Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/415-416/14/AD
z 7 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 3 kwietnia 2014 r. (data wpływu 10 kwietnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 kwietnia 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatków poniesionych za pobyt w domu opieki społecznej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatków poniesionych za pobyt w domu opieki społecznej.

W ww. wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest osobą dorosłą, całkowicie ubezwłasnowolnioną, posiadającą znaczny stopień niepełnosprawności. Jest osobą z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym, posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Nie posiada zdolności do czynności prawnych. Nie jest też w stanie samodzielnie zadbać o siebie i własne potrzeby związane z życiem codziennym, takie jak: przygotowanie posiłków, przyjmowanie leków, dbałość o higienę ciała, pranie odzieży, sprzątanie, pójście do lekarza. Wnioskodawczyni w 2013 r. przebywała w domu pomocy społecznej, który zabezpieczył Jej wszystkie ww. potrzeby, ułatwiając Jej w ten sposób codzienne funkcjonowanie i sprawując stałą, całodobową opiekę. Dom pomocy społecznej świadczył na rzecz Wnioskodawczyni usługi lecznicze, pielęgnacyjne oraz opiekuńcze przez całą dobę. Wnioskodawczyni wyjeżdżała także na turnusy rehabilitacyjne. Za Jej pobyt w domu pomocy społecznej z renty Wnioskodawczyni Zakład Ubezpieczeń Społecznych co miesiąc przekazywał na rzecz domu pomocy społecznej kwotę pieniężną. Ustanowiony przez sąd opiekun prawny złoży w imieniu Wnioskodawczyni zeznanie podatkowe za 2013 r.

W kontekście przedstawionego stanu faktycznego w uzupełnieniu wniosku sformułowano następujące pytanie.

Czy opiekun prawny dokonując w imieniu Wnioskodawczyni rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2013 r. (korekta zeznania), może od Jej dochodów (renta rodzinna) odliczyć w ramach ulgi podatkowej koszt pobytu Wnioskodawczyni w domu pomocy społecznej w 2013 r.?

Zdaniem Wnioskodawczyni, wydatki poniesione za pobyt osoby niepełnosprawnej w domu pomocy społecznej można odliczyć od dochodu, ponieważ domy pomocy społecznej są placówkami powołanymi do udzielania opieki i wsparcia osobom starszym, niepełnosprawnym, nie mogącym uzyskać takiej pomocy w miejscu swojego zamieszkania. Wnioskodawczyni nie posiada rodzeństwa w linii prostej, oboje rodzice nie żyją, W domu pomocy społecznej została umieszczona na własną prośbę (na moment umieszczenia nie była jeszcze całkowicie ubezwłasnowolniona) przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, ponieważ z powodu warunków rodzinnych, schorzenia, sytuacji życiowej i osobistej, wymagała stałej opieki. Taka opiekę zapewniał Jej dom pomocy społecznej. Według Wnioskodawczyni można odliczyć kwotę nieprzekraczającą kwoty należnego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Warunki korzystania z ulgi rehabilitacyjnej określa art. 26 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). Podstawę prawną odliczenia zawiera art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem odliczeniu od dochodu podlegają wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych poniesione w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Podkreślić należy, że stosowanie każdej ulgi podatkowej, w tym ulgi na cele rehabilitacyjne, jest możliwe wyłącznie wówczas, gdy spełnione są wszelkie przesłanki przewidziane w przepisach ustawy.

Odliczeniu w ramach omawianej ulgi podlegają m.in. wydatki poniesione na odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne (art. 26 ust. 7a pkt 6 ustawy).

Wysokość wydatków ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi) i sprzedającego (usługę), rodzaj zakupionej usługi oraz kwotę zapłaty (art. 26 ust. 7 pkt 4 ustawy).

Wydatki na cele rehabilitacyjne podlegają odliczeniu pod warunkiem, że nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b ustawy).

Stosownie do postanowień art. 26 ust. 7d tej ustawy warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą niepełnosprawną i przebywa w domu opieki społecznej, gdzie ma zapewnione, oprócz wyżywienia i zamieszkania, także usługi lecznicze, pielęgnacyjne oraz opiekuńcze przez całą dobę. Wnioskodawczyni wyjeżdżała także na turnusy rehabilitacyjne.

W tym miejscu przede wszystkim należy zwrócić uwagę na zakres świadczeń należnych osobom przebywającym w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, pielęgnacyjno-opiekuńczym czy zakładzie rehabilitacji leczniczej, który jest inny od tego, jaki przysługuje pensjonariuszom domu pomocy społecznej. Te różnice wynikają z odmiennego charakteru placówek działających na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 217), tj. zakładów: opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych czy rehabilitacji leczniczej, od charakteru domu pomocy społecznej, którego podstawę działania określają przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182).

Podkreślenia wymaga, że w myśl art. 9 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o działalności leczniczej zakłady opiekuńczo-lecznicze, pielęgnacyjno-opiekuńcze czy zakłady rehabilitacji leczniczej są zakładami opieki zdrowotnej, których celem jest udzielanie stacjonarnie i całodobowo świadczeń zdrowotnych:

1. obejmujących swoim zakresem pielęgnację i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnianiu im produktów leczniczych i wyrobów medycznych, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzeniu edukacji zdrowotnej dla pacjentów i członków ich rodzin oraz przygotowaniu tych osób do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych;
2. obejmujących swoim zakresem pielęgnację, opiekę i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnianiu im produktów leczniczych potrzebnych do kontynuacji leczenia, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzeniu edukacji zdrowotnej dla pacjentów i członków ich rodzin oraz przygotowaniu tych osób do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych;
3. polegających na działaniach usprawniających, które służą zachowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.

Podstawową zatem funkcją ww. zakładów jest udzielanie świadczeń zdrowotnych osobom chorym, w tym niepełnosprawnym, niewymagającym jednak leczenia szpitalnego.

Stosownie natomiast do postanowień art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.

Jak wynika z postanowień art. 55 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających.

Dom pomocy społecznej jest zatem jednostką organizacyjną pomocy społecznej, której działalność koncentruje się w głównej mierze na świadczeniu usług bytowych i opiekuńczych. Jest on zastępczym domem dla osoby w nim przebywającej, której stan zdrowia nie wymaga pobytu w zakładzie opieki zdrowotnej. Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Jednakże mieszkanie we własnym domu czy mieszkaniu również wiąże się z ponoszeniem określonych kosztów, które także nie podlegają odliczeniu w ramach omawianej ulgi podatkowej.

Nie ulega wątpliwości, że osobom przebywającym w domu pomocy społecznej i objętym ubezpieczeniem zdrowotnym przysługuje prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych w takim samym zakresie, jak gdyby przebywały w warunkach domowych. Tym niemniej, pomimo szerokiego zakresu usług, domy pomocy społecznej nie zapewniają specjalistycznej i intensywnej opieki medycznej. Osobę wymagającą takiej opieki kieruje się do specjalistycznej placówki: zakładu opiekuńczo-leczniczego lub zakładu pielęgnacyjno-opiekuńczego. Taką możliwość przewiduje art. 54 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, iż osoba wymagająca wzmożonej opieki medycznej kierowana jest przez starostę do zakładu opiekuńczo-leczniczego lub placówki pielęgnacyjno-opiekuńczej.

A zatem osoby ciężej chore, w tym niepełnosprawne, wymagające specjalistycznej opieki medycznej nie powinny być pensjonariuszami domów opieki społecznej, tylko pacjentami zakładów opieki zdrowotnej, czyli zakładów opiekuńczo-leczniczych bądź pielęgnacyjno-opiekuńczych. Stąd też ustawa podatkowa wśród placówek, w których pobyt osoby niepełnosprawnej uprawnia do odliczenia odpłatności z tego tytułu w ramach ulgi rehabilitacyjnej, wymienia tylko zakłady zapewniające specjalistyczną opiekę medyczną osobom niepełnosprawnym.

W tym miejscu należy zauważyć, że konstrukcja art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na katalog zamknięty wydatków podlegających odliczeniu w ramach tzw. „ulgi rehabilitacyjnej”. Oznacza to, iż wymienione w tym przepisie wydatki stanowią enumeratywne wyliczenie, zawierające wszystkie możliwe wydatki uprawniające do skorzystania z odliczenia.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że wśród wydatków, których poniesienie uprawnia podatnika – legitymującego się dokumentem poświadczającym niepełnosprawność oraz spełniającego inne wyżej wskazane warunki z art. 26 ust. 7a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - do korzystania z ulgi rehabilitacyjnej ustawodawca nie wymienił wydatków ponoszonych tytułem pobytu w domu pomocy społecznej, który - jak wyżej wskazano - nie jest zakładem: lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej, opiekuńczo – leczniczym, czy pielęgnacyjno- opiekuńczym, wymienionym w pkt 6 art. 26 ust. 7a powyższej ustawy .

Wobec powyższego Wnioskodawczyni nie może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków poniesionych w 2013 r. w związku ze swoim pobytem w domu pomocy społecznej. Dodatkowo należy wskazać, iż wszelkie ulgi i zwolnienia od podatku jako odstępstwo od zasady sprawiedliwości podatkowej przejawiającej się w powszechności oraz równości opodatkowania mają charakter wyjątkowy. Z tego też względu stosowanie ulg i zwolnień przedmiotowych nie może być dokonywane w drodze wykładni rozszerzającej.

Ponadto należy nadmienić, że ulga rehabilitacyjna nie podlega odliczeniu od podatku – jak stwierdziła Wnioskodawczyni - lecz podlega odliczeniu od dochodu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Podkreślenia również wymaga, że przepisy rozdziału 1a ustawy Ordynacja podatkowa stanowią, że interpretacja indywidualna wydana w tym trybie może dotyczyć tylko przepisów prawa podatkowego, przy czym wnioskodawca jest zobowiązany wskazać je w złożonym wniosku. Zakres żądania wnioskodawcy wyznacza natomiast w szczególności:

1. stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) przedstawiony we wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego,
2. stan prawny (przepisy prawa) wskazany przez wnioskodawcę oraz
3. zagadnienie prawne, które ma być przedmiotem interpretacji, a które wskazuje pytanie (pytania) wnioskodawcy w kontekście jego wątpliwości interpretacyjnych w odniesieniu do przepisów prawa podatkowego oraz własne stanowisko w sprawie.

Ze względu zatem na zakres żądania Wnioskodawczyni zakreślony pytaniem, ocenie interpretacyjnej organu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych została poddana wyłącznie kwestia możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatków poniesionych za pobyt w domu opieki społecznej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.