Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-170/15/PM
z 19 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 1 lipca 2015 r. (data wpływu do Organu – 20 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2015 r. do Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 21 września 2015 r. wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie poprzez uiszczenie dodatkowej opłaty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (Spółka, Uczestnik) jest stroną umowy cash poolingu zawartej pomiędzy M.C.E. GmbH – podmiot z siedzibą w Niemczech (Agent, Leader), Wnioskodawcą, Bankiem z siedzibą w W. oraz Bankiem z siedzibą w Londynie. Umowa cash poolingu, którą zawarły strony jest umową typu „zero balancing”, co oznacza, że na koniec każdego dnia nadwyżki środków pieniężnych na rachunku Spółki prowadzonym przez Bank w W. przelewane są automatycznie na rachunek Leadera prowadzony przez Bank w Londynie. Jednocześnie, w przypadku gdy w związku z dokonywaniem przez Spółkę płatności za swoje zobowiązania z własnego rachunku bankowego, saldo tego rachunku na koniec dnia będzie ujemne, nastąpi automatyczne przelanie środków pieniężnych z rachunku Leadera z Banku w Londynie na rachunek Spółki w Banku w W., w celu wyzerowania salda.

Umowa cash poolingu, do której przystąpiła Spółka, nie obejmuje żadnych przepływów środków pieniężnych między poszczególnymi uczestnikami systemu, a jedynie przepływy między uczestnikiem a Leaderem (Agentem).

Celem tego rodzaju schematu rozliczeń jest efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi w ramach grupy poprzez poprawę płynności oraz optymalizację odsetkową poprzez kompensowanie przejściowych nadwyżek finansowych jednego podmiotu z niedoborami drugiego, skutkującą brakiem konieczności stosowania zewnętrznego finansowania z banku.

Właścicielem rachunku cash poolingowego jest M.C.E. GmbH, która jest także Pool Leaderem, a rachunek ten prowadzony jest przez Bank w Londynie.

Wnioskodawca oraz M.C.E. GmbH są podmiotami powiązanymi w świetle art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jednakże żaden z tych podmiotów nie posiada udziałów w kapitale zakładowym drugiego podmiotu. Jednocześnie żaden z tych podmiotów, w świetle regulacji art. 11 ustawy o podatku od osób prawnych, nie jest podmiotem powiązanym z Bankami.

Tytułem korzystania przez Spółkę ze środków pieniężnych znajdujących się na rachunku cash poolingowym, w celu pokrycia swoich ewentualnych dziennych niedoborów pieniężnych, Spółka zapłaci na rzecz Leadera odsetki za korzystanie z kapitału. W przypadku przelewu środków przez Spółkę na konto cash poolingowe, to Spółka będzie uprawniona do otrzymania odsetek od Leadera. Odsetki od salda ujemnego/dodatniego na rachunku cash poolingowym będą wyliczane przez Bank, a wyliczone kwoty odsetek będą obciążać/uznawać bezpośrednio rachunek Spółki oraz Agenta.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy dokonywanie transferów pieniężnych w wyniku realizacji umowy cash poolingu, do której przystąpiła Spółka, może być traktowane jako pożyczki, które będą opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa cash poolingu ma charakter mieszany i można w niej dostrzec podobieństwa do umowy pożyczki, co jest przyczyną wątpliwości w zakresie skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Najważniejszą kwestią jaką w tym przypadku należy rozważyć jest możliwość zakwalifikowania każdorazowych przelewów realizowanych pomiędzy rachunkami bankowymi spółek jako pożyczek lub depozytu nieprawidłowego. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu podlegają umowy pożyczki. Przy czym zauważyć należy, że w ustawie enumeratywnie określono czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wśród czynności wymienionych w art. 1 nie znajdujemy umów cash poolingu, jednakże należy mieć na uwadze zasadę, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa umowy. Tak więc należy dokonać analizy, czy elementy istotne umowy cash poolingu spełniają kryteria uznania jej za umowę pożyczki.

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Odnosząc się do powyższego można stwierdzić, że umowa cash poolingu nie precyzuje wielkości przekazywanych kwot pomiędzy rachunkami podmiotów uczestniczących w tej umowie. Nie zawiera również zobowiązania do przeniesienia środków pieniężnych w określonym terminie i w istocie, w razie braku środków na rachunku bankowym uczestnika, brak jest podstaw do dochodzenia kwoty zobowiązania. Przepis art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi jednoznacznie, że podatkowi temu podlegają umowy pożyczki. Pożyczka jest umową nazwaną, a zatem czynność, która ze swej istoty nie może być zakwalifikowana, jako czynność opisana w art. 720 Kodeksu cywilnego, nie może być opodatkowana na podstawie przywołanego wyżej przepisu.

Z tego właśnie powodu, zdaniem Wnioskodawcy, opisane transfery środków pieniężnych nie powinny być kwalifikowane jako pożyczka, czy też depozyt nieprawidłowy, co jednocześnie wyklucza ich opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu. W pozostałym zakresie wniosku zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 626) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy). Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego. W myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Z kolei zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego, przez depozyt nieprawidłowy rozumieć należy umowę, zgodnie z którą przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do tego rodzaju umów stosuje się przepisy o pożyczce. Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania środkami pieniężnymi w ramach grupy poprzez poprawę płynności oraz optymalizację odsetkową poprzez kompensowanie przejściowych nadwyżek finansowych jednego podmiotu z niedoborami drugiego, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu zarządzania środkami pieniężnymi w ramach grupy poprzez poprawę płynności oraz optymalizację odsetkową poprzez kompensowanie przejściowych nadwyżek finansowych jednego podmiotu z niedoborami drugiego niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. Opisany we wniosku system zarządzania płynnością finansową nie może być również uznany za umowę depozytu nieprawidłowego.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling dotyczące zarządzania środkami pieniężnymi w ramach grupy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Świętego Mikołaja 78-79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.