Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPP3.4512.627.2016.2.EJ
z 9 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 22 kwietnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 września 2016 r. (data wpływu 15 września 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania VAT dostawy monet w celu ich zamiany na pieniądz w postaci zapisów na rachunku bankowym – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 września 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania VAT dostawy monet w celu ich zamiany na pieniądz w postaci zapisów na rachunku bankowym.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółka) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka zajmuje się recyklingiem odpadów metali niezależnych, odzyskując z tych odpadów przede wszystkim aluminium a także mieszaniny innych pierwiastków. Produkty Spółki w postaci granulatów sprzedawane są na rynku polskim, a także w szerokim zakresie na rynku europejskim. Odpady będące przedmiotem przerobu pochodzą z różnych źródeł zarówno z Polski jak i z importu. Są to m.in. odpady wysortowane z żużla powstającego w spalarniach śmieci, odpady powstające w procesach produkcyjnych w zakładach przemysłowych, odpady z gospodarstw domowych zbierane przez wyspecjalizowane podmioty (punkty skupu) i inne. W odpadach pochodzących ze spalarni śmieci Wnioskodawca znajduje monety różnych walut, które nie uległy zniszczeniu w procesie termicznej utylizacji odpadów komunalnych. Ponieważ największa ilość odpadów tego typu przerabianych w zakładzie produkcyjnym Wnioskodawcy pochodzi z terenu Unii Europejskiej, to najczęściej znajdowane są monety EUR. Zdarzają się jednak również funty szterlingi, franki szwajcarskie, złote polskie i inne waluty. Wnioskodawca poddaje te monety procesowi oczyszczania, a następnie dokonuje wymiany tych monet. Część monet mimo procesu oczyszczania może mieć trwałe zabrudzenia lub uszkodzenia, które powodują, że wartość środków pieniężnych otrzymywanych w zamian za monety może być niższa niż wartość nominału monet. W Polsce zasady wymiany uszkodzonych monet i banknotów ale jedynie dla złotych polskich zostały określone w Zarządzeniu Prezesa Narodowego Banku Polskiego nr 31/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Banki komercyjne w Polsce, stosują się do tego zarządzenia skupują jedynie uszkodzone monety z nominałami w złotych polskich. Wnioskodawcy nie udało się znaleźć polskiego banku skłonnego dokonać wymiany odzyskiwanych monet w walutach innych niż złote. Stąd też monety z nominałami w innych walutach Wnioskodawca zmuszony jest przedstawiać do wymiany w bankach zagranicznych bezpośrednio lub też za pośrednictwem innych niż banki zagranicznych podmiotów. Zasady wymiany i wyceny wymienianych uszkodzonych monet są uregulowane w poszczególnych krajach w różny sposób. Najczęściej odnoszą się one do stopnia uszkodzenia, przy czym stopień uszkodzenia może być również określany różnymi metodami (np. jako procent utraty wagi w stosunku do wagi nowej monety, jako procent uszkodzenia powierzchni i inne). Wnioskodawca dostarcza odzyskane i oczyszczone monety do siedziby zagranicznego banku lub też podmiotu pośredniczącego nie będącego bankiem zleconym transportem obcym, transportem własnym lub przesyłką kurierską podając w dokumentach transportowych całkowitą wagę monet. Wnioskodawca jest jednakże w stanie wskazać, monety jakich walut i w jakich nominałach zostały przesłane. Po wycenie otrzymanych monet według zasad obowiązujących w danym kraju bank przyjmujący monety lub też podmiot pośredniczący w tej transakcji przelewa na konto Wnioskodawcy kwotę odpowiadającą wartość wymienionych monet. Wartość ta w niektórych przypadkach pomniejszana jest o opłatę bankową lub prowizję podmiotu pośredniczącego. Monety nie mają charakteru monet kolekcjonerskich o wartości numizmatycznej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy dostawę monet w celu ich zamiany na pieniądz w postaci zapisów na rachunku bankowym należy traktować jako transakcję podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, dostawa monet odzyskanych w procesie recyklingu odpadów w celu ich zamiany na pieniądz w postaci zapisów na rachunku bankowym nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ustawy opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

– odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

• eksport towarów,
• import towarów na terytorium kraju,
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
  
  

Jak z powyższego wynika, czynności podlegające opodatkowaniu dotyczą usług lub towarów. W opisanym wyżej stanie faktycznym zapewne nie dochodzi do świadczenia usług przez Spółkę na rzecz zagranicznych banków lub podmiotów pośredniczących w wymianie monet. Rozstrzygnięcia wymaga więc kwestia, czy dostawa monet w celu ich zamiany na pieniądz w postaci zapisów na rachunku bankowym stanowi dostawę towarów na terytorium kraju lub wewnątrzwspólnotową dostawę towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Dostawą towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W omawianej sytuacji wartość dostarczanych monet wynika przede wszystkim z określonej wartości pieniądza, jaką nadaje im państwo – emitent monet. Wartość ta nie wynika natomiast z ich właściwości fizycznych, chemicznych czy użytkowych, a tym samym nie można traktować dostawy monet jako dostawy złomu.

Okoliczność, że wartość pieniądza zaksięgowanego w postaci zapisów na rachunku bankowym jest niższa niż wartość nominalna dostarczonych monet, co wynika z prowizji pośrednika lub dokonanych według przepisów danego kraju potrąceń z tytułu uszkodzeń i kosztów bankowych, nie powoduje automatycznie sklasyfikowania monet jako odpadu/złomu. Monety w przedstawionym stanie faktycznym są dostarczane w zamian za zapis na rachunku bankowym, a więc dostawa monet stanowi dostawę jednej formy pieniądza w zamian za jego inną postać. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażanym w komentarzach dostawy pieniądza nie można traktować jako dostawy towaru, np. w komentarzu LEX Wolters Kluwer do ustawy o VAT pod redakcją A. Bartosiewicza wydanie 9 z 2015 r., str. 40 wskazano, że „za towar nie mogą być uznane pieniądze, papiery wartościowe ani inne przedmioty (np. bony towarowe), gdy pełnią one funkcję płatniczą. Jeśli pieniądz czy papier wartościowy są nabywane czy też wydawane jako surogat zapłaconych za nie pieniędzy, wówczas nie są towarem”.

Podsumowując powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, że dostawa monet w celu ich zamiany na pieniądz w postaci zapisów na rachunku bankowym w opisanym we wniosku stanie faktycznym nie stanowi odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju ani wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, ponieważ dostarczane monety nie są towarem w rozumieniu ustawy. Tym samym dostawa ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca zajmuje się recyklingiem odpadów metali nieżelaznych, odzyskując z tych odpadów przede wszystkim aluminium, a także mieszaniny innych pierwiastków. W odpadach pochodzących ze spalarni śmieci Wnioskodawca odzyskuje monety różnych walut, które nie uległy zniszczeniu w procesie termicznej utylizacji odpadów komunalnych. Ponieważ największa ilość odpadów tego typu pochodzi z terenu Unii Europejskiej, to najczęściej znajdywane są monety EUR. Zdarzają się jednak funty szterlingi, franki szwajcarskie, złote polskie i inne waluty. Wnioskodawca poddaje te monety procesowi oczyszczania, a następnie dokonuje wymiany monet. Część monet, mimo procesu oczyszczania, może mieć trwałe zabrudzenia lub uszkodzenia, które powodują, że wartość środków pieniężnych otrzymywanych w zamian za monety może być niższa niż wartość nominału monet. Banki komercyjne w Polsce skupiają jedynie uszkodzone monety z nominałami w złotych polskich. Wnioskodawcy nie udało się znaleźć polskiego banku skłonnego dokonać wymiany odzyskiwanych monet w walutach innych niż złote. Stąd też monety z nominałami w innych walutach Wnioskodawca zmuszony jest przedstawić do wymiany w bankach zagranicznych bezpośrednio lub też za pośrednictwem innych niż banki zagranicznych podmiotów.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy kwestii czy dostawę monet w celu ich zamiany na pieniądz w postaci zapisów na rachunku bankowym należy traktować jako transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT.

W Polce zasady wymiany uszkodzonych monet i banknotów reguluje Zarządzenie nr 31/2013 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. NBP z 2013 r., poz. 23).

W § 1 ust. 1 ww. zarządzenia jest zapis, że banki działające na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej wymieniają zużyte lub zniszczone znaki pieniężne waluty polskiej, jeżeli ich autentyczność nie budzi podejrzeń, a ich cechy umożliwiają rozpoznanie ich wartości nominalnej.

W myśl § 2 pkt 2 zarządzenia, wymianie podlegają monety oraz ich elementy (rdzeń i pierścień) mające w szczególności uszkodzenia typu mechanicznego, wytarte, o zmienionej barwie, skorodowane, w tym również uszkodzone wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, rysunku lub innego znaku.

Z § 3 ust. 1 pkt 2 wynika, że banki wymieniają, w pełnej wartości nominalnej, z wyłączeniem znaków pieniężnych, o których mowa w § 7 ust. 1 i w § 8 ust. 1, zużyte lub uszkodzone monety, a także dwa rozłączone elementy (rdzeń i pierścień) – jeżeli pochodzą z monety o tej samej wartości nominalnej.

Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia banki wymieniają za połowę wartości nominalnej, z wyłączeniem znaków pieniężnych, o których mowa w § 7 ust. 1 i w § 8 ust. 1 przedstawione do wymiany monety – jeżeli zachował się przynajmniej jeden element (rdzeń lub pierścień).

W świetle przywołanych przepisów prawa stwierdzić należy, że w rozpoznawanym stanie faktycznym transakcja wymiany uszkodzonych monet na nowe (w pełnej lub częściowej wartości nominalnej) jest wyłącznie transakcją wymiany zniszczonego środka płatniczego na środek płatniczy uwolniony od wad. Czynność ta powoduje więc wymianę zniszczonych, uszkodzonych monet na nowe, który mogą być zwrócone w postaci zapisów na rachunku bankowym wymieniającego.

W tej sytuacji nie sposób traktować przedmiotowych transakcji w kategorii dostawy towarów, bowiem pieniądz wyrażony w formie banknotów czy też monet nie wypełnia definicji towaru, o którym mowa w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. Tym samym ich przekazanie do banku celem wymiany na nowe monety (pozbawione uszkodzeń) o tej samej lub niższej wartości nominalnej nie może stanowić dostawy towarów, jak również nie można uznać, że przekazanie uszkodzonych monet celem wymiany na nowe stanowi świadczenie usług. Zatem, w ocenie Organu, nie ma podstaw do traktowania opisanej wyżej czynności jako odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usługi, które stanowiłyby transakcję podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Identycznie należy postrzegać czynność wymiany uszkodzonych monet zagranicznych za pomocą pośrednika lub kuriera. Skoro po wycenie otrzymanych monet według zasad obowiązujących w danym kraju bank przyjmujący monety lub też podmiot pośredniczący w tej transakcji przelewa na konto Wnioskodawcy kwotę odpowiadającą wartości wymienionych monet, to brak jest podstaw do postrzegania tej czynności w kategorii wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT. Nie zmienia tego fakt, że Wnioskodawca otrzymuje na konto kwotę równą wartości wymienionych walut zagranicznych pomniejszoną czasem o opłatę bankową lub prowizję podmiotu pośredniczącego w dostawie uszkodzonych monet do banku zagranicznego.

W konsekwencji, brak jest podstaw do traktowania czynności dostawy monet w celu ich zamiany na pieniądz w postaci zapisów na rachunku bankowym jako transakcji podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.