Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-390/15/DK
z 24 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 kwietnia 2015 r. (data wpływu 29 kwietnia 2015 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem lokalu mieszkalnego przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 kwietnia 2015 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem lokalu mieszkalnego przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą. Jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przeważającą działalnością gospodarczą podatnika jest działalność prawnicza (PKD 69.10.Z).

Małżonek Wnioskodawcy jest również zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi działalność gospodarczą w formie sklepu internetowego (sprzedaż detaliczna wysyłkowa). Działalność gospodarcza małżonka Wnioskodawcy jest prowadzona w mieszkaniu należącym do Wnioskodawcy.

Pomiędzy Wnioskodawcą, a małżonkiem istnieję ustawowa wspólność majątkowa.

Wnioskodawca planuje zakupić wraz z małżonkiem na współwłasność lokal mieszkalny, który będzie sfinansowany z kredytu hipotecznego zaciągniętego w Banku na obojga małżonków. Zakup lokalu będzie opodatkowany stawką podatku VAT 8%.

W akcie notarialnym będą figurować dane Wnioskodawcy oraz małżonka oraz informacja, że lokal będzie użytkowany w całości przez firmę Wnioskodawcy. Lokal zostanie bowiem nabyty z wyłącznym przeznaczeniem dla celów prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej jako siedziba Kancelarii Prawnej i będzie wykorzystywany do wykonywania przez Wnioskodawcę czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponieważ Wnioskodawca pozostaje we wspólności małżeńskiej, faktura sprzedaży lokalu użytkowego będzie wystawiona na imiona i nazwiska obojga małżonków, ich adresy zamieszkania oraz zawierać będzie ich numery NIP.

W miesiącu nabycia lokalu użytkowego Wnioskodawca ma zamiar wprowadzić lokal do ewidencji środków trwałych firmy. Wnioskodawca zamierza także wynająć jedno pomieszczenie w lokalu innemu radcy prawnemu na zasadzie współdzielenia lokalu, a wynajem ten będzie opodatkowany podatkiem od towarów i usług stawką podatku VAT 23%.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko, że w świetle art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług, w opisanym powyżej stanie faktycznym, tj. w przypadku zakupu przedmiotowego lokalu przez oboje małżonków pozostających we wspólności majątkowej, gdy oboje są czynnymi podatnikami VAT, a zakupiony lokal zostanie nabyty wyłącznie do celów działalności gospodarczej Wnioskodawcy i wprowadzony do ewidencji środków trwałych firmy Wnioskodawcy - to przysługuje mu prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT dokumentującej jej nabycie, pomimo że faktura VAT zostanie wystawiona na imiona i nazwiska, adresy zamieszkania oraz numery NIP obojga małżonków?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej jednego z nich, nie ma przeszkód aby małżonek ten skorzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy jego zakupie pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionym wydatkiem, a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności, czynnościami opodatkowanymi.

W przypadku nabycia lokalu, który zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych i będzie wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej Wnioskodawcy jako kancelaria prawna, to Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego w fakturze zakupu lokalu.

W ocenie Wnioskodawcy nie ma znaczenia fakt nabycia lokalu przez oboje małżonków na zasadzie wspólności ustawowej pomimo, że na fakturze oprócz danych podatnika znajdą się również dane jego małżonki będącej czynnym podatnikiem, ponieważ małżonka Wnioskodawcy nie będzie korzystać z lokalu.

Zgodnie z zapisem art. 86 ust 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak wynika z art. 106e ust 1 faktura powinna zawierać imiona i nazwiska nabywcy towarów oraz ich adresy oraz numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary.

Skoro zakupiony lokal użytkowy będzie wykorzystywany w całości do wykonywania czynności opodatkowanych przez Wnioskodawcę (będzie stanowił środek trwały i siedzibę kancelarii prawnej) to zasadnym jest uznanie, że spełnione zostały przesłanki do obniżenia kwoty podatku należnego o pełną kwotę podatku naliczonego przy transakcji zakupu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2001 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 6 cyt. ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 cyt. ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 788 ze zm.), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności majątkowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego, jak również nie może rozporządzać lub zobowiązywać się do rozporządzenia udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 cyt. ustawy zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Stosownie do art. 37 § 2 ww. ustawy, ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka, natomiast zgodnie z § 4 tegoż przepisu, jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. ustawy oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

W tym miejscu – dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności – konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121).

Zgodnie z art. 140 ustawy Kodeks cywilny w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.).

Podkreślić należy, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje czynny, zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT zasada, wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego, może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

Stosownie do przepisu art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Na podstawie art. 106e ust. 1 pkt 3, 4 i 5 ustawy o VAT, faktura powinna zawierać:

3.imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4.numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

5.numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

Powyższy przepis określa niezbędne minimum elementów, które powinna zawierać faktura VAT. Brak jest zatem przeszkód, aby faktura dokumentująca określoną transakcję, zawierała inne, dodatkowe elementy, które nie zostały wskazane w ww. katalogu.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy prawidłowe jest stanowisko, że w świetle art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług, w opisanym powyżej stanie faktycznym, tj. w przypadku zakupu przedmiotowego lokalu przez oboje małżonków pozostających we wspólności majątkowej, gdy oboje są czynnymi podatnikami VAT, a zakupiony lokal zostanie nabyty wyłącznie do celów działalności gospodarczej Wnioskodawcy i wprowadzony do ewidencji środków trwałych firmy Wnioskodawcy - to przysługuje mu prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT dokumentującej jej nabycie, pomimo że faktura VAT zostanie wystawiona na imiona i nazwiska, adresy zamieszkania oraz numery NIP obojga małżonków.

Uwzględniając przytoczone regulacje stwierdzić należy, iż aby Wnioskodawcy będącemu czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego musi być on wskazany jako nabywca na otrzymywanych fakturach VAT, dokumentujących dostawę lokalu mieszkalnego o którym mowa we wniosku.

W przypadku jednak jeśli ze względu na istniejącą na gruncie prawa cywilnego pomiędzy Wnioskodawcą i jego małżonką wspólność majątkową małżeńską sprzedawca wystawi fakturę na obojga małżonków to dodatkowe umieszczenie danych żony na fakturze zakupu nie będzie przeszkodą dla Wnioskodawcy do odliczenia całości podatku naliczonego z takiej faktury, o ile jak wynika z opisu sprawy wyłącznie Wnioskodawca będzie wykorzystywał ten lokal do czynności opodatkowanych.

Reasumując, Wnioskodawca ma prawo do odliczenia całości podatku naliczonego, w pełnej wysokości wynikającego z wystawionej faktury dokumentującej zakup przedmiotowego lokalu mieszkalnego, o ile będzie służył w całości wyłącznie Wnioskodawcy do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, iż w przypadku nabycia lokalu, który zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych i będzie wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej Wnioskodawcy jako kancelaria prawna, to Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego w fakturze zakupu lokalu, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy przedstawionego zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy jednak zaznaczyć, że niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego (w szczególności gdyby nabyty lokal został wykorzystany do czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia) lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w X., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.