2015.04.20 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/415-91/14-8/15-S/JR
z 20 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 12 listopada 2014 r., sygn. akt I SA/Łd 1044/14 (data wpływu 22 stycznia 2015 r.) stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2014 r. (data wpływu 10 lutego 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 maja 2014 r. (data wpływu 5 maja 2014 r.), oraz pismem z dnia 15 maja 2014 r. (data wpływu 16 maja 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu nakładów na nieruchomość i wydatków na rzecz dożywotników poniesionych w trakcie trwania umowy dożywocia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 lutego 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu nakładów na nieruchomość i wydatków na rzecz dożywotników poniesionych w trakcie trwania umowy dożywocia.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.). Pismem z dnia 25 kwietnia 2014 r., nr IPTPB2/415-91/14-2/AK, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ww. ustawy, wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 25 kwietnia 2014 r. (data doręczenia 28 kwietnia 2014 r.), natomiast w dniu 5 maja 2014 r. do tutejszego Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie (doręczono osobiście).

W związku z niejednoznacznym opisem stanu faktycznego w ww. uzupełnieniu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 7 maja 2014 r., Nr IPTPB2/415-91/14-3/AK, ponownie wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 7 maja 2014 r. (skutecznie doręczono dnia 8 maja 2014 r.), zaś w dniu 16 maja 2014 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania – 15 maja 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu …grudnia 2010 r. zawarta została umowa dożywocia, małżeństwo J. i U. G. przenieśli własność nieruchomości rolnej na rzecz swojego syna - Wnioskodawcę w zamian za dożywotnie utrzymanie.

W dniu cyt. „…lutego 2012 r.” przedmiotowa umowa dożywocia została rozwiązana na mocy umowy. Własność nieruchomości powróciła do małżeństwa J. i U. G., którzy z kolei zwrócili Wnioskodawcy nakłady poczynione na nieruchomość oraz zwrócili świadczenia wynikające z umowy dożywocia w łącznej kwocie 200 000 zł.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że na podstawie umowy dożywocia zobowiązał się do zapewnienia dożywotnikom dożywotniego utrzymania polegającego na: przyjęciu ich jako domowników, dostarczaniu im wyżywienia, mieszkania, ubrania, światła i opału, zapewnienia im pomocy i pielęgnowania ich w chorobie oraz sprawienie im pogrzebu. Nadto w ramach umowy dożywocia Wnioskodawca ustanowił na rzecz dożywotników służebność osobistą polegającą na prawie zamieszkania w budynku mieszkalnym, której wartość w stosunku rocznym określono na kwotę 28 000 zł (słownie: dwadzieścia osiem tysięcy złotych).

W okresie od dnia …grudnia 2010 r. do dnia …lutego 2013 r. Wnioskodawca spełniał na rzecz dożywotników następujące świadczenia: przyjął ich jako domowników, dostarczał im wyżywienia i mieszkania, ubrania, światła i opału, zapewniał im pomoc i pielęgnację w chorobie. Zamieszkiwali w budynku Wnioskodawcy, zgodnie z treścią ustanowionej służebności.

Wartość świadczeń spełnionych przez Wnioskodawcę na rzecz dożywotników została określona w następujący sposób: wartość służebności mieszkania zgodnie z treścią umowy dożywocia ustalono na kwotę 28 000 zł w stosunku rocznym (za okres od dnia …grudnia 2010 r. do dnia …lutego 2013 r. w sumie 59 450 zł); pozostałe świadczenia (np.: opał, prąd, leki itd.) były spełniane przez Wnioskodawcę na bieżąco, zgodnie z potrzebami dożywotników, a ich wartość całkowitą strony określiły przy rozwiązaniu umowy na kwotę ok. 70 000 zł (siedemdziesiąt tysięcy zł) - co zostało pokwitowane w akcie notarialnym przy rozwiązywaniu umowy dożywocia z dnia ..lutego 2013 r. Nie wszystkie wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na rzecz dożywotników mogły zostać udokumentowane (żywność, opał, transport itp.). Część świadczeń spełniana była w naturze, z uwagi na prowadzone przez Wnioskodawcę gospodarstwo rolne (opał, żywność, pomoc i pielęgnacja itp.).

Wnioskodawca posiada jedynie rachunki za prąd, wywóz śmieci, ubezpieczenia, podatki od nieruchomości, potwierdzenia przelewów na rzecz dożywotników (w łącznej kwocie ok. 15 000 zł słownie: piętnaście tysięcy zł).

W związku z tym, że dożywotnicy już przy wznoszeniu budynku mieszkalnego mieli zamiar przekazania własności nieruchomości swojemu synowi, stał się on współinwestorem i od 2007 r. Wnioskodawca współinwestował budowę na przedmiotowej nieruchomości. Wnioskodawca posiada następujące dokumenty:

Fa Vat nr FV/PT 00556/07 z dnia 21 września 2007 r., za wyposażenie łazienki na kwotę 5 660 zł,

Fa Vat nr FV/PT/00054/08 z dnia 30 stycznia 2008 r., za wyposażenie łazienki na kwotę 2 820 zł,

Fa Vat nr 0195/08/FVS z dnia 26 maja 2008 r., za wyposażenie sypialni na kwotę 6 717 zł,

Paragon fiskalny z dnia 2 grudnia 2009 r., za pralkę na kwotę 1 319 zł

Duplikat Fa nr FZ/00264/01/2007/H z dnia 17 stycznia 2007 r., za pokrycie dachowe na kwotę 34 957 zł,

Paragon fiskalny z dnia 3 czerwca 2009 r., za wyposażenie kuchni na kwotę 8 113 zł,

Paragon fiskalny z dnia 17 lipca 2009 r., za krzesła na kwotę 2 944 zł,

Fa Vat Nr FV/PT/00026/08 z dnia 16 stycznia 2008 r., za wyposażenie łazienki na kwotę 3 900 zł,

Fa Vat 76/2011/PI0637 z dnia 14 marca 2011 r., za wykładzinę 898 zł,

Razem - 67 328 zł.

Kwota 200 000 zł obejmuje również zwrot kosztów zawarcia umowy dożywocia z dnia …grudnia 2010 r. (koszty sporządzenia aktu notarialnego wraz z podatkami uiszczonymi przez Wnioskodawcę w łącznej wysokości 4 517 zł.

Uzupełniając wniosek, Wnioskodawca wskazał, że nieruchomość będąca przedmiotem umowy dożywocia położona jest w miejscowości K., jest to gospodarstwo rolne.

Wnioskodawca zamieszkiwał w budynku mieszkalnym usytuowanym na nieruchomości i zgodnie z umową dożywocia przyjął dożywotników jako domowników, a w szczególności zgodnie z treścią umowy dożywocia z dnia …grudnia 2010 r. dożywotnicy mieli zagwarantowane prawo zamieszkiwania w części parterowej i piwnicznej budynku mieszkalnego wraz z prawem korzystania z wszystkich budynków gospodarczych oraz prawem przejścia po działce siedliskowej. Z uwagi na okoliczność, że dożywotnicy zostali przyjęci przez Wnioskodawcę jako domownicy i wspólnie zamieszkiwali w jednym budynku (który nie posiadał odrębnych instalacji), to rachunki za opał, prąd, wywóz śmieci itd. obejmują świadczenia dla dożywotników oraz Wnioskodawcy, tym bardziej, że część świadczeń (np. drewno na opał) pochodziła z gospodarstwa rolnego, na co brak jest jakichkolwiek dokumentów w postaci rachunków czy paragonów.

Obowiązek zapłaty ubezpieczenia, podatku od nieruchomości wynika z przepisów prawa. Na każdym właścicielu nieruchomości ciąży obowiązek uiszczenia podatku od nieruchomości. Ubezpieczenie i podatek od nieruchomości Wnioskodawca uiszczał, ponieważ w okresie od …grudnia 2010 r. do dnia …lutego 2013 r. był właścicielem i ponosił wszelkie wydatki związane z posiadaniem i własnością nieruchomości (licząc na to, że nim pozostanie).

W związku z powyższym zadano następujące pytania ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku.

Czy uzyskana tytułem zwrotu nakładów na nieruchomość, zwrotu kosztów umowy dożywocia oraz świadczeń dla dożywotników kwota 200 000 zł stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a tym samym, czy należy uwzględnić tę wartość w rozliczeniu rocznym?
Czy do kosztów uzyskania tego przychodu zaliczyć można:
- kwoty wydatkowane na nieruchomość przez Wnioskodawcę (nakłady budowlane i adaptacyjne), wskazane we wniosku w wysokości 67 328 zł;
- koszt utrzymania dożywotników oszacowane w akcie notarialnym na kwotę 59 450 zł (służebność osobista mieszkania) oraz ok. 70 000 zł pozostałych kosztów poniesionych na utrzymanie dożywotników, potwierdzonych przez dożywotników przy rozwiązaniu umowy dożywocia w akcie notarialnym z dnia …lutego 2013 r.;
- koszt aktu notarialnego umowy dożywocia z dnia …grudnia 2010 r. w kwocie 4 517 zł?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są „inne źródła”. Do przychodów z innych źródeł należy zaliczyć każdy przychód, który spełnia łącznie dwa warunki: po pierwsze - nie jest zaliczany do źródeł wymienionych w art. 10 ust 1 pkt 1-8 ustawy, a po drugie - nie jest wyłączony z przedmiotowego zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazuje, że w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wnioskodawca uważa, że z tego względu do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się pieniędzy uzyskanych za różnego rodzaju zwrot nakładów własnych poczynionych za inny podmiot. Nie można zatem mówić, że u Wnioskodawcy wystąpiło przysporzenie w majątku, skoro otrzymał zwrot pieniędzy, które pozostawił w nieruchomości oraz zwrot pieniędzy, które wydatkował na utrzymanie dożywotników.

Na marginesie Wnioskodawca dodaje, że kwota wskazana w akcie notarialnym 28 000 zł obejmuje jedynie wartość służebności mieszkania, bez uwzględnienia innych kosztów utrzymania. W przedmiotowej sprawie strony umów (umowy dożywocia i umowy o rozwiązaniu dożywocia) ustaliły, że kwota 200 000 zł odpowiada wartości nakładów budowlanych i adaptacyjnych poniesionych przez Wnioskodawcę na nieruchomość oraz kwocie wydatkowanej na utrzymanie dożywotników w okresie trwania umowy dożywocia. W związku z powyższym zwrot poniesionych przez Wnioskodawcę kosztów nie stanowi dla Niego źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust 1 pkt 9 ww. ustawy, a tym samym nie podlega opodatkowaniu. Zdaniem Wnioskodawcy, kwota 200 000 zł nie stanowi dla Niego przysporzenia, które miałoby realny wymiar.

Na wypadek odmiennej interpretacji i uznania, że kwota 200 000 zł stanowi przychód podlegający opodatkowaniu pojawia się pytanie o możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania o koszty nakładów (do wniosku załączono faktury zakupu materiałów budowlanych i adaptacyjnych) oraz koszt utrzymania dożywotników przez czas trwania umowy dożywocia (w akcie notarialnym ustalono wartość służebności na 28.000 zł rocznie).

W uzupełnieniu stanowiska Wnioskodawca wskazuje, że umowę dożywocia zaliczamy do odpłatnych, ekwiwalentnych czynności prawnych, a zatem w przypadku rozwiązania takiej umowy strony powinny zwrócić sobie to co wzajemnie świadczyły. Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, zarówno wydatki na nieruchomość, wydatki związane z utrzymaniem dożywotników oraz koszty aktu notarialnego powinny zostać uwzględnione w przypadku przyjęcia, że kwota 200 000 zł uzyskana przez Wnioskodawcę przy rozwiązaniu umowy dożywocia (jako zwrot świadczeń) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu.

W dniu 27 maja 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10 lutego 2014 r. (data wpływu 10 lutego 2014 r.), uzupełnionego pismem z dnia 5 maja 2014 r. (data wpływu 5 maja 2014 r.), oraz pismem z dnia 15 maja 2014 r. (data wpływu 16 maja 2014 r.), wydał interpretację indywidualną Nr IPTPB2/415-91/14-6/AK, stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania zwrotu nakładów na nieruchomość i wydatków na rzecz dożywotników poniesionych w trakcie trwania umowy dożywocia – jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna została doręczona Wnioskodawcy w dniu 29 maja 2014 r.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej wniesiono w dniu 12 czerwca 2014 r. (data wpływu 13 czerwca 2014 r.). Odpowiedź na powyższe wezwanie została udzielona pismem z dnia 10 lipca 2014 r., Nr IPTPB2/415W-34/14-2/AK.

W dniu 11 sierpnia 2014 r. wpłynęła do tut. Organu skarga adresowana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie ww. interpretacji.

Pismem z dnia 10 września 2014 r., Nr IPTPB2/4160-32/14-2/AK, tut. Organ udzielił odpowiedzi na ww. skargę wnosząc o jej oddalenie.

W wyniku rozpatrzenia skargi Strony, na wydaną interpretację indywidualną z dnia 27 maja 2014 r., Nr IPTPB2/415-91/14-6/AK, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, wyrokiem z dnia 12 listopada 2014 r., sygn. akt I SA/Łd 1044/14, uchylił zaskarżoną interpretację. W uzasadnieniu wyroku wskazał, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualna). Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego (§ 3). Zatem organy podatkowe w postępowaniu o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego nie mają kompetencji do dokonywania ustaleń w zakresie stanu faktycznego na podstawie przepisów działu IV Ordynacji podatkowej. To podatnik w złożonym wniosku powinien przedstawić stan faktyczny sprawy i swoje stanowisko w tym zakresie, a organy dokonują jedynie oceny prawnej przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego.

Sąd wskazał, że Wnioskodawca zwrócił się o udzielenie interpretacji przepisów art. 9 ust. 1 i art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361). Pierwszy z tych przepisów brzmi następująco: opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z kolei w art. 10 ust. 1 ustawy zawarto katalog źródeł przychodów, do których ma zastosowanie opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdzie oprócz przychodów: ze stosunku służbowego i pracy, z działalności wykonywanej osobiście, pozarolniczej działalności gospodarczej, z działów specjalnych produkcji rolnej, z najmu, podnajmu, dzierżawy, z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, z odpłatnego zbycia rzeczy, z nieruchomości, ustawodawca zaliczył także inne źródła (art. 10 ust. 1 pkt 9). Przykładowego wyliczenia owych innych źródeł, do których ma zastosowanie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonano w art. 20 ust. 1 i uważa się za nie w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zdaniem Sądu, Strona Skarżąca wskazała stan faktyczny sprawy w taki sposób, że opisała kiedy zawarła umowę dożywocia z rodzicami i kiedy ta umowa uległa rozwiązaniu, a także określiła jakie świadczenia ponosiła na rzecz dożywotników oraz jaką kwotę otrzymała tytułem zwrotu nakładów poniesionych w ramach zawartej umowy dożywocia. Konsekwentnie też Wnioskodawca zadawał we wszystkich wnioskach (także tych uzupełniających) pytanie – czy uzyskana tytułem zwrotu nakładów na nieruchomość, zwrotu kosztów umowy dożywocia oraz świadczeń dla dożywotników, kwota 200 000 zł stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy należy uwzględnić tą wartość w rozliczeniu rocznym; ewentualnie w przypadku odpowiedzi twierdzącej, czy do kosztów uzyskania tego przychodu zaliczyć można: nakłady adaptacyjne i budowlane poniesione na nieruchomość, koszty utrzymania dożywotników określone w akcie notarialnym oraz koszty zawarcia aktu notarialnego?

Sąd podkreślił, że Wnioskodawca w swoim wniosku nie poddał w wątpliwość tego, czy cała kwota 200 000 zł wyczerpuje zwrot nakładów jakie poniósł w związku z wykonaniem umowy dożywocia, czy może obejmuje ona coś więcej niż określony zwrot nakładów. Wnioskodawca domagał się jedynie potwierdzenia własnego stanowiska, że do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się pieniędzy uzyskanych za różnego rodzaju zwrot nakładów własnych poczynionych w ramach umowy cywilnoprawnej, czyli że nie wystąpiło przysporzenie majątku, skoro otrzymał zwrot pieniędzy, które zainwestował w nieruchomość i wydatkował na utrzymanie dożywotników.

Według Sądu, własne stanowisko Wnioskodawcy, o którym mowa w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, stanowi prawną kwalifikację przedstawionego (zaistniałego lub przyszłego) stanu faktycznego, w którego obszarze ma się toczyć postępowanie o wydanie interpretacji indywidualnej. Konstytuują je przepisy prawa, na podstawie których Wnioskodawca kwalifikuje podatkowo znaczącą sytuację budzącą w nim wątpliwości co do uzasadnionego zakresu oraz sposobu zastosowania prawa podatkowego i w tym kontekście wymagającą zbadania w postępowaniu interpretacyjnym, by potwierdzić albo zweryfikować trafność kwalifikacji prawnej proponowanej przez stronę.

Zdaniem Sądu, należy przypomnieć, że w treści wniosku o wydanie interpretacji według regulacji prawnej jego urzędowego wzoru wnioskodawca powinien wskazać przepisy prawa podatkowego będące przedmiotem interpretacji indywidualnej. Zapytanie interpretacyjne Wnioskodawcy stanowi więc w istocie rzeczy pytanie o zasadność możliwości subsumcji stanu faktycznego interpretacji pod wskazane w stanowisku wnioskodawcy przepisy prawa, w razie potrzeby objęte klasyfikacyjną wykładnią wnioskodawcy, a następnie organu podatkowego (zob. J. Brolik – „Urzędowe interpretacje prawa podatkowego”, LexisNexis, Warszawa 2010. s. 76).

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie Organ wydający interpretacje indywidualną naruszył przepis art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dokonując jego błędnej interpretacji w kontekście stanu faktycznego przedstawionego we wniosku.

Pojęcie przychodu zostało zdefiniowane w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Definicja przychodu wyprowadzona na podstawie przepisów art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter ogólny, a zatem będzie ona w użyciu wówczas, gdy zastosowania nie będą znajdować regulacje szczegółowe, inaczej opisujące danego rodzaju przychód. Należy również pamiętać, że przepisy art. 11 tej ustawy trzeba interpretować w powiązaniu z przepisami art. 10 oraz 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co pozwala na ustalenie, czy dana kwota lub świadczenie przynależą do któregokolwiek ze źródeł przychodów podatkowych. Jeżeli nie będzie możliwe przyporządkowanie danego świadczenia do jakiegokolwiek źródła przychodu (w tym również do „innych źródeł przychodu” - art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), to nie będzie ono mogło być uznane za przychód podatkowy, choćby nawet odpowiadało ogólnej definicji przychodu zawartej w przepisach art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mimo że nie wynika to wprost z brzmienia przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Stąd też wszystkie kwoty otrzymywane „tytułem zwrotnym”, takie jak pożyczki, kaucje, itp. nie są zaliczane do przychodów podatkowych (zob. A. Bartosiewicz. R. Kubacki - „Komentarz do art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”, Lex 2014).

Wobec powyższego dyspozycja przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wskazuje, że podatnik uzyskuje przychód w sytuacji pozytywnego działania osoby (podmiotu) przekazującej, czyli na skutek otrzymania pewnych aktywów, które powiększają jego majątek.

W stanie faktycznym opisanym przez Wnioskodawcę nie mamy do czynienia ze zwiększeniem jego aktywów (majątku), ale ze zwrotem tego co świadczył na rzecz drugiej strony umowy cywilnoprawnej, która później została rozwiązana.

W wydanej interpretacji wyraźnie wskazano, że umowa dożywocia ma charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej, ma charakter świadczenia ekwiwalentnego. Podano również, że zgodnie z treścią art. 494 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy; może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Według Sądu, Organ nie uzasadnił jednak dlaczego analiza prawno-podatkowych konsekwencji przedstawionego stanu faktycznego wskazuje, że kwota obejmująca zwrot nakładów z umowy dożywocia spowodowała powstanie realnej korzyści finansowej po stronie Wnioskodawcy, a tym samym dlaczego zwrot nakładów poniesionych w trakcie trwania umowy dożywocia należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, skoro otrzymana kwota 200 000 zł, jako zwrot nakładów jakie poniósł w związku z wykonaniem umowy dożywocia, nie miała charakteru czynności zwiększającej majątek Wnioskodawcy.

Tym samym w ocenie Sądu doszło po stronie Organu podatkowego do naruszenia art. 14c § 2 Ordynacji podatkowej. Brak uzasadnienia prawnego w rozumieniu tego przepisu, może polegać nie tylko na całkowitym braku argumentacji prawnej, ale również na przytoczeniu w interpretacji jedynie ogólnych tez dotyczących wykładni analizowanego przepisu, jak również na braku stanowiska, co do całości przedstawionego we wniosku problemu.

Uzasadnienie Organu musi być zatem wyczerpujące i kompleksowo odnosić się do wskazanego stanowiska w kontekście przedstawionego stanu faktycznego (por. wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 15 kwietnia 2014 r. o sygn. akt I SA/Bd 223/14, LEX nr 1457138). Uzasadnienie prawne, o którym mowa w art. 14c § 2 Ordynacji podatkowej musi stanowić rzetelną informację dla wnioskodawcy, dlaczego w jego sprawie dane przepisy znajdują zastosowanie, a także, dlaczego wyrażony przez niego pogląd nie zasługuje na uwzględnienie. Prawidłowo sporządzone uzasadnienie prawne obejmuje wyjaśnienie przepisów prawa podatkowego objętych daną interpretacją oraz wskazanie ich prawidłowej wykładni. Oznacza to, że odpowiedź Organu winna być tak sformułowana, aby wnioskodawca uzyskał informację, co do trafności jego stanowiska, a sama interpretacja ma wyjaśnić w wyczerpujący i rzetelny sposób, jaki przepis lub, jakie przepisy znajdą zastosowanie w jego indywidualnej sprawie (zob. wyrok NSA z dnia 7 listopada 2013 r. o sygn. akt I FSK 1147/13, LEX nr 1451466). Tych elementów, zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie zabrakło.

Sąd zwrócił także uwagę, że w wypadku gdy stan faktyczny, który zajdzie u podatnika, będzie się różnił od stanu przedstawionego w postępowaniu interpretacyjnym, a różnica ta będzie na tyle istotna, że będzie wywierała wpływ na kwalifikacje prawną Wnioskodawca nie będzie mógł skorzystać z uprawnień określonych w art. 14k i następnych Ordynacji podatkowej (zob. B. Brzeziński, M. Kalinowski, M. Masternak, A. Olesińska, J. Orłowski - „Ordynacja podatkowa. Komentarz”, Toruń 2007, s. 81).

W dniu 22 stycznia 2015 r. do tutejszego Organu wpłynął odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 12 listopada 2014 r., sygn. akt I SA/Łd 1044/14.

Mając powyższe na uwadze, ponownemu rozpatrzeniu podlega wniosek z dnia 10 lutego 2014 r. (data wpływu 10 lutego 2014 r.) uzupełniony pismem z dnia 5 maja 2014 r. (data wpływu 5 maja 2014 r.), oraz pismem z dnia 15 maja 2014 r. (data wpływu 16 maja 2014 r.),o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu nakładów na nieruchomość i wydatków na rzecz domowników poniesionych w trakcie trwania umowy dożywocia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 12 listopada 2014 r., sygn. akt I Sa/Łd 1044/14 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie natomiast z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy – źródłem przychodów są ,,inne źródła’’.

Z ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Definicja ta, dla potrzeb opodatkowania dochodów uzyskiwanych z innych źródeł została uzupełniona w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że – za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w dniu …grudnia 2010 r. zawarł z rodzicami umowę dożywocia, w wyniku której rodzice przenieśli własność nieruchomości rolnej na rzecz swojego syna (Wnioskodawcę) w zamian za dożywotnie utrzymanie. W dniu ..lutego 2012 r. przedmiotowa umowa dożywocia została rozwiązana. Własność nieruchomości powróciła do rodziców, którzy z kolei zwrócili Wnioskodawcy nakłady poczynione na nieruchomość oraz zwrócili świadczenia wynikające z umowy dożywocia w łącznej kwocie 200 000 zł.

Wartość świadczeń spełnionych przez Wnioskodawcę na rzecz dożywotników została określona w następujący sposób: wartość służebności mieszkania zgodnie z treścią umowy dożywocia ustalono na kwotę 28 000 zł w stosunku rocznym (za okres od dnia …grudnia 2010 r. do dnia …lutego 2013 r. w sumie 59 450 zł); pozostałe świadczenia (np.: opał, prąd, leki itd.) były spełniane przez Wnioskodawcę na bieżąco, zgodnie z potrzebami dożywotników, a ich wartość całkowitą strony określiły przy rozwiązaniu umowy na kwotę ok. 70 000 zł (siedemdziesiąt tysięcy zł) - co zostało pokwitowane w akcie notarialnym przy rozwiązywaniu umowy dożywocia dnia …lutego 2013 r. Nie wszystkie wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na rzecz dożywotników mogły zostać udokumentowane (żywność, opał, transport itp.). Część świadczeń spełniana była w naturze, z uwagi na prowadzone przez Wnioskodawcę gospodarstwo rolne (opał, żywność, pomoc i pielęgnacja itp.)

W związku z tym, że dożywotnicy już przy wznoszeniu budynku mieszkalnego mieli zamiar przekazania własności nieruchomości swojemu synowi, stał się On współinwestorem i od 2007 r. Wnioskodawca współinwestował budowę na przedmiotowej nieruchomości, na co posiada dokumenty.

W myśl przepisu art. 908 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Umowa dożywocia ma charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Zatem, zawarta umowa dożywocia ma charakter świadczenia ekwiwalentnego. Stosownie do art. 910 § 1 Kodeksu cywilnego przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Do takiego obciążenia stosuje się odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych. Ustanowione prawo dożywocia jest niezbywalne. Osoba względem, której zostało ono ustanowione nie może przenieść go na inną osobę, nie podlega również dziedziczeniu. Najpóźniej wygasa wraz ze śmiercią dożywotnika. Jak wynika z art. 913 Kodeksu cywilnego, który jest normą szczególną, rozwiązanie umowy dożywocia może nastąpić tylko w drodze orzeczenia sądowego. Z takim żądaniem może wystąpić każda ze stron umowy. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich może zamienić wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę, odpowiadającą wartości tych uprawnień lub w wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika będącego zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę dożywocia. W następstwie wydania wyroku rozwiązującego umowę dożywocia, własność nieruchomości przechodzi z powrotem na zbywcę, a prawo dożywocia wygasa.

Zgodnie z treścią art. 494 ustawy Kodeks cywilny – strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy; może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe. Do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu różnego rodzaju zwrotów własnych nakładów poczynionych za inny podmiot, pod warunkiem, że ów zwrot rzeczywiście odpowiada kwocie uprzednio poniesionych kosztów.

Podkreślić należy, że – jak już wskazano powyżej – aby zwrot poniesionych wydatków (nakładów) nie rodził skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot ten musi odpowiadać kwocie uprzednio poniesionych wydatków. Należy wskazać, że to na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia faktu poniesienia wydatków, które winny być udokumentowane rzetelnymi i wiarygodnymi dowodami. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje ściśle określonego sposobu dokumentowania poniesionego wydatku. Należy zauważyć, że dowodem może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem (art. 180 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa; Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.).

Jednocześnie tutejszy Organ zauważa, że to do organu podatkowego prowadzącego postępowanie podatkowe lub postępowanie kontrolne należeć będzie ocena, czy zwrócone Wnioskodawcy wydatki zostały w wystarczający sposób udowodnione i udokumentowane.

Oceniając tak przedstawiony stan faktyczny, uwzględniając stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi wyrażone w wyroku z dnia 12 listopada 2014 r. sygn. akt I Sa/Łd 1044/14, stwierdzić należy, że jeżeli w istocie kwota uzyskana tytułem zwrotu nakładów na nieruchomość, zwrotu kosztów umowy dożywocia oraz świadczeń dla dożywotników nie będzie przekraczać wartości poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków, to po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Biorąc powyższe pod uwagę, odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 2 jest bezprzedmiotowa.

Końcowo zauważyć należy, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, że w przedmiotowej sprawie tutejszy Organ wydając interpretację indywidualną prawa podatkowego nie jest uprawniony do przeprowadzenia postępowania dowodowego. Do postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

W związku z czym tutejszy Organ nie jest zobowiązany ani uprawniony do oceny dokumentów załączonych do wniosku; Organ jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem.

W odniesieniu do przedstawionych kwot podanych we wniosku, organ informuje, że ewentualne przeliczenia, jakich należałoby dokonać nie należą do kompetencji tut. organu. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, gdyż prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy.

W związku z powyższym tutejszy Organ nie może odnieść się do wyliczeń wskazanych przez Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin