Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/4515-31/15/ASz
z 29 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) − Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, który wpłynął do Biura 19 lutego 2015 r., uzupełnionym 29 i 30 kwietnia oraz 21 maja 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od osób spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku oraz zniesienia współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku oraz zniesienia współwłasności.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych w pismach z 24 kwietnia oraz 14 maja 2015 r. znak: IBPB II/1/4515-31/15/ASz, wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 29 i 30 kwietnia oraz 21 maja 2015 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca, postanowieniem Sądu Rejonowego z 1 lipca 1993 r., odziedziczył spadek (1/3 gospodarstwa rolnego) po rodzicach zmarłych: 10 grudnia 1982 r. i 15 marca 1987 r. Po 1/3 udziałów w spadku otrzymały dwie niezamężne siostry Wnioskodawcy, które w różnych terminach przekazały notarialnie ww. udziały bratu Wnioskodawcy. Siostra Wnioskodawcy, przekazując swój udział w 1994 r. bratu Wnioskodawcy, obiecała Wnioskodawcy 3-4 działki, spłatę i to co Wnioskodawca użytkował (0,56 ha z całości 7,91 ha).

Siostra Wnioskodawcy zmarła w 2006 r. Próby podziału spadku nie przyniosły żadnych efektów. Sprawa w Sądzie również nie przyniosła żadnych rezultatów.

W 2009 r. Wnioskodawca złożył pozew w Sądzie o dział spadku i zniesienie współwłasności. W ww. sprawie powoływani byli biegli rzeczoznawcy; sprawa była zawieszana oraz wznawiana. Wnioskodawca zaproponował dwa warianty podziału. Brat Wnioskodawcy wybrał pierwszy wariant, a Wnioskodawca, chcąc szybciej zakończyć sprawę, drugi wariant – mniej korzystny. Postępowanie o częściowy dział spadku i zniesienie współwłasności zostało zakończone postanowieniem Sądu Rejonowego z 21 października 2013 r. Brat Wnioskodawcy złożył apelację do Sądu Okręgowego. W dniu 11 marca 2014 r. odbyła się rozprawa, na której oddalono apelację.

Sąd Rejonowy postanowieniem z 21 października 2013 r. nadał klauzulę wykonalności z dniem 7 kwietnia 2014 r. a z datą 10 kwietnia 2014 r. ww. postanowienie stało się prawomocne.

Postanowieniem Sądu z 21 października 2013 r. Wnioskodawca nabył 13 działek rolnych, w tym te które użytkował (0,56 ha). Natomiast – jak wskazał Wnioskodawca – jego brat nabył 2/3 spadku.

Wnioskodawca stwierdził, że nie mógł użytkować należnego mu spadku, ponieważ brat utrudniał mu dostęp do działek. Wnioskodawca jest rolnikiem, uprawia 0,56 ha będące jego własnością i 1,5 ha żony.

Wnioskodawca wskazał, że spadek nie dotyczył innych rzeczy, np. samochody, depozytu, mienia ruchomego, zwierząt, narzędzi rolniczo-konnych, ponieważ Wnioskodawca zrzekł się ww. składników spadku.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia opodatkowania zasądzonej od brata kwoty w wysokości 18.779,41 zł tytułem pobranych pożytków związanych z nabyciem spadku z 1993 r.

Wnioskodawca dodał, że nie otrzymał innej formy odszkodowania czy też zadośćuczynienia.

W związku z powyższym po przeformułowaniu zadano następne następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca powinien płacić podatek od spadków i darowizn w związku z:

• nabyciem spadku na mocy orzeczenia Sądu z 1993 r. dotyczącym gospodarstwa rolnego,
• zniesieniem współwłasności w 2014 r. dotyczącym tego samego gospodarstwa?
  
  

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on płacić podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca stwierdził, że zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajętego na gruncie podatku od spadków i darowizn. W zakresie skutków podatkowych otrzymania zasądzonej od brata kwoty tytułem pobranych pożytków na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ponieważ opisane we wniosku nabycie tytułem spadku po rodzicach Wnioskodawcy nastąpiło przed 01 stycznia 2007 r. (tj. 1982 r. oraz 1987 r.) w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 222, poz. 1629, z późn. zm.) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514, z późn. zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Zgodnie bowiem z treścią art. 1015

§ 1 i § 2 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku.

Zgodnie z art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (…).

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku – art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy, w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

W analizowanej sprawie postanowienie Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku wydane zostało w 1993 r. Obowiązek podatkowy dla Wnioskodawcy z tytułu ww. nabycia powstał więc również w 1993 r., a zatem zgodnie z powołanym wyżej art. 6 ust. 4 ww. ustawy.

Stosownie do art. 17a ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ww. ustawy podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, postanowieniem Sądu Rejonowego z 1 lipca 1993 r., odziedziczył spadek (1/3 gospodarstwa rolnego) po rodzicach zmarłych: 10 grudnia 1982 r. i 15 marca 1987 r. Wnioskodawca wskazał, że nie mógł użytkować należnego mu spadku, ponieważ brat Wnioskodawcy utrudniał mu dostęp do działek będących Wnioskodawcy.

W myśl art. 21 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1. zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
   
   

Zgodnie z art. 21 § 2 tej ustawy jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

Stosownie do art. 21 § 5 Ordynacji podatkowej jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Z pojęciem zobowiązania podatkowego nierozerwalnie związania jest kwestia jego przedawnienia.

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, gdy podatnik:

1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

W niniejszej sprawie obowiązek podatkowy powstał w 1993 r. zatem w świetle powołanych wyżej przepisów zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia spadku uległo przedawnieniu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn (w brzmieniu obowiązującym w 2014 r. − Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 tej ustawy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

W myśl art. 7 ust. 6 cyt. ustawy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić. Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości – art. 211 Kodeksu cywilnego.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca nabył 1/3 spadku. Postępowanie o częściowy dział spadku i zniesienie współwłasności zostało zakończone postanowieniem Sądu z 21 października 2013 r. Na mocy ww. postanowienia Wnioskodawca nabył 13 działek rolnych. Sąd zasądził również od brata Wnioskodawcy na rzecz Wnioskodawcy kwotę w wysokości 18.779,41 zł tytułem pobranych pożytków.

W treści wniosku wskazano także, że brat Wnioskodawcy otrzymał w wyniku zniesienia współwłasności w 2014 r. 2/3 spadku. Z powyższego twierdzenia wynika zatem, że Wnioskodawca w wyniku zniesienia współwłasności nie nabył udziału przekraczającego wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał Wnioskodawcy.

Jak wynika z powołanego powyżej art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Skoro jednak w wyniku zniesienia współwłasności Wnioskodawca nie nabył udziału przekraczającego wartość udziału we współwłasności, który mu przysługiwał przed jej zniesieniem, to tym samym nie powstał obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn tytułem zniesienia współwłasności.

Końcowo wskazać należy, że zasądzona na rzecz Wnioskodawcy kwota Wnioskodawcy w wysokości 18.779,41 zł tytułem pobranych pożytków nie podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zatem jej otrzymanie nie rodzi skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.