Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-317/14-4/WS
z 11 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31 października 2014 r. (data wpływu 3 listopada 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 lutego 2015 r. (data wpływu 4 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 26 stycznia 2015 r. nr ILPB2/436-317/14-2/WS, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a uzupełnieniem wniosku nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 26 stycznia 2015 r., skutecznie doręczono dnia 28 stycznia 2015 r., zaś w dniu 4 lutego 2015 r. (data nadania 2 lutego 2015 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca planuje wraz ze Wspólnikami zawiązać spółkę akcyjną (dalej: Spółka Akcyjna) z siedzibą w Rzeczypospolitej Polskiej. W przyszłości możliwa jest sytuacja, w której Spółka zaciągnie oprocentowaną pożyczkę od polskiej spółki kapitałowej (dalej również Pożyczkodawca). Przy czym Pożyczkodawcą będzie podmiot, który jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054, ze zm.); (dalej: Ustawa VAT) a głównym obszarem jego działalności jest udzielanie pożyczek poza systemem bankowym na rzecz osób fizycznych (PKD 64.92.Z - pozostałe formy udzielania kredytów).

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że Spółka Akcyjna będzie działała pod firmą A. Spółka Akcyjna. Dnia 19 grudnia 2014 r. doszło do zawiązania spółki akcyjnej przed notariuszem. Wniosek o rejestrację spółki pod firmą A. Spółka Akcyjna w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, został złożony w Sądzie Rejonowym w dniu 15 stycznia 2015 roku.

Przedmiotowa czynność - zawarcie umowy pożyczki przez Spółkę z Pożyczkodawcą, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT, co zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 stycznia 2015 roku, wydanej na rzecz Pożyczkodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Spółka będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z zaciągnięciem pożyczki?

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczka udzielona na rzecz Spółki przez Pożyczkodawcę nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawych.

Zgodnie z art. 2 ust. 4 Ustawy PCC podatkowi nie podlegają czynności jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności (umowy pożyczki) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest od tego podatku zwolniona (z wyłączeniem sytuacji, które nie mają zastosowania w analizowanej sprawie).

Zdaniem Wnioskodawcy udzielenie pożyczki na rzecz Spółki będzie korzystało ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług, w świetle Ustawy VAT, jest łączne spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu po drugie - musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca pragnie zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Za odpłatne świadczenie usługi rozumie się wykreowanie stosunku prawnego między świadczącym a odbiorcą usługi, który wiąże się z wypłaceniem wynagrodzenia za wyświadczoną usługę. Tym samym z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Nie budzi zatem wątpliwości, iż czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi odpłatne świadczenie usług w świetle regulacji Ustawy VAT.

Drugi z przewidzianych warunków stanowi, że dana czynność musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza natomiast, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W ocenie Wnioskodawcy, wykorzystanie majątku spółki będącej Pożyczkodawcą - podatnika podatku od towarów i usług - w celu uzyskiwania z tego tytułu dochodu poprzez udzielanie pożyczek jest działalnością gospodarczą w rozumieniu Ustawy VAT. Co więcej, udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Jak wskazał chociażby Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 9 kwietnia 2013 r. (sygn. ITPP1/443-39/13/TS), udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można bowiem zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Należy mieć na uwadze, że udzielenie pożyczki stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednak na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT, jest zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy pożyczka udzielona na rzecz Spółki przez Pożyczkodawcę nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawych.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że przedstawiona wykładnia przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych, np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 września 2014 r. sygn. IBPP2/443-472/14/AB, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 maja 2014 r., sygn. IPPP1/443-397/14-2/MPe, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 23 maja 2013 r., sygn. ITPP2/443-191/13/AK, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 kwietnia 2013 r., sygn. ITPP2/443-75/13/AP, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. ITPP2/443-66/13/AW, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 kwietnia 2013 r., sygn. ITPP 1/443-39/13/TS, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 marca 2013 r., sygn. IBPP2/443-1241/12/KO oraz interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. IPPP1/443-56/13-2/IGo oraz w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 sierpnia 2014 r., sygn. IPPB2/436-344/14-4/AF, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 1 marca 2013 r,. nr ILPB2/436-316/12-4/TR, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 19 lutego 2013 r. nr ILPB2/436-307/12-2/MK, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 28 stycznia 2013 r. nr IBPBII/1/436-375/12/AA.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 7 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na biorącym pożyczkę.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu – który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Ponadto, zauważyć również należy, że stosownie do ww. art. 720 Kodeksu cywilnego przedmiotem umowy pożyczki są tylko pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku. Przepis ten nie ustanowił zatem praw majątkowych jako przedmiotu pożyczki, a skoro tak, należy przyjąć, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach. Zgodnie bowiem z powszechnym w orzecznictwie poglądem pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznających je za prawny środek płatniczy. W rezultacie przedmiotem umowy pożyczki pieniężnej są rzeczy o szczególnym charakterze (pieniądze). Ani wydanie przedmiotu pożyczki, ani prawo dochodzenia jego wydania nie zmienia konsensualnego charakteru umowy pożyczki, zatem forma przekazania przedmiotu umowy nie wpływa na ważność zawartej umowy. Umowa pożyczki jest ważna i podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych niezależnie od wydania pieniędzy.

Jednak dokonując oceny opisanej we wniosku czynności cywilnoprawnej z punktu widzenia jej opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych rozstrzygnąć należy również kwestię opodatkowania takiej czynności podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • (uchylone),
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przez „podatek od towarów i usług” rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Przepis ten – art. 2 pkt 4  ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Z jego treści wynika zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak również zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków. Powyższe oznacza, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zauważyć jednak należy, że przepis ten znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy konkretna czynność cywilnoprawna objęta jest zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (np. umowa pożyczki) i jednocześnie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług albo zwolniona od tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższe transakcje podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tych czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W złożonym wniosku Zainteresowany wskazał, że w przyszłości możliwa jest sytuacja, w której Spółka zaciągnie oprocentowaną pożyczkę od polskiej spółki kapitałowej (dalej również Pożyczkodawca). Przy czym Pożyczkodawcą będzie podmiot, który jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054, ze zm.); (dalej: Ustawa VAT) a głównym obszarem jego działalności jest udzielanie pożyczek poza systemem bankowym na rzecz osób fizycznych (PKD 64.92.Z - pozostałe formy udzielania kredytów).

Przedmiotowa czynność - zawarcie umowy pożyczki przez Spółkę z Pożyczkodawcą, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT, co zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 stycznia 2015 roku, sygn. ILPP1/443-101 1/14-2/JSK, wydanej na rzecz Pożyczkodawcy.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że powyższa czynność zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji Spółka nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z ww. tytułu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do przywołanych przez Wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ informuje, że wydane one zostały w indywidualnych sprawach i nie ma zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.