INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz.749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2012 r. (data wpływu 30 maja 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 lipca 2012 r. (data wpływu 26 lipca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie wyroku sądowego – w części dotyczącej:

• wypłacenia należności głównej jako odszkodowania – jest prawidłowe,

• wypłaconych odsetek ustawowych – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wraz z odsetkami, otrzymanego na podstawie wyroku sądowego.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749), w związku z czym pismem z dnia 19 lipca 2012 r., Nr IPTPB2/415-384/12-2/JR, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów wystąpił do Wnioskodawczyni o usunięcie braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 24 lipca 2012 r., natomiast w dniu 26 lipca 2012 r. złożono uzupełnienie ww. wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Prezydent Miasta w styczniu 1979 r. wydał decyzję na mocy, której orzekł o wywłaszczeniu na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości o pow. 1,6769 ha, za odszkodowaniem. Jako cel wywłaszczenia wykazano rozbudowę fabryki maszyn żniwnych. Część nieruchomości okazała się zbędna na ten cel i została przekazana do dyspozycji Urzędowi Miasta.

Decyzją Prezydenta Miasta z kwietnia 1985 r., ta część nieruchomości została przekazana w użytkowanie Polskiemu Związkowi Działkowców. Zgodnie z art. 69 ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, nieruchomość wywłaszczona lub jej część podlega zwrotowi na rzecz poprzedniego właściciela lub jego następcy prawnego na jego wniosek, jeżeli stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

Wnioskodawczyni wystąpiła na drodze administracyjnej o zwrot nieruchomości.

Starosta w marcu 2009 r. wydał decyzję, w której odmówił zwrotu nieruchomości argumentując, iż według art. 24 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych, zasadne roszczenia osoby trzeciej do nieruchomości zajętej przez rodzinny ogród działkowy, podlegają zaspokojeniu wyłącznie poprzez wypłatę odszkodowania lub zapewnienie nieruchomości zamiennej.

Wnioskodawczyni, dnia maja 2010 r. wystąpiła przeciwko miastu z pozwem o odszkodowanie. Dnia _marca 2011 r. Sąd Okręgowy I Wydział Cywilny wydał wyrok zasądzający od miasta na rzecz Wnioskodawczyni kwotę X zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania.

W związku z powyższym zostało zadane (ostatecznie sprecyzowane w uzupełnieniu wniosku) następujące pytanie:

Czy odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania, zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia _marca 2011 r. na rzecz Wnioskodawczyni w otrzymanej kwocie jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym...

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania i odsetkami, otrzymane na podstawie wyroku sądowego do wysokości określonej w tym wyroku.

Wnioskodawczyni w związku z ww. przepisami prawa uważa, że otrzymane odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania od miasta P., zasądzone wyrokiem sądu jest wolne od podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

• prawidłowe w części dotyczącej wypłacenia należności głównej jako odszkodowania,

• nieprawidłowe w części dotyczącej wypłaconych odsetek ustawowych.
  
  

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl natomiast przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Z opisanego przez Wnioskodawczynię stanu faktycznego wynika, iż _stycznia 1979 r., Prezydent Miasta, wydał decyzję na mocy której orzekł o wywłaszczeniu na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości. Jako cel wywłaszczenia wskazano rozbudowę fabryki maszyn żniwnych. Część nieruchomości nie została jednak wykorzystana na cel wskazany w wywłaszczeniu.

Wnioskodawczyni w związku z art. 69 ustawy z 29 kwietnia 1985 r., o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, wystąpiła na drodze administracyjnej o zwrot nieruchomości, która stała się zbędna na cel wskazany w wywłaszczeniu. Prezydent Miasta odmówił zwrotu nieruchomości argumentując, iż zasadne roszczenia osób trzecich do nieruchomości, podlegają zaspokojeniu wyłącznie poprzez wypłatę odszkodowania lub zapewnienie nieruchomości zamiennej. To spowodowało, iż Wnioskodawczyni w dniu _maja 2010 r. wystąpiła do Sądu Okręgowego z pozwem przeciwko Miastu o odszkodowanie. Sąd Okręgowy I Wydział Cywilny wydał wyrok, zasądzający od Miasta, na rzecz Wnioskodawczyni kwotę X zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania.

Zatem, odszkodowanie za bezprawnie wywłaszczoną działkę Wnioskodawczyni otrzymała na mocy wyroku sądowego, wydanego w postępowaniu cywilnym, w wyniku pozwu złożonego o odszkodowanie za wywłaszczoną działkę.

Jak wskazano wyżej, na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są inne odszkodowania niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wymienionymi powyżej. Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Ww. przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą.

Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie ww. przepisu (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia - podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, iż gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika, aby Sąd Okręgowy uwzględnił zyski, jakie mogłyby zostać osiągnięte z eksploatacji działki. To wskazywałoby na to, że otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie nie dotyczy korzyści – zysków z eksploatacji, jakie mogłaby Wnioskodawczyni osiągnąć gdyby była w posiadaniu przedmiotowej działki (gdyby Jej szkody nie wyrządzono).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż o ile istotnie przedmiotowe odszkodowanie zostało wypłacone Wnioskodawczyni bez uwzględnienia zysków, jakie mogłaby osiągnąć z eksploatacji działki gdyby była w Jej posiadaniu (gdyby Jej szkody nie wyrządzono), to będzie ono korzystało ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując w świetle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz powołanych wyżej przepisów należy uznać, że otrzymane odszkodowanie (należność główna) za wywłaszczoną działkę jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zwolnieniem z opodatkowania nie będą jednakże objęte odsetki ustawowe. Instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Odsetki wypłacone za okres pomiędzy datą zasądzenia i datą wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości odszkodowania.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, iż nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem nie wykonania zobowiązań.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu określonym w art. 21 ust. 1 nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek od ww. świadczeń, w związku z czym uznać należy, że są one opodatkowane.

Zatem, wypłacone Wnioskodawczyni ustawowe odsetkami nie będą korzystały ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. W związku z tym należności te stanowić będą dla Zainteresowanej przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści ww. art. 20 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie z innych źródeł będziemy mówić, zatem w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

Reasumując, jeżeli Wnioskodawczyni wraz z przedmiotowym odszkodowaniem zostały wypłacone również odsetki ustawowe, wówczas odsetki te stanowić będą dla Niej przychód uzyskany z innych źródeł, który winien być opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych wg zasad ogólnych i ujęty w zeznaniu rocznym za rok podatkowy, w którym odsetki te zostały wypłacone.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Końcowo nadmienić należy, że organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach stanu faktycznego przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawczynię. Organ podatkowy wydając interpretacje nie przeprowadza postępowania dowodowego. Jeśli stan faktyczny przedstawiony we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.