Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4515-26/15/MK
z 29 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2015 r. (data wpływu – 2 marca 2015 r.), uzupełnionym w dniu 21 maja 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2015 r. wpłynął do Naczelnika Urzędu Skarbowego wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Pismem z dnia 24 lutego 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego – działając na podstawie art. 170 § 1 Ordynacji podatkowej oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego – przekazał ww. wniosek Dyrektorowi Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu.

Wniosek uzupełniono w dniu 21 maja 2015 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest wspólnie z mężem, na zasadzie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, właścicielem lokalu mieszkalnego nr 1 wraz z udziałem wynoszącym 56/100 w częściach wspólnych budynku oraz we własności działki nr 417/2 o powierzchni 0,0554 ha. Natomiast cztery inne osoby są współwłaścicielami (każde w udziale wynoszącym ¼) lokalu mieszkalnego nr 2 wraz z udziałem wynoszącym 44/100 w częściach wspólnych budynku oraz we własności działki nr 417/2 o powierzchni 0,0554 ha.

Część wspólną nieruchomości stanowi zabudowana budynkiem mieszkalnym oraz garażem ww. działka nr 417/2 o powierzchni 0,0554 ha. Z działu III urządzonej dla ww. nieruchomości księgi wieczystej wynika, że właściciel lokalu nr 1 korzysta wyłącznie z garażu oraz z piwnic nr 4, 5, 6, 7, 8 i 9, zaś właściciel lokalu nr 2 – z piwnic nr 1 i 2.

W dniu 9 lutego 2015 r. zawarto w formie aktu notarialnego umowę częściowego zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej oraz umowę o ustanowieniu odrębnej własności lokalu, w wyniku której właściciele opisanych lokali mieszkalnych dokonali w związku ze zmianą przeznaczenia części wspólnych nieruchomości częściowego zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, bez obowiązku wzajemnych dopłat, w ten sposób że:

1. ustanowili odrębną własność lokalu niemieszkalnego nr 4 znajdującego się na kondygnacji przyziemnej budynku posadowionego na działce nr 417/2, składającego się z przedsionka, dwóch sal, komunikacji oraz węzła sanitarnego z prysznicem, o łącznej powierzchni użytkowej 36,14 m2, postanawiając przy tym, że z lokalem związany będzie udział wynoszący 133/1000 części we wspólnych częściach budynków i we własności działki gruntu nr 417/2, który to lokal powstał na skutek rozbudowy części wspólnych nieruchomości – piwnic o nr 5, 6, 7, 8 i 9, i stanowić będzie własność Wnioskodawczyni i Jej męża;
2. wyłączyli z części wspólnej nieruchomości piwnice nr 4 i 10 oraz garaż i przyłączyli je jako pomieszczenia przynależne do lokalu mieszkalnego nr 1, stanowiącego własność Wnioskodawczyni i jej męża, w związku z czym powiększyła się powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego nr 1 i obecnie wynosi ona 130,88 m2;
3. wyłączyli z części wspólnej nieruchomości piwnice nr 1 i 2, i przyłączyli je jako pomieszczenia przynależne do lokalu mieszkalnego nr 2, stanowiącego współwłasność czterech ww. osób, w związku z czym powiększyła się powierzchnia użytkowa przedmiotowego lokalu mieszkalnego i obecnie wynosi ona 105,49 m2,

Następnie dokonano zmiany udziałów w nieruchomości wspólnej, postanawiając, że z lokalem nr 1 będzie związany udział wynoszący 480/1000 części we wspólnych częściach budynków i we własności działki nr 417/2, a z lokalem nr 2 związany będzie udział wynoszący 387/1000 części we wspólnych częściach budynków i we własności działki nr 417/2, zaś z nowowyodrębnionym lokalem niemieszkalnym nr 4 związany będzie udział wynoszący 133/1000 części we wspólnych częściach budynków i we własności działki nr 417/2.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przedmiotowa umowa polegająca na częściowym zniesieniu współwłasności nieruchomości wspólnej i ustanowieniu odrębnej własności lokalu podlega podatkowi od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przedmiotowa umowa polegająca na częściowym zniesieniu współwłasności nieruchomości wspólnej i ustanowieniu odrębnej własności lokalu nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi temu podlega umowa zniesienia współwłasności (nieodpłatna), na mocy której współwłaściciele całkowicie wychodzą ze współwłasności.

W przedstawionym stanie faktycznym właściciele poszczególnych lokali będą współwłaścicielami gruntu i części wspólnych budynku, w związku z tym, że z każdym z lokali związany jest udział w częściach wspólnych budynku i we własności działki gruntu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a powstaje on, zgodnie z dyspozycją art. 6 ust. 1 pkt 7, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności - z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Ponadto przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy − art. 7 ust. 6 ustawy.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje również pojęcia współwłasności ani nie określa sposobów jej zniesienia należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). W myśl art. 195 ww. ustawy własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Co oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługują wszystkie atrybuty prawa własności (tzn. wszystkie uprawnienia składające się na własność). Z kolei niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi.

Polskie prawo rozróżnia dwa rodzaje współwłasności: współwłasność w częściach ułamkowych i współwłasność łączną - art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 210 zd. 1 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny);
2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli;
3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

Z kolei definicję lokali, własności lokali oraz zasady zawierania umów ustanowienia odrębnej własności lokali określają przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.). Stosownie do brzmienia art. 2 ust. 1 ww. ustawy samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej „lokalami”, mogą stanowić odrębne nieruchomości.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy samodzielnym lokalem mieszkalnym jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

Stosownie natomiast do ust. 4 powołanego artykułu do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, nazywane w ustawie „pomieszczeniami przynależnymi”.

Pojęcie nieruchomości wspólnej, określa warunki, jakim obwarowane jest jej powstanie i zasady obliczania w niej udziału.

Według dyspozycji art. 3 ust. 1 tejże ustawy, w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali.

Stosownie do ust. 2 wskazanego artykułu, nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli.

Z kolei w myśl art. 7 ust. 1 i 2 przytoczonej ustawy, odrębną własność lokalu można ustanowić w drodze umowy, a także jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości albo orzeczenia sądu znoszącego współwłasność. Umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu powinna być dokonana w formie aktu notarialnego; do powstania tej własności niezbędny jest wpis do księgi wieczystej.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu powinna określać w szczególności:

1. rodzaj, położenie i powierzchnię lokalu oraz pomieszczeń do niego przynależnych,
2. wielkość udziałów przypadających właścicielom poszczególnych lokali w nieruchomości wspólnej.

Na tle przytoczonych przepisów powołać się należy na stanowisko doktryny, w myśl którego umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu nie prowadzi do całkowitego wyjścia ze współwłasności. Powyższe wynika z faktu, że pozostaje współwłasność gruntu oraz części budynku i innych urządzeń nie przeznaczonych do użytku właścicieli poszczególnych lokali, mająca charakter współwłasności przymusowej, która nie może być zniesiona, dopóki trwa odrębna własność lokali.

Wracając zaś do kwestii podatkowych przypomnieć należy, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegają wyłącznie czynności, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 tej ustawy, tj. czynności prawne, których skutkiem jest nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne. Nabycie majątku tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności jest jedną z tych czynności, które ustawodawca objął zakresem przedmiotowym ustawy.

W rozpatrywanym przypadku, jak wskazano we wniosku, częściowo zniesiono bez spłat i dopłat współwłasność części wspólnych nieruchomości, a zatem opisana czynność nie prowadziła do definitywnego zniesienia współwłasności, tylko do ustanowienia odrębnej własności lokalu, co oznacza, że Wnioskodawczyni nadal pozostaje współwłaścicielem nieruchomości wspólnej, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o własności lokali (tzw. częściowe zniesienie współwłasności), a skoro tak, to w analizowanej sprawie nie powstaje obowiązek podatkowy w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Innymi słowy czynność częściowego zniesienia współwłasności jest neutralna podatkowo na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.