Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/443-1307/14/AZb
z 20 marca 2015 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 grudnia 2014 r. (data wpływu 30 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia na rzecz Wnioskodawcy wyników badań przemysłowych wykonanych przez partnerów konsorcjum oraz prawa do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach otrzymanych od partnerów konsorcjum jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2014 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia na rzecz Wnioskodawcy wyników badań przemysłowych wykonanych przez partnerów konsorcjum oraz prawa do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach otrzymanych od partnerów konsorcjum.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest częścią francuskiej firmy (100% udziałowiec Spółki polskiej), która wchodzi w skład Grupy zrzeszającej czołówkę firm światowych z branży aerokosmicznej. Wnioskodawca rozpoczął działalność w sierpniu 2001 roku i stale ja rozwija. Produkuje najwyższej jakości części do silników lotniczych.

Wnioskodawca bierze udział jako partner w konsorcjum naukowo-przemysłowym. Jako jeden z konsorcjantów zawarł w dniu 18 czerwca 2013 r. z Liderem Projektu oraz innymi współuczestnikami umowę w sprawie wspólnej realizacji programu badań naukowych i prac rozwojowych. Umowa określa zasady współpracy, prawa i obowiązki stron. W skład konsorcjum wchodzą podmioty przemysłowe i jednostki naukowe. Liderem konsorcjum jest W., które zostało wyznaczone i upoważnione do pełnienia roli koordynatora projektu. Strony Umowy wspólnie przedłożyły w ramach projektu I. wniosek o dofinasowanie demonstratora technologii pt: …. Program sektorowy I. ma na celu finansowanie badań naukowych oraz prac rozwojowych nad innowacyjnymi rozwiązaniami dla przemysłu lotniczego. Program jest rezultatem porozumienia zawartego pomiędzy Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (dalej: NCBiR), a grupą stowarzyszeń firm lotniczych reprezentujących Polską Platformę Technologiczną Lotnictwa. Główny cel programu I. to zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki w obszarze produktów wysokiej techniki dla sektora lotniczego. Lider konsorcjum otrzymuje środki od NCBiR na refundację poniesionych kosztów, a następnie dokonuje ich dystrybucji pomiędzy Partnerów.

W dniu 11 marca 2014 r. pomiędzy NCBiR a Stronami Umowy konsorcjum została podpisana umowa o wykonanie i finansowanie projektu realizowanego w ramach programu I. Projekt obejmuje realizację badań przemysłowych lub prac rozwojowych. Okres realizacji projektu wynosi 60 miesięcy. Całkowity koszt realizacji projektu wynosi xxx zł. Dofinansowanie otrzymane od NCBiR na realizację projektu będzie wynosić nie więcej niż 60% kosztów kwalifikowanych. Dofinansowanie przekazywane jest na rachunek Lidera konsorcjum w formie zaliczek wypłacanych w wysokości określonej w harmonogramie płatności. Lider konsorcjum niezwłocznie przekazuje partnerom środki finansowe stanowiące dofinansowanie. Pierwsza zaliczka na realizację projektu wypłacana jest Liderowi projektu w terminie 30 dni od dnia zawarcia umowy. Warunkiem otrzymania kolejnej zaliczki jest wykorzystanie co najmniej 70% wszystkich przekazanych zaliczek. W celu otrzymania kolejnej zaliczki po spełnieniu określonych warunków, Lider konsorcjum zobowiązany jest do przedłożenia do NCBiR wniosku o płatność. Rezultaty będące przedmiotem praw własności oraz rezultaty niepodlegające takiej ochronie, powstałe w ramach realizacji projektu, stanowią własność Lidera konsorcjum lub Partnerów.

Partnerzy naukowi i przemysłowi upoważnili Lidera konsorcjum m.in. do:

  • złożenia do NCBiR wniosku o dofinansowanie w imieniu konsorcjum,
  • reprezentowania Partnerów w kontaktach z NCBiR,
  • zawarcia na rzecz i w imieniu partnerów uzgodnionej z nimi umowy na wykonanie i finansowanie projektu,
  • pośredniczenia w przekazywaniu partnerom środków finansowych z NCBiR oraz ich rozliczania.

Z kolei zgodnie z zapisami umowy Partnerzy zobowiązali się m.in. do:

  • realizowania prac nad projektem zgodnie z harmonogramem,
  • wniesienia zadeklarowanego wkładu w realizację projektu.

Strony umowy ponoszą pełną odpowiedzialność za prawidłowe i terminowe wykonanie, wyłącznie swojego zakresu prac, wynikającego z podjętych zobowiązań w ramach projektu. W ramach projektu Wnioskodawca odpowiedzialny jest jako Lider za dwa zadania:

  • „…”,
  • „…”.

W ramach realizacji wyznaczonych zadań Wnioskodawca zawarł z określonymi Partnerami - (dalej: Wykonawcy), związanymi umową konsorcjum, umowy o wykonanie zadań badawczych w ramach projektu i konkursu programu innowacyjne lotnictwo „I.” pt. „…” o akronimie I. Przedmiotem umów jest wykonanie badań przemysłowych przez Wykonawcę i sprzedaż na rzecz Lidera zadania – Wnioskodawcy wiedzy w formie wyników badań przemysłowych. Zgodnie z postanowieniami umowy Wnioskodawca będzie przekazywać partnerowi w formie zaliczek dofinansowanie otrzymane od Lidera konsorcjum w kwocie zaplanowanej w kosztorysie projektu. Przekazanie dofinansowania jest uzależnione od otrzymania przez Lidera konsorcjum dotacji na realizację Projektu ze środków NCBiR oraz przekazania ich do Wnioskodawcy. W celu otrzymania kolejnej zaliczki Wnioskodawca zobowiązany jest przekazać Liderowi konsorcjum zbiorczy wniosek o płatność stanowiący podstawę do sporządzenia i przedłożenia do NCBiR wniosku o płatność.

Lider zadania - Wnioskodawca pokryje ze swoich środków koszty realizacji usługi - badań przemysłowych, przewidzianych dla Wykonawcy, a nie pokrytych dofinansowanie NCBiR zgodnie z Harmonogramem i Kosztorysem Projektu. Wymienione kwoty są kwotami netto, do których zostanie doliczony podatek VAT w wysokości obowiązującej stawki, który zostanie zapłacony przez Lidera zadania - Wnioskodawcę. Wykonanie, nabycie i rozliczenie kosztów badań przemysłowych następować będzie w cyklach półrocznych na podstawie faktur rozliczeniowych wystawionych przez Wykonawców.

Wykonawcy zobowiązują się do dokonania niezbędnych czynności formalnoprawnych zapewniających skuteczne przejście na rzecz Lidera zadania pełni praw autorskich majątkowych do opracowań z wynikami badań w nich zawartych, związanych z realizacją Projektu. Wykonawca zobowiązuje się do dokonania niezbędnych czynności formalnoprawnych zapewniających skuteczne przejście na rzecz Lidera Zadania pozostałych praw własności intelektualnej wytworzonych w ramach Projektu, w tym pełni praw patentowych do jakichkolwiek wynalazków stworzonych w ramach Projektu. Wraz z dokonaną płatnością Lider zadania zyskuje prawo do dysponowania prawami majątkowymi, intelektualnymi/przemysłowymi, które to prawa Wykonawca zobowiązuje się przenieść na Lidera Zadania stosowną umową. Zgodnie z zapisami umowy konsorcjum prawo do informacji poufnych oraz własności intelektualnych, w tym do wszelkich wynalazków, patentów, oprogramowania, praw autorskich, topografii układów scalonych, praw własności przemysłowej, znaków towarowych, tajemnic handlowych, wytworzonych samodzielnie przez Wnioskodawcę, przysługuje samodzielnie Wnioskodawcy. Opracowania z wynikami badań zostaną wykorzystane przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej prowadzonej w zakresie wytwarzania wysokiej jakości części lotniczych. Efektem prowadzonego projektu będzie produkcja wyrobów gotowych i ich sprzedaż do klientów zagranicznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

  1. Czy świadczenia - badania przemysłowe - wykonywane przez Partnerów konsorcjum, z którymi Lider zadania - Wnioskodawca podpisał umowy o wykonanie zadań, finansowane z dotacji otrzymanej z NCBiR za pośrednictwem Lidera konsorcjum oraz wkładu własnego Wnioskodawcy, stanowią odpłatne świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy i w związku z tym powinny zostać udokumentowane fakturami VAT?
  2. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku od towarów i usług zawartego w fakturach otrzymanych od partnerów konsorcjum?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Pyt. 1

Zdaniem Wnioskodawcy przeniesienie przez Partnerów konsorcjum praw własności badań przemysłowych stanowi świadczenie usług za wynagrodzeniem na rzecz Wnioskodawcy i powinno zostać dokumentowane fakturami. Dotacja przekazana przez Lidera zadania na rzecz Partnera oraz wkład własny Wnioskodawcy stanowi wynagrodzenie z tytułu wykonanej usługi przez partnera na rzecz Lidera zadania, wliczone do podstawy opodatkowania w związku z art. 29a ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei na podstawie art. 8 ust. 1 „Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa”.

W odniesieniu do każdej płatności pieniężnej należy rozpatrywać, czy nie stanowi ona otrzymanego wynagrodzenia za jakieś świadczenie wykonane przez dany podmiot. Jeśli możemy zidentyfikować takie świadczenie (polegające nie tylko na działaniu, lecz także na powstrzymywaniu się od działania lub polegające na tolerowaniu określonej sytuacji), to otrzymaną płatność należałoby potraktować jako wynagrodzenie za usługę. W konsekwencji powinno być ono opodatkowane.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług. Należy zauważyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, usługa podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej usługi. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług świadczeniem usługi jest przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Wartości niematerialne i prawne to przede wszystkim wszelkiego rodzaju prawa tzw. własności intelektualnej, w tym:

  1. prawa autorskie;
  2. prawa pokrewne (prawa do artystycznych wykonań, prawa do fonogramów i wideogramów, prawa do nadań programów oraz prawa do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych);
  3. prawa własności przemysłowej (prawo do wynalazków, znaków towarowych, topografii układów scalonych, wzorów przemysłowych oraz użytkowych).

Korzystanie z wartości niematerialnych i prawnych odbywać się może na dwa sposoby. Po pierwsze, możliwe jest przeniesienie tego prawa na inny podmiot. Na przypadek ten wyraźnie wskazują przepisy ustawy, zaliczając tę czynność do świadczenia usług. Po drugie, korzystanie z wartości niematerialnych i prawnych może odbywać się poprzez uzyskanie od ich podmiotu prawa do używania ich na określonych polach eksploatacji, czyli uzyskanie licencji (sublicencji). Czynność taka - udzielenie licencji - nie jest wprost wskazana jako podlegająca opodatkowaniu. Niewątpliwie jednak stanowi ona usługę, jest bowiem określonym świadczeniem. Jeżeli udzielenie licencji na korzystanie z praw własności intelektualnej jest odpłatne, to stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu.

Aktualnie natomiast usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów. Przez „usługę” należy zatem obecnie rozumieć każde świadczenie, o ile tylko nie stanowi ono dostawy. Każda czynność wykonywana przez podatnika za wynagrodzeniem, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, może być zatem potraktowana jako odpłatne świadczenie usługi. Usługami są wszystkie świadczenia niebędące dostawą. Przez świadczenie należy rozumieć nie tylko zachowanie aktywne, lecz także powstrzymanie się od określonej aktywności albo znoszenie aktywności innej osoby. Ustawa precyzuje, że świadczeniem usług będzie także przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych (które obejmować będzie rozporządzenie każdego rodzaju przedmiotem praw autorskich lub praw własności intelektualnej), zobowiązanie do powstrzymywania się od określonych czynności lub do tolerowania (znoszenia) czynności lub sytuacji, a także świadczenie usług następujące w wykonaniu nakazu prawa.

Zapłata nie musi także oznaczać uzyskania przez dostawcę czy też świadczeniodawcę faktycznego zysku. Uzyskanie od świadczeniobiorcy zapłaty, która co najwyżej pokrywa jedynie koszty, nie stanowi o nieodpłatności wykonanej dostawy towarów czy też świadczonej usługi. Także wykonanie czynności „poniżej kosztów” nie oznacza, że czynność, za którą otrzymano wynagrodzenie, ma charakter nieodpłatny czy też częściowo nieodpłatny. Jest to nadal czynność odpłatna (orzeczenie z dnia 20 stycznia 2005 r. ETS w sprawie C-412/03, Hotel Scandic Glsabäck Ab v. Riksskatteverket).

Wskazał na to również NSA w wyroku z dnia 1 września 2011 r. (I FSK 1021/10), stwierdzając, że „z odpłatnością mamy do czynienia, gdy usługa jest wykonywana za zapłatą wynagrodzenia. W orzecznictwie i w doktrynie nie budzi wątpliwości to, że zapłata nie musi oznaczać uzyskania przez świadczącego faktycznego zysku. Uzyskanie od świadczeniobiorcy zapłaty, która pokrywa jedynie koszty, czy nawet poniżej kosztów, nie oznacza, że czynność nie ma charakteru odpłatnego”.

Czynność może być albo odpłatna, albo nieodpłatna. Na gruncie VAT nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika czy też kreuje dla podatnika zysk.

Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia bądź poniżej tych koszów są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Podsumowując świadczenia w postaci badań przemysłowych oraz przejścia pełni praw autorskich majątkowych do opracowań z wynikami badań w nich zawartych, wykonywane na rzecz Wnioskodawcy przez Partnerów - Wykonawców, stanowią odpłatne świadczenie usług finansowane z otrzymanej dotacji oraz wkładu własnego Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. W związku z powyższym Partner jest zobowiązany do wystawienia faktury dokumentującej wykonaną usługę na rzecz Wnioskodawcy - Lidera zadania.

Pyt. 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Natomiast ust. 1 pkt 1 lit. a wskazanego wyżej artykułu stanowi, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego, czy też - jak określa to przepis ustawy - prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jest podstawowym i fundamentalnym prawem podatnika, wynikającym z samej konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej. W uzasadnieniu orzeczenia w sprawie C-37/95 (orzeczenie z dnia 15 stycznia 1998 r., Belgische Staat v. Ghent Coal Terminal NV) Trybunał stwierdził, że system odliczeń podatku oznacza całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od obciążeń z tytułu VAT zapłaconego lub należnego (do zapłaty) w prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej zapewnia, że jakakolwiek działalność gospodarcza, bez względu na jej cel oraz rezultat, o ile sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny.

Za trafny natomiast należy uznać pogląd WSA we Wrocławiu wyrażony w wyroku z dnia 15 czerwca 2009 r. (I SA/Wr 1368/08), że „prawo do odliczenia podatku istnieje nawet wtedy, gdy nie można ustalić bezpośredniego związku pomiędzy zakupem a opodatkowaną transakcją, czyli w niektórych sytuacjach prawo do odliczenia może przysługiwać podatnikowi nawet w przypadku braku konkretnej transakcji opodatkowanej, jeżeli zakup związany jest z działalnością podatnika, która, co do zasady, podlega opodatkowaniu (lub daje prawo do odliczenia podatku mimo zwolnienia), a brak związku z konkretną transakcją opodatkowaną wynika z czynników obiektywnych, zwykle niezależnych od podatnika”.

Należy także podkreślić, iż w wielu orzeczeniach TSUE stanął na stanowisku, iż dla zasady neutralności opodatkowania podatkiem VAT istotne jest nie tyle rzeczywiste wykorzystanie nabytych towarów i usług dla celów wykonywania czynności opodatkowanych, ile zamiar takiego ich wykorzystania w momencie ich nabycia. W rozstrzygnięciu z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 Belgische Staat v. Ghent Coal Terminal Trybunał podkreślił bardzo mocno, iż w przypadku gdy nabycie towarów lub usług nastąpiło z zamiarem ich wykorzystania na potrzeby działalności gospodarczej i podatnik dokonał odliczenia podatku naliczonego, a następnie z powodów od podatnika niezależnych nie wykorzystał tych towarów do prowadzenia działalności opodatkowanej - prawo do odliczenia podatku naliczonego pozostaje zachowane.

Nabyta przez Wnioskodawcę wiedza przemysłowa w związku z realizacją projektu zostanie wykorzystana do produkcji bardziej zaawansowanych technologicznie wyrobów, które następnie zostaną sprzedaną na rzecz klientów spółki. W związku z tym istnieje pośredni związek zakupów praw do wartości niematerialnych i prawnych z czynnościami opodatkowanymi oraz niekwestionowany związek z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy o VAT.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT.

Zauważyć tutaj należy, iż jak wynika z powołanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT dla uznania, iż dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

  1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
  2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Należy wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, iż wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), w którym Trybunał zauważył, iż czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca bierze udział jako partner w konsorcjum naukowo-przemysłowym. Jako jeden z konsorcjantów zawarł w dniu 18 czerwca 2013 r. z Liderem Projektu oraz innymi współuczestnikami umowę w sprawie wspólnej realizacji programu badań naukowych i prac rozwojowych. Umowa określa zasady współpracy, prawa i obowiązki stron. W skład konsorcjum wchodzą podmioty przemysłowe i jednostki naukowe. Lider konsorcjum został wyznaczony i upoważniony do pełnienia roli koordynatora projektu.

Strony Umowy wspólnie przedłożyły w ramach projektu I. wniosek o dofinasowanie demonstratora technologii pt: …. Program sektorowy I. ma na celu finansowanie badań naukowych oraz prac rozwojowych nad innowacyjnymi rozwiązaniami dla przemysłu lotniczego. Program jest rezultatem porozumienia zawartego pomiędzy Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (dalej: NCBiR), a grupą stowarzyszeń firm lotniczych reprezentujących Polską Platformę Technologiczną Lotnictwa. Główny cel programu I. to zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki w obszarze produktów wysokiej techniki dla sektora lotniczego. Lider konsorcjum otrzymuje środki od NCBiR na refundację poniesionych kosztów, a następnie dokonuje ich dystrybucji pomiędzy Partnerów.

W dniu 11 marca 2014 r. pomiędzy NCBiR a Stronami Umowy konsorcjum została podpisana umowa o wykonanie i finansowanie projektu realizowanego w ramach programu I. Projekt obejmuje realizację badań przemysłowych lub prac rozwojowych. Okres realizacji projektu wynosi 60 miesięcy. Całkowity koszt realizacji projektu wynosi xxx zł. Dofinansowanie otrzymane od NCBiR na realizację projektu będzie wynosić nie więcej niż 60% kosztów kwalifikowanych. Dofinansowanie przekazywane jest na rachunek Lidera konsorcjum w formie zaliczek wypłacanych w wysokości określonej w harmonogramie płatności. Lider konsorcjum niezwłocznie przekazuje partnerom środki finansowe stanowiące dofinansowanie. Pierwsza zaliczka na realizację projektu wypłacana jest Liderowi projektu w terminie 30 dni od dnia zawarcia umowy. Warunkiem otrzymania kolejnej zaliczki jest wykorzystanie co najmniej 70% wszystkich przekazanych zaliczek. W celu otrzymania kolejnej zaliczki po spełnieniu określonych warunków, Lider konsorcjum zobowiązany jest do przedłożenia do NCBiR wniosku o płatność. Rezultaty będące przedmiotem praw własności oraz rezultaty niepodlegające takiej ochronie, powstałe w ramach realizacji projektu, stanowią własność Lidera konsorcjum lub Partnerów.

Partnerzy naukowi i przemysłowi upoważnili Lidera konsorcjum m.in. do:

  • złożenia do NCBiR wniosku o dofinansowanie w imieniu konsorcjum,
  • reprezentowania Partnerów w kontaktach z NCBiR,
  • zawarcia na rzecz i w imieniu partnerów uzgodnionej z nimi umowy na wykonanie i finansowanie projektu,
  • pośredniczenia w przekazywaniu partnerom środków finansowych z NCBiR oraz ich rozliczania.

Z kolei zgodnie z zapisami umowy Partnerzy zobowiązali się m.in. do:

  • realizowania prac nad projektem zgodnie z harmonogramem,
  • wniesienia zadeklarowanego wkładu w realizację projektu.

Strony umowy ponoszą pełną odpowiedzialność za prawidłowe i terminowe wykonanie, wyłącznie swojego zakresu prac, wynikającego z podjętych zobowiązań w ramach projektu. W ramach projektu Wnioskodawca odpowiedzialny jest jako Lider za dwa zadania:

  • „…”,
  • „…”.

W ramach realizacji wyznaczonych zadań Wnioskodawca zawarł z określonymi Partnerami - (dalej: Wykonawcy), związanymi umową konsorcjum, umowy o wykonanie zadań badawczych w ramach projektu i konkursu programu innowacyjne lotnictwo „I.” pt. „…” o akronimie I. Przedmiotem umów jest wykonanie badań przemysłowych przez Wykonawcę i sprzedaż na rzecz Lidera zadania – Wnioskodawcy wiedzy w formie wyników badań przemysłowych. Zgodnie z postanowieniami umowy Wnioskodawca będzie przekazywać partnerowi w formie zaliczek dofinansowanie otrzymane od Lidera konsorcjum w kwocie zaplanowanej w kosztorysie projektu. Przekazanie dofinansowania jest uzależnione od otrzymania przez Lidera konsorcjum dotacji na realizację Projektu ze środków NCBiR oraz przekazania ich do Wnioskodawcy. W celu otrzymania kolejnej zaliczki Wnioskodawca zobowiązany jest przekazać Liderowi konsorcjum zbiorczy wniosek o płatność stanowiący podstawę do sporządzenia i przedłożenia do NCBiR wniosku o płatność.

Lider zadania - Wnioskodawca pokryje ze swoich środków koszty realizacji usługi - badań przemysłowych, przewidzianych dla Wykonawcy, a nie pokrytych dofinansowanie NCBiR zgodnie z Harmonogramem i Kosztorysem Projektu. Wymienione kwoty są kwotami netto, do których zostanie doliczony podatek VAT w wysokości obowiązującej stawki, który zostanie zapłacony przez Lidera zadania - Wnioskodawcę. Wykonanie, nabycie i rozliczenie kosztów badań przemysłowych następować będzie w cyklach półrocznych na podstawie faktur rozliczeniowych wystawionych przez Wykonawców.

Wykonawcy zobowiązują się do dokonania niezbędnych czynności formalnoprawnych zapewniających skuteczne przejście na rzecz Lidera zadania pełni praw autorskich majątkowych do opracowań z wynikami badań w nich zawartych, związanych z realizacją Projektu. Wykonawca zobowiązuje się do dokonania niezbędnych czynności formalnoprawnych zapewniających skuteczne przejście na rzecz Lidera Zadania pozostałych praw własności intelektualnej wytworzonych w ramach Projektu, w tym pełni praw patentowych do jakichkolwiek wynalazków stworzonych w ramach Projektu. Wraz z dokonaną płatnością Lider zadania zyskuje prawo do dysponowania prawami majątkowymi, intelektualnymi/przemysłowymi, które to prawa Wykonawca zobowiązuje się przenieść na Lidera Zadania stosowną umową. Zgodnie z zapisami umowy konsorcjum prawo do informacji poufnych oraz własności intelektualnych, w tym do wszelkich wynalazków, patentów, oprogramowania, praw autorskich, topografii układów scalonych, praw własności przemysłowej, znaków towarowych, tajemnic handlowych, wytworzonych samodzielnie przez Wnioskodawcę, przysługuje samodzielnie Wnioskodawcy.

Opracowania z wynikami badań zostaną wykorzystane przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej prowadzonej w zakresie wytwarzania wysokiej jakości części lotniczych. Efektem prowadzonego projektu będzie produkcja wyrobów gotowych i ich sprzedaż do klientów zagranicznych.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy kwestii ustalenia, czy świadczenia - badania przemysłowe - wykonywane przez Partnerów konsorcjum, z którymi Lider zadania - Wnioskodawca podpisał umowy o wykonanie zadań, finansowane z dotacji otrzymanej z NCBiR za pośrednictwem Lidera konsorcjum oraz wkładu własnego Wnioskodawcy, stanowią odpłatne świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy i w związku z tym powinny zostać udokumentowane fakturami VAT oraz czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach otrzymanych od partnerów konsorcjum.

Aby stwierdzić, czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego należy ocenić, czy pomiędzy Wnioskodawcą a Partnerami konsorcjum (Wykonawcami) doszło do świadczenia usług.

Należy wskazać, że konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.), w ramach tzw. swobody umów.

W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Przechodząc zatem na grunt prawa podatkowego, należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Dodać należy, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, ze zm.), zgodnie z którym, po konsultacji z Komitetem ds. VAT, każde państwo członkowskie może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego, które będąc niezależnymi pod względem prawnym, są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym.

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie wystawiał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

A zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

  • w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  • świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie w zamian za określone wynagrodzenie.

Z wniosku wynika bowiem, że w ramach realizacji wyznaczonych zadań Wnioskodawca zawarł z określonymi Partnerami (Wykonawcy), związanymi umową konsorcjum, umowy o wykonanie zadań badawczych w ramach projektu i konkursu programu innowacyjne lotnictwo „I” pt. …” o akronimie I. Przedmiotem umów jest wykonanie badań przemysłowych przez Wykonawcę i sprzedaż na rzecz Lidera zadania – Wnioskodawcy wiedzy w formie wyników badań przemysłowych.

Zgodnie z postanowieniami umowy Wnioskodawca będzie przekazywać partnerowi w formie zaliczek dofinansowanie otrzymane od Lidera konsorcjum w kwocie zaplanowanej w kosztorysie projektu. Lider zadania - Wnioskodawca pokryje ze swoich środków koszty realizacji usługi - badań przemysłowych, przewidzianych dla Wykonawcy, a nie pokrytych dofinansowanie NCBiR zgodnie z Harmonogramem i Kosztorysem Projektu.

Jak wynika z opisu sprawy, Wykonawcy zobowiązują się do dokonania niezbędnych czynności formalnoprawnych zapewniających skuteczne przejście na rzecz Lidera zadania pełni praw autorskich majątkowych do opracowań z wynikami badań w nich zawartych, związanych z realizacją Projektu. Wykonawca zobowiązuje się do dokonania niezbędnych czynności formalnoprawnych zapewniających skuteczne przejście na rzecz Lidera Zadania pozostałych praw własności intelektualnej wytworzonych w ramach Projektu, w tym pełni praw patentowych do jakichkolwiek wynalazków stworzonych w ramach Projektu. Wraz z dokonaną płatnością Lider zadania zyskuje prawo do dysponowania prawami majątkowymi, intelektualnymi/przemysłowymi, które to prawa Wykonawca zobowiązuje się przenieść na Lidera Zadania stosowną umową. Zgodnie z zapisami umowy konsorcjum prawo do informacji poufnych oraz własności intelektualnych, w tym do wszelkich wynalazków, patentów, oprogramowania, praw autorskich, topografii układów scalonych, praw własności przemysłowej, znaków towarowych, tajemnic handlowych, wytworzonych samodzielnie przez Wnioskodawcę, przysługuje samodzielnie Wnioskodawcy.

Z powyższego wynika zatem, że otrzymane przez Partnerów konsorcjum (Wykonawców) kwoty (zarówno w części pokrytej przez Wnioskodawcę dofinansowaniem z NCBiR otrzymanym od Lidera konsorcjum, jak i ze środków własnych Wnioskodawcy) stanowią rodzaj wynagrodzenia za określone zachowanie się Wykonawców w stosunku do Wnioskodawcy. Wynagrodzenie to jest bowiem przyznawane za podejmowanie przez Wykonawców określonych działań, tj. przekazanie Wnioskodawcy wiedzy w formie wyników badań przemysłowych zrealizowanych przez tych Wykonawców w związku z Projektem. Wraz z dokonaną płatnością Lider zadania – Wnioskodawca zyskuje prawo do dysponowania prawami majątkowymi, intelektualnymi/ przemysłowymi, które to prawa Wykonawca zobowiązuje się przenieść na Lidera Zadania stosowną umową.

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki warunkujące uznanie przekazania przez Partnerów konsorcjum (Wykonawców) na rzecz Wnioskodawcy wyników badań przemysłowych za odpłatną usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Wskazać należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie przewidują dla czynności przekazania wyników badań przemysłowych (praw majątkowych, intelektualnych/przemysłowych) stawki obniżonej lub zwolnienia od podatku. Zatem, przekazanie tych praw na Wnioskodawcę podlega opodatkowaniu 23% stawką podatku VAT.

W świetle art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis art. 19a ust. 1 formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Natomiast w myśl art. 19a ust. 8 ww. ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Analiza powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wskazuje, ze pobranie zaliczki, przedpłaty przed wydaniem towaru lub przed wyświadczeniem usługi stanowi obrót podlegający opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

W myśl art. 106i ust. 1 ww. ustawy, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8.

Stosownie do art. 106i ust. 2 ww. ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

Natomiast w myśl art. 106i ust. 7 ww. ustawy, faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed:

  1. dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
  2. otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa podatkowego oraz zasady funkcjonowania Konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy w tej konkretnej sytuacji występują wobec siebie w relacji Lider zadania (Wnioskodawca) – Partner konsorcjum (Wykonawca) stwierdzić należy, że uczestnicy konsorcjum uprawnieni są do fakturowania wzajemnych świadczeń. Tym samym Partner konsorcjum (Wykonawca), świadczący usługę na rzecz Lidera zadania (Wnioskodawcy) w zakresie wynikającym z zawartej pomiędzy nimi umowy o wykonanie zadań badawczych w ramach projektu i konkursu programu innowacyjne lotnictwo „I” pt. …” o akronimie I., jest zobowiązany do wystawiania faktur dokumentujących wykonywane usługi wobec Wnioskodawcy.

Odnosząc się zatem do kwestii zawartego w pytaniu nr 2 prawa Wnioskodawcy do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od Partnerów konsorcjum w związku z realizacją projektu stwierdzić należy, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem, który umożliwia podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, takimi których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w ww. Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz braku przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Jak wynika z opisu sprawy, opracowania z wynikami badań zostaną wykorzystane przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej prowadzonej w zakresie wytwarzania wysokiej jakości części lotniczych. Efektem prowadzonego projektu będzie produkcja wyrobów gotowych i ich sprzedaż do klientów zagranicznych.

Wobec powyższego w przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że jeśli Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym oraz nabyte przez niego wyniki badań przemysłowych (prawa majątkowe, intelektualne/przemysłowe) wykorzystywane są (będą) przez Wnioskodawcę do czynności opodatkowanych, to Wnioskodawca ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury wystawionej przez danego Partnera konsorcjum (Wykonawcy) dokumentującej wykonanie przez niego ww. usługi.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj