Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4511-16/15/DP
z 23 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 30 marca 2015 r. (data wpływu do Biura – 7 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym 10 czerwca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odprawy pieniężnej w związku z rozwiązaniem umowy o pracę – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 kwietnia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odprawy pieniężnej w związku z rozwiązaniem umowy o pracę.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 28 maja 2015 r. znak: IBPB-2-1/4511-16/15/DP wezwano o jego uzupełnienie.

Wniosek uzupełniono 10 czerwca 2015 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (spółka akcyjna) wchodzi w skład Spółki P. S.A. z siedzibą w L. W skład Spółki P. S.A. wchodzi dziewięciu niezależnych pracodawców (w tym Wnioskodawca), a co za tym idzie, każdy z Oddziałów występuje samodzielnie jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych w stosunku do swoich pracowników.

Spółka P. S.A. planuje w bieżącym roku wdrożyć w Oddziałach Spółki (w tym u Wnioskodawcy) Program Odpraw Kompensacyjnych. Celem Programu jest stworzenie warunków wspierających podejmowanie dobrowolnych decyzji o kontynuacji kariery zawodowej poza strukturami Spółki P. S.A., dla pracowników zatrudnionych w obszarach objętych zmianami organizacyjnymi i technologicznymi.

Zgodnie z założeniami Program Odpraw Kompensacyjnych będzie realizowany w czterech etapach:

1. I etap – od dnia ogłoszenia Programu do dnia 30 czerwca 2015 r.;
2. II etap – od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.;
3. III etap – od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 30 czerwca 2016 r.;
4. IV etap – od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.
   
   

W związku z rozwiązaniem umowy o pracę pracownikom zostaną wypłacone:

1. odprawa pieniężna, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników Wnioskodawcy, w dniu rozwiązania stosunku pracy,
2. ekwiwalent pieniężny w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami,
3. odprawa pieniężna, o której mowa w przepisie art. 8 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w wysokości tam określonej, w dniu rozwiązania stosunku pracy,
4. równowartość premii rocznej proporcjonalnie do okresu zatrudnienia w danym roku, w którym następuje rozwiązanie umowy o pracę, na zasadach, jak określone w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy,
5. równowartość nagrody jubileuszowej, jeżeli przypada na okres objęty gwarancją, wypłacana jest odrębnie i naliczana proporcjonalnie do czasu przepracowanego od ostatniej wypłaty nagrody.
   
   

W uzupełnieniu, z daty wpływu do Biura – 10 czerwca 2015 r., Wnioskodawca doprecyzował zdarzenie przyszłe następująco:

I.Zasady Programu Odpraw Kompensacyjnych (dalej: Program) dla pracowników określają prawa pracowników m.in. do rozwiązania umowy o pracę powiązanego z wypłatą świadczenia pieniężnego mającego charakter odszkodowania (w treści Programu nazywanego „odprawą pieniężną”).

Zapisy dot. odprawy pieniężnej, mającej charakter odszkodowania, zawierają: § 10 oraz § 11 Programu:

„ § 10

1.Wysokość odprawy dla Pracownika stanowi iloczyn jego średniego miesięcznego wynagrodzenia, liczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, nie wyższego jednak niż średnie wynagrodzenie miesięczne u Pracodawcy w kwartale poprzedzającym dzień przystąpienia Pracownika do Programu, i liczby miesięcy wynoszącej:

a.dla pracowników objętych gwarancją zatrudnienia (przy czym wysokość odprawy uzależniona jest od liczby miesięcy pozostających do uzyskania przez pracownika uprawnienia do świadczenia emerytalnego): (...)

b.dla pracowników objętych gwarancją zatrudnienia, posiadających uprawnienie do wcześniejszej emerytury:

i.w I etapie (do 30.06.2015 r.) - (...),

ii. w II etapie (do 31.12.2015 r.) - (...)

iii. w III etapie (do 30.06.2016 r.) - (...)

c.w IV etapie (do 31.12.2016 r.) - (...)

dla pozostałych pracowników: (…)

(…)

2.Dla pracowników bez gwarancji zatrudnienia program kończy się z dniem 31.12.2015 r.

3.Jednorazowa odprawa pieniężna, o której mowa w ust. 1 nie może przekroczyć:

1. kwoty (...) w przypadku o którym mowa w ust. 1 lit. a);
2. kwoty (...) w przypadku o którym mowa w ust 1 lit. b),
3. kwoty (...) w przypadku, o którym mowa w ust. 1 lit c).
   
   

§ 11

Poza odprawą pieniężną, o której mowa w § 10 uprawnionemu Pracownikowi przysługują:

1. ekwiwalent pieniężny w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami,
   
2. odprawa pieniężna, o której mowa w przepisie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.), w wysokości tam określonej,
   
3. równowartości premii rocznej proporcjonalnie do okresu zatrudnienia w danym roku, w którym następuje rozwiązanie umowy o pracę, na zasadach i w terminach, jak określone w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy,
   
4. Nagroda jubileuszowa, jeżeli przypada na okres objęty gwarancją, wypłacana jest odrębnie i naliczana proporcjonalnie do czasu przepracowanego od ostatniej wypłaty nagrody.”
   
   

II.Wskazać należy, że odszkodowanie, którego wypłatę normują zapisy Programu, pełni funkcję kompensacyjną – stanowi finansową rekompensatę uszczerbku, który powstał u osoby poszkodowanej (pracownika) wskutek zdarzenia wywołującego szkodę (rozwiązania umowy o pracę). Wysokość odszkodowania, zgodnie z zapisami Programu, jest też adekwatna do rozmiarów powstałej szkody – stanowi bowiem wielokrotność miesięcznego wynagrodzenia jakie pracownik uzyskałby gdyby nie zaistniała przesłanka w postaci rozwiązania umowy o pracę (szkody).

W związku z powyższym opisywane świadczenie pieniężne wypłacane na podstawie Zasad ma charakter odszkodowania.

III.Świadczenie wypłacone będzie na podstawie porozumienia z pracodawcą dokonanego w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.

IV.Przedmiotowe świadczenie – odszkodowanie – nie będzie wypłacane z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę.

V.W ocenie Wnioskodawcy Program, jako dokument określający prawa i obowiązki zarówno pracowników jak i pracodawcy stanowią wewnątrzzakładowe źródło prawa pracy. Program zgodny jest i wynika z wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy w postaci Umowy Społecznej zawartej w styczniu 2006 r. w R. (dalej: Umowa społeczna), która w istocie stanowi porozumienie zbiorowe oparte na ustawowej podstawie z art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy. Umowa społeczna w katalogu działań zgodnych z jej zakresem normowania (czynności nie stanowiących naruszenia jej postanowień) ujmuje rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem na podstawie treści Programu połączonych z wypłatą odszkodowań. W ślad za powyższym – w ocenie Wnioskodawcy – można przyjąć, że świadczenie z tytułu dobrowolnego rozwiązania stosunku pracy nazwane w Programie „odprawą” stanowią odszkodowania, oparte są na unormowaniach wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy – porozumień zbiorowych, które swą normatywną podstawę posiadają w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

VI.Przedmiotowe świadczenie nie będzie stanowić odprawy pieniężnej wypłacanej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Odprawa pieniężna należna pracownikowi na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników jest bowiem należna pracownikowi (vide: § 11 ust. 2 Programu powołany w pkt 1) niezależnie od odszkodowania wypłacanego na podstawie Programu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odprawa pieniężna, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników Wnioskodawcy, w dniu rozwiązania stosunku pracy, wolna będzie od podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

W ocenie Wnioskodawcy odprawa pieniężna, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników Wnioskodawcy, w dniu rozwiązania stosunku pracy, wolna jest od podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca przywołał treść art. 9 ust. 1, art. 12 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazał, że osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów, przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Wnioskodawca stwierdził, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym będą podlegały wypłacane pracownikom:

1. ekwiwalent pieniężny w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami,
2. odprawa pieniężna, o której mowa w przepisie art. 8 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w wysokości tam określonej, w dniu rozwiązania stosunku pracy,
3. równowartość premii rocznej proporcjonalnie do okresu zatrudnienia w danym roku, w którym następuje rozwiązanie umowy o pracę, na zasadach, jak określone w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy,
4. równowartość nagrody jubileuszowej, jeżeli przypada na okres objęty gwarancją, wypłacana jest odrębnie i naliczana proporcjonalnie do czasu przepracowanego od ostatniej wypłaty nagrody.
   
   

W związku z powyższym Wnioskodawca, jako płatnik dokonując wypłaty przedmiotowych świadczeń pobierze i odprowadzi do właściwego urzędu skarbowego podatek dochodowy.

Wnioskodawca jest zdania, że w odniesieniu do wypłaty odprawy, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników Wnioskodawcy, w dniu rozwiązania stosunku pracy, znajdzie zastosowanie zwolnienie wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ww. artykuł wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są m.in. otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94, z późn. zm.).

Wnioskodawca podkreślił, że świadczenie to nie stanowi odprawy pieniężnej wypłacanej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, a która to odprawa stanowi przychód wymieniony w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca zaznaczył, że przede wszystkim należy podkreślić, iż świadczenie to nie stanowi odprawy pieniężnej wypłacanej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, a która to odprawa stanowi przychód wymieniony w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych.

Odprawa ta jest bowiem należna pracownikowi niezależnie od świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o pracę wypłacanego na podstawie przyjętych Zasad Programu Odpraw Kompensacyjnych. Nadto wskazać należy, że Zasady Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników Wnioskodawcy stanowią, w jego ocenie, wewnątrzzakładowe źródło prawa pracy. Program zgodny jest i wynika z wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy w postaci Umowy Społecznej Tekst Jednolity zawartej w dniu 02 stycznia 2006 roku w Rzeszowie, która w istocie stanowi porozumienie zbiorowe oparte na ustawowej podstawie z art. 9 § 1 Kodeksy pracy. Umowa ta w katalogu działań zgodnych z jej zakresem normowania ujmuje rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem połączoną z wypłatą odszkodowań. Jednocześnie ustalenie wielkości przysługującego odszkodowania zostało ustalone w Programie Odpraw Kompensacyjnych, którego zasady w trybie obowiązującym zostały zaakceptowane przez pracodawcę i stronę społeczną.

W ślad za powyższym – w ocenie Wnioskodawcy – można przyjąć, że świadczenia z tytułu dobrowolnego rozwiązania stosunku pracy nazwane w Programie „odprawą” stanowią odszkodowania. Przedmiotowe świadczenia oparte są na unormowaniach wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy – porozumień zbiorowych, które swą normatywną podstawę posiadają w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Przytoczony powyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że zwolnieniu podlegają „odszkodowania” i „zadośćuczynienia”, a nie „odprawy”. Zwrócić jednak należy uwagę, że nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania, czy też nie. Wskazać także należy, że przepisy prawa podatkowego nie definiują ani pojęcia „odszkodowanie” ani „odprawa”. Interpretacja językowa pierwszego z pojęć prowadzi do wniosku, że odszkodowanie to wynagrodzenie za poniesione przez kogoś straty. Odszkodowanie obejmuje zarówno poniesioną szkodę (damnam emergens) jak i utracone korzyści (lucrum cessans). Odprawą jest natomiast jednorazowe wynagrodzenie udzielane pracownikowi w myśl umowy przy opuszczaniu posady, przechodzeniu na emeryturę lub w innych okolicznościach.

Wnioskodawca wskazał, że w literaturze akcentuje się, iż aby wypłacone świadczenie uznać za odszkodowanie konieczne jest wystąpienie:

1. szkody, która jest albo źródłem zobowiązania przy tzw. odpowiedzialności ex delicto (art. 415 Kodeksu cywilnego), albo stanowi następstwo niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przy odpowiedzialności ex contraciu (art. 471 Kodeksu cywilnego),
2. szkoda musi być spowodowana przez jakiś fakt (działanie lub inne zdarzenie), z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy,
3. między szkodą a faktem, który ją spowodował musi istnieć związek przyczynowy; brak lub przerwanie takiego związku wyłącza odpowiedzialność.
   
   

Wnioskodawca podkreśla, że jego intencją jest rekompensata utraconych przez pracownika korzyści w związku z wcześniejszym rozwiązaniem stosunku pracy.

W powyższym stanie rzeczy odprawa wypłacana na podstawie postanowień realizowanego Programu wypełnia znamiona i ma charakter odszkodowania.

Mając na uwadze powyższe argumenty – zdaniem Wnioskodawcy – stwierdzić należy, że odprawa pieniężna, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników Wnioskodawcy, w dniu rozwiązania stosunku pracy, wolna jest od podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r., poz. 1502, ze zm.) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca (spółka akcyjna) wchodzi w skład Spółki P. S.A., która planuje w bieżącym roku wdrożyć w Oddziałach Spółki (w tym u Wnioskodawcy) Program Odpraw Kompensacyjnych. Celem Programu będzie stworzenie warunków wspierających podejmowanie dobrowolnych decyzji o kontynuacji kariery zawodowej poza strukturami Spółki, dla pracowników zatrudnionych w obszarach objętych zmianami organizacyjnymi i technologicznymi.

W związku z rozwiązaniem umowy o pracę pracownikom zostanie wypłacona m.in. odprawa pieniężna, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników Wnioskodawcy, w dniu rozwiązania stosunku pracy. Zasady Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników określają prawa pracowników m.in. do rozwiązania umowy o pracę powiązanego z wypłatą świadczenia pieniężnego nazwanego w treści ww. Programu „odprawą pieniężną”, która – zdaniem Wnioskodawcy – ma charakter odszkodowania.

Przedmiotowe świadczenie (odprawa pieniężna) wypłacone będzie na podstawie porozumienia z pracodawcą dokonanego w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.

W ocenie Wnioskodawcy Program Odpraw Kompensacyjnych, jako dokument określający prawa i obowiązki zarówno pracowników jak i pracodawcy stanowi wewnątrzzakładowe źródło prawa pracy. Program zgodny jest i wynika z wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy w postaci Umowy Społecznej zawartej w styczniu 2006 r. w R., która w istocie stanowi porozumienie zbiorowe oparte na ustawowej podstawie z art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy.

Podkreślenia wymaga fakt, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia i to tylko te, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu (analizowanego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Natomiast odprawa pieniężna to w istocie świadczenie pracodawcy w razie zaistnienia zdarzeń, które zgodnie z odpowiednimi przepisami powodują niemożliwość, niecelowość lub zbędność kontynuacji stosunku pracy.

Ponadto zaznaczyć należy, że ilekroć ustawodawca posługuje się w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określeniem „odprawa”, to za każdym razem dotyczy to wyłączenia od analizowanego zwolnienia przedmiotowego zawartego w lit. a), b) i c) ww. normy prawnej.

Przedmiotowym zwolnieniem nie są zatem objęte odprawy pieniężne, o które pyta Wnioskodawca we wniosku – bo takie właśnie świadczenie, jak wynika z Programu Odpraw Kompensacyjnych, otrzyma – pomimo, że ich wysokość, zasady ustalania i wypłaty wynikają z Programu Odpraw Kompensacyjnych, który jest zgodny i wynika z wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy w postaci Umowy Społecznej, która w istocie stanowi porozumienie zbiorowe oparte na ustawowej podstawie z art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Należy bowiem jeszcze raz podkreślić, że zwolnieniu powyższemu podlegają wyłącznie odszkodowania lub zadośćuczynienia – co wynika wprost z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, że – jego zdaniem – wypłacana odprawa będzie miała charakter odszkodowania. Jednak jest to tylko jego opinia (stanowisko). Z przedstawionego powyżej opisu zdarzenia przyszłego jednoznacznie wynika, że Wnioskodawca w związku z rozwiązaniem umowy o pracę będzie dokonywał wypłaty odprawy pieniężnej; wskazuje na to wprost treść zacytowanego Programu Odpraw Kompensacyjnych.

W związku z powyższym nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że odprawa pieniężna wypłacona na podstawie porozumienia z pracodawcą będzie korzystała ze zwolnienia, bo w jego odczuciu stanowi odszkodowanie. Skoro w Programie Odpraw Kompensacyjnych zapisano, że pracownikowi będzie wypłacona odprawa (nie odszkodowanie), to nie ma podstaw aby zmieniać charakter tego świadczenia. Nie można więc podzielić stanowiska Wnioskodawcy, że przedmiotowe świadczenie wypłacone na podstawie programu zgodnego i wynikającego z Umowy Społecznej, jako dokumentu wskazanego w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, stanowi przychód zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że z treści wniosku wynika, iż Program Odpraw Kompensacyjnych został stworzony aby wspierać podejmowanie dobrowolnych decyzji o odejściu z pracy (kontynuacji kariery zawodowej poza strukturami). Tak więc to pracownik sam decyduje się na odejście z pracy i z tego tytułu zostaje mu wypłacone przedmiotowe świadczenie (odprawa pieniężna). W przedstawionej sytuacji to nie pracodawca zwalnia pracownika (wypowiada mu umowę), czyli nie dochodzi do zaistnienia sytuacji, w której pracownik doznaje szkody od pracodawcy (a tylko w takiej sytuacji wypłacane świadczenia miałoby charakter odszkodowania).

Wnioskodawca wskazał, że przedmiotowe świadczenie będzie wypłacane na podstawie porozumienia zawartego z pracodawcą w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2015 r., poz. 192) oraz art. 30 ust. 1 pkt 1 Kodeksu pracy. Taki zapis dodatkowo wskazuje więc, że Wnioskodawca nie będzie wypowiadał umowy lecz umowa będzie rozwiązana za porozumieniem stron. Zgodnie z uregulowaniami art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników przepisy art. 5 ust. 3-7 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.

Powołany powyżej przepis odwołuje m.in. do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, stosownie do którego pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości (…).

Skoro zatem Wnioskodawca wskazał, że „świadczenie wypłacane będzie na podstawie porozumienia z pracodawca dokonanego w trybie art. 10 ust. 1 ustawy (…) o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (…)” a artykuł ten – odsyłając do treści art. 8 – bezsprzecznie wskazuje, że pracownikowi, z którym rozwiązano umowę przysługuje odprawa pieniężna (w ustawie nie zostało użyte sformułowanie odszkodowanie) to wskazać należy, że brak jest podstaw do uznania twierdzenia Wnioskodawcy, iż będzie on dokonywał wypłaty świadczenia pieniężnego mającego charakter odszkodowania.

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawione zdarzenie przyszłe oraz przepisy prawa należy uznać, że odprawa pieniężna, którą będzie wypłacał Wnioskodawca na podstawie porozumienia nie będzie zwolniona od podatku. Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U., poz. 1328, ze zm.) nie zmieniło dotychczasowej zasady, zgodnie z którą przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie wyłącznie do odszkodowań i zadośćuczynień. Zatem wypłacona odprawa pieniężna – tak samo jak pozostałe świadczenia wymienione we wniosku – będzie stanowiła dla pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, podlegający opodatkowaniu.

W związku z powyższym na Wnioskodawcy – jako płatniku – będzie ciążył obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia do właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconej odprawy pieniężnej.

Zgodnie bowiem z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.