Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-153/14/DSZ
z 15 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2014 r. (data wpływu 15 lipca 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 1 października 2014 r. (data wpływu 7 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 7 października 2014 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Polsce. Jest udziałowcem w spółce kapitałowej będącej polskim rezydentem podatkowym i posiadającej status czynnego podatnika podatku od towarów i usług (dalej jako: Spółka).

Podstawowym przedmiotem działalności Spółki wykazanym w Krajowym Rejestrze Sądowym jest w szczególności: naprawa i konserwacja maszyn, instalowanie maszyn przemysłowych, sprzętu i wyposażenia, roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. W przeszłości, w toku prowadzonej działalności gospodarczej, Spółka udzielała pożyczek innym podmiotom (mimo iż działalność w zakresie pożyczek nie została wprost wykazana jako przedmiot działalności Spółki w Rejestrze Przedsiębiorców KRS).

W przyszłości, Spółka planuje udzielenie oprocentowanych pożyczek na rzecz obecnych udziałowców, w tym Wnioskodawczyni. Chociaż przedmiotowe pożyczki udzielone zostaną udziałowcom w celu uzyskania wynagrodzenia w wysokości oprocentowania od pożyczek, nie można wykluczyć, że Spółka nie osiągnie jednak z tego tytułu wynagrodzenia np. wskutek wygaśnięcia zobowiązań pożyczkowych.

W ocenie Wnioskodawczyni, zawarcie przez Wnioskodawczynię umów pożyczek ze Spółką w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego powinno stanowić odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy podlegać powinno zwolnieniu z opodatkowania tym podatkiem.

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie przez Wnioskodawczynię umowy pożyczki ze Spółką powinno być traktowane jako czynność zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Przepisem art. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustawodawca wprowadził zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Wśród tych czynności, w art. 1 pkt 1 lit. b) wskazano umowę pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje w sposób autonomiczny pojęcia „pożyczki”, w konsekwencji, należy zdaniem Wnioskodawczyni w tym zakresie odwołać się do stosownej definicji cywilistycznej. Zgodnie z przepisem art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Wnioskodawczyni zauważa, że co do zasady umowa pożyczki podlega opodatkowaniu według stawki 2% wartości pożyczki (art. 7 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Stosownie do przepisu art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy z tytułu zawarcia umowy pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę. Jednocześnie, na gruncie przepisu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek ten powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

W ocenie Wnioskodawczyni, umowa pożyczki zawarta pomiędzy Spółką a Wnioskodawczynią w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z uwagi na treść art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tym przepisem, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest (i) opodatkowana podatkiem od towarów i usług, (ii) zwolniona z podatku od towarów i usług z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach oraz umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Tymczasem, udzielenie pożyczki przez Spółkę na rzecz Wnioskodawczyni, jak wskazano, powinno być opodatkowane na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług podlega zwolnieniu z opodatkowania. W konsekwencji, z uwagi na brzmienie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przedmiotowa pożyczka nie powinna powodować obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych przez Wnioskodawczynię.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawczyni, zawarcie ze Spółką umowy pożyczki w okolicznościach, w którym mimo postanowień umownych Spółka nie osiągnie korzyści w postaci odsetek, stanowić powinno odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy podlega zwolnieniu z opodatkowania, a w konsekwencji powinno być traktowane jako czynność zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Natomiast w myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny

(Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu – który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy, w szczególności pożyczkobiorca.

Poza tym, pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca (pożyczkobiorca) ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Należy wskazać iż w ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• (uchylone),
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z treści art. 2 pkt 4 wynika więc zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak również zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków. Powyższe oznacza, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Polsce. Jest udziałowcem w spółce kapitałowej będącej polskim rezydentem podatkowym i posiadającej status czynnego podatnika podatku od towarów i usług. W przyszłości, Spółka planuje udzielenie oprocentowanych pożyczek na rzecz obecnych udziałowców, w tym Wnioskodawczyni. Chociaż przedmiotowe pożyczki udzielane zostaną udziałowcom w celu uzyskania wynagrodzenia w wysokości oprocentowania od pożyczek, nie można wykluczyć, że Spółka nie osiągnie jednak z tego tytułu wynagrodzenia np. wskutek wygaśnięcia zobowiązań pożyczkowych. W ocenie Wnioskodawczyni, zawarcie przez Wnioskodawczynię umów pożyczek ze Spółką w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego powinno stanowić odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy podlegać powinno zwolnieniu z opodatkowania tym podatkiem.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, iż przedstawione w niniejszym wniosku przyszłe umowy pożyczki w sytuacji, gdy korzystały będą ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, spełnione zostaną bowiem przesłanki zastosowania wyłączenia z opodatkowania zawartego w tym przepisie. Oznacza to, iż na Wnioskodawczyni w związku z otrzymaniem przedmiotowych pożyczek nie będzie ciążył obowiązek uiszczania podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie tut. organ zauważa że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różnić się będzie od zaistniałego w rzeczywistości stanu faktycznego, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.