Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-1574/14/ZK
z 31 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 19 grudnia 2014 r. (data wpływu do tut. Biura 31 grudnia 2014 r.), uzupełnionym 24 marca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie sposobu ustalenia wartości początkowej wskazanego we wniosku składnika majątku – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 grudnia 2014 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie sposobu ustalenia wartości początkowej wskazanego we wniosku składnika majątku. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 13 marca 2015 r. Znak: IBPBI/1/415-1574/14/ZK wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 24 marca 2015 r.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, z której dochody opodatkowane są na „zasadach ogólnych”. Razem z mężem nabyła od osoby fizycznej na podstawie aktu notarialnego dom jednorodzinny, który małżonkowie zdecydowali się przeznaczyć na siedzibę firmy. Od momentu zakupu były dokonywane prace inwestycyjne (ocieplenie, drenaż, elewacja, wykonanie kostki brukowej, ogrodzenie, itp.), które wpłynęły na zwiększenie wartości nieruchomości. Budynek nie był wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Obecnie Wnioskodawczyni zdecydowała się przyjąć do działalności gospodarczej budynek, jako środek trwały. Z uwagi na fakt, że w akcie notarialnym zawarto cenę nabycia bez wyszczególnienia wartości gruntu i budynku oraz zważywszy, że część prac inwestycyjnych w postaci m.in. położenia kostki brukowej, utwardzenia terenu została wykonana sposobem gospodarczym z materiałów gromadzonych w latach poprzednich (pierwotnie przeznaczonych na cele prywatne) brak jest możliwości ustalenia wartości budynku.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 20 marca 2015 r., wskazano m.in., że:

• przedmiotem prowadzonej od 6 października 2003 r. działalności gospodarczej jest wykonywanie usług pośrednictwa finansowego,
• nieruchomość wskazana we wniosku została nabyta w dniu 7 maja 2014 r.,
• budynek i grunt został nabyty jako własność prywatna, poza prowadzoną działalnością gospodarczą,
• budynek był zakupiony na cele prywatne - mieszkalne z planowanym wykorzystaniem jednego z pomieszczeń na siedzibę firmy. Z uwagi na zaistniałą sytuację związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, tj. z uwagi na zmianę warunków wynajmowanego lokalu będącego siedzibą firmy (podwyżka czynszu o ponad 200%), podjęto decyzję o przeznaczeniu budynku na cele prowadzonej działalności gospodarczej,
• budynek nie spełniał przesłanek do uznania go jako środka trwałego w związku z faktem, że nie spełniał m.in. wymogów kompletności i zdatności do użytkowania, gdyż wymagał poniesienia znacznych nakładów inwestycyjnych na adaptację istniejących pomieszczeń mieszkalnych na cele biurowe, budowę sieci teleinformatycznej, stworzenia zaplecza technicznego i socjalnego, budowę parkingów i rozbudowę przyłączy technicznych,
• nakłady inwestycyjne w postaci zakupu kostki brukowej, obrzeży, piasku i klińca zostały poniesione w ciągu roku - dwóch przed dniem nabycia nieruchomości z planowanym przeznaczeniem inwestycyjnym dotyczącym aktualnie zamieszkiwanej posesji; pozostałe materiały były zakupione po dniu nabycia,
• budynek został nabyty jako budynek mieszkalny - obecnie jest budynkiem użytkowym,
• budynek do tej pory nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych,
• obecnie budynek jest w 100% wykorzystywany na działalność gospodarczą.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z brakiem możliwości określenia aktualnej wartości budynku, mogę ustalić wartość początkową środka trwałego w oparciu o wycenę sporządzoną przez biegłego, uwzględniającą ceny rynkowe?

Zdaniem Wnioskodawczyni, z treści art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty
   

o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Przepis art. 22g ust. 1 pkt 2 ww. ustawy stanowi, że za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, w razie wytworzenia we własnym zakresie, uważa się koszt wytworzenia. Stosownie do art. 22g ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania. Przepis art. 22g ust. 9 wymienionej ustawy stanowi z kolei, że jeżeli podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia, o którym w ust. 4, wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości określonej z uwzględnieniem cen rynkowych, o których mowa w ust. 8, przez biegłego, powołanego przez podatnika. Wnioskodawczyni uważa, że brak w akcie notarialnym wyszczególnienia wartości gruntu i budynku, a także wykorzystanie materiałów do prac inwestycyjnych, które były zakupione i gromadzone w latach poprzednich w celu remontu prywatnego domu, a następnie przeznaczone na cele działalności gospodarczej nie pozwala określić wartości nieruchomości. Tym bardziej, że dokonując zakupów materiałów Wnioskodawczyni nie miała obowiązku gromadzenia faktur, ani innych dokumentów potwierdzających wysokość poniesionych wydatków. W związku z powyższym uzasadnione jest zastosowanie wyceny biegłego do ustalenia wartości początkowej obiektu.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy. W myśl art. 22 ust. 8 ww. ustawy, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Stosownie do art. 22c pkt 1 ww. ustawy, amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów.

W świetle ww. przepisów grunt i znajdujący się na nim budynek stanowią odrębne środki trwałe. Przy czym, grunt nie podlega amortyzacji.

Jak stanowi art. 22d ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4 tej ustawy.

Stosownie do art. 22f ust. 1 tej ustawy, podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość obejmującą likwidację majątku nie prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 22b.

W myśl art. 22h ust. 1 pkt 1 tej ustawy, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych, która jest zróżnicowana, m.in. z uwagi na sposób nabycia, stanowi wartość początkowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ustalona zgodnie z zasadami określonymi w art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do art. 22g ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, w razie wytworzenia we własnym zakresie uważa się koszt wytworzenia.

W myśl art. 22g ust. 4 ww. ustawy, za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Natomiast zgodnie z art. 22g ust. 9 ww. ustawy, jeżeli podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia, o którym mowa w ust. 4, wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości określonej z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia, przez biegłego, powołanego przez podatnika.

Jednakże niemożność ustalenia kosztu wytworzenia środka trwałego musi być spowodowana sytuacją szczególną, wyjątkową, np. gdy podatnik dla celów prywatnych, a zwłaszcza mieszkaniowych wytworzył dany składnik majątku, a następnie pragnie wykorzystywać go dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej, ujmując w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Zasady wyrażonej w art. 22g ust. 9 przedmiotowej ustawy, nie można stosować do składników majątku, które zostały wytworzone z zamiarem wykorzystywania ich na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej lub w okresie jej prowadzenia. W takim przypadku ponoszone koszty wytworzenia środka trwałego powinny być ewidencjonowane z uwzględnieniem wymogów określonych w ww. art. 22g ust. 1 pkt 2 i ust. 4 tej ustawy. W opinii tut. Organu dotyczy to w szczególności sytuacji wytworzenia budynku niemieszkalnego, a więc budynku ze swej istoty nie przeznaczonego na cele mieszkalne podatnika, czy też w sytuacji, w której nabyty składnik majątku (np. budynek mieszkalny) wymaga dostosowania go do potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Niemożność ustalenia wydatków na wytworzenie składników majątku musi jednakże wynikać z obiektywnych przesłanek, a nie być wynikiem świadomego działania, bądź zaniedbań podatnika.

Z przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu opisu zdarzenia przyszłego wynika m.in., że od 6 października 2003 r. Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalności gospodarczej, której przedmiotem jest wykonywanie usług pośrednictwa finansowego. W dniu 7 maja 2014 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła grunt wraz ze znajdującym się na nim budynkiem mieszkalnym. Budynek zakupiono na cele prywatne - mieszkalne, z planowanym wykorzystaniem jednego z pomieszczeń na siedzibę firmy. Od momentu zakupu prowadzone były prace inwestycyjne (ocieplenie, drenaż, elewacja, wykonanie kostki brukowej, ogrodzenie, itp.), które wpłynęły na zwiększenie wartości nieruchomości. Obecnie Wnioskodawczyni podjęła decyzję o przeznaczeniu budynku na cele prowadzonej działalności gospodarczej, jako środek trwały.

W dniu nabycia budynek nie spełniał przesłanek uznania go za środek trwały, gdyż nie spełniał m.in. wymogów kompletności i zdatności do użytkowania. Wymagał poniesienia znacznych nakładów inwestycyjnych na adaptację istniejących pomieszczeń mieszkalnych na cele biurowe, budowy sieci teleinformatycznej, stworzenia zaplecza technicznego i socjalnego, budowy parkingów i rozbudowy przyłączy technicznych. Nakłady inwestycyjne, tj. wydatki poniesione na zakup kostki brukowej, obrzeży, piasku i klińca zostały poniesione w ciągu roku bądź dwóch przed dniem nabycia nieruchomości. Natomiast pozostałe materiały zostały zakupione po dniu nabycia. Obecnie budynek jest budynkiem użytkowym, wykorzystywanym w 100% na działalność gospodarczą. Do tej pory nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Z uwagi na fakt, że w akcie notarialnym zawarto cenę nabycia bez wyszczególnienia wartości gruntu i budynku oraz ponieważ część prac inwestycyjnych w postaci m.in. położenia kostki brukowej, utwardzenia terenu została wykonana sposobem gospodarczym z materiałów gromadzonych w latach poprzednich (pierwotnie przeznaczonych na cele prywatne) brak jest, zdaniem Wnioskodawczyni, możliwości ustalenia wartości budynku na podstawie posiadanych przez nią dokumentów.

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że wartość początkową wskazanego we wniosku budynku użytkowego, który w chwili jego nabycia był budynkiem mieszkalnym, nie nadającym się do wykorzystania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej i wymagającym dostosowania do potrzeb tej działalności należy ustalić zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, a więc wg kosztu jego wytworzenia, na który składają się: cena nabycia budynku mieszkalnego oraz poniesione na tą nieruchomość nakłady. Wartości przedmiotowego składnika majątku nie można ustalić w oparciu o wycenę biegłego. Ustalenie wartości początkowej przez biegłego dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy nie można ustalić kosztu wytworzenia, zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 2, w powiązaniu z art. 22g ust. 4 ww. ustawy. Jak wynika z wniosku, budynek mieszkalny został nabyty w drodze kupna, a następnie został zaadaptowany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Cena nabycia budynku jest więc wartością możliwą do ustalenia (zawartą w kwocie wynikającej z aktu notarialnego). Przy czym, z uwagi na określenie łącznej wartości nabytych składników majątku, wartość poszczególnych nieruchomości (gruntowej oraz posadowionego na nim budynku mieszkalnego), Wnioskodawczyni winna określić we własnym zakresie. W razie trudności, może w tym zakresie skorzystać z pomocy biegłego rzeczoznawcy. Jednakże przy określaniu tych wartości należy pamiętać, aby ich suma odpowiadała sumie (łącznej cenie) zawartej w akcie notarialnym (w części przypadającej na poszczególne składniki majątkowe). Natomiast dokonując adaptacji nabytego budynku mieszkalnego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni obowiązana była gromadzić dokumenty potwierdzające wysokość poniesionych z tego tytułu wydatków. Nabycie budynku mieszkalnego, w którym planowano jedno z pomieszczeń przeznaczyć na siedzibę firmy, jak i jego przebudowa mająca na celu zmianę charakteru i przeznaczenia budynku (z mieszkalnego na użytkowy) nastąpiła bowiem w okresie prowadzenia przez Wnioskodawczynię pozarolniczej działalności gospodarczej, co oznacza, że Wnioskodawczyni winna była mieć świadomość, że ponosząc nakłady inwestycyjne dotyczące ww. budynku, obowiązana jest posiadać dotyczące tych nakładów dokumenty, chociażby dla potrzeb późniejszej amortyzacji budynku (a więc zaliczenia tych nakładów do kosztów uzyskania przychodów). Sama Wnioskodawczyni wskazała bowiem, że nakłady były ponoszone w celu adaptacji (przystosowania) budynku mieszkalnego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Wskazać przy tym należy, że do wartości początkowej budynku użytkowego należy zaliczyć m.in. wartość materiałów i robocizny (usług) poniesionych wyłącznie na ten budynek, a zatem z wyłączeniem wydatków poniesionych na grunt, stanowiący odrębny od budynku środek trwały nie podlegający amortyzacji. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że przyczyna braku dokumentów potwierdzających wysokość wydatków poniesionych na wytworzenie środku trwałego winna być obiektywna, niezależna od podatnika. Doświadczenie życiowe oraz praktyka obrotu gospodarczego wskazują, że zakup takich materiałów, jak kostka brukowa, obrzeża, piasek i inne materiały budowlane, także na potrzeby prywatne, udokumentowany jest wystawianymi przez sprzedających fakturami lub rachunkami. Nawet zatem w sytuacji ich zaginięcia można co do zasady uzyskać ich duplikaty, a tym samym i udokumentować poniesione na ten cel wydatki (zważywszy w szczególności na krótki okres czasu, który upłynął od ich zakupu). Wskazane we wniosku okoliczności, jak wykazano powyżej, nie stanowią podstawy do ustalenia wartości początkowego ww. środka trwałego z zastosowaniem art. 22g ust. 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że decyzja o przeznaczeniu zakupionego w dniu 7 maja 2014 r. budynku mieszkalnego na potrzeby prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej i wskazane we wniosku prace adaptacyjne z tym związane zostały wykonane w krótkim okresie czasu. Skoro bowiem budynek mieszkalny zakupiony w okresie prowadzenia działalności gospodarczej, w okresie niespełna 1 roku został przystosowany na potrzeby tej działalności (powstały w wyniku przeprowadzonych prac inwestycyjnych budynek użytkowy jest w całości wykorzystywany w działalności gospodarczej), to twierdzenie Wnioskodawczyni, że dokonując zakupów materiałów nie miała obowiązku gromadzenia faktur, ani innych dokumentów potwierdzających wysokość poniesionych wydatków, nie może stanowić przesłanki do zastosowania wyceny biegłego do ustalenia wartości początkowej ww. składnika majątku.

W świetle powołanych przepisów i w odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego stanowisko Wnioskodawczyni jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.