Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-1-1/4511-243/15/ZK
z 12 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 18 maja 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 22 maja 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie sposobu ustalenia wartości początkowej środków trwałych nabytych w drodze spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 maja 2015 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie sposobu ustalenia wartości początkowej środków trwałych nabytych w drodze spadku.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 12 stycznia 2014 r., zmarł mąż Wnioskodawczyni, który od 1994 r., prowadził jednoosobową działalność gospodarczą, w oparciu o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, w zakresie reklamy, wynajmu lokali oraz restaurację i bar.

Zdarzenia gospodarcze związane z tą działalnością ewidencjonowane były w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, a uzyskiwane dochody były opodatkowane na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W chwili śmierci ustał byt prawny męża Wnioskodawczyni, jako podatnika i z mocy prawa wygasł jego nr NIP. Wnioskodawczyni i jej mąż pozostawali w ustawowej wspólności majątkowej. Wszystkie składniki majątkowe wykorzystywane w działalności męża Wnioskodawczyni stanowiły ich wspólną własność i były nabywane ze wspólnych dochodów. Zeznania roczne małżonkowie składali oddzielnie. Od 2004 r. Wnioskodawczyni prowadziła jednoosobowo działalność gospodarczą w oparciu o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, w zakresie usług prawnych (kancelarię radcy prawnego) i w identyczny sposób ewidencjonowała zdarzenia gospodarcze w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. W dniu 12 stycznia 2014 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni i już w dniu 24 stycznia 2014 r. został sporządzony przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia po zmarłym mężu i tak na podstawie testamentu Wnioskodawczyni nabyła spadek po nim w całości. Zgodnie z art. 922 § 1 KC prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na spadkobierców. Z dniem 24 stycznia 2014 r. Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku przypadający na nią udział w środkach trwałych. Stała się wyłącznym właścicielem wszystkich składników majątkowych związanych z prowadzoną przez zmarłego męża działalnością gospodarczą. W skład spadku weszło przedsiębiorstwo męża Wnioskodawczyni. Niezwłocznie rozszerzyła prowadzoną działalność gospodarczą o te przedmioty, które prowadził jej zmarły mąż; postanowiła kontynuować działalność gospodarczą męża, o tym samym profilu i pod tymi samymi nazwami i cały czas ją kontynuuje (już ponad rok). Przejęła pracowników, dokonała cesji umów i szeregu innych czynności faktycznych i prawnych mających na celu kontynuowanie działalności. Na dzień śmieci męża sporządziła spis z natury środków trwałych i towarów. Wprowadziła wartość remanentową ze spisu z natury do podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wprowadziła odziedziczone środki trwałe do prowadzonej ewidencji środków trwałych. Część środków trwałych była całkowicie zamortyzowana.

Reasumując, Wnioskodawczyni podjęła decyzję o używaniu składników majątku wcześniej wykorzystywanych w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez zmarłego męża, na potrzeby działalności gospodarczej przez okres dłuższy niż rok i zostały spełnione również pozostałe warunki określone w art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do uznania ich za środek trwały.

Z tej też przyczyny Wnioskodawczyni ujęła ww. składniki majątku w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, określając ich wartość początkową w następujący sposób:

• dla tej części środków trwałych, która w ramach wspólności majątkowej stanowiła jej własność (50%), wg ceny ich nabycia,
• dla tej części środków trwałych, które nabyła w drodze spadku, wg wartości rynkowej z dnia nabycia spadku (zlecając wykonanie stosownych operatów szacunkowych).
  
  

Przy ustaleniu ww. wartości początkowej uwzględniła art. 22g ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji uznała, że nie jest zobowiązana do przyjęcia wartości początkowej środków trwałych, jaką przyjął uprzednio jej zmarły mąż, lecz może dokonać ich wyceny, zgodnie ze wskazanymi powyżej zasadami. Wobec powyższego, w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wykazała środki trwałe, których jest wyłącznym właścicielem i ustaliła ich wartość początkową we wskazany powyżej sposób. Przy czym uznała, że nie jestem obowiązana do kontynuowania metody amortyzacji stosowanej uprzednio przez zmarłego męża.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jakiej wysokości należy ustalić wartość początkową środków trwałych przyjętych przez Wnioskodawczynię do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, podjęła decyzję o używaniu składników majątku wcześniej wykorzystywanych w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez zmarłego męża, na potrzeby działalności gospodarczej przez okres dłuższy niż rok i zostały spełnione również pozostałe warunki określone w art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do uznania ich za środek trwały.

Z ww. względów Wnioskodawczyni ujęła ww. składniki majątku w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych określając ich wartość początkową w następujący sposób:

• dla tej części środków trwałych, która w ramach wspólności majątkowej stanowiła jej własność (50%), wg ceny ich nabycia,
• dla tej części środków trwałych, które nabyła w drodze spadku, wg wartości rynkowej z dnia nabycia spadku (zlecając wykonanie stosownych operatów szacunkowych).
  
  

Przy ustaleniu ww. wartości początkowej uwzględniła art. 22g ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji uznała, że nie jest zobowiązana do przyjęcia wartości początkowej środków trwałych, jaką przyjął uprzednio jej zmarły mąż, lecz może dokonać ich wyceny, zgodnie ze wskazanymi powyżej zasadami. Wobec powyższego, w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wykazała środki trwałe, których jest wyłącznym właścicielem i ustaliła ich wartość początkową we wskazany powyżej sposób. Przy czym uznała, że nie jest obowiązana do kontynuowania metody amortyzacji stosowanej uprzednio przez zmarłego męża.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego staniu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zauważyć należy, że byt prawny podatnika, jako osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą jego śmierci. Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613), podatnikiem jest m.in. osoba fizyczna, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Organy podatkowe uzyskują informację o śmierci podatnika na podstawie art. 12 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 1314 ze zm.). Na podstawie takiej informacji wygasa z mocy prawa decyzja o nadaniu podatnikowi numeru identyfikacji podatkowej (NIP) oraz ustaje byt prawny podatnika. W chwili śmierci prawa i obowiązki podatnika przechodzą na spadkobierców. Krąg spadkobierców ustalany jest zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 – określany w dalszej części skrótem „K.c.”). Natomiast w przepisach podatkowych kwestię sukcesji praw i obowiązków spadkobierców regulują przepisy art. 97 - 105 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 922 § 1 K.c., prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu – Spadki. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależne od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 K.c.). W myśl art. 924 K.c., spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do art. 925 K.c., spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Zgodnie z art. 95a ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawa o notariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 164 ze zm.), notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych. Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne (art. 95b ww. Prawa o notariacie). Z kolei w myśl art. 95h ww. Prawa o notariacie, notariusz niezwłocznie po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia dokonuje jego wpisu do rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia przez wprowadzenie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego danych, o których mowa w § 2 pkt 3-6. Notariusz opatruje wpis bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

W świetle powołanych przepisów wskazać należy, że śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych. W chwili śmierci prawa i obowiązki podatnika przechodzą na spadkobierców. Zatem spadek zostaje nabyty z dniem śmierci spadkodawcy. Nabycie spadku następuje automatycznie, z mocy ustawy. Od chwili otwarcia spadku spadkobiercy mogą samodzielnie objąć spadek we władanie.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W myśl art. 22 ust. 8 wyżej powołanej ustawy, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych stanowi wartość początkowa środków trwałych ustalona zgodnie z zasadami, określonymi w art. 22g ww. ustawy. Sposób jej ustalenia jest zróżnicowany i uzależniony m.in. od sposobu nabycia składników majątku trwałego.

Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 i 3 ww. ustawy, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18 uważa się:

• w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia,
• w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości.
  
  

Art. 22g ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi natomiast, że w razie nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze spadku lub darowizny, łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi suma ich wartości rynkowej, nie wyższa jednak od różnicy pomiędzy wartością tego przedsiębiorstwa albo jego zorganizowaną częścią a wartością składników mienia, niebędących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi, określoną dla celów podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 22g ust. 16 ww. ustawy, przy ustalaniu wartości początkowej poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zgodnie z ust. 1 pkt 3-5 oraz ust. 2, 8, 9, 14 i 15, przepis art. 19 stosuje się odpowiednio. W myśl art. 19 ust. 3 powołanej ustawy, wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Zgodnie z art. 22d ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania (…).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika m.in., że 12 stycznia 2014 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni, który prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą. Wnioskodawczyni pozostawała z mężem w ustawowej wspólności majątkowej. Wszystkie składniki majątkowe wykorzystywane w działalności gospodarczej męża stanowiły wspólną własność małżonków i były nabywane ze wspólnych dochodów. Na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia, Wnioskodawczyni nabyła w całości spadek po zmarłym mężu. W skład spadku weszło przedsiębiorstwo zmarłego męża. Wnioskodawczyni rozszerzyła prowadzoną działalność gospodarczą i wprowadziła odziedziczone środki trwałe do prowadzonej ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Część środków trwałych była całkowicie zamortyzowana.

W tym miejscu należy wskazać, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 788). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy ustawy powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich. Jest to ich majątek wspólny. Pamiętać przy tym należy, że zgodnie z art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Zatem, składniki majątku nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej nie stanowią odrębnego majątku danego małżonka, lecz dorobek małżonków bez względu na to, czy zostały zakupione na potrzeby działalności gospodarczej prowadzonej przez jednego z małżonków, czy też dla celów prywatnych. Tym samym Wnioskodawczyni, pozostając z mężem we wspólności małżeńskiej majątkowej była współwłaścicielem składników majątku stanowiących środki trwałe w działalności gospodarczej prowadzonej przez jej męża. Zatem w związku ze śmiercią męża, Wnioskodawczyni m.in. przejęła składniki majątku stanowiące środki trwałe w działalności gospodarczej współmałżonka, które w połowie stanowiły już jej własność, a w połowie zostały nabyte w drodze spadku.

Biorąc powyższe pod uwagę, wartość początkowa tej części wartości środków trwałych, która w ramach wspólności majątkowej stanowiła współwłasność Wnioskodawczyni (50%), winna być ustalona w wysokości ceny ich nabycia. Natomiast wartość początkową środków trwałych nabytych w drodze spadku (a w istocie tą część wartości początkowej środków trwałych, która została nabyta w drodze spadku - w niniejszej sprawie 50%) należało określić, według wartości rynkowej z dnia nabycia spadku, zgodnie z cyt. powyżej art. 22g ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Innymi słowy, wartość udziału w środkach trwałych nabytego w drodze spadku, Wnioskodawczyni winna była wycenić wg wartości rynkowej, z zastosowaniem cytowanego wyżej przepisu art. 19, nie wyższej jednak niż ich wartość określona dla celów podatku od spadków i darowizn.

Przy ustaleniu ww. wartości początkowej należało również uwzględnić art. 22g ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni nie była zobowiązana do przyjęcia wartości początkowej środków trwałych jaką przyjął uprzednio jej zmarły mąż.

Wobec powyższego, w prowadzonej ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Wnioskodawczyni winna wykazać środki trwałe, których w wyniku spadkobrania stała się wyłącznym właścicielem i ustalić ich wartość początkową we wskazany powyżej sposób.

W świetle powołanych przepisów i w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stanowisko Wnioskodawczyni jest zatem prawidłowe.

Nadmienić należy, że stosownie do zadanego pytania (wyznaczającego zakres rozpatrzenia wniosku) przedmiotem niniejszej interpretacji była wyłącznie kwestia dot. sposobu ustalenia wartości początkowej środków trwałych nabytych w drodze spadku. Tym samym przedmiotem niniejszej interpretacji nie była ocena sposobu (metody) amortyzacji ww. składników majątku.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.