Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/4512-409/15-5/KR
z 17 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2015 r. (data wpływu 4 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności udzielania pożyczek za czynności opodatkowane, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności udzielania pożyczek za czynności opodatkowane, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową prawa polskiego. Spółka należy do G., międzynarodowej zintegrowanej grupy deweloperskiej oraz wyspecjalizowanego zarządcy funduszu inwestycyjnego zarządzającym aktywami o wartości ponad 17.8 bilionów €.

Grupa G. działa w branży nieruchomości - posiada, buduje i zarządza powierzchniami logistycznymi i biznesowymi w całej Europie kontynentalnej, Wielkiej Brytanii, regionie Azji Pacyficznej, Ameryki Północnej oraz Brazylii. G. posiada swoje biura w Chinach, Honkongu, Japonii, Nowej Zelandii i Australii, gdzie jest największą grupą z sektora nieruchomości notowaną na Australijskiej Giełdzie (ASX).

Obecnie Spółka planuje rozpoczęcie w Polsce działalności gospodarczej, polegającej na udzielaniu pożyczek, w tym podmiotom z Grupy G. celem finansowania ich bieżącej działalności oraz planowanych inwestycji.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek będą wykonywane w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy, która na moment opisanego zdarzenia będzie obejmować w szczególności działalność finansową (PKD 64.9 - Pozostała finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych). Będzie to zasadniczy przedmiot działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Powyższy przedmiot działalności gospodarczej - PKD 64.9 - Pozostała finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych - wskazany będzie, na moment opisanego zdarzenia, w umowie spółki Wnioskodawcy.

Wnioskodawca będzie prowadził przedmiotową działalność gospodarczą w celu osiągnięcia zysku w postaci odsetek od przedmiotowych pożyczek.

Na moment udzielania pożyczek, Wnioskodawca będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Jednocześnie, Wnioskodawca pragnie wskazać, że z analogicznymi wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnych występują jednocześnie pożyczkobiorcy. Z uwagi na jednolitość stanów faktycznych (wnioskodawcy są stronami transakcji z Wnioskodawcą, które są przedmiotem niniejszego wniosku), Wnioskodawca wnosi o wydanie spójnych interpretacji indywidualnych w obu sprawach.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy działalność polegająca na udzielaniu przez Wnioskodawcę pożyczek stanowić będzie usługi wchodzące w zakres czynności opodatkowanych podatkiem VAT zgodnie z ustawą o VAT, a jednocześnie podlegające zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, działalność polegająca na udzielaniu przez Wnioskodawcę pożyczek stanowić będzie usługi wchodzące w zakres czynności opodatkowanych podatkiem VAT zgodnie z ustawą o VAT, a jednocześnie podlegające zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

1. Udzielanie pożyczek jako świadczenie usług zwolnionych z opodatkowania VAT - uwagi ogólne.
   
   
   

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, w świetle art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Na podstawie art. 8 ust. 1 tej samej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
  
  
  

Z powołanych przepisów wynika, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o VAT, o ile spełnione są następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu, którego świadczona jest usługa, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
  
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  
  

Należy podkreślić, że aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wskazane powyżej warunki winny być spełnione łącznie. Dana czynność podlega przy tym opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za określoną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Jednocześnie, dla objęcia danej usługi opodatkowaniem VAT niezbędne jest spełnienie podmiotowego aspektu jej świadczenia, tj. aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podatnika podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje zaś wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy VAT, działalność gospodarcza w szczególności obejmuje czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w przedmiotowej ustawie ma zatem charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” wszystkich podmiotów, prowadzących określoną działalność gospodarczą.

W konsekwencji, w celu określenia, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu VAT (lub jest zwolnione z opodatkowania tym podatkiem) należy ustalić:

1. czy jest ono objęte zakresem przedmiotowym przepisów ustawy o VAT, oraz
2. czy podmiot dokonujący danego świadczenia występuje w tej sytuacji w charakterze podatnika VAT.
   
   

1.1 Udzielanie pożyczek jako świadczenie usługi w rozumieniu ustawy o VAT.

Jak wskazano wyżej, z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej samej ustawy.

Istota umowy pożyczki uregulowana została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Jak wskazano na wstępie w stanie faktycznym będącym przedmiotem niniejszego wniosku, Wnioskodawca planuje udzielać pożyczek środków pieniężnych innym podmiotom, w tym podmiotom z Grupy G.. Pożyczki te będą mieć charakter odpłatny, w związku z czym Spółka otrzyma od pożyczkobiorców stosowne wynagrodzenie w postaci oprocentowania przedmiotowych pożyczek.

Wnioskodawca pragnie wskazać, że w zakresie udzielania pożyczek niewątpliwie będzie mieć zatem miejsce świadczenie wykonane przez Wnioskodawcę na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu swego kapitału w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek.

Czynność udzielania pożyczek w zamian za wynagrodzenie stanowić będzie zatem odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu VAT.

1.2 Udzielanie pożyczek jako czynność wykonywana w zakresie działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Dla rozstrzygnięcia kwestii, czy świadczenie polegające na udzielaniu oprocentowanych pożyczek podlega opodatkowaniu VAT, niezbędne jest jednocześnie ustalenie, czy udzielając pożyczek Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika VAT w tym zakresie.

Jak nadmieniono powyżej, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, przy czym przez towary — zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT - należy rozumieć m.in. rzeczy, w tym niewątpliwie pieniądze stanowiące w istocie rzeczy sui generis oznaczone co do gatunku.

Takie sformułowanie definicji działalności gospodarczej jednoznacznie wskazuje, że w zamyśle ustawodawcy jakiekolwiek wykorzystywanie przez podatników VAT majątku rzeczowego (w tym pieniędzy):

• w sposób ciągły;
  
• w celu uzyskiwania z tego tytułu dochodu w jakiejkolwiek postaci (np. w postaci odsetek od udzielonego kapitału)

stanowi niewątpliwie działalność gospodarczą.

W konsekwencji, zgodnie z brzmieniem cytowanych regulacji, należy uznać, że w przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, udzielanie przez nie odpłatnych pożyczek - polegające na udostępnieniu kapitału na rzecz innego podmiotu — stanowi element prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, podlegającej opodatkowaniu VAT.

Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych. Dla przykładu, już w wyroku z dnia 13 marca 2007 r. (sygn. III SA/Wa 3554/06; orzeczenie prawomocne) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpatrywał sprawę opodatkowania umowy pożyczki. W wyroku tym Sąd stwierdził, że zgodnie z art. 15 ust. 2 zdanie drugie (Ustawy o VAT) działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub dóbr niematerialnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. (...) Pieniądze nie zostały wyłączone z majątku, z którego można osiągać stały dochód. Niewątpliwie pieniądze należy zaliczyć do "tangible property". W polskim tłumaczeniu dyrektywy użyto zwrotu "majątek rzeczowy", co podkreśla rozumienie rzeczy na gruncie prawa polskiego, jako przedmiotów materialnych (art. 45 k.c.), i które to pojęcie rzeczy obejmuje pieniądz polski. Zatem (...) w wyniku analizy art. 4 VI Dyrektywy należy dojść do wniosku, że podatnikiem podatku VAT jest podmiot wykorzystujący majątek rzeczowy (pieniądze) w celu uzyskiwania z tego tytułu stałego dochodu”.

Analogicznie wskazał przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 4 lutego 2013 r., (sygn. IPPP1/443-1270/12-2/MP), gdzie organ ten uznał, iż „czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. (...) Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. W świetle powyższego, czynność udzielenia pożyczki spełnia definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy, można bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia, którym będzie pożyczkobiorca, mogący korzystać z kapitału udostępnionego przez pożyczkodawcę.”

Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, należy zatem niewątpliwie identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.

Jednocześnie, w oparciu o przedstawiony na wstępie stan faktyczny będący przedmiotem niniejszej wniosku należy wskazać, że celem wykonywania przedmiotowej działalności, Wnioskodawca będzie wykorzystywał posiadany przez siebie majątek w sposób ciągły i dla celów zarobkowych. W efekcie, mając na uwadze cytowane wyżej przepisy, jak i aktualne stanowiska organów podatkowych i orzecznictwa, należy uznać, że działalność Wnioskodawcy polegająca na udzielaniu przez niego oprocentowanych pożyczek, stanowić będzie element prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

1.3 Udzielenie pożyczek jako usługa finansowa zwolniona z VAT.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, podstawowa stawka podatku to 22%, przy czym do dnia 31 grudnia 2016 r., zgodnie z art. 146a tej samej ustawy, wynosi ona 23%.

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku. I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W tym miejscu należy wskazać, że usługi pożyczki będące przedmiotem niniejszego wniosku, biorąc pod uwagę jej charakter, typ i zakres, mieszczą się w ramach czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W efekcie, w wyniku analizy powołanych przepisów w odniesieniu do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy uznać, że planowane przez Wnioskodawcę udzielanie pożyczek na rzecz pożyczkobiorców będzie stanowić czynności mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Z uwagi jednak na fakt, że powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT - będą one korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Oznacza to, że udzielanie przedmiotowych pożyczek stanowić będzie czynności podlegające ustawie o VAT, ale będzie jednocześnie czynnością zwolnioną z tego podatku.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w ugruntowanej linii interpretacyjnej organów podatkowych oraz judykatury. Zaprezentowane wyżej rozumowanie potwierdzają m.in. następujące orzeczenia i indywidualne interpretacje podatkowe:

• w myśl wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lutego 2013 r. (sygn. I FSK 571/12), (Spółka udzielając innym podmiotom, w tym podmiotom współpracującym lub powiązanym pożyczek, wykonuje działalność usługową, która mieści się w definicji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u. i która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, z tym że korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u.”
  
• zgodnie z wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 czerwca 2013 r. (sygn. I FSK 877/12 oraz I FSK 696/12), „zysk ze sprzedaży zbywalnych papierów wartościowych, takich jak jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych (udziałów, akcji) nie wynika z czynności o charakterze działalności gospodarczej podlegającej VAT. (...) Inaczej jest natomiast w przypadku pożyczek, które Trybunał uznał za usługi. Takie stanowisko Trybunału spotkało się z aprobatą doktryny. W glosie do wyroku C-77/01 z dnia 29 kwietnia 2004 r. W. W. stwierdził, że „Pożyczka bowiem rzeczywiście jest usługą - wymaga świadczenia i aktywności po stronie pożyczkodawcy. Główne obowiązki związane z pożyczką - przygotowanie środków finansowych, wynegocjowanie i sporządzenie umowy itd. - spoczywają zwykle na pożyczkodawcy i jego usługa polegająca na udostępnieniu kapitału powinna podlegać VAT, podobnie jak udzielenie kredytu przez instytucję finansową”.
  
• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 8 stycznia 2015 r. (sygn. IBPP3/443-1221/14/ASZ), podniósł, iż: „(...) stwierdzić należy, że udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczki na rzecz innego podmiotu gospodarczego jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, że powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT - korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.”
  
  
  

Analogicznie wskazują również:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26 lutego 2015 r., sygn. IBPP2/443-1228/14/KO,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 stycznia 2015 r., sygn. IPPP3/443-1184/14-2/JŻ,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 marca 2014 r., sygn. ILPP1/443-1117/13-4/NS,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 stycznia 2014 r., sygn. ILPP2/443-1003/13-5/MN,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 stycznia 2014 r., sygn. ILPP2/443-1009/13-5/AK,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 grudnia 2013 r., sygn. IPPP1/443-1050/13-2/JL,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 grudnia 2013 r., sygn. ITPP1/443-927/13/KM,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 grudnia 2013 r., sygn. IPPP1/443-1038/13-2/JL,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 grudnia 2013 r., sygn. IPPP1/443-908/13-2/AP,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 listopada 2013 r., sygn. ILPP2/443-804/13-2/MN,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 listopada 2013 r., sygn. ILPP2/443-776/i3-4/AKr,
  
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 października 2013 r., sygn. IPPP3/443-703/13-2/SM.
  
  
  

W związku z powyższym Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Natomiast w myśl art. 2 pkt 6 przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
  
  
  

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółka kapitałową prawa polskiego, należącą do międzynarodowej zintegrowanej grupy deweloperskiej oraz wyspecjalizowanego zarządcy funduszu inwestycyjnego zarządzającego aktywami. Grupa działa w branży nieruchomości – posiada, buduje i zarządza powierzchniami logistycznymi i biznesowymi. Obecnie Wnioskodawca planuje rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce, polegającej na udzielaniu pożyczek, również podmiotom z grupy do której należy, celem finansowania ich działalności i inwestycji. Czynności te będą wykonywane w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy, której przedmiotem zgodnie z PKD będzie pozostała finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych. Wnioskodawca wskazał, że działalność będzie prowadzona w celu osiągania zysku w postaci odsetek od przedmiotowych pożyczek i na moment ich udzielania będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

W analizowanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą uznania wykonywanej czynności, polegającej na udzieleniu pożyczek za usługi podlegające opodatkowaniu, korzystające ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że usługi, które będzie świadczyć Wnioskodawca, tj. odpłatna usługa udzielania pożyczek, stanowić będzie realizację istniejących pomiędzy stronami stosunków cywilnoprawnych. Stosunki te składają się z dwustronnych zobowiązań stron transakcji do wykonania skonkretyzowanych świadczeń – z jednej strony świadczenia Wnioskodawcy (które w tym przypadku polegać będą na udzieleniu pożyczki), a z drugiej strony świadczenia usługobiorcy w zamian za udostępnienie kapitału, tj. zapłaty wynagrodzenia w formie odsetek od udzielonej pożyczki, stanowiących wynagrodzenie za wyświadczoną przez Wnioskodawcę usługę. O odpłatnym charakterze usług Spółki przesądza zatem istnienie po stronie usługobiorcy obowiązku spełnienia na jej rzecz świadczenia w zamian za tę usługę, tj. zapłaty wynagrodzenia (odsetek) w zamian za możliwość czasowego korzystania z udostępnionego przez Wnioskodawcę kapitału. Zwrot udostępnionego usługobiorcy kapitału nie może być traktowany jako element świadczenia należnego w zamian (wynagrodzenia) za usługę wyświadczoną przez Spółkę, gdyż nie gwarantuje on pożyczkodawcy nic ponad to, co posiadałby, gdyby danej usługi w ogóle nie wyświadczył. Tym samym powtórne przeniesienie na pożyczkodawcę własności środków udostępnionych w ramach usługi udostępnienia środków pieniężnych, nie przesądza o odpłatnym charakterze świadczonej usługi. Korzyść z tytułu wyświadczonej usługi zapewniają natomiast pożyczkodawcy należne mu odsetki.

Ponadto należy wskazać, że przedmiotem dotychczasowej działalności Spółki jest m.in.: budowa i zarządzanie powierzchniami logistycznymi i biznesowymi, jednak na moment świadczenia usług polegających na udzielaniu pożyczek Wnioskodawca będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT z tego tytułu.

W związku z tym udzielanie pożyczek przez podatnika spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, na podstawie zaprezentowanych powyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, czynność udzielenia przez Spółkę pożyczki będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione od podatku są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej.

Ponadto, zgodnie z zapisem art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13 nie mają zastosowania do:

• czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  
• usług doradztwa;
  
• usług w zakresie leasingu.
  
  
  

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1, z późn. zm.). Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z uwagi na powyższe przepisy, należy zauważyć, że skoro z powołanego wcześniej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to mając na uwadze opisane zdarzenie przyszłe, należy stwierdzić, że wskazana we wniosku usługa udzielenia pożyczki będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym czynność ta będzie korzystała ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o ww. przepis.

Podsumowując, usługa udzielania pożyczek przez Wnioskodawcę stanowiła będzie usługi objęte zakresem opodatkowania podatkiem, jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania w związku z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.