2014.12.17 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB3/423-1054/14-2/GJ
z 17 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2014 r. (data wpływu 10 października 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki zaciągniętej na wypłatę dywidendy- jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 10 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki zaciągniętej na wypłatę dywidendy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe

Spółka S.A. („Spółka", „Wnioskodawca"), będąca Wnioskodawcą, wypracowała zyski, które Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki zamierza przeznaczyć na wypłatę dywidendy jej akcjonariuszom.

Ze względu na kwotę planowanej wypłaty oraz okoliczność, że środki pochodzące ze zgromadzonego zysku zostały zaangażowane w działalność operacyjną, Spółka nie dysponuje wystarczającymi środkami finansowymi pozwalającymi jej na wypłatę dywidendy, wobec czego planuje zaciągnąć pożyczkę, co wiąże się dla Spółki z dodatkowymi kosztami w postaci odsetek.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy ponoszone przez Spółkę wydatki na spłatę odsetek od pożyczki zaciągniętej w celu pozyskania środków na wypłatę dywidendy będą stanowiły dla niej koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych („UPDOP”)?

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki ponoszone na spłatę odsetek od pożyczki zaciągniętej w związku z wypłatą dywidendy stanowią w przedstawionym wyżej stanie faktycznym koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 UPDOP, bowiem wydatki te nie są wymienione w zawartym w art. 16 ust. 1 UPDOP katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, a ponadto dotyczą działalności gospodarczej Wnioskodawcy jako całości, a tym samym całości generowanych przez nią przychodów, wobec czego stanowią racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki, których celem jest osiągnięcie, zachowanie łub zabezpieczenie źródła przychodów.

dywidendy

W myśl art. 15 ust. 1 UPDOP, kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z powołanego przepisu wynika, że Spółka ma możliwość odliczenia od przychodów kosztów ich uzyskania, pod tym jednak warunkiem, że mają one związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma, bądź też może mieć wpływ na wielkość osiąganych przychodów lub może służyć zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Warunkiem zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest również to, aby dany wydatek nie znajdował się w katalogu wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 UPDOP.

W świetle powyższego, aby poniesiony przez Spółkę wydatek stanowił dla koszt uzyskania przychodu Spółki, musi on spełniać następujące warunki:

musi być poniesiony przez Spółkę (musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych Spółki);
wydatek powinien być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie może być Spółce w jakikolwiek sposób zwrócona;
wydatek powinien pozostawać w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą;
celem poniesienia wydatku musi być uzyskanie, zachowanie lub zabezpieczenie źródeł przychodów;
wydatek powinien być właściwie udokumentowany;
oraz nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 UPDOP nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Źródłem przychodów Spółki, jako przedsiębiorcy, jest określona w art. 12 ust. 3 UPDOP działalność gospodarcza. Zasadniczą cechą działalności gospodarczej jest jej cel zarobkowy związany z osiąganiem i maksymalizacją zysku. Spółka może angażować posiadane środki finansowe, w tym wypracowany zysk, w bieżącą działalność gospodarczą, co umożliwi jej rozwój oraz realizację głównego celu działalności gospodarczej w postaci osiągania oraz maksymalizacji zysku. Jest do działanie dopuszczalne, a kompetencje decyzyjne w tym zakresie należą do Zarządu oraz Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki.

dywidendy

Na Zarządzie Spółki, jako na organie wykonawczym, spoczywają obowiązki decyzyjne w zakresie angażowania środków finansowych w określone sfery działalności Spółki, w tym inwestycyjne, a Walne Zgromadzenie nie ma na to wpływu, bowiem zgodnie z art. 3751 k.s.h. organ ten nie może wydawać zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw Spółki. Z kolei organem właściwym do podjęcia uchwały o podziale zysku i wypłacie dywidendy jest Walne Zgromadzenie. Nie jest zatem wykluczone, że w praktyce może dość do sytuacji, w której Zarząd zaangażuje wypracowany przez Spółkę w trakcie roku podatkowego zysk w określoną inwestycję lub w bieżącą działalność (np. z uwagi na możliwość nawiązania w danym momencie lukratywnej współpracy z określonym kontrahentem), a w ślad za tym Walne Zgromadzenie, kierując własnymi potrzebami, podejmie uchwałę o podziale zysku i wypłacie dywidendy. Wobec tego, aby nie narażać Spółki na poniesienie negatywnych konsekwencji finansowych, takich jak: rezygnacja z zyskownej inwestycji czy umowy handlowej, obowiązek zapłaty odsetek za opóźnienie w wypłacie dywidendy lub ewentualna odpowiedzialność odszkodowawcza, racjonalnym rozwiązaniem jest wówczas pozyskanie środków pieniężnych na wypłatę dywidendy poprzez zaciągnięcie pożyczki. Umożliwi to Spółce wypłatę dywidendy i jednocześnie zapewni niezakłócone funkcjonowanie bez ponoszenia negatywnych skutków finansowych. W przeciwnym razie Spółka będzie zmuszona albo do "wycofywania" już zaangażowanych w działalność gospodarczą środków finansowych tylko po to, by wypłacić dywidendę, co wiązałoby się dla Spółki ze stratami finansowymi związanymi z utratą kontrahentów, nałożeniem kar umownych lub odpowiedzialnością odszkodowawczą wobec kontrahentów, albo do przechowywania („zamrażania") środków finansowych do momentu wypłaty dywidendy, co jest z gospodarczego punktu widzenia działaniem irracjonalnym.

Jak wskazano wyżej, decyzja o podziale zysku należy do wyłącznej kompetencji Walnego Zgromadzenia. W momencie podjęcia przez Walne Zgromadzanie uchwały o podziale zysku akcjonariusz nabywa roszczenie w stosunku do Spółki o wypłatę zysku, tj. dywidendy w terminie określonym w uchwale. Na Spółce ciąży zatem obowiązek wypłaty dywidendy akcjonariuszom w wysokości oraz terminie określonym w uchwale. W przypadku, gdy Spółka tego nie uczyni, wówczas będzie zobowiązana do zapłaty na rzecz akcjonariuszy odsetek z tytułu opóźnienia oraz poniesie odpowiedzialność odszkodowawczą, jeżeli w skutek nieterminowej wypłaty dywidendy w majątku akcjonariuszy powstanie szkoda. Co więcej, nieterminowe wypłacanie dywidendy nie tylko naraża Spółkę na odpowiedzialność odszkodowawczą wobec akcjonariusza, ale negatywnie wypływa na jej wizerunek, konsekwencją czego może być lawinowa sprzedaż jej akcji oraz spadek ich wartości na rynku.

Należy zaznaczyć, iż na ogół termin wypłaty dywidendy w spółkach kapitałowych nie jest z góry ustalony, bowiem wymagane jest podjęcie stosowanej uchwały przez Walne Zgromadzenie. Oznacza to, że Spółka, która wygenerowała zysk byłaby pozbawiona możliwości dysponowania tymi środkami przez nieokreślony bliżej okres czasu, a to z kolei rzutowałoby na zdolność Spółki do planowania inwestycyjnego. W konsekwencji niemożliwość angażowania środków finansowych w działalność gospodarczą powodowałoby utratę przez Spółkę źródeł swoich przychodów.

Dokonując oceny danego wydatku pod kątem jego kwalifikacji do kosztów uzyskania przychodów niezbędne jest uwzględnienie wszelkich towarzyszących temu okoliczności, w tym racjonalności działania z punktu widzenia związków przyczynowo-skutkowych (wyrok NSA z dnia 24 listopada 2006 r. II FSK 1447/05). Racjonalnie gospodarująca swoimi zasobami Spółka to taka, która dotrzymuje zaciągniętych zobowiązań, nie narażając się tym samym na kary umowne, które są często spotykanym elementem umów w obrocie gospodarczym, oraz na odpowiedzialność odszkodowawczą, lub też taka spółka, która nie „zamraża" kapitału na bliżej nieokreślony czas, lecz przeznacza go na działalność operacyjną oraz inwestycyjną.

Kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. „Zachować" to pozostać w posiadaniu czegoś, dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności, natomiast „zabezpieczyć" oznacza zapewnić ochronę przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym, uczynić bezpiecznym, zapewnić utrzymanie się czegoś w dotychczasowym stanie (Słownik Języka Polskiego PWN, wersja internetowa). Jak zostało wskazane wyżej, zaciągnięcie przez spółkę pożyczki na wypłatę dywidendy w sytuacji, gdy wszystkie środki finansowe zaangażowane są w działalność gospodarczą zapewni Spółce prawidłowe, niezakłócone funkcjonowanie, co ma bezpośrednie przełożenie na zdolność Spółki do prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania zobowiązań wynikających z zawartych umów, zapewnia spółce możliwość dysponowania środkami w celach finansowania bieżącej działalności operacyjnej, jednocześnie zapewniając spółce stabilność finansową.

W kwestii katalogu niepotrącalnych wydatków określonych w art. 16 ust. 1 UPDOP, należy stwierdzić, że po pierwsze, przepis ten ustanawia zamknięty katalog wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 lit a) UPDOP, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek oraz, stosownie do z art. 16 ust. 1 pkt 11 UPDOP, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek. Zatem odsetki od pożyczki (kredytu) stanowię koszt uzyskania przychodu w momencie ich zapłaty. Po drugie, przepisy UPDOP nie uzależniają możliwości zaliczenia odsetek od zaciągniętej pożyczki do kosztów uzyskania przychodów od szczególnego celu, w jakim została zaciągnięta pożyczka, bowiem istotne jest, aby ten cel służył osiągnięciu, zachowaniu lub zabezpieczeniu źródeł przychodów. Ponadto, kierując się zasadą racjonalnej techniki prawodawczej, przyjąć należy, że gdyby wolą ustawodawcy było wyłączenie wydatku w postaci odsetek od pożyczki zaciągniętej na potrzeby wypłaty dywidendy, wówczas umieściłby ten wydatek w grupie wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 UPDOP, co uczynił np. w przypadku tzw. cienkiej kapitalizacji, wyłączając z kosztów uzyskania przychodów część wartości zapłaconych odsetek z tytułu pożyczki udzielonej Spółce przez jej wspólnika lub spółkę „siostrę", zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60) oraz pkt 61) UPDOP.

Reprezentowane przez Wnioskodawcę stanowisko znajduje swe uzasadnienie w poglądach orzecznictwa, zgodnie z którym odsetki od pożyczki (kredytu) zaciągniętej na wypłatę dywidendy są wydatkiem związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą, ponieważ osiąganie zysku jest zarówno podstawowym celem funkcjonowania spółki, jak i jej w wspólników, których kapitał zaangażowany jest w funkcjonowanie spółki i osiąganie przez nią przychodów. Podstawowym celem spółek kapitałowych jest osiąganie zysku. Działaniem nieracjonalnym byłoby przeznaczenie na wypłatę dywidendy środków zainwestowanych w działalność gospodarczą, czy też nieangażowanie własnego kapitału w działalność gospodarczą w celu zapewnienia środków finansowych na przyszłą wypłatę dywidendy. Pożyczka na wypłatę dywidendy zabezpiecza źródło przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej oraz zapobiega utracie płynności finansowej przez spółkę.

W wyroku z dnia 21 września 2010 r,, sygn. akt: II FSK 2118/09, Naczelny Sąd Administracyjny („NSA") stwierdził, że „bezpośrednim celem zaciągnięcia kredytu na wypłatę dywidendy jest także zabezpieczenie źródła przychodu, jakim jest działalność gospodarcza jak i zabezpieczenie płynności finansowej. Nie można odrywać kredytu zaciągniętego na wypłatę dywidendy od całokształtu procesów gospodarczych zachodzących w spółce.”.

W innym orzeczeniu z dnia 10 czerwca 2009 r,, sygn. akt: II FSK 234/08 NSA uznał, że „zaciągnięcie przez spółkę kredytu na wypłatę dywidendy należy taktować, jako wydatek związany z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U, z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), albowiem osiąganie zysku jest zarówno podstawowym celem funkcjonowania spółki akcyjnej, jak i wspólników, których kapitał zaangażowany jest w funkcjonowanie spółki i osiąganie przez nią przychodów.". W uzasadnieniu orzeczenia NSA wskazał także, że źródłem przychodów spółki jest działalność gospodarcza, a spółka jest przedsiębiorcą, którego celem jest maksymalizacja zysku i prowadzenie prawidłowej gospodarczo działalności. Z tego powodu „wycofywanie” już zaangażowanych w działalność gospodarczą środków finansowych tylko po to by zapewnić je na przyszłą wypłatę dywidendy byłoby działaniem nieracjonalnym i w dodatku prowadziłoby do strat związanych z karami umownymi, odszkodowaniami itp. Podobnie nieracjonalnymi z gospodarczego punktu widzenia byłyby takie działania spółki, które polegałyby na nieangażowaniu własnego kapitału w działalność gospodarczą tylko po to by zapewnić środki finansowe na przyszłą wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy, a której termin wypłaty jest nieznany. Zauważyć bowiem należy, że dopóki nie podjęto uchwały o podziale zysku stanowi on własność spółki akcyjnej i z tego tytułu może ona środkami finansowymi wchodzącymi w skład zysku dowolnie dysponować”. NSA podkreślił, że „prawidłowo prowadzona spółka akcyjna to taka, która dotrzymuje zawartych umów i nie wycofuje się zawartych, a także i taka, która nie przechowuje kapitału bez angażowania go w przedsięwzięcia gospodarcze. Prowadzenie działalności gospodarczej w dobie rozwiniętej gospodarki rynkowej musi prowadzić w sposób nieunikniony do korzystania z kredytów bankowych. Odsetki zaś od takiego kredytu będą zawsze kosztami zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów". Podobne stanowisko NSA zajął w wyroku z dnia 14 lipca 2010 r., sygn. akt: II FSK 490/09, w którym stwierdził, że „zaciągnięcie przez spółkę kredytu na wypłatę dywidendy należy traktować, jako wydatek związany z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop, albowiem osiąganie zysku jest zarówno podstawowym celem funkcjonowania spółki akcyjnej, jaki wspólników, których kapitał zaangażowany jest w funkcjonowanie spółki i osiąganie przez nią przychodów. Co więcej zaciągnięty przez spółkę kredyt na wypłatę dywidendy w takim przypadku nie tylko zabezpieczy źródło przychodów jakim jest działalność gospodarcza, jak i zapobiegnie utracie płynności finansowej.".

Można też wskazać wiele innych wyroków mających zbieżną linię orzeczniczą. Przykładowo w wyroku WSA w Warszawie z dnia 13 lipca 2007 r., sygn. akt: III SA/Wa 382/07, stwierdzono, że "dywidenda jest formą podziału dochodu osiągniętego przez spółkę z prowadzonej działalności, jest zatem zależna od działalności spółki, jest wynikiem jej działalności i jest ściśle z nią związana. Celem każdej działalności gospodarczej (oprócz działalności non-profit) jest uzyskanie dochodu. Wypłata dywidendy dla akcjonariuszy jest ich zyskiem, który jest celem inwestowania w akcje spółki. Bez planowanego zysku z ulokowanych pieniędzy akcjonariusze nie lokowaliby środków w daną inwestycję. Należy zatem stwierdzić, iż osiągnięcie i wypłata dywidendy - dochodu spółki - pozostaje w ścisłym związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. [...] Reasumując należy stwierdzić, iż dywidenda jest związana z działalnością spółki i jest jej elementem w zasadzie koniecznym (zakwestionowanie prawa do dywidendy jest zakwestionowaniem prawa do dochodu z działalności gospodarczej), jednakże wypłacenie dywidendy powoduje drenaż środków finansowych przeznaczonych na prowadzenie działalności gospodarczej i, aby zapewnić dostateczną ilość środków, konieczne jest ich uzyskanie z innych źródeł, a więc np. z kredytu bankowego udzielonego na prowadzenie działalności gospodarczej". Podobnie wyrok WSA w Krakowie z dnia 16 kwietnia 2009 r., sygn. akt: I SA/Kr 214/09.

W orzeczeniu z dnia z dnia 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt: II FSK 249/12, NSA stwierdził, że „zaciągnięcie przez spółkę kredytu na wypłatę dywidendy można traktować, jako wydatek związany z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., gdyż osiąganie zysku jest zarówno podstawowym celem funkcjonowania spółki akcyjnej, jak i wspólników, których kapitał zaangażowany jest w funkcjonowanie spółki i osiąganie przez nią przychodów. Co więcej zaciągnięty przez spółkę kredyt na wypłatę dywidendy w takim przypadku nie tylko zabezpieczy źródło przychodów jakim jest działalność gospodarcza, jak i zapobiegnie utracie płynności finansowej"

Podsumowując, w świetle przedstawionych wyżej rozważań, zdaniem Wnioskodawcy, odsetki od pożyczki zaciągniętej na potrzeby wypłaty dywidendy akcjonariuszom Spółki stanowią koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia jest nieprawidłowe.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej updop ( Dz. U. z 2014 r., poz. 851 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Zatem, aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione warunki tam wymienione. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona jest od powiązania poniesionego wydatku z działalnością podatnika. Musi istnieć bezpośredni lub chociażby tylko potencjalny związek przyczynowy między wydatkiem a uzyskanym przychodem. Oznacza to, że nie każdy wydatek przydatny z punktu widzenia prowadzonej działalności stanowi koszt uzyskania przychodu. Ocena możliwości uzyskania przychodu ze względu na poniesienie danego wydatku winna być dokonywana w oparciu o kryteria obiektywne tzn. dla uznania kosztowego charakteru wydatku konieczne jest stwierdzenie, że w chwili jego dokonywania obiektywnie oceniając sytuację podatnik mógł się spodziewać osiągnięcia przychodu. Kosztem uzyskania przychodów są również wydatki poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodów to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało.

Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Przy ocenie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych odsetek od pożyczki/kredytu konieczne jest ustalenie celu, na jaki zaciągnięta została pożyczka/kredyt. Jedynie odsetki od pożyczki/kredytu związanego z uzyskaniem przychodów bądź zachowaniem/zabezpieczeniem źródła przychodów mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Przedsiębiorca zaciągając kredyt/pożyczkę na bieżącą działalność albo cele inwestycyjne, może odliczyć wydatki z tytułu odsetek. W myśl bowiem art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztem uzyskania przychodów nie są wydatki na spłatę pożyczek (kredytów), są natomiast skapitalizowane odsetki od tych pożyczek ( kredytów ) oraz inne odsetki pod warunkiem ich naliczenia i zapłacenia (art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy).

Odsetki od pożyczki/kredytu zaciągniętego w celu wypłaty dywidendy w kontekście powyższego nie stanowią kosztów podatkowych. Dywidenda bowiem jest dochodem z udziału w zyskach osoby prawnej, należnym wspólnikom spółki. Dywidenda pełni rolę swoistej opłaty za korzystanie z kapitału akcjonariuszy lub udziałowców. Należne udziałowcom dywidendy z tytułu udziału w spółce kapitałowej są środkami przenoszonymi z majątku tejże spółki do majątku jej wspólnika, które to świadczenie stanowi realizację szczególnego zobowiązania wynikającego z relacji spółka kapitałowa - wspólnik. Z tych też względów świadczenia takiego nie można traktować jako poniesionego w celu uzyskania przychodu przez osobę prawną. Wypłacone akcjonariuszom wypłaty z zysku, choć niewątpliwie związane są z prowadzoną działalnością spółki kapitałowej nie spełniają wszystkich przesłanek niezbędnych do zakwalifikowania ich w oparciu o przepisy ustawy podatkowej, do kosztów uzyskania przychodów. Wypłaty te stanowią bowiem element podziału wypracowanego przez spółkę zysku (po opodatkowaniu podatkiem dochodowym). Nie mają więc one charakteru kosztowego. Wydatki te nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów, gdyż ich źródłem jest zysk. (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 5 lipca 2010 r. I SA/G1 287/10).

Prawo akcjonariusza, do udziału w zysku jest jednym z podstawowych uprawnień udziałowych składających się na akcje. Realizacja prawa do dywidendy w konkretnym roku zależna jest od tego, czy uchwała walnego zgromadzenia przeznaczy zysk do podziału. Na gruncie przepisów kodeksu spółek handlowych nie ma przeszkód do podejmowania przez walne zgromadzenie uchwały o przeznaczeniu zysku na inne cele niż wypłacanie go akcjonariuszom, chociaż akcjonariusze mogą wpływać na kształt uchwały w drodze głosowania lub ewentualnie mogą zaskarżyć uchwałę. Walne zgromadzenie może np. przeznaczyć zysk na sfinansowanie ważnych inwestycji spółki. Powyższe uregulowanie w kodeksie spółek handlowych nie zmienia statusu dywidendy na gruncie prawa podatkowego. Wypłata dywidendy nie jest wydatkiem umożliwiającym powstanie źródła przychodu. Nie jest też związana z utrzymaniem bądź zabezpieczeniem źródła przychodów. Tym samym dywidenda nie stanowi kosztu podatkowego w spółce wypłacającej. Pozyskanie środków na wypłatę dywidendy ma bezpośredni związek z czystym zyskiem, podlegającym podziałowi. Oznacza to, że dotyczy tej części osiągniętego dochodu, która pozostanie po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. W związku z tym, również wydatki związane z kredytem zaciągniętym na wypłatę dywidendy w postaci odsetek, prowizji i innych opłat, jako związane z kategorią wydatków nie będących kosztami uzyskania przychodów, nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

Stanowisko organu podatkowego odpowiada stanowisku Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) wyrażonym w uchwale składu siedmiu sędziów NSA z dnia 12 grudnia 2011 r. II FPS 2/11, w którym przyjęto, że istotne jest ustalenie celu, na jaki zaciągnięty został kredyt. Zdaniem NSA jedynie odsetki od kredytu związanego z uzyskaniem przychodów bądź zachowaniem (zabezpieczeniem) „źródła przychodów” mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Kredyt na wypłatę dywidendy zdaniem NSA nie wypełnia przesłanek tego przepisu art. 15 ust. 1 updop , zatem wydatki z nim związane nie są kosztem uzyskania przychodów.

NSA wskazał, że „(...) na gruncie ustawy o rachunkowości podstawą do ustalenia zysku spółki jest sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy, za którego prawidłowe i prawdziwe przedstawienie odpowiada zarząd spółki. To jednak, czy wykazany w tym sprawozdaniu zysk przeznaczony do podziału podlegał będzie ostatecznie podziałowi pozostawione zostało zgodnie z dyspozycją art. 348 § 3 k.s.h., do dyspozycji walnego zgromadzenia podjętej w drodze uchwały zgromadzenia akcjonariuszy. Podejmując uchwałę wspólnicy powinni mieć również na uwadze względy gospodarcze związane z funkcjonowaniem spółki oraz realizacją zamierzonych celów. W tym zakresie mieści się ocena przeznaczenia na wypłatę dywidendy środków zainwestowanych w działalność gospodarczą, zgodność takiej decyzji z logiką prowadzenia działalności gospodarczej oraz ocena, czy nie prowadziłoby to do strat związanych z karami umownymi i odszkodowaniami, jak też utratą płynności finansowej spółki. Podane kryteria stanowiąc podstawę uchwały podjętej przez zgromadzenie wspólników nie mogły równocześnie stanowić założeń wykładni gospodarczej przepisów ustawy podatkowej (art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.). Tym bardziej, że zaaprobowanie wyniku tej wykładni prowadziło do nie dających się zaakceptować wniosków o zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów podatkowych spółki wydatków nie mających jakiegokolwiek związku z tymi przychodami. (...) Wydatki związane z kosztami pozyskania i obsługi kredytu zaciągniętego w celu wypłaty dywidendy nie są wydatkami stanowiącymi koszt, o jakim mowa w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p”.

Zacytowanie powyższego fragmentu uchwały NSA ma na celu odpowiedź na argumentację Spółki wskazaną w sytuacji „rozbieżności” decyzji Zarządu i Walnego Zgromadzenia. Jak wskazuje Spółka „(...) w praktyce może dość do sytuacji, w której Zarząd zaangażuje wypracowany przez Spółkę w trakcie roku podatkowego zysk w określoną inwestycję lub w bieżącą działalność (np. z uwagi na możliwość nawiązania w danym momencie lukratywnej współpracy z określonym kontrahentem), a w ślad za tym Walne Zgromadzenie, kierując własnymi potrzebami, podejmie uchwałę o podziale zysku i wypłacie dywidendy. Wobec tego, aby nie narażać Spółki na poniesienie negatywnych konsekwencji finansowych, takich jak: rezygnacja z zyskownej inwestycji czy umowy handlowej, obowiązek zapłaty odsetek za opóźnienie w wypłacie dywidendy lub ewentualna odpowiedzialność odszkodowawcza, racjonalnym rozwiązaniem jest wówczas pozyskanie środków pieniężnych na wypłatę dywidendy poprzez zaciągnięcie pożyczki”. Jak wynika z zacytowanego wyżej stanowiska NSA, co aprobuje organ podatkowy, podejmując uchwałę o podziale zysków, wspólnicy spółki powinni brać pod uwagę, czy wypłata dywidendy nie spowoduje utraty płynności finansowej przez spółkę. Podjęcie takiej uchwały mimo ryzyka negatywnych dla spółki konsekwencji nie można uznać za zgodne z logiką prowadzenia działalności gospodarczej.

Stanowisko zajęte w uchwale z dnia 12 grudnia 2011 r., sygn. akt II FPS 2/11 o braku możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych odsetek oraz innych wydatków związanych z zaciągnięciem kredytu na wypłatę dywidendy jest powszechnie akceptowane w wyrokach sądowych np. wyroku NSA z dnia 18.07.2014 r. , sygn. akt II FSK 1991/12; wyroku NSA z dnia 13.03.2013 r., sygn akt II FSK 3061/11; wyroku WSA w Warszawie z dnia 13.06.2014 r., sygn. akt III SA/Wa 218/14; wyroku WSA w Poznaniu z dnia 3.10.2013 r., sygn. akt I SA/Po 259/13;
wyroku NSA 2.02.2011 r., sygn. akt II FSK 1653/09 i in.).

Powołane przez Spółkę wyroki sądowe z wyjątkiem precedensowego wyroku z 3 dnia kwietnia 2012 r. , sygn. akt II FSK 249/12 zostały wydane przed wydaniem uchwały NSA z 12 grudnia 2011r . Jednocześnie niektóre z nich zostały wydane w postępowaniu ze skarg podatników na decyzje organów podatkowych (wyrok sygn. akt II FSK 234/08, II FSK 1447/05).

Reasumując, Spółka nie jest uprawniona do zaliczenia wydatków na spłatę odsetek od pożyczki zaciągniętej w celu pozyskania środków na wypłatę dywidendy do kosztów uzysaknia przychodów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin