wiarygodność potencjalnych dostawców, legalność przez nich prowadzonej działalności gospodarczej oraz legalność pochodzenia towaru. Obliguje go do tego również ustawa unijna o legalności pochodzenia materiałów drzewnych. Wymienia wtedy z kontrahentami dane adresowe i kontaktowe, sprawdza ich fabryki i połacie leśne, z których pozyskiwany jest towar. Dostawców z krajów Azji pomagają Wnioskodawcy także weryfikować firmy oraz osoby, z którymi od lat współpracuje, a którzy także w podobny sposób sprawdzają tychże kontrahentów. W związku z tym, Wnioskodawca nie miał do tej pory żadnych problemów związanych z kontrahentami azjatyckimi i transakcjami przeprowadzanymi z nimi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w zaistniałej sytuacji, momentem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty powstałej w związku z popełnieniem przestępstwa doprowadzenia mojej firmy do niekorzystnego rozporządzania mieniem (wyłudzenia środków pieniężnych) za pomocą sieci internetowej przez nieznanego sprawcę - hakera, jako straty w środkach obrotowych, będzie moment wystawienia dokumentu potwierdzającego poniesienie straty, tj. protokołu szkody uzupełnionego o zawiadomienie organów ścigania o umorzeniu śledztwa z powodu niewykrycia sprawców przestępstwa?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionej sytuacji stratę z tytułu oszustwa wskutek którego doszło do przywłaszczenia środków pieniężnych, które są elementarną częścią środków obrotowych firmy oraz stalkingu (kradzieży tożsamości) przez nieznanego sprawcę (hakera), może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych, w momencie jej prawidłowego udokumentowania, tj. sporządzenia notatki służbowej uzupełnionej o protokół organów ścigania.

Zgodnie bowiem z generalną zasadą wyrażoną w art. 22 pkt l (powinno być ust. 1) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 pkt l (powinno być ust. 1) tejże ustawy. O ile zatem koszt pozostaje w związku z działalnością gospodarczą wykonywaną w celu osiągnięcia przychodu, w tym służy jego zachowaniu lub zabezpieczeniu i nie został przewidziany w katalogu wyłączeń, stanowi on koszt uzyskania przychodów dla celów podatkowych. Wnioskodawca podkreśla, że art. 23 pkt l (powinno być ust. 1), zawierający zamknięty krąg wydatków, które nie mogą stanowić kosztów podatkowych, nie wymienia strat w środkach obrotowych, w przeciwieństwie na przykład do strat w środkach trwałych. Z tej też przyczyny, zgodnie z literalną wykładnią przepisów podatkowych, straty w środkach obrotowych, co do zasady, mogą stanowić element kosztowy w prowadzonej działalności gospodarczej.

Praktyka sądów administracyjnych oraz organów administracyjnych wskazuje, że straty w środkach obrotowych mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów w sytuacji, gdy:

1. poniesiona strata jest rzeczywista oraz odpowiednio udokumentowana,
2. brak jest winy podatnika lub jego pracowników w powstaniu straty (wyrok WSA w Gdańsku z 9 marca 2005 r. sygn. akt I SA/Gd 2550/01),
3. poniesiona strata powstała w trakcie normalnego, racjonalnego działania podatnika w prowadzonej działalności gospodarczej (stanowisko takie zostało wyrażone przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 6 maja 2008 r. Znak: IBPB3/423-97/08/NG ),
4. powstanie straty było zdarzeniem losowym, niezależnym od woli podatnika, powodującym ubytek (szkodę) pod warunkiem, że podatnik zachował należytą staranność w prowadzonej działalności gospodarczej (wyrok NSA w Warszawie z 20 sierpnia 2008 r. sygn. akt II FSK 557/07, wyrok WSA w Bydgoszczy z 13 maja 2004 r. sygn. akt I SA/Bd 7/04).
   
   

W ocenie Wnioskodawcy, jeżeli podpisany kontrakt obligował go do uiszczenia zapłaty za zamówiony towar nie później niż w dniu odprawy celnej w porcie (w przeciwnym przypadku nie wydano by oryginałów dokumentów dostawy towaru), to uregulowanie zapłaty za zamówiny towar jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i ma na celu generowanie w przyszłości przychodów z tytułu sprzedaży tegoż towaru. Sprzedając zakupiony towar z zyskiem, zwiększyłby swoje przychody. W przypadku nie otrzymania zapłaty przez dostawcę z którym Wnioskodawca podpisał kontrakt na dostawę towaru, nie otrzymałby tego towaru, nie mógłby zatem go sprzedać - utraciłby w związku z tym źródło dochodu. Wydatkowana kwota za zakupiony towar przyczynia się więc do utrzymania i zabezpieczenia źródła przychodu Wnioskodawcy i jest normalnym następstwem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W ocenie Wnioskodawcy, robił wszystko, aby zabezpieczyć się przed ewentualnymi oszustami. Nie można zatem zarzucić, że strata ta wynikała z braku niedochowania należytej staranności w kontaktach z azjatyckimi dostawcami. Wnioskodawca nadmienia, że nie mógł zatem przewidzieć, że włamanie przez nieznaną osobę - hakera na skrzynkę pocztową e-mail zabezpieczoną hasłami spowoduje, że środki pieniężne nie trafią do prawidłowego odbiorcy - dostawcy towaru, tylko na konto oszusta. Strata ta powstała poza jego wolą i jest w pełni nie zawiniona. W momencie stwierdzenia oszustwa (kradzieży) Wnioskodawca podjął wszelkie starania w celu wyjaśnienia powstałej straty, tj. zawiadomił organy ścigania, dokonał zmian w skrzynce pocztowej, powiadomił kontrahenta o oszustwie. Na tę okoliczność powstała strata udokumentowana została notatką służbową (opisująca zdarzenie, jego datę i przyczynę, zawierającą dokładne obliczenie wysokości straty i podpisaną przez osoby uprawnione), uzupełnioną o protokół organów ścigania oraz zawiadomienie o wszczęciu śledztwa przez Prokuraturę.

Zdaniem Wnioskodawcy, zaistniałe zdarzenie, wskutek którego poniósł nie ze swojej winy stratę w środkach obrotowych, wyczerpuje znamiona czynu określonego w art. 286 kodeksu karnego oraz kradzież tożsamości z art. 190a § 2 kodeksu karnego lub znamiona czynu określonego w art. 287 kodeksu karnego (oszustwo komputerowe) oraz kradzież tożsamości z art. 190a § 2 kodeksu karnego i dlatego należy zakwalifikować go, jako zdarzenie nadzwyczajne (losowe), które stanowi koszt uzyskania przychodów dla celów podatkowych.

Natomiast za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uznać należy dzień wystawienia przez organy ścigania postanowienia o zakończeniu postępowania, z uwagi na niewykrycie sprawcy (postanowienie o umorzeniu śledztwa). Dokument ten zostanie uzupełniony protokołem szkody zawierającym opis zdarzenia (jego datę i przyczynę, zawierającym dokładne obliczenie wysokości straty i podpisanym przez osoby uprawnione).

Zdaniem Wnioskodawcy, poniesiona strata zostanie w ten sposób właściwie udokumentowana i definitywnie potwierdzona.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Powyższe oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 23 ust. 1 ww. ustawy), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni lub pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodu, z wyjątkiem wymienionych w art. 23 ustawy.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 cyt. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Generalnie należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty związane z zachowaniem źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami lub służą zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła przychodów. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w tym celu, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą zawarty został w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy jednak pamiętać, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 23 ust. 1 ww. ustawy, zostaną ex lege uznane za koszty uzyskania przychodów.

Wśród kosztów wymienionych w tzw. negatywnym katalogu kosztów, ujętym w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wyszczególniono strat w środkach obrotowych. Oznacza to, że co do zasady straty te, jako związane z prowadzoną działalnością, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów.

Zaliczenie strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów powinno być jednak każdorazowo oceniane w aspekcie:

• całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności,
• okoliczności, które spowodowały powstanie straty,
• udokumentowania straty,
• podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.
  
  

W związku z brakiem w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych definicji zarówno straty, jak również środków obrotowych należy znaczenie to postrzegać w świetle wykładni językowej. Strata w języku potocznym oznacza ubytek, poniesioną szkodę, to co się przestało posiadać. Na ogół stratą jest zniszczenie, uszkodzenie, utracenie towarów lub maszyn i urządzeń w wyniku pożaru, powodzi lub kradzieży, czyli jest ona następstwem zdarzeń losowych i nie wynika z celowego działania podatnika. Przyjmuje się, że dla celów podatkowych tylko stratę powstałą na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot można uznać za zdarzenie, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Należy podkreślić, że jedynie straty w środkach obrotowych powstałe w trakcie normalnego, racjonalnego działania podatnika, ze szczególnym uwzględnieniem dochowania należytej staranności w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu. Każdy przypadek straty w środkach obrotowych, należy rozpatrywać indywidualnie, z uwzględnieniem okoliczności faktycznych towarzyszących sprawie i oceniać pod kątem całokształtu działalności prowadzonej przez podatnika. Co do zasady, za stratę w tych środkach można uznać wyłącznie skutki takiego nagłego i nieprzewidywalnego zdarzenia, które spowodowało uszczerbek w majątku podatnika, tj. utratę (bądź zmniejszenie wartości) składników majątku (środków obrotowych) będących w jego posiadaniu lub stanowiących jego własność.

Ponadto, aby zaliczyć poniesioną stratę do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest spełnienie warunku formalnego, tj. właściwe udokumentowanie poniesionego kosztu. Właściwym dokumentem na okoliczność powstałej straty jest posiadanie protokołu szkód, który powinien określać rodzaj szkody, jej ilość, wartość, przyczynę powstania straty, podpis osób uprawnionych oraz datę. Zaistnienie szkody powinno być również uprawdopodobnione przez właściwe organy ścigania.

Podkreślić należy, że to na podatniku spoczywa szczególny obowiązek zachowania należytej staranności, aby strata w ogóle nie powstała. Nie może być też ona skutkiem działań lub zaniedbań podatnika. Jakiekolwiek zawinienie z jego strony, poprzez niezachowanie staranności wymaganej w danych warunkach, niedopełnienie obowiązków ciążących na podatniku w celu uniknięcia szkody, uniemożliwia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Kosztem uzyskania przychodów są bowiem wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów.

W ocenie organu, mając na uwadze całokształt okoliczności przedstawionych we wniosku należy stwierdzić, że zdarzenie, o którym w nim mowa, może być uznane za zdarzenie losowe, niezależne od woli Wnioskodawcy, a powstała strata niewątpliwie wiąże się z całokształtem prowadzonej działalności gospodarczej. Strata w majątku Wnioskodawcy powstała bowiem na skutek działań niezależnych od Wnioskodawcy, tj. w wyniku włamania się przez hakera na serwer chińskiego kontrahenta, co umożliwiło hakerowi przechwytywanie korespondencji e mail oraz rozsyłanie spreparowanych wiadomości, co doprowadziło do przekazania środków pieniężnych nie do prawidłowego odbiorcy (dostawcy towaru) tylko na konto oszusta. Jak wskazano przy tym, „Wnioskodawca robił wszystko, aby zabezpieczyć się przed ewentualnymi oszustami (…)”, a po stwierdzeniu oszustwa „(…) podjął wszelkie starania w celu wyjaśnienia powstałej straty (…)”. Nie sposób tym samym twierdzić, że Wnioskodawca przyczynił się do powstania szkody, czy też, że nie dochował on należytej staranności. Ponadto (jak wynika z wniosku), zaistnienie szkody zostanie uprawdopodobnione przez właściwe organy ścigania, po zakończeniu prowadzonego postępowania, tj. postanowieniem o umorzeniu śledztwa. Dokument ten zostanie uzupełniony protokołem szkody zawierającym opis zdarzenia (jego datę i przyczynę, dokładne obliczenie wysokości straty), podpisanym przez osoby uprawnione.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że wskazana we wniosku strata w środkach obrotowych, może stanowić koszt uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

Moment potrącalności kosztów został przez ustawodawcę uregulowany w art. 22 ust. 5-5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 22 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b.

W roku podatkowym, w którym powstały odpowiadające im przychody, są również potrącalne bezpośrednie koszty uzyskania przychodów, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

1. sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
2. złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego (art. 22 ust. 5a omawianej ustawy).
   
   

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po upływie ww. terminów, są natomiast potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie (art. 22 ust. 5b tej ustawy).

Stosownie do treści art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

W myśl art. 22 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba, 6bb i 7b, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Koszty pośrednie dotyczą całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej i ponoszone są w celu zachowania źródła przychodów. Tego rodzaju kosztem są m.in. straty w środkach obrotowych, związane ze zdarzeniami losowymi niezależnymi od podatnika. Wydatki takie należy zatem zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, jako koszty ogólne prowadzonej działalności gospodarczej, które potrącane są w dacie poniesienia.

W świetle powyższego, datą poniesienia straty w środkach obrotowych, jako kosztu podatkowego, będzie data ujęcia tego kosztu w księgach rachunkowych (zaksięgowania) na podstawie dowodu jego poniesienia. Podstawą ujęcia tego kosztu w księgach rachunkowych będzie natomiast prawomocne orzeczenie organów ścigania (uzupełnione protokołem szkody).

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zauważyć przy tym należy, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Zatem ocena, czy opisana w przedstawionym stanie faktycznym strata środkach obrotowych w istocie może stanowić koszt uzyskania przychodu, należy do Wnioskodawcy. Ocena ta może zostać zweryfikowana w prowadzonym przez właściwe organy postępowaniu podatkowym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.