Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/415-643/14-4/KO
z 19 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 13 listopada 2014 r. (data wpływu 17 listopada 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 stycznia 2015 r. (data wpływu 28 stycznia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z umorzeniem odsetek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z umorzeniem odsetek.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 16 stycznia 2015 r., Nr IPTPB1/415-643/14-2/KO, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 16 stycznia 2015 r. (data doręczenia 19 stycznia 2015 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 26 stycznia 2015 r. (data wpływu 28 stycznia 2015 r.), nadanym za pośrednictwem polskiej placówki operatora wyznaczonego w dniu 26 stycznia 2015 r.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 26 stycznia 2015 r. przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółdzielnia Mieszkaniowa obciąża swoich członków, którym przysługują prawa do lokali będących w zasobach Spółdzielni, opłatami związanymi z eksploatacją lokalu (opłata eksploatacyjna), odpisami na fundusz remontowy (opłata z tyt. funduszu remontowego) oraz opłatami związanymi ze spłatą kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wybudowanie lokali, do których prawa przysługują członkom Spółdzielni. Opłaty te uiszczane są w terminie do 15 dnia każdego miesiąca na podstawie blankietów dostarczanych użytkownikom lokali (tzw. książeczek mieszkaniowych). W przypadku opóźnienia w zapłacie ww. opłat Spółdzielnia nalicza odsetki ustawowe. W rezultacie, po stronie części użytkowników lokali, niepłacących regularnie wskazanych opłat, powstaje zadłużenie obejmujące należność główną oraz naliczone od niej odsetki ustawowe. Zdarza się, że osoby mające problemy z terminowym regulowaniem zobowiązań pieniężnych wobec Spółdzielni występują z wnioskiem o umorzenie odsetek naliczonych od zaległych opłat czynszowych. Zasadą w Spółdzielni jest, że odsetki nie są umarzane. Zarząd Spółdzielni uwzględniając jednak okoliczność, że część członków Spółdzielni ma trudności w regulowaniu opłat oraz fakt, że część z odsetek naliczonych od wskazanych wyżej opłat uległa przedawnieniu (odsetki przedawniają się z upływem trzech lat od dnia ich wymagalności) zamierza w indywidualnych, szczególnych przypadkach, podjąć decyzję o umorzeniu (zwolnieniu z długu) tych odsetek (zarówno przedawnionych, jak i tych, które nie uległy jeszcze przedawnieniu).

Spółdzielnia Mieszkaniowa planuje na wniosek lokatora, po uprzednim rozpatrzeniu wniosku, umorzenie odsetek ustawowych naliczonych od należności głównej (z tytułu opłat za eksploatację lokalu, opłat z tyt. funduszu remontowego i opłat związanych ze spłatą kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wybudowanie lokali do długoterminowej spłaty) i wystawienie temu lokatorowi PIT-8C.

W związku z powyższym opisem w uzupełnieniu wniosku zadano następujące pytanie:

W związku z tym, że przychód podatkowy stanowią wierzytelności umorzone, a ich wartość wycenia się zgodnie z faktycznie umorzoną kwotą, czy w razie umorzenia zobowiązania pieniężnego - odsetek ustawowych obejmujących odsetki przedawnione i nieprzedawnione - przychodem po stronie dłużnika będzie wartość odsetek umorzonych, ale nieprzedawnionych, czy też wartość odsetek umorzonych w ogóle?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, jak wynika z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami są m.in. wierzytelności umorzone, a zatem też wartość umorzonych odsetek od zaległości czynszowych stanowi przychód z innych źródeł przychodów, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Wnioskodawcy, umorzone zobowiązanie pieniężne w postaci odsetek ustawowych w związku z opóźnieniem w zapłacie opłat czynszowych, stanowić będzie przychód dłużnika jedynie w części odpowiadającej wartości umorzonych odsetek, które w dacie umorzenia nie uległy jeszcze przedawnieniu. Zatem w informacji PIT-8C, jako przychód, podaje się wartość odsetek umorzonych, które nie uległy przedawnieniu. Odsetki od opłat czynszowych w świetle art. 118 Kodeksu cywilnego ulegają trzyletniemu przedawnieniu. Z kolei przedawnione zobowiązania pieniężne nie mogą być dochodzone skutecznie przed sądem w razie podniesienia przez dłużnika zarzutu przedawnienia. Umorzenie przedawnionych zobowiązań nie zmienia zatem faktycznej sytuacji dłużnika, który i tak w braku decyzji o umorzeniu (zwolnieniu go z długu) nie mógłby zostać skutecznie przymuszony do spełnienia świadczenia pieniężnego. Nie stanowi zatem przychodu dłużnika ta wartość umorzonych odsetek. W związku z powyższym Wnioskodawca w informacji PIT-8C podając wartość umorzonych odsetek pomija wartości umorzonych odsetek przedawnionych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu – przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się dochód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tegoż przepisu wymieniono jako źródło przychodu – „inne źródła”.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Instytucja przedawnienia uregulowana została w art. 117-125 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz.121). Zgodnie z art. 117 § 1 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (art. 117 § 2 Kodeksu cywilnego).

Istota przedawnienia polega zatem na tym, że po upływie określonego w ustawie terminu, ten przeciwko komu kieruje się roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Spółdzielnia Mieszkaniowa obciąża swoich członków, którym przysługują prawa do lokali będących w zasobach Spółdzielni, opłatami związanymi z eksploatacją lokalu (opłata eksploatacyjna), odpisami na fundusz remontowy (opłata z tyt. funduszu remontowego) oraz opłatami związanymi ze spłatą kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wybudowanie lokali, do których prawa przysługują członkom Spółdzielni. W przypadku opóźnienia w zapłacie ww. opłat Spółdzielnia nalicza odsetki ustawowe. W rezultacie, po stronie części użytkowników lokali, niepłacących regularnie wskazanych opłat, powstaje zadłużenie obejmujące należność główną oraz naliczone od niej odsetki ustawowe. Zdarza się, że osoby mające problemy z terminowym regulowaniem zobowiązań pieniężnych wobec Spółdzielni występują z wnioskiem o umorzenie odsetek naliczonych od zaległych opłat czynszowych. Zasadą w Spółdzielni jest, że odsetki nie są umarzane. Zarząd Spółdzielni uwzględniając jednak okoliczność, że część członków Spółdzielni ma trudności w regulowaniu opłat oraz fakt, że część z odsetek naliczonych od wskazanych wyżej opłat uległa przedawnieniu zamierza w indywidualnych, szczególnych przypadkach, podjąć decyzję o umorzeniu (zwolnieniu z długu) tych odsetek (zarówno przedawnionych, jak i tych, które nie uległy jeszcze przedawnieniu). Spółdzielnia Mieszkaniowa planuje na wniosek lokatora, po uprzednim rozpatrzeniu wniosku, umorzenie odsetek ustawowych naliczonych od należności głównej (z tytułu opłat za eksploatację lokalu, opłat z tyt. funduszu remontowego i opłat związanych ze spłatą kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wybudowanie lokali do długoterminowej spłaty) i wystawienie wnioskodawcy PIT-8C.

Odnosząc się do kwestii umorzenia nieprzedawnionych odsetek od zaległych opłat czynszowych, stwierdzić należy, że stanowić będą dla użytkowników lokali mieszkalnych przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu w myśl zapisu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 508 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

W efekcie zwolnienia dłużnika z długu następuje u niego trwały przyrost majątku. Umorzenie zobowiązania oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego jest wystąpienie po stronie dłużnika określonej korzyści.

W świetle powyższego, kierując się przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy uznać, że korzyści jakie osiąga dłużnik z tytułu umorzenia odsetek od zaległych opłat czynszowych stanowią dla niego realne przysporzenie majątkowe i przez to podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że z chwilą umorzenia ww. odsetek po stronie członka Spółdzielni powstaje przychód, gdyż z tym momentem definitywnie uzyskuje on przychód powiększający jego majątek, co jest istotą podatku dochodowego od osób fizycznych opodatkowującego przyrost czystego majątku podatnika. Działanie Wnioskodawcy, poprzez umorzenie odsetek wobec swoich członków, czyni go świadczeniodawcą. Zatem decydując się na umorzenie rzeczonych nieprzedawnionych odsetek przyczynia się do uzyskania przez członków Spółdzielni Mieszkaniowej realnego przysporzenia, mającego wymiar finansowy, a tym samym do powstania po ich stronie przychodu podatkowego.

W tej sytuacji należy stwierdzić, że umorzenie nieprzedawnionych odsetek od zaległych opłat czynszowych stanowić będzie dla członków Spółdzielni Mieszkaniowej przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym Wnioskodawca winien sporządzić informację PIT-8C.

Odnosząc się natomiast do kwestii umorzenia przedawnionych odsetek od zaległych opłat czynszowych, stwierdzić należy, że przedmiotowe zobowiązanie podlegające umorzeniu było zobowiązaniem naturalnym, czyli nie mogło być skutecznie dochodzone przez wierzyciela na drodze procesu cywilnego, czy też postępowania egzekucyjnego, bowiem uległo przedawnieniu, a zatem umorzona należność objęta przedawnieniem nie stanowi świadczenia nieodpłatnego, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zatem stwierdzić należy, że kwota umorzonych odsetek, które uprzednio uległy przedawnieniu nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego kwota umorzonych, a przedawnionych odsetek, nie podlega opodatkowaniu.

Podsumowując, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że na Nim ciążyć będą obowiązki sporządzenia „informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych - PIT-8C”, w rozumieniu art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W informacji PIT-8C Wnioskodawca będzie zatem zobowiązany wykazać wartość umorzonych odsetek za zwłokę, które nie uległy przedawnieniu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.