2015.02.04 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP3/443-1326/14/AZ
z 4 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku 28 października 2014 r. (data wpływu 4 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania odszkodowania do którego zobowiązany jest pracownik oraz braku obowiązku wystawienia faktury na kwotę odszkodowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 listopada 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania odszkodowania do którego zobowiązany jest pracownik oraz braku obowiązku wystawienia faktury na kwotę odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest podmiotem wchodzącym w skład międzynarodowej grupy zajmującej się produkcją m.in. części do silników samochodowych. Wnioskodawca jest spółką zatrudniającą znaczną ilość pracowników. Niektórzy z pracowników Spółki podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe, uczestnicząc w różnego rodzaju formach kształcenia (kursy, studia podyplomowe, itp.). W przypadku, gdy, zdaniem Spółki, nowe kwalifikacje pracownika mogą być przydatne w jego pracy i przyczynić się do rozwoju Spółki, Wnioskodawca przyznaje takiemu pracownikowi dodatkowe świadczenia w postaci dofinansowania do opłat za kształcenie. W takiej sytuacji Spółka zawiera z pracownikiem umowę na podstawie przepisów art. 103(1) – 103 (5) kodeksu pracy (ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r., Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, tekst jedn. ze zm.; dalej: k.p.), zgodnie z którą pracodawca wyraża zgodę na podnoszenie kwalifikacji przez pracownika, przyznaje mu dodatkowe świadczenie w postaci dofinansowania kosztów szkolenia a pracownik jest zobowiązany pozostać ze Spółką w stosunku pracy przez określony czas po zakończeniu kształcenia (nie dłuższy niż 3 lata).

W przypadku rozwiązania stosunku pracy przed tym terminem, pracownik jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki odszkodowania w wysokości kwoty odpowiadającej kosztom udziału pracodawcy w opłacie za szkolenie. Obowiązek zapłaty odszkodowania występuje w następujących przypadkach:

niepodjęcia przez pracownika lub przerwania bez uzasadnionych przyczyn podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia przez pracodawcę z winy pracownika w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub w określonym okresie po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji;
wypowiedzenia stosunku pracy przez pracownika w trakcie podnoszenia kwalifikacji lub w określonym okresie po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji;
nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943 Kodeksu pracy w trakcie podnoszenia kwalifikacji lub określonym okresie po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji;
ustania stosunku pracy w trakcie podnoszenia kwalifikacji lub w określonym okresie po ukończeniu kwalifikacji z innych przyczyn leżących się po stronie pracownika.

W przypadkach określonych w punktach b – e powyżej, odszkodowanie należne pracodawcy ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy odszkodowanie, do którego zapłaty zobowiązany jest pracownik w okolicznościach przedstawionych w stanie faktycznym, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i czy w związku z tym Spółka jest zobowiązana do wystawienia faktury na kwotę odszkodowania powiększoną o należny podatek VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie, do zapłaty którego zobowiązany jest pracownik nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towaru ani za świadczenie usługi. W konsekwencji, Spółka nie jest zobowiązana do wystawienia faktury VAT opiewającej na kwotę powyższego odszkodowania.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Dla ustalenia, czy w przypadku opisanym we wniosku mamy do czynienia ze świadczeniem usług w znaczeniu powyższego przepisu kluczowe jest to, czy zachowanie Wnioskodawcy spełnia przesłanki do uznania go za usługę. Dychotomiczny podział wynikający z ustawy nie oznacza bowiem, iż każde świadczenie, które nie jest dostawą towaru jest automatyczne świadczeniem usług. Aby dane świadczenie uznać za usługę, muszą być spełnione określone przesłanki. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 czerwca 2013 r. (I FSK 1128/12): Szerokie, odwołujące się do pojęcia świadczenia, określenie zakresu przedmiotowego w art. 8 ust. 1 ustawy VAT, nie może być odczytywane w ten sposób, że świadczeniem usług jest każda czynność czy zdarzenie, którego efektem jest odpłatne przysporzenie jednej ze stron na skutek działania, bądź zaniechania innej strony. Z powołanego przepisu wynika, że usługą jest każde, co do zasady, odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów i które przejawia się tym, że świadczeń i odbiorca (konsument) wynosi z niego, choćby nawet potencjalną korzyść. Posiłkując się także wskazówkami zawartymi w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości (np. wyrok z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93, wyrok z 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81, wyrok z 5 lutego 1980r w sprawie C-154/80 czy w sprawie C-276/97, C-358/97, 408/97) można sformułować ogólne stanowisko, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być relacje których:

istnieje jakiś związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

W stanie faktycznym opisanym we wniosku nie są spełnione powyższe przesłanki, ponieważ Spółka w zamian za odszkodowanie nie wykonuje żadnego świadczenia na rzecz pracownika. Pomiędzy Spółką a pracownikiem istnieje, co prawda, związek prawny; obowiązek zapłaty odszkodowania wynika bowiem z łączącej strony umowy. Odszkodowanie to nie stanowi jednak wynagrodzenia za usługę. Obowiązek jego zapłaty nie jest bowiem ekwiwalentem jakiegokolwiek zachowania Spółki na rzecz pracownika (czy to działania czy powstrzymania się od działania czy też tolerowania jakiejś sytuacji). Pracownik posiada swobodę co do podjęcia szkolenia oraz co do kontynuowania zatrudnienia u Wnioskodawcy po jego zakończeniu, a Spółce nie przysługują uprawnienia do nakazania pracownikowi takiego zachowania, z których to uprawnień mogłaby zrezygnować w zamian za odszkodowanie. Tymczasem, zgodnie z wykładnią art. 2 pkt 1 VI Dyrektywy (Dyrektywa Rady 77/388/EWG) dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości UE w orzeczeniu w sprawie Tolsma C-16/93, świadczenie usług jest wykonane za wynagrodzeniem i podlega opodatkowaniu jedynie w przypadku, jeśli istnieje więź prawna pomiędzy świadczącym usługę i jej odbiorcą, zgodnie z którą dochodzi do świadczenia wzajemnego i wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazaną w zamian za świadczenie dokonane na rzecz odbiorcy.

Jak wskazał WSA w Warszawie w wyroku z 9 kwietnia 2009 r. (III SA/Wa 154/09): Elementem koniecznym do uznania, że umowa obejmowała świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT jest wyodrębnienie podmiotu będącego odbiorcą świadczenia. Zatem dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą. Nie ma tutaj bowiem żadnej konsumpcji. Skoro świadczenie nie jest konsumowane (przy czym nie chodzi tutaj wyłącznie o finalną konsumpcję), to nie stanowi ono usługi. Musi pozostać poza sferą objętą opodatkowaniem VAT; podatek ten bowiem obciąża konsumpcję (por. A. Bartosiewicz, VAT. Komentarz, LEX, 2014).

W przypadku opisanym w stanie faktycznym trudno wskazać, aby pracownik zyskiwał korzyść o charakterze majątkowym w związku z zapłatą odszkodowania na rzecz pracodawcy. W szczególności nie można uznać, aby korzyścią tą była zgoda pracodawcy na zakończenie stosunku zatrudnienia – zgoda taka bowiem w stanie faktycznym nie występuje i nie jest konieczna. Przyczyny zapłaty odszkodowania leżą po stronie pracownika, a zatem to on, swoim działaniem lub zaniechaniem aktualizuje obowiązek zapłaty umówionej kwoty. Równocześnie wartość kwoty przekazanej przez pracownika nie jest odpowiednikiem wartości świadczenia przez niego otrzymanego (ponieważ takowe nie występuje), lecz sankcją za niewypełnienie zobowiązania do „odpracowania” otrzymanego dofinansowania. Kwota ta nie stanowi też ekwiwalentu żadnej korzyści występującej po stronie Spółki. Przeciwnie, w interesie Spółki leży, aby po stronie pracownika nie zaktualizował się obowiązek zapłaty, tzn. aby pracownik ten przepracował umówiony okres i w tym czasie wykorzystał nowe umiejętności czy wiadomości (zdobyte w związku z podnoszeniem kwalifikacji) na zajmowanym przez siebie stanowisku, z korzyścią dla pracodawcy. Jak wskazuje się w doktrynie prawa pracy, ustalony w umowie okres odpracowania służyć ma zrekompensowaniu pracodawcy kosztów poniesionych na szkolenie pracownika poprzez możliwość korzystania w tym czasie z owych podwyższonych kwalifikacji i zwiększonych umiejętności (por. M. Włodarczyk Komentarz do art. l03 (5) Kodeksu pracy w Kodeks pracy. Komentarz pod red. K. Barana, WKP 2012). Zwrot części kosztów poniesionych przez pracodawcę w związku z dofinansowaniem ma zatem stanowić naprawienie szkody, jaką ponosi pracodawca w związku z faktem, że pomimo dofinansowania szkolenia pracownika nie może korzystać w pełni z nabytych przez niego umiejętności. Jak wskazano wyżej zapłata, do której zobowiązany jest pracownik, ma charakter odszkodowawczy, zaś odszkodowania jako takie, nie podlegają opodatkowaniu VAT. Czynnością podlegającą VAT nie jest ani wypłata odszkodowania, ani leżące u jej podstaw powstanie szkody. Zdarzeniem opodatkowanym może być w pewnych wypadkach zdarzenie powodujące powstanie szkody, jeśli jest nieświadome działanie lub zaniechanie poszkodowanego, powodujące, że po jego stronie powstaje szkoda, która przynosi mu korzyści. Najczęściej opodatkowaniu mogą podlegać odszkodowania za utracone korzyści (lucrum cessans). W takich przypadkach bowiem często podmiot uprawniony, postępując zgodnie ze swoją wolą i świadomie, pozbawia się pewnych korzyści, najczęściej zobowiązując się do zaniechania określonych działań, w wyniku czego inny podmiot (najczęściej zobowiązany do wypłaty odszkodowania) uzyskuje określone korzyści (por. A. Bartosiewicz, Ibidem). Takie działanie ani zaniechanie nie występuje jednak w niniejszym przypadku, ponieważ Spółka w żaden sposób nie przyczynia się do powstania szkody (przyczyny jej powstania leżą po stronie pracownika) ani też nie odnosi z niej korzyści (pracodawca traci pracownika, w którego rozwój zainwestował własne środki). Spółka nie zobowiązuje się do żadnego zachowania w zamian za otrzymanie odszkodowania, a pracownik nie uzyskuje żadnych korzyści w związku z jego zapłatą.

Nie bez znaczenia jest również źródło, jakim jest łączący strony stosunek prawny będący podstawą wypłaty odszkodowania – tj. stosunek pracy i zawarta w jego ramach umowa o dofinansowanie. Ani umowa o pracę, ani umowa o dofinansowanie, nie statuują transakcji gospodarczych podlegających VAT (pracownik nie działa w charakterze podatnika VAT), dlatego też wynikające z nich świadczenia nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Wniosek taki płynie z orzeczenia TSUE w sprawie Lubbock Fine & Co (C63-92), w którym Trybunał rozstrzygał, czy podlega VAT odszkodowanie za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Jak wynika z tego orzeczenia, wypłaty z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu za porozumieniem stron płyną z tego samego źródła, jakim jest łączący stronę stosunek prawny, czyli właśnie umowa najmu. Są to rozliczenia związane z tą umową i jeżeli najem podlega opodatkowaniu VAT, to i te wypłaty także. Jeśli zaś najem, jak w rozpoznawanej przez Trybunał sprawie, jest zwolniony, to i wypłacone kwoty korzystają z tego zwolnienia. Z orzeczenia tego wynika a contrario, iż jeśli zapłata odszkodowania płynie ze źródła niepodlegającego opodatkowaniu, jakim jest zawarta w ramach stosunku pracy umowa o dofinansowanie, to również to odszkodowanie pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT.

Reasumując, zapłata przez pracownika odszkodowania w związku z niewywiązaniem się przez niego z obowiązków wynikających z umowy o dofinansowanie, nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie usług. W konsekwencji, skoro Spółka nie świadczy na rzecz pracownika usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie ma obowiązku wystawiania faktury VAT na kwotę tego odszkodowania powiększoną o podatek VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług zawarty jest w art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl ust. 1 pkt 1 art. 5 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Natomiast zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy o VAT na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

-jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Przez pojęcie sprzedaży – według art. 2 pkt 22 ustawy o VAT – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powyższych przepisów wynika, że definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu. Należy więc stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za „odszkodowaniem” przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi – co do której istnieje zgoda stron – takie działanie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinno być uznane za usługę.

Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, ze opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisanych we wniosku okoliczności wynika, że Wnioskodawca jest spółką zatrudniającą znaczną ilość pracowników. Niektórzy z pracowników Spółki podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe, uczestnicząc w różnego rodzaju formach kształcenia (kursy, studia podyplomowe, itp.). W przypadku, gdy, zdaniem Spółki, nowe kwalifikacje pracownika mogą być przydatne w jego pracy i przyczynić się do rozwoju Spółki, Wnioskodawca przyznaje takiemu pracownikowi dodatkowe świadczenia w postaci dofinansowania do opłat za kształcenie. W takiej sytuacji Spółka zawiera z pracownikiem umowę na podstawie przepisów art. 103(1) - 103 (5) kodeksu pracy, zgodnie z którą pracodawca wyraża zgodę na podnoszenie kwalifikacji przez pracownika, przyznaje mu dodatkowe świadczenie w postaci dofinansowania kosztów szkolenia, a pracownik jest zobowiązany pozostać ze Spółką w stosunku pracy przez określony czas po zakończeniu kształcenia (nie dłuższy niż 3 lata).

niepodjęcia przez pracownika lub przerwania bez uzasadnionych przyczyn podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia przez pracodawcę z winy pracownika w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub w określonym okresie po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji;
wypowiedzenia stosunku pracy przez pracownika w trakcie podnoszenia kwalifikacji lub w określonym okresie po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji;
nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943 Kodeksu pracy w trakcie podnoszenia kwalifikacji lub określonym okresie po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji;
ustania stosunku pracy w trakcie podnoszenia kwalifikacji lub w określonym okresie po ukończeniu kwalifikacji z innych przyczyn leżących się po stronie pracownika.

W przypadkach określonych w punktach b – e powyżej, odszkodowanie należne pracodawcy ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania świadczeń pieniężnych, które otrzymuje od pracowników zobowiązanych do zapłaty odszkodowania w opisanych okolicznościach.

Biorąc pod uwagę cyt. wyżej przepisy art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług zauważyć należy, że aby dana czynność (dostawa towarów, czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębniona usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego. Otrzymana zapłata powinna być zatem konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności prowadzi do wniosku, że w przypadku niepodjęcia lub przerwania podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika bez uzasadnionych przyczyn jak również rozwiązania stosunku pracy w trakcie i w określonym okresie po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji z winy pracownika, Spółka nie będzie świadczyć żadnej usługi na rzecz pracownika, związanej z roszczeniem z tytułu niewypełnienia zobowiązania pracownika do ukończenia lub wykorzystania w trakcie pracy efektów kształcenia dofinansowanego przez pracodawcę. Kwota, do zapłaty której zobowiązany jest pracownik wskutek przedterminowego zaprzestania kształcenia czy przedwczesnego rozwiązania stosunku pracy, powstaje w związku z niewywiązywaniem się przez pracownika z obowiązków wynikających z umowy zawartej z pracodawcą. Spółka nie osiąga korzyści z tyt. otrzymania od pracownika ww. kwot, gdyż w opisanej sytuacji stanowią one jedynie część zwrotu kosztów jakie pracodawca poniósł w związku z podnoszeniem kwalifikacji pracownika.

Zatem, świadczenia pieniężne otrzymane przez Spółkę związane z przedterminowym zaprzestaniem kształcenia przez pracownika czy przedwczesnym rozwiązaniem stosunku pracy z winy pracownika wynikają z nienależytego wywiązania się z warunków umowy i, jako takie, stanowią odszkodowanie uzyskiwane przez Wnioskodawcę. Kwoty te mają na celu wyrównanie szkody wyrządzonej Spółce w związku z faktem, że pracownika nie wywiązał się z umowy.

Zauważyć należy, że „odszkodowanie” jest pojęciem niezdefiniowanym w ustawie. Zagadnienie to regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.). Odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Zgodnie z art. 361 Kodeksu cywilnego, co do zasady, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Mając na uwadze ww. ustawową definicję świadczenia usługi nie można zatem uznać, że zapłata przez pracowników na rzecz Wnioskodawcy świadczeń pieniężnych za niewykorzystanie efektów kształcenia z winy pracowników stanowi wynagrodzenie za świadczoną usługę. Istotą odszkodowania nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.

W konsekwencji należy stwierdzić, że świadczenia pieniężne uzyskiwane przez Spółkę od pracowników w związku z niepodjęciem lub przerwaniem podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika bez uzasadnionych przyczyn jak również rozwiązaniem stosunku pracy w trakcie i w określonym okresie po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji z winy pracownika, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym, skoro Wnioskodawca nie dokonuje żadnej sprzedaży, nie ma obowiązku wystawiania faktury VAT o wartości otrzymanego odszkodowania.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin