Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-842/14-4/MS
z 27 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 17 października 2014 r. (data wpływu 27 października 2014 r.) uzupełnione pismem z dnia 17 grudnia 2014 r. (data nadania 19 grudnia 2014 r., data wpływu 22 grudnia 2014 r.) na wezwanie Nr IPPB4/415-702/14-2/MS z dnia 9 grudnia 2014 r. (data nadania 10 grudnia 2014 r., data doręczenia 12 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wypłaconego odszkodowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wypłaconego odszkodowania.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-702/14-2/MS z dnia 9 grudnia 2014 r. (data nadania 10 grudnia 2014 r., data doręczenia 12 grudnia 2014 r.) tutejszy organ wezwał Wnioskodawcę o doprecyzowanie stanu faktycznego oraz dostarczenie oryginału pełnomocnictwa lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa.

Pismem z dnia 17 grudnia 2014 r. (data nadania 19 grudnia 2014 r., data wpływu 22 grudnia 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Pan Marek C. syn Stanisława, urodzony 4 listopada 1974 r. był zatrudniony od 1 października 2004 roku w Okręgu Wojskowym na stanowisku Główny Instruktor - Kierownik Klubu w Klubie Garnizowanym.

Z dniem 31 marca 2010 roku Klub Garnizonowy w S. został przejęty przez Dowództwo Dywizji Zmechanizowanej w L., a następnie z dniem 1 kwietnia 2010 roku został przejęty przez Jednostkę stacjonującą w W.

Powyższe przekazanie pracowników klubu garnizonowego odbyło się na zasadach art. 23 z przyp. 1 paragraf 3 Kodeksu Pracy.

Z dniem 30 grudnia 2010 roku z Panem Markiem C. została rozwiązana umowa o pracę w trybie art. 52 paragraf 1 pkt 1 Kodeksu pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Pan Marek C. skierował sprawę do Sądu Rejonowego w S. IV Wydział Pracy o wynagrodzenie, wydanie i sprostowanie świadectwa pracy.

W dniu 13 sierpnia 2014 roku Sąd Rejonowy w S. IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w protokóle rozpoznał sprawę z powództwa Pana Marka C. o zaległe wynagrodzenie i inne, i stwierdził, że strony zawarły ugodę następującej treści:

„... W imieniu pozwanego Skarbu Państwa - Jednostka W. w W. pełnomocnik oświadcza, że zakład pracy zobowiązuje się na poczet całkowitego zaspokojenia roszczeń wynikających ze stosunku pracy i z nim związanych oraz roszczeń o odszkodowanie dochodzone od pracodawcy związane z chorobą zawodową i rentą zawodową związaną z chorobą zawodową oraz odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę i świadczeń związanych ze skróconym okresem wypowiedzenia wypłacić powodowi Markowi C. kwotę 5.000,00 zł (pięć tysięcy) tytułem odszkodowania na rachunek bankowy....”

Zgodnie z treścią wyroku Jednostka W. w Z. (Wnioskodawca), która jest oddziałem zaopatrującym (płatnikiem) dla Jednostki W. w W. dokonał przelania na wskazany rachunek Pana Marka C. kwoty 5.000,00 zł tytułem odszkodowania na podstawie ugody sądowej.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca doprecyzował, że odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie ugody zgodnie z przepisami art. 58 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeksu pracy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wypłacona kwota 5.000,00 zł byłemu pracownikowi, po zwarciu ugody sądowej powinna korzystać ze zwolnienia przedmiotowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy.

W związku z zawartą ugodą z Panem Markiem C. dotyczącą całkowitego zaspokojenia roszczeń jak wskazano w wyroku sądu, zarówno ze stosunku pracy i z nim związanych oraz roszczeń odszkodowawczych dochodzonych od pracodawcy związanych z chorobą zawodową i rentą zawodową związaną z chorobą zawodową oraz odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę i świadczeń związanych ze skróconym okresem wypowiedzenia, wymienione jak wydać w wyroku należności i określona ich wysokość powstała na podstawie ugody sądowej, nie stanowi ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą, oznacza to że Pan Marek C. nie stał się bogatszy, ale otrzymał należności, które mu przysługiwały.

W związku z tym wypłacona kwota korzysta ze zwolnienia przedmiotowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowe odszkodowanie wynikające z wyroku sądowego.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
   
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
   
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
   
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
   
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
   
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
   
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Nowe brzmienie przepisu – zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn zm.).

Przepis art. 52 § 1 ww. ustawy stanowi, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
   
2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
   
3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
   
   

Zgodnie z art. 56 § 1 powołanej ustawy Kodeks pracy pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Zgodnie z art. 58 ww. ustawy odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę, zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
   
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Nadmienić należy, jeśli chodzi o pkt 3b omawianego przepisu, że na gruncie wykładni stosowanej w prawie podatkowym przyjęło się, że przez określenie „inne” rozumie się odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim inne odszkodowania lub zadośćuczynienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, a także, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, jednakże koniecznym jest, aby te inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane były na mocy wyroku lub ugody sądowej.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Dla ustalenia, czy określone świadczenie jest w rzeczywistości odszkodowaniem, istotne jest zbadanie jego charakteru, przy czym bez znaczenia jest okoliczność, czy zostało ono w ugodzie sądowej nazwane odszkodowaniem, czy też nie.

Z powołanego wyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że nie wszystkie odszkodowania zasądzone przez sąd i otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia tegoż przepisu obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści. Ustawodawca w tym przepisie wyraźnie wyłączył odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści z zakresu wymienionego powyżej zwolnienia. Tym samym, wypłaty w zakresie utraconych korzyści podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie jest racjonalne. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści powinno być opodatkowane, w przeciwnym razie podatnik, który korzyść utracił, znalazłby się w sytuacji korzystniejszej niż podatnik, który korzyść osiągnął.

Natomiast stratą jest niewątpliwie pomniejszenie majątku poszkodowanego. Polega ona na uszczupleniu aktywów, albo na przybyciu pasywów. Odszkodowanie za stratę ma na celu wyrównanie uszczerbku w majątku na skutek zdarzeń, za które inna osoba ponosi odpowiedzialność.

Jak już wyjaśniono zakres zwolnienia wynikający z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w drodze ugody sądowej otrzymał odszkodowanie mające swe źródło w art. 58 Kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 917 Kodeksu cywilnego przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

W świetle przytoczonych przepisów należy stwierdzić, że odszkodowanie wypłacone na podstawie ugody sądowej zgodnie z przepisami art. 58 ustawy Kodeks pracy będzie korzystało ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże należy wskazać, że ww. odszkodowanie będzie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie art. 21 ust. 1 pkt 3b, gdyż z powołanych regulacji prawa pracy wynikają zasady ustalenia wysokości odszkodowania. Przedmiotowe odszkodowanie było odszkodowaniem, którego wysokość i zasady ustalania – jak wykazano wyżej – wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy. Sprawia to, że wypłacone odszkodowanie należy do kategorii odszkodowań, do których zastosowanie ma art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że przyznana kwota odszkodowania jest zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b jest nieprawidłowe, ponieważ zwolnienie to wynika nie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak wskazał Wnioskodawca, ale z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Zasady ustalania odszkodowań za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę wynikają bowiem z przepisów Kodeksu pracy i odszkodowania z tego tytułu nie zostały wyłączone ze zwolnienia od podatku dochodowego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.