2014.08.27 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/415-436/14-4/MK1
z 27 sierpnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 maja 2014 r. (data wpływu 5 czerwca 2014 r.) oraz piśmie z dnia 19 sierpnia 2014 r. (data wpływu 22 sierpnia 2014 r.) uzupełniającym braki wniosku na wezwanie Nr IPPB2/415-436/14-2/MK1 z dnia 8 sierpnia 2014 r. (data odbioru 12 sierpnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z uzyskaniem przez Uczestników programu Kwoty Realizacji z opcji i związanych z tym obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z uzyskaniem przez Uczestników programu Kwoty Realizacji z opcji i związanych z tym obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W polskiej spółce kapitałowej (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) został wprowadzony Program Menedżerski mający na celu wspieranie poprawy wyników finansowych Spółki. Podstawy dla wprowadzenia Programu jest Regulamin Programu Menedżerskiego implementowany uchwałą Rady Nadzorczej Spółki na podstawie statutu Spółki.

Założeniem Programu Menedżerskiego jest:

stworzenie w Spółce mechanizmów motywujących członków Zarządu do działań zapewniających długoterminowy wzrost wartości Spółki jak również stabilny wzrost zysku netto,

wynagrodzenie dotychczasowego wkładu członków Zarządu Spółki za rozwój osiąganych przez nią wyników finansowych.

Wystawcą Opcji będących przedmiotem Programu Menedżerskiego jest Spółka.

Opcje nabywane są przez Uczestników Programu odpłatnie na podstawie Umowy Uczestnictwa ze Spółką. W razie niezrealizowania prawa do nabycia Opcji w określonej dacie, uprawnienia wynikające z Umowy Uczestnictwa wygasają. Cena nabycia jednej Opcji wynosi 0,01 zł (jeden grosz) i jest ona potrącana z wynagrodzenia Uczestnika Programu na podstawie jego deklaracji.

Przyznanie uprawnienia do otrzymania Opcji przez Uczestnika jest uzależnione od:

Warunku Lojalnościowego, którym jest świadczenie pracy na rzecz Spółki w ustalonym okresie, a także od

Warunku Ekonomicznego, według którego otrzymanie części Opcji zależeć będzie od określonego poziomu zysku E. wykazanego w sprawozdaniu finansowym Spółki za dany rok obrotowy.

Zgodnie z Regulaminem, w przypadku niezrealizowania warunków Programu Opcje nie są odkupywane przez Wystawcę Opcji.

Uprawnienie do wskazania Uczestników Programu, liczby Opcji przysługujących danemu Uczestnikowi, a także do stwierdzenia w drodze uchwały, czy Uczestnicy Programu spełnili warunki do uzyskania Opcji, należy do Rady Nadzorczej Spółki.

Umowa Uczestnictwa dotycząca Programu Menedżerskiego podpisywana jest pomiędzy Uczestnikiem a Spółką.

W przypadku niezrealizowania Opcji do ustalonego dnia na zasadach określonych Regulaminem Programu, uprawnienie wynikające z Opcji wygasa.

Wykluczona jest możliwość zbywania Opcji na rzecz osób trzecich - Opcje mają więc ze swojej istoty charakter niezbywalny. Jednocześnie, w przypadku niezrealizowania warunków Programu Spółka nie dokonuje skupu Opcji od Uczestników. Uprawnienie do Opcji jest dziedziczne.

W przypadku spełnienia warunków do uzyskania Uprawnienia do wypłaty Kwoty Realizacji, wskazana Kwota jest oferowana Uczestnikom Programu. Oferta może zostać przyjęta przez Uczestników poprzez złożenie oświadczenia Przewodniczącemu Rady Nadzorczej Spółki. W przypadku przyjęcia przez Uczestnika Programu oferty Kwoty Realizacji Spółka zobowiązana jest do zapłaty na rzecz tego Uczestnika kwoty odpowiadającej iloczynowi liczby Opcji realizowanych przez tę osobę oraz kwoty stanowiącej różnicę między ustaloną jak wskazano powyżej ceną rynkową jednej akcji Spółki i kwotą 1,80 zł.

Wnioskodawca wskazuje, że na rzecz Uczestników Programu zostały wypłacone Kwoty Realizacji zgodnie z powyżej przedstawionymi warunkami. Przychód z tytułu wskazanych wypłat został potraktowany jako przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym Wnioskodawca w analizowanej sytuacji nie pełnił obowiązków płatnika.

Pismem z dnia 8 sierpnia 2014 r. Nr IPPB2/415-436/14-2/MK1 wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków wniosku poprzez :

przeformułowanie pytania tak, aby dotyczyło ciążących na Spółce obowiązków płatnika, czy obowiązków informacyjnych związanych z ewentualnie powstałym po stronie Uczestników Programu przychodem, ponieważ sformułowane pytanie odnosi się tylko i wyłącznie do skutków podatkowych powstałych po stronie podatnika, natomiast nie dotyczy obowiązków Spółki jako zainteresowanego występującego z wnioskiem o wydanie interpretacji w swojej indywidualnej sprawie.
wyjaśnienie czy przyznane Uczestnikom warunkowe prawo w postaci niezbywalnych opcji stanowi pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r., poz. 94 z późn. zm.)?

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 12 sierpnia 2014 r.

Pismem z dnia 19 sierpnia 2014 r. (data nadania 19 sierpnia 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie.

W nadesłanym uzupełnieniu Wnioskodawca przeformułował pytanie i wskazał, że przyznane Uczestnikom warunkowe prawo w postaci niezbywalnych opcji menedżerskich stanowi pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 94 z późn. zm.).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że przychód uzyskiwany w przyszłości przez Uczestników Programu w związku z otrzymaniem Kwoty Realizacji z Opcji powinien zostać zakwalifikowany jako przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i że powstały w ten sposób dochód podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b tejże ustawy, w związku z czym Spółka w przedmiotowym zakresie nie będzie zobowiązana do pełnienia obowiązków płatnika

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód w formie rozliczenia pieniężnego, uzyskany przez Uczestników Programu z tytułu realizacji Opcji, stanowi przychód, o którym mowa w przepisie art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa o pdof”), tj. przychód z kapitałów pieniężnych i w związku z tym podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b niniejszej ustawy.

Zgodnie z założeniami Programu Uczestnik ma zostać stroną umowy z Wystawcą Opcji, na podstawie której jest on uprawniony do nabycia, za wynagrodzeniem, Opcji uprawniających do uzyskania Kwoty Realizacji. Realizacja uprawnienia Uczestnika Programu ze wskazanych Opcji w związku z ww. umową polega na możliwości otrzymania wypłaty pieniężnej obliczonej w oparciu o cenę rynkową akcji Spółki (a konkretniej, stanowiącej różnicę między wskazaną ceną rynkową na określony dzień a kwotą 1,80 zł).

W myśl postanowień art. 11 ust. 1 ustawy o pdof, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Natomiast w myśl art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, oraz realizacji praw z nich wynikających. Jak stanowi art. 17 ust. 1b ustawy przychód określony w ust. 1 pkt 10 powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.

W nawiązaniu do powyższego, zgodnie z treścią art. 5a pkt 13 ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych - oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 ze z ni.) dalej zwanej „ustawą o oif”.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c) ustawy o oif, instrumentami finansowymi są nie będące papierami wartościowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową i inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, i które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne.

Przepisy ustawy o oif nie zawierają definicji legalnej opcji. Przewidują jedynie, iż m. in. opcje kupna/sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje, stanowią instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi (zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o oif).

W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że opcja jest pochodnym instrumentem finansowym, dającym posiadaczowi opcji prawo do zawarcia transakcji powiązanej z określonym instrumentem bazowym w przyszłym terminie, po z góry określonej cenie. Posiadacz pochodnego instrumentu finansowego jest uprawniony do uzyskania świadczenia, zaś jego wystawca jest zobowiązany do realizacji zobowiązania w określonym terminie i na określonych warunkach, wyznaczanych w odniesieniu do wartości aktywa (instrumentu bazowego), na którym oparty został pochodny instrument finansowy.

Źródłem powstania opcji jest kontrakt opcyjny, będący umową, w której jedna strona zobowiązuje się, na żądanie drugiej strony, do kupna lub sprzedaży w określonym momencie w przyszłości oznaczonej liczby akcji po z góry ustalonej cenie albo do dokonania rozliczenia pieniężnego, gdzie nie ma miejsca faktyczna dostawa instrumentu bazowego, a jedynie realizacja kwoty pieniężnej odpowiadającej wartości tego instrumentu.

Innymi słowy, realizacja praw wynikających z opcji może nastąpić poprzez wybór jednego z dwóch następujących wariantów:

nabycie instrumentu bazowego (np. akcji) wystawcy opcji po cenie określonej w momencie przyznania opcji;
otrzymanie od wystawcy opcji kwoty rozliczenia odpowiadającej wartości instrumentu bazowego.

W przedmiotowym stanie faktycznym postanowienia kontraktu opcyjnego zawartego pomiędzy Uczestnikiem Programu a Wystawcą Opcji przewidują, iż realizacja praw z Opcji przyznanych w ramach Programu następuje poprzez wykorzystanie drugiego ze wskazanych powyżej wariantów.

Oznacza to, że w dacie realizacji praw z Opcji Menedżerskich Uczestnik Programu otrzymuje od Wystawcy Opcji kwotę rozliczenia (Kwotę Realizacji) opartą na instrumencie bazowym, czyli akcjach Spółki. Wartość instrumentu bazowego, na podstawie której ustalana jest wysokość Kwoty Realizacji Opcji, oparta jest na wartości akcji Spółki, a więc na cenie rynkowej akcji ustalonej na określony w Programie dzień.

Odnośnie charakteru instrumentu bazowego Wnioskodawca pragnie wskazać, że zgodnie ze stanowiskiem doktryny i powołanym art. 2 ust. 1 pkt 2) podpunkt c) ustawy o oif, instrumentem bazowym mogą być między innymi papiery wartościowe. Zgodnie z przepisem, instrument bazowy stanowić mogą również określone wartości (wskaźniki rentowności, indeksy finansowe i wskaźniki finansowe), takie jak wartość indeksu giełdowego bądź też wysokość stopy procentowej.

W analizowanym stanie faktycznym instrument bazowy stanowią papiery wartościowe, czyli akcje w Spółce.

Jednocześnie, zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. Nr 149, poz. 1674 ze zm.) instrument pochodny - to instrument finansowy, którego:

wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, to jest określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości i
nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu do wartości innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych, i
rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Tym samym, cechą pochodnych instrumentów finansowych jest fakt, iż ich wartość uzależniona jest od instrumentów bazowych. W rozpatrywanym stanie faktycznym wartość instrumentu pochodnego (Opcji), powiązana z wysokością kwoty wynikającej z realizacji Opcji, jest uzależniona od wartości instrumentu bazowego, czyli ceny akcji Spółki.

Jednocześnie nabycie przyznanych w ramach Programu Opcji wiąże się z poniesieniem wydatków początkowych o niskiej wartości (0,01 zł). Istotą Programu, na podstawie którego przyznawane są Opcje, jest również rozliczenie następujące w przyszłości (po nabyciu Opcji). Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, przyznane w ramach Programu Menedżerskiego Opcje spełniają cechy instrumentu pochodnego określone w ww. rozporządzeniu Ministra Finansów.

Zdaniem Wnioskodawcy, z powyższych cech Opcji przyznawanych w ramach Programu wynika, że Opcje te, dające prawo do zawarcia transakcji związanej z instrumentem bazowym, stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o oif, a zatem spełniają również definicję pochodnego instrumentu finansowego w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o pdof. Ustawa o pdof, przy określeniu pochodnego instrumentu finansowego odwołuje się bowiem w sposób bezpośredni do uregulowań ustawy o oif.

W ocenie Wnioskodawcy, za prawidłowością kwalifikacji uzyskiwanego przez Uczestników w ramach Programu przychodu jako przychodu z kapitałów pieniężnych przemawia również fakt, iż realizacja praw związanych z częścią Opcji zależy ściśle od osiągnięcia przez Spółkę określonych wyników finansowych (poziomu zysku E. wykazanego w sprawozdaniu finansowym Spółki za dany rok obrotowy). Opcje nabywane przez Uczestników nie są również odkupywane przez Wystawcę Opcji w przypadku niezrealizowania warunków Programu. Oznacza to, że Uczestnik nie ma pewności uzyskania przychodu (zysku), ponieważ, jeśli nie ziszczą się warunki określone w Regulaminie Programu, Opcje nie będą mogły być zrealizowane, a Wystawca nie odkupi ich od Uczestników. W efekcie, ryzyko straty występujące po stronie Uczestników, charakterystyczne dla źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne, potwierdza, zdaniem Wnioskodawcy, powyższą kwalifikację przychodu uzyskiwanego w dacie realizacji Opcji.

W związku z powyższymi rozważaniami, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że do opodatkowania przychodów uzyskiwanych z realizacji praw wynikających z Opcji Menedżerskich należy stosować art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o pdof.

Jak już wskazano, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o pdof, przychodami z kapitałów pieniężnych są przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających (w myśl art. 5a pkt 13 ustawy o pdof, za pochodne instrumenty finansowe uważa się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o oif), a na podstawie art. 17 ust. 1 b ustawy o pdof, przychód określony w ust. 1 pkt 10 tej ustawy powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.

Zasady opodatkowania przychodów z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych zostały określone w art. 30b ust. 1 ustawy o pdof. Zgodnie z niniejszym przepisem, od dochodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zgodnie z treścią art. 30b ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych dochodem jest osiągnięta w roku podatkowym różnica miedzy sumą przychodów uzyskanych z tego tytułu a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy o pdof.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, dochodem z realizacji Opcji określonych w Programie Menedżerskim, dokonywanej poprzez rozliczenie pieniężne, podlegającym opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych, powinna być nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania, które Uczestnik Programu ma obowiązek wykazać na podstawie art. 30b ust. 5 i 6 ww. ustawy, do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym uzyskania dochodu, w odrębnym zeznaniu podatkowym PIT-38, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy podatkowej. Koszt uzyskania przychodów w tym wypadku stanowi opłata uiszczona przez Uczestnika w związku z zawarciem umowy z Wystawcą Opcji (tj. cena za nabycie Opcji).

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawcy przychód uzyskany przez Uczestnika z tytułu otrzymania Kwoty Realizacji (opartej na instrumencie bazowym), stanowi przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o pdof rozliczany na zasadach określonych w art. 30b ww. ustawy, z uwzględnieniem kosztów uzyskania tego przychodu.

Mając na uwadze przedstawioną powyżej kwalifikację uzyskiwanego przez Uczestników Programu przychodu z realizacji Opcji Menedżerskich jako przychodu z kapitałów pieniężnych z ustawy o pdof, zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym zakresie nie jest (nie był) on zobowiązany do pełnienia obowiązków płatnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających.

Zgodnie z art. 17 ust. 1b ustawy przychód określony w ust. 1 pkt 10 powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.

Przez pochodne instrumenty finansowe, zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r., poz. 94).

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
instrumenty rynku pieniężnego,
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
kontrakty na różnicę,
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi nie zawierają definicji legalnej opcji. Przewidują jedynie, że m.in. opcje kupna i sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje, stanowią instrumenty finansowe nie będące papierami wartościowymi (zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi).

W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że opcja jest pochodnym instrumentem finansowym, dającym posiadaczowi prawo do zawarcia transakcji określonym instrumentem bazowym (a więc do kupna lub sprzedaży akcji, walut, indeksów giełdowych itd.) w przyszłym terminie, po z góry określonej cenie.

Źródłem powstania opcji jest kontrakt opcyjny, będący umową, w której jedna strona zobowiązuje się, na żądanie drugiej strony, do kupna lub sprzedaży w określonym momencie w przyszłości oznaczonej liczby akcji po z góry ustalonej cenie albo do dokonania rozliczenia pieniężnego, gdzie nie ma miejsca faktyczna dostawa instrumentu bazowego a jedynie realizacja kwoty pieniężnej odpowiadającej wartości tego instrumentu.

Innymi słowy, realizacja praw wynikających z opcji może nastąpić poprzez wybór jednego z dwóch następujących wariantów:

nabycie akcji (lub innego instrumentu bazowego) wystawcy opcji po cenie określonej w momencie przyznania opcji,
otrzymanie od wystawcy opcji kwoty rozliczenia odpowiadającej wartości instrumentu bazowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w polskiej spółce kapitałowej (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) został wprowadzony Program Menedżerski mający na celu wspieranie poprawy wyników finansowych Spółki. Podstawy dla wprowadzenia Programu jest Regulamin Programu Menedżerskiego implementowany uchwałą Rady Nadzorczej Spółki na podstawie statutu Spółki. Założeniem Programu Menedżerskiego jest:

stworzenie w Spółce mechanizmów motywujących członków Zarządu do działań zapewniających długoterminowy wzrost wartości Spółki jak również stabilny wzrost zysku netto,

wynagrodzenie dotychczasowego wkładu członków Zarządu Spółki za rozwój osiąganych przez nią wyników finansowych.

Program Menedżerski polega na przyznaniu Uczestnikom warunkowych praw majątkowych w postaci Opcji. Opcja uprawnia Uczestnika Programu do uzyskania w przypadkach określonych w Regulaminie - Kwoty Realizacji będącej różnicą pomiędzy ceną rynkową jednej Akcji Spółki i kwotą 1,80 zł (dalej: „Kwota Realizacji”). Poprzez cenę rynkową Akcji rozumie się wartość średniego arytmetycznego kursu zamknięcia akcji zwykłych na okaziciela Spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie z okresu określonego w Regulaminie. Wystawcą Opcji będących przedmiotem Programu Menedżerskiego jest Spółka. Opcje nabywane są przez Uczestników Programu odpłatnie na podstawie Umowy Uczestnictwa ze Spółką. W razie niezrealizowania prawa do nabycia Opcji w określonej dacie, uprawnienia wynikające z Umowy Uczestnictwa wygasają. Cena nabycia jednej Opcji wynosi 0,01 zł (jeden grosz) i jest ona potrącana z wynagrodzenia Uczestnika Programu na podstawie jego deklaracji.

Przyznanie uprawnienia do otrzymania Opcji przez Uczestnika jest uzależnione od:

Warunku Lojalnościowego, którym jest świadczenie pracy na rzecz Spółki w ustalonym okresie, a także od

Warunku Ekonomicznego, według którego otrzymanie części Opcji zależeć będzie od określonego poziomu zysku E. wykazanego w sprawozdaniu finansowym Spółki za dany rok obrotowy.

Zgodnie z Regulaminem, w przypadku niezrealizowania warunków Programu Opcje nie są odkupywane przez Wystawcę Opcji. Uprawnienie do wskazania Uczestników Programu, liczby Opcji przysługujących danemu Uczestnikowi, a także do stwierdzenia w drodze uchwały, czy Uczestnicy Programu spełnili warunki do uzyskania Opcji, należy do Rady Nadzorczej Spółki. Umowa Uczestnictwa dotycząca Programu Menedżerskiego podpisywana jest pomiędzy Uczestnikiem a Spółką. W przypadku niezrealizowania Opcji do ustalonego dnia na zasadach określonych Regulaminem Programu, uprawnienie wynikające z Opcji wygasa. Wykluczona jest możliwość zbywania Opcji na rzecz osób trzecich - Opcje mają więc ze swojej istoty charakter niezbywalny. Jednocześnie, w przypadku niezrealizowania warunków Programu Spółka nie dokonuje skupu Opcji od Uczestników. Uprawnienie do Opcji jest dziedziczne. W przypadku spełnienia warunków do uzyskania Uprawnienia do wypłaty Kwoty Realizacji, wskazana Kwota jest oferowana Uczestnikom Programu. Oferta może zostać przyjęta przez Uczestników poprzez złożenie oświadczenia Przewodniczącemu Rady Nadzorczej Spółki. W przypadku przyjęcia przez Uczestnika Programu oferty Kwoty Realizacji Spółka zobowiązana jest do zapłaty na rzecz tego Uczestnika kwoty odpowiadającej iloczynowi liczby Opcji realizowanych przez tę osobę oraz kwoty stanowiącej różnicę między ustaloną jak wskazano powyżej ceną rynkową jednej akcji Spółki i kwotą 1,80 zł. Na rzecz Uczestników Programu zostały wypłacone Kwoty Realizacji zgodnie z powyżej przedstawionymi warunkami. Przychód z tytułu wskazanych wypłat został potraktowany jako przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym Wnioskodawca w analizowanej sytuacji nie pełnił obowiązków płatnika.

W nadesłanym uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że przyznane Uczestnikom warunkowe prawo w postaci niezbywalnych opcji menedżerskich stanowi pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 94 z późn. zm.).

W świetle powyższego należy stwierdzić, że w przypadku realizacji przez Uczestników Programu praw wynikających z nabycia warunkowych praw majątkowych w postaci Opcji stanowiących pochodny instrument finansowy, poprzez otrzymanie Kwoty Realizacji, powstanie przychód, który należy zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z tym przepisem za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.

Sposób opodatkowania dochodów z tego źródła został uregulowany w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Podstawą opodatkowania, stosownie do art. 30b ust. 2 pkt 3 tej ustawy jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a - osiągnięta w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia – o ile wydatki te, stosownie do art. 22g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W myśl art. 30b ust. 5 ww. ustawy, dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Stosownie do art. 30b ust. 6 ww. ustawy, rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, tj. po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym (PIT-38), wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych i obliczyć należny podatek dochodowy.

Zgodnie z treścią art. 45 ust. 1a pkt 1 cytowanej ustawy, w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ww. ustawy.

Zgodnie jednak z art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy PIT, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-8C).

W rezultacie z tytułu realizacji praw wynikających z Opcji na Wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika. Wnioskodawca zobowiązany będzie jedynie do sporządzenia i przesłania informacji PIT-8C zgodnie z art. 39 ust. 3 ww. ustawy.

Z uwagi na powyższe po stronie Uprawnionych, z tytułu realizacji praw wynikających z Opcji stanowiących pochodny instrument finansowy, powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w momencie realizacji nabytego prawa, który stanowi przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy i wykazaniu, w zeznaniu podatkowym składanym przez Uprawnionych stosownie do art. 30b ust. 6 ww. ustawy. W związku z powyższym na Wnioskodawcy nie ciążą w tym zakresie obowiązki płatnika, a jedynie obowiązek sporządzenia i przesłania informacji PIT-8C zgodnie z art. 39 ust. 3 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin