Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/4512-612/16-2/AS
z 27 października 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2016 r. (data wpływu 1 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

  • zwolnienia z opodatkowania VAT usługi sekurytyzacji wierzytelności świadczonej przez SPV na rzecz Banku – jest prawidłowe,
  • zwolnienia z opodatkowania VAT usługi serwisowej świadczonej przez Bank na rzecz SPV – jest prawidłowe,
  • zwolnienia z opodatkowania VAT usługi windykacyjnej świadczonej przez Bank na rzecz SPV – jest nieprawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 1 sierpnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienie z opodatkowania VAT usługi sekurytyzacji wierzytelności świadczonej przez SPV na rzecz Banku oraz zwolnienia z opodatkowania VAT usługi serwisowej i windykacyjnej świadczonej przez Bank na rzecz SPV.


We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:


Bank jest instytucją finansową prowadzącą działalność bankową, która obejmuje, między innymi, udzielanie finansowania w formie kredytów i pożyczek, z których znaczną część stanowią kredyty na zakup samochodów.


Biorąc pod uwagę, iż spłata kredytów udzielonych przez Bank oraz należnych odsetek ze swej natury rozłożona jest na raty, Wnioskodawca, celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, zamierza wziąć udział w programie sekurytyzacji (Sekurytyzacja, Transakcja Sekurytyzacyjna) wierzytelności wynikających z udzielonych przez Bank kredytów samochodowych (Wierzytelności). Przedmiotem Wierzytelności są roszczenia Banku w stosunku do kredytobiorców o zwrot udzielonych kredytów samochodowych wraz z należnymi odsetkami w terminach określonych w poszczególnych umowach kredytowych. Przedmiotem Sekurytyzacji będą wyłącznie wierzytelności „zdrowe”, to jest takie, co do których, na dzień włączenia danych Wierzytelności w program Sekurytyzacji, nie istnieją przesłanki aby uznać je za zagrożone nieściągalnością (wymagające windykacji w celu uzyskania zapłaty).


W ramach Sekurytyzacji Bank zawrze ze spółką celową utworzoną w Polsce (SPV) umowę sekurytyzacji Wierzytelności, w wykonaniu której SPV zapewni dostarczenie Wnioskodawcy środków finansowych przed terminem wymagalności przedmiotowych Wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek. Uzyskanie przez Bank finansowania przed wymagalnością Wierzytelności będzie zatem istotą i celem Sekurytyzacji. Transakcje sekurytyzacyjne stanowią specyficzny instrument pozyskiwania finansowania, na który składa się kilka charakterystycznych elementów. Dlatego też, całościowa Transakcja Sekurytyzacyjna przeprowadzona przez Bank wymagać będzie uczestnictwa określonych partnerów biznesowych oraz zróżnicowanych konstrukcji prawnych, które będą tworzyć przedmiotową Transakcję Sekurytyzacyjną. Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona w następujący sposób:

  • Na podstawie umowy o sekurytyzację Wierzytelności zawartej pomiędzy Bankiem i SPV Bank dokonywać będzie odpłatnego zbycia na rzecz SPV określonych pakietów Wierzytelności. Zbycie Wierzytelności zostanie dokonane za odpowiednim wynagrodzeniem ustalonym przez strony w oparciu o określoną metodę wyceny uwzględniającą pozostającą do spłaty nominalną kwotę główną danej Wierzytelności oraz kwotę odsetek należnych od kredytobiorców z tytułu przedmiotowych Wierzytelności, jak również odpowiednią metodę dyskonta.
  • Z tytułu świadczenia usługi sekurytyzacji (finansowania poprzez nabycie Wierzytelności będących następnie podstawą do emisji obligacji), SPV będzie należne wynagrodzenie.
  • Pomimo przeniesienia Wierzytelności na SPV, ich ekonomicznym "właścicielem" w dalszym ciągu pozostanie Bank. Oznacza to, iż przedmiotowe Wierzytelności w dalszym ciągu będą ujęte w bilansie Banku, jako jego aktywa, a zatem, zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych z dnia 15 stycznia 2016 r., wartość Wierzytelności nadal będzie wliczana do podstawy opodatkowania tym podatkiem.
  • Mając na uwadze, iż Bank, w związku z udzieleniem kredytów samochodowych, z których wywodzą się Wierzytelności posiada pełną wiedzę na temat przedmiotowych kredytów i kredytobiorców, terminów spłat, zasad wyliczania odsetek, etc., ze względów operacyjnych i praktycznych to Bank będzie w dalszym ciągu pełnił rolę podmiotu zajmującego się obsługą administracyjną zobowiązań kredytowych wynikających z Wierzytelności. W konsekwencji kredytobiorcy spłacać będą kredyty składające się na Wierzytelności, jak również należne odsetki, na rachunek Banku. W określonych sytuacjach, kredytobiorcy mogą być zobowiązani do spłaty Wierzytelności oraz należnych odsetek na rachunki inne niż prowadzone przez Bank.
  • Pełnienie przez Bank funkcji administracyjnych w stosunku do Wierzytelności przeniesionych formalnie na SPV odbywać się będzie na podstawie odpowiedniej umowy zawartej między Wnioskodawcą i SPV o obsługę sekurytyzowanych Wierzytelności (Umowa Serwisowa). Na podstawie Umowy Serwisowej Bank będzie obsługiwał sekurytyzowane Wierzytelności, zajmując się administracją kredytów, zbieraniem wpłat od kredytobiorców, prowadzeniem dokumentacji dotyczącej Wierzytelności, monitorowaniem terminowości spłat Wierzytelności, wzywaniem kredytobiorców do zapłaty zaległych rat kredytowych, itd. Środki uzyskiwane przez Wnioskodawcę w wyniku spłaty kredytów oraz odsetek będą przekazywane na rachunek SPV na zasadach oraz w terminach ustalonych przez strony. W zamian za te usługi (Usługi Serwisowe), Bank będzie uzyskiwał od SPV wynagrodzenie (Wynagrodzenie Serwisowe). Pomimo, że przedmiotem Transakcji Sekurytyzacyjnej będą wyłącznie Wierzytelności niezagrożone nieściągalnością, po ich przeniesieniu na SPV może w niektórych przypadkach dojść do konieczności ich windykacji (wszelkie czynności związane z windykacją Wierzytelności, w tym postępowanie przed sądem w celu uzyskania zwrotu Wierzytelności), dlatego w przypadku świadczenia takich usług (Usługi Windykacyjne) przez Bank strony uzgodnią osobne wynagrodzenie za czynności windykacyjne (Wynagrodzenie Windykacyjne).
  • Po nabyciu Wierzytelności od Banku, SPV wyemituje obligacje komercyjne. Oferta zakupu obligacji zostanie skierowana do podmiotów instytucjonalnych. Środki finansowe uzyskane przez SPV z emisji obligacji zostaną następnie przekazane na rzecz Banku, jako zapłata ceny za nabyte Wierzytelności. Celem pozyskania odpowiednich środków finansowych, oprócz emisji obligacji, SPV zaciągnie również od Banku pożyczki, podporządkowane wobec obligacji. Źródłem spłaty obligacji emitowanych przez SPV oraz zaciągniętych pożyczek będą spłaty Wierzytelności nabytych przez SPV od Banku.
  • Ponieważ spłata Wierzytelności do SPV powinna następować szybciej niż splata przez SPV zobowiązań wynikających z uzyskanego finansowania (spłata kwoty głównej obligacji będzie przez pierwsze 2-3 lata odroczona), uwolnione w ten sposób środki będą przeznaczane przez SPV na nabywanie kolejnych pakietów Wierzytelności na tych samych zasadach co nabycie pierwotne. Ten 2-3 letni okres w dokumentach Transakcji Sekurytyzacyjnej określany jest jako okres rewolwingowy.

Zarówno Bank jak i SPV są polskimi rezydentami podatkowymi, zarejestrowanymi podatnikami VAT w Polsce.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:


  1. Czy usługa sekurytyzacji Wierzytelności świadczona przez SPV na rzecz Banku, polegająca na zapewnieniu finansowania Banku poprzez zbycie przez Bank na rzecz SPV określonego pakietu Wierzytelności kredytowych, stanowić będzie usługę zwolnioną z podatku od towarów i usług (VAT)?
  2. Czy Usługi Serwisowe świadczone przez Bank na rzecz SPV będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT)?
  3. Czy Usługi Windykacyjne, jeżeli będą świadczone przez Bank na rzecz SPV, będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT)?

Zdaniem Wnioskodawcy:


Ad. 1


Zdaniem Wnioskodawcy, usługa sekurytyzacji Wierzytelności świadczona przez SPV na rzecz Banku, polegająca na zapewnieniu finansowania Banku poprzez zbycie przez Bank na rzecz SPV określonego pakietu Wierzytelności kredytowych, stanowić będzie usługę zwolnioną z podatku od towarów i usług (VAT).


Stanowisko to jest zbieżne ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, wyrażonym w interpretacji indywidualnej z 6 marca 2013 r. (IPPP2/443-441/11/12-9/S/MM) wydanej na rzecz Banku w związku z transakcją sekurytyzacji niemal identyczną do Transakcji Sekurytyzacyjnej będącej przedmiotem niniejszego wniosku. W przywołanej interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził: „Reasumując, usługa sekurytyzacji świadczona przez SPV na rzecz Zainteresowanego polegająca na dostarczeniu Wnioskodawcy środków finansowych przed terminem wymagalności Wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek, będzie korzystała ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT jako usługa pośrednictwa finansowego związanego z długami.” Konkluzja ta została oparta o następujące rozumowanie, które Wnioskodawca podziela:


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


Stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. W ramach przytoczonego powyżej opisu zdarzenia przyszłego, finansowanie Banku przed wymagalnością Wierzytelności będzie istotą i celem Sekurytyzacji, w ramach której dojdzie do przeniesienia Wierzytelności na SPV.

Wyjaśnić należy, iż wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Natomiast pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. nr 146, poz. 1546 ze zm.) oraz w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U z 2012 r., poz. 1376).


W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, w art. 92a ust. 1 ustawodawca wskazał, iż bank może zawrzeć z towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo z funduszem sekurytyzacyjnym umowę przelewu wierzytelności lub umowę o subpartycypację.


Jak wynika z art. 92a ust. 3 ustawy Prawo bankowe, bank może także przenieść w drodze umowy wierzytelności na, niebędącą towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo funduszem sekurytyzacyjnym, spółkę kapitałową (podmiot emisyjny) w celu emisji przez ten podmiot papierów wartościowych, których zabezpieczenie stanowią sekurytyzowane Wierzytelności.

Stosownie do treści art. 92a ust. 4 ww. ustawy, podmiot emisyjny, na rzecz którego nastąpiło przeniesienie wierzytelności, nie może być powiązany kapitałowo lub organizacyjnie z bankiem przenoszącym wierzytelności, a przedmiotem jego działalności może być wyłącznie nabywanie wierzytelności i emisja papierów wartościowych, o której mowa w ust. 3, a także wykonywanie czynności z tym związanych.


Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, wniosek dotyczy właśnie sekurytyzacji opisanej w przepisach ustawy Prawo bankowe.


W literaturze istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z bilansu banku zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (Special Purpose Vehicle), która następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój. Wówczas najczęściej stosowana jest sekurytyzacja wierzytelności przyszłych, a więc takich, które jeszcze nie powstały, natomiast istnieją przesłanki ich prawnego i ekonomicznego ukonstytuowania się w przyszłości.

Z okoliczności wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego wynika, iż istotą i celem planowanej Transakcji Sekurytyzacyjnej będzie uzyskanie przez Wnioskodawcę odpowiedniego finansowania przed wymagalnością Wierzytelności. Finansowanie to Wnioskodawca uzyska jako wynagrodzenie za przenoszone na rzecz SPV Wierzytelności, które to wynagrodzenie będzie uzyskiwane już przy zbywaniu Wierzytelności, na długo przed terminem ich wymagalności. Środki na zapłatę tego wynagrodzenia SPV uzyska poprzez emisję obligacji zabezpieczonych na nabytych od Wnioskodawcy Wierzytelnościach.

Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy nie będzie miała miejsca wyłącznie cesja wierzytelności – nabycie wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element świadczonej przez SPV szerszej usługi pośrednictwa finansowego. SPV w celu realizacji zawartej z Wnioskodawcą umowy będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności, które złożą się na jedną kompleksową usługę świadczoną przez SPV mającą za cel zapewnienie Wnioskodawcy wymaganego finansowania - usługę sekurytyzacji. Biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy zatem, iż SPV wyświadczy na rzecz Wnioskodawcy usługę, polegającą na zapewnieniu mu środków finansowych jeszcze przez terminem wymagalności Wierzytelności. Za powyższą usługę SPV uzyska wynagrodzenie w postaci prowizji, dla wyliczenia której podstawą będą koszty organizacji oraz funkcjonowania ponoszone przez SPV. Zatem SPV wykona czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług.


Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.


Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. stawka podatku której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.


Ustawodawca przewidział również dla niektórych czynności zwolnienie z podatku od towarów i usług.


W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów łub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.


Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.


Natomiast z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT wynika, iż zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu,
  2. usług doradztwa,
  3. usług w zakresie leasingu.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, iż charakter czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Wnioskodawcy wskazuje, iż SPV poprzez nabycie Wierzytelności udziela Bankowi finansowania ze środków pochodzących z emisji obligacji. Celem SPV nie jest faktyczne nabycie przedmiotowych Wierzytelności i w konsekwencji próba ich odzyskania od dłużników Wnioskodawcy. Świadczą o tym następujące działania podjęte przez Wnioskodawcę i SPV:

  1. Wierzytelności zostaną zbyte na rzecz SPV przed terminem wymagalności tych wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek;
  2. Ekonomicznym „właścicielem” Wierzytelności nadal będzie Bank – przedmiotowe Wierzytelności nadal będą ujęte w bilansie Wnioskodawcy, jako jego aktywa;
  3. Bank nadal będzie zajmował się obsługą administracyjną zbytych na rzecz SPV wierzytelności.

Poprzez zbycie Wierzytelności na rzecz SPV, Bank zapewni sobie finansowanie niezbędne do funkcjonowania na rynku finansowym, poprzez poprawę płynności finansowej. Zatem celem Transakcji Sekurytyzacyjnej zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a SPV nie będzie czynność zbycia Wierzytelności (uwolnienie się od konieczności odzyskania środków pieniężnych od dłużników), lecz uzyskanie przez Wnioskodawcę finansowania, czyli określonych środków pieniężnych z innego źródła niż spłata zaciągniętych kredytów wraz z należnymi odsetkami. Zatem istotą przedmiotowej Transakcji Sekurytyzacyjnej będzie uzyskanie przez Bank finansowania w celu prowadzenia działalności na rynku bankowym.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Z kolei art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT przewiduje zwolnienie z podatku VAT dla usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Biorąc zatem pod uwagę, iż planowana Transakcja Sekurytyzacyjna ma na celu zapewnienie Bankowi finansowania przez SPV poprzez nabycie Wierzytelności przez SPV i emisję obligacji zabezpieczonych na tych Wierzytelnościach oraz zaciągnięcie pożyczek przez SPV, transakcja ta, jako specyficzna operacja finansowa, będzie zwolniona z podatku VAT w oparciu o powyższe przepisy. Celem planowanej przez Bank Sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania, zatem cel przedmiotowej usługi świadczonej przez SPV będzie analogiczny do transakcji udzielenia pożyczki lub kredytu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT. Należy przy tym wskazać, iż zastosowanie wspomnianego artykułu nie może być ograniczane jedynie do finansowania w formie pożyczki lub kredytu, lecz zwolnienie w nim przewidziane powinno mieć zastosowanie także do innych form finansowania. Przepis ten stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dyrektywa VAT). Zgodnie z tą regulacją, państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT „udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę”. Aczkolwiek pojęcie udzielenia kredytu nie zostało zdefiniowane w Dyrektywie VAT, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) wskazuje na szerokie zastosowanie zwolnienia przewidzianego w tej regulacji. Konkluzję tę potwierdza, między innymi, orzeczenie ETS w sprawie C-281/91 pomiędzy Muys’en De Winter’s Bouw-en Aannemingsbedrijf BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia), w którym ETS nie podzielił poglądu, iż zwolnienie zawarte w komentowanym artykule odnosi się jedynie do kredytów udzielanych przez banki i instytucje finansowe. ETS, definiując termin „udzielenie kredytu”, wskazał również, iż; „udzielenie kredytu i pośrednictwo kredytowe jest w zasadzie pojęciem wystarczająco szerokim, aby uwzględniać kredyt udzielony przez dostawcę towarów w formie odroczenia płatności”.

Rozciągnięcie przez ETS pojęcia „udzielenie kredytu” nawet na odroczenie płatności ceny w umowie sprzedaży (tzw. kredyt kupiecki) potwierdza, iż zakres przedmiotowy tego pojęcia powinien być definiowany szeroko. W zakres ten wchodzą zatem różne formy finansowania, w tym również takie, które dokonywane jest na podstawie umowy o sekurytyzację.

Zwolnienie planowanej Transakcji Sekurytyzacyjnej z podatku VAT znajduje uzasadnienie również w art. 43 ust. 1 pkt 40) Ustawy o VAT z uwagi na fakt, iż jest to usługa w zakresie długów, do której nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT. Powyższe wynika z faktu, iż jakkolwiek celem planowanego procesu Sekurytyzacji jest uzyskanie przez Wnioskodawcę środków finansowych, to z uwagi na związek procesu Sekurytyzacji z Wierzytelnościami stanowiącymi „długi” oraz obligacjami skutkującymi powstaniem długu emitenta, zasadne jest ocenianie Sekurytyzacji jako usługi pośrednictwa finansowego określonej w ww. art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, nie zaś jako swojego rodzaju pożyczki udzielonej Wnioskodawcy.

Powyższe konkluzje znajdują także potwierdzenie w innych interpretacjach indywidualnych wydanych w stanach faktycznych zbliżonych do przedstawionego powyżej opisu zdarzenia przyszłego. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu 23 lipca 2015 r. (ILPP2/4512-1-353/15-2/SJ), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 19 kwietnia 2014 r. (IPPP3/443-27/14-2/KT) oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 lipca 2013 r. (PLPP4/443 -185/13-2/EWW).


Z powyższego wynika, że usługa sekurytyzacji Wierzytelności świadczona przez SPV na rzecz Banku polegająca na zapewnieniu finansowania Banku poprzez zbycie przez Banie na rzecz SPV określonego pakietu Wierzytelności kredytowych, stanowić będzie usługę zwolnioną z podatku od towarów i usług (VAT).


Ad 2.


Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi Serwisowe świadczone przez Bank na rzecz SPV będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT).


Stanowisko to jest zbieżne ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, wyrażonym w interpretacji indywidualnej z 13 marca 2013 r. (IPPP2/443-441/11/12-10/S/MM) wydanej na rzecz Banku w związku z transakcją sekurytyzacji niemal identyczną do Transakcji Sekurytyzacyjnej będącej przedmiotem niniejszego wniosku. W przywołanej interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził: „Biorąc pod uwagę opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego tut. Organ podatkowy stoi na stanowisku, że czynności wykonywane przez Zainteresowanego związane z zarządzaniem i obsługą sekurytyzowanych wierzytelności kredytowych będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.” Konkluzja ta została oparta o następujące rozumowanie, które Wnioskodawca podziela:


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.


Z treści art. 41 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.


Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.


Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.


W myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.


Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.


Natomiast z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT wynika, iż zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu,
  2. usług doradztwa,
  3. usług w zakresie leasingu.

Z okoliczności wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego wynika, iż istotą i celem planowanej Transakcji Sekurytyzacyjnej będzie uzyskanie przez Wnioskodawcę odpowiedniego finansowania przed wymagalnością Wierzytelności. Finansowanie to Wnioskodawca uzyska jako wynagrodzenie za przenoszone na rzecz SPV Wierzytelności, które to wynagrodzenie będzie uzyskiwane już przy zbywaniu Wierzytelności, na długo przed terminem ich wymagalności. Środki na zapłatę tego wynagrodzenia SPV uzyska przede wszystkim poprzez emisję obligacji zabezpieczonych na nabytych od Wnioskodawcy Wierzytelnościach (oraz w ograniczonym zakresie, poprzez zaciągnięcie pożyczek podporządkowanych od Banku).

Transakcje sekurytyzacyjne stanowią specyficzny instrument pozyskiwania finansowania, na który składa się kilka charakterystycznych elementów. Dlatego też, całościowa Transakcja Sekurytyzacyjna przeprowadzona przez Bank wymagać będzie uczestnictwa określonych partnerów biznesowych oraz zróżnicowanych konstrukcji prawnych, które będą tworzyć przedmiotową Transakcję Sekurytyzacyjną.

Bank, posiadając pełną wiedzę na temat przedmiotowych kredytów i kredytobiorców, terminów spłat, zasad wyliczania odsetek etc. zawrze z SPV umowę o obsługę tych Wierzytelności (Umowę Serwisową), na podstawie której będzie zajmował się administracją kredytów, zbieraniem wpłat od kredytobiorców, prowadzeniem dokumentacji dotyczącej Wierzytelności, monitorowaniem terminowości spłat Wierzytelności, wzywaniem kredytobiorców do zapłaty zaległych rat kredytowych, itd. Środki uzyskiwane przez Bank w wyniku spłaty kredytów oraz odsetek będą przekazywane na rachunek SPV na zasadach oraz w terminach ustalonych przez strony Transakcji Sekurytyzacyjnej. W zamian za świadczone usługi (Usługi Serwisowe) Bank uzyskiwać będzie określone wynagrodzenie od SPV (Wynagrodzenie Serwisowe).


Usługi Serwisowe nie będą obejmowały Usług Windykacyjnych (postępowania przed sądem w celu uzyskania zapłaty Wierzytelności), a zatem również Wynagrodzenie Serwisowe nie będzie obejmowało wynagrodzenia za Usługi Windykacyjne, które byłyby świadczone za odrębnym Wynagrodzeniem Windykacyjnym.


Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT wynika, iż ze zwolnienia korzystają także usługi stanowiące element usług finansowych, które same stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 7 i 3741 ustawy o VAT.


Jak wskazano powyżej, usługa sekurytyzacji świadczona przez SPV na rzecz Banku polegająca na dostarczeniu Wnioskodawcy środków finansowych przed terminem wymagalności Wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek, będzie korzystała ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 oraz art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT jako usługa pośrednictwa finansowego związanego z długami.

Ustawa o VAT nie wyjaśnia, co należy rozumieć przez „odrębną całość” oraz „właściwy” i „niezbędny”, które to sformułowania są użyte w treści art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, dlatego też należy posłużyć się pojęciami słownikowymi. Pod pojęciem „właściwy” należy rozumieć za Słownikiem Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) czy Nowym Słownikiem Języka Polskiego pod red. B. Dunaja (s. 783): „mający typowe cechy danego gatunku, grupy przedmiotów czy zjawisk”. Natomiast pojęcie „niezbędny” oznacza „koniecznie potrzebny” (Słownik Języka Polskiego - http://sjp.pwn.pl). Słownik Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) precyzując termin „odrębny” wskazuje na znaczenie: „stanowiący samodzielną całość”. Z kolei za „całość” uznaje: „wszystkie części czegoś wzięte razem”.

Zatem Usługi Serwisowe świadczone przez Wnioskodawcę w ramach Umowy Serwisowej będą pozostawać w ścisłym związku z całą Transakcją Sekurytyzacyjną. Bez zawarcia umowy na serwisowanie Wierzytelności Sekurytyzacja nie mogłaby w praktyce dojść do skutku, ponieważ SPV nie dysponuje odpowiednią infrastrukturą techniczną oraz personelem, który konieczny jest do obsługi wielu tysięcy umów kredytowych, z których pochodzą sekurytyzowane Wierzytelności. Z tych względów, kwalifikacja dla celów podatku VAT Usług Serwisowych świadczonych przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy Serwisowej nie może się odbywać w oderwaniu od kwalifikacji podstawowej transakcji Sekurytyzacji, czyli przeniesienia Wierzytelności na spółkę celową. W tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę Usługi Serwisowe w zakresie obsługi sekurytyzowanych Wierzytelności są niezbędne oraz właściwe, a także stanowią odrębną całość w stosunku do usługi sekurytyzacji świadczonej przez SPV na rzecz Banku.

Należy też stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie są zwykłymi czynnościami windykacyjnymi wyłączonymi ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, które zmierzają wprost jedynie do odzyskania długu. Czynności zarządzania i obsługi sekurytyzowanych Wierzytelności należy rozpatrywać przez pryzmat celu jakiemu ma służyć Sekurytyzacja, a mianowicie uzyskanie przez Wnioskodawcę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności.

Mając powyższe na względzie, czynności wykonywane przez Bank związane z zarządzaniem i obsługą sekurytyzowanych Wierzytelności kredytowych będą mogły korzystać ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.


Powyższe znajduje potwierdzenie również w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 23 lipca 2015 r. (ILPP2/4512-1-353/15-2/SJ). Odnosząc się do świadczonych w analogicznym stanie faktycznym usług obsługi wierzytelności świadczonych przez bank na rzecz spółki specjalnego przeznaczenia świadczącej na rzecz tego banku usługi sekurytyzacji, organ podatkowy w całości podzielił następujące stanowisko podatnika: Analizując istotę usługi obsługi wierzytelności niezależnie od faktu, że stanowi ona element usługi sekurytyzacji, jest to usługa, która będzie korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT jako usługa w zakresie długów. Dodatkowo, jak wspomniano i dowiedziono powyżej, obsługa wierzytelności nie jest ani ściąganiem długów, ani faktoringiem.”


Konkludując, zdaniem Wnioskodawcy, Usługi Serwisowe świadczone przez Bank na rzecz SPV będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT).


Ad 3.


Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi Windykacyjne świadczone przez Bank na rzecz SPV będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT).


Stanowisko to jest zbieżne ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, wyrażonym w interpretacji indywidualnej z 13 marca 2013 r. (IPPP2/443-441/11/12-10/S/MM) wydanej na rzecz Banku w związku z transakcją sekurytyzacji niemal identyczną do Transakcji Sekurytyzacyjnej będącej przedmiotem niniejszego wniosku. W przywołanej interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził: „Biorąc pod uwagę opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego tut. Organ podatkowy stoi na stanowisku, że czynności wykonywane przez Zainteresowanego związane z zarządzaniem i obsługą sekurytyzowanych wierzytelności kredytowych będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.” Konkluzja ta została oparta o następujące rozumowanie, które Wnioskodawca podziela.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.


Z treści art. 41 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.


Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.


Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.


W myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.


Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.


Natomiast z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT wynika, iż zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu,
  2. usług doradztwa,
  3. usług w zakresie leasingu.


Z okoliczności wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego wynika, iż istotą i celem planowanej Transakcji Sekurytyzacyjnej będzie uzyskanie przez Wnioskodawcę odpowiedniego finansowania przed wymagalnością Wierzytelności. Finansowanie to Wnioskodawca uzyska jako wynagrodzenie za przenoszone na rzecz SPV Wierzytelności, które to wynagrodzenie będzie uzyskiwane już przy zbywaniu Wierzytelności, na długo przed terminem ich wymagalności. Środki na zapłatę tego wynagrodzenia SPV uzyska przede wszystkim poprzez emisję obligacji zabezpieczonych na nabytych od Wnioskodawcy Wierzytelnościach (oraz w ograniczonym zakresie, poprzez zaciągnięcie pożyczek podporządkowanych od Banku).

Transakcje sekurytyzacyjne stanowią specyficzny instrument pozyskiwania finansowania, na który składa się kilka charakterystycznych elementów. Dlatego też, całościowa Transakcja Sekurytyzacyjna przeprowadzona przez Bank wymagać będzie uczestnictwa określonych partnerów biznesowych oraz zróżnicowanych konstrukcji prawnych, które będą tworzyć przedmiotową Transakcję Sekurytyzacyjną. Bank, posiadając pełną wiedzę na temat przedmiotowych kredytów i kredytobiorców, terminów spłat, zasad wyliczania odsetek etc. zawrze z SPV umowę o obsługę tych Wierzytelności (Umowę Serwisową), na podstawie której będzie zajmował się administracją kredytów, zbieraniem wpłat od kredytobiorców, prowadzeniem dokumentacji dotyczącej Wierzytelności, monitorowaniem terminowości spłat Wierzytelności, wzywaniem kredytobiorców do zapłaty zaległych rat kredytowych, itd. Środki uzyskiwane przez Bank w wyniku spłaty kredytów oraz odsetek będą przekazywane na rachunek SPV na zasadach oraz w terminach ustalonych przez strony Transakcji Sekurytyzacyjnej. W zamian za świadczone usługi (Usługi Serwisowe) Bank uzyskiwać będzie określone wynagrodzenie od SPV (Wynagrodzenie Serwisowe).

Ponadto, pomimo, że przedmiotem Transakcji Sekurytyzacyjnej będą wyłącznie Wierzytelności niezagrożone nieściągalnością, po ich przeniesieniu na SPV może w niektórych przypadkach dojść do konieczności ich windykacji (postępowania przed sądem w celu uzyskania zwrotu Wierzytelności), dlatego w przypadku świadczenia takich usług (Usługi Windykacyjne) przez Bank strony uzgodnią osobne wynagrodzenie za czynności windykacyjne (Wynagrodzenie Windykacyjne).


Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT wynika, iż ze zwolnienia korzystają także usługi stanowiące element usług finansowych, które same stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy o VAT.


Jak wskazano powyżej, usługa sekurytyzacji świadczona przez SPV na rzecz Banku polegająca na dostarczeniu Wnioskodawcy środków finansowych przed terminem wymagalności Wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek, będzie korzystała ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 oraz art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT jako usługa pośrednictwa finansowego związanego z długami.

Ustawa o VAT nie wyjaśnia, co należy rozumieć przez „odrębną całość” oraz „właściwy” i „niezbędny”, które to sformułowania są użyte w treści art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, dlatego też należy posłużyć się pojęciami słownikowymi. Pod pojęciem „właściwy” należy rozumieć za Słownikiem Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) czy Nowym Słownikiem Języka Polskiego pod red. B. Dunaja (s. 783): „mający typowe cechy danego gatunku, grupy przedmiotów czy zjawisk”. Natomiast pojęcie „niezbędny” oznacza „koniecznie potrzebny” (Słownik Języka Polskiego - http://sjp.pwn.pl). Słownik Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) precyzując termin „odrębny” wskazuje na znaczenie: „stanowiący samodzielną całość”. Z kolei za „całość” uznaje: „wszystkie części czegoś wzięte razem”.

Zatem Usługi Windykacyjne świadczone przez Wnioskodawcę w ramach Umowy Serwisowej będą pozostawać w ścisłym związku z całą Transakcją Sekurytyzacyjną. Bez zawarcia umowy na serwisowanie Wierzytelności (w tym na ich ewentualną windykację) Sekurytyzacja nie mogłaby w praktyce dojść do skutku, ponieważ SPV nie dysponuje odpowiednią infrastrukturą techniczną oraz personelem, aby móc wykonywać te zadania samodzielnie. Z tych względów, kwalifikacja dla celów podatku VAT Usług Windykacyjnych świadczonych przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy Serwisowej nie może się odbywać w oderwaniu od kwalifikacji podstawowej transakcji Sekurytyzacji, czyli przeniesienia Wierzytelności na spółkę celową. W tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę Usługi Windykacyjne w zakresie obsługi sekurytyzowanych Wierzytelności są niezbędne oraz właściwe, a także stanowią odrębną całość w stosunku do usługi sekurytyzacji świadczonej przez SPV na rzecz Banku.

Należy też stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie są zwykłymi czynnościami windykacyjnymi wyłączonymi ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, które zmierzają wprost jedynie do odzyskania długu. Czynności zarządzania i obsługi sekurytyzowanych Wierzytelności należy rozpatrywać przez pryzmat celu jakiemu ma służyć Sekurytyzacja, a mianowicie uzyskaniu przez Wnioskodawcę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, co pozostaje aktualne także w zakresie potencjalnie podejmowanych przez Wnioskodawcę sporadycznych czynności windykacyjnych, za które może mu przysługiwać osobne Wynagrodzenie Windykacyjne.

Mając powyższe na względzie, czynności wykonywane przez Bank związane z zarządzaniem i obsługą sekurytyzowanych Wierzytelności kredytowych (w tym Usługi Windykacyjne) będą mogły korzystać ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.


Powyższe znajduje potwierdzenie w przywołanej powyżej interpretacji indywidualnej wydanej na rzecz Banku przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 13 marca 2013r (IPPP2/443-441/11/12-10/S/MM) w związku z transakcją sekurytyzacji niemal identyczną do Transakcji Sekurytyzacyjnej będącej przedmiotem niniejszego wniosku, gdzie w zakres zwolnionych z podatku od towarów i usług (VAT) usług serwisowych świadczonych przez Bank wchodziło również przymusowe ściągnięcie wierzytelności w przypadku opóźnień w ich spłacie po stronie kredytobiorców.


Konkludując, zdaniem Wnioskodawcy, Usługi Windykacyjne świadczone przez Bank na rzecz SPV będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT).


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest :

  • prawidłowe w zakresie zwolnienia z opodatkowania VAT usługi sekurytyzacji wierzytelności świadczonej przez SPV na rzecz Banku,
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia z opodatkowania VAT usługi serwisowej świadczonej przez Bank na rzecz SPV,
  • nieprawidłowe w zakresie zwolnienia z opodatkowania VAT usługi windykacyjnej świadczonej przez Bank na rzecz SPV.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).


Natomiast przez świadczenie usług – w świetle art. 8 ust. 1 ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.


Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług, określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Reasumując, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Z opisu sprawy wynika, że celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, Wnioskodawca zamierza wziąć udział w programie sekurytyzacji wierzytelności wynikających z udzielonych przez Bank kredytów samochodowych. Przedmiotem sekurytyzacji będą wyłącznie wierzytelności „zdrowe”, to jest takie, co do których na dzień włączenia danych wierzytelności w program sekurytyzacji nie istnieją przesłanki, aby uznać je za zagrożone nieściągalnością. W ramach sekurytyzacji Bank zawrze ze spółką celową utworzoną w Polsce (SPV) umowę sekurytyzacji wierzytelności, w wykonaniu której SPV zapewni dostarczenie Wnioskodawcy środków finansowych przed terminem wymagalności przedmiotowych wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek. Uzyskanie przez Bank finansowania przed wymagalnością wierzytelności będzie zatem istotą i celem sekurytyzacji.


Planowana sekurytyzacja zostanie przeprowadzona w następujący sposób:

  • Na podstawie umowy o sekurytyzację Wierzytelności zawartej pomiędzy Bankiem i SPV Bank dokonywać będzie odpłatnego zbycia na rzecz SPV określonych pakietów Wierzytelności. Zbycie Wierzytelności zostanie dokonane za odpowiednim wynagrodzeniem ustalonym przez strony w oparciu o określoną metodę wyceny uwzględniającą pozostającą do spłaty nominalną kwotę główną danej Wierzytelności oraz kwotę odsetek należnych od kredytobiorców z tytułu przedmiotowych Wierzytelności, jak również odpowiednią metodę dyskonta.
  • Z tytułu świadczenia usługi sekurytyzacji (finansowania poprzez nabycie Wierzytelności będących następnie podstawą do emisji obligacji), SPV będzie należne wynagrodzenie.
  • Pomimo przeniesienia Wierzytelności na SPV, ich ekonomicznym "właścicielem" w dalszym ciągu pozostanie Bank. Oznacza to, że przedmiotowe Wierzytelności w dalszym ciągu będą ujęte w bilansie Banku, jako jego aktywa.
  • Bank będzie w dalszym ciągu pełnił rolę podmiotu zajmującego się obsługą administracyjną zobowiązań kredytowych wynikających z Wierzytelności. W konsekwencji kredytobiorcy spłacać będą kredyty składające się na Wierzytelności, jak również należne odsetki, na rachunek Banku. W określonych sytuacjach, kredytobiorcy mogą być zobowiązani do spłaty Wierzytelności oraz należnych odsetek na rachunki inne niż prowadzone przez Bank.
  • Pełnienie przez Bank funkcji administracyjnych w stosunku do Wierzytelności przeniesionych formalnie na SPV odbywać się będzie na podstawie odpowiedniej umowy zawartej między Wnioskodawcą i SPV o obsługę sekurytyzowanych Wierzytelności (Umowa Serwisowa). Na podstawie Umowy Serwisowej Bank będzie obsługiwał sekurytyzowane Wierzytelności, zajmując się administracją kredytów, zbieraniem wpłat od kredytobiorców, prowadzeniem dokumentacji dotyczącej Wierzytelności, monitorowaniem terminowości spłat Wierzytelności, wzywaniem kredytobiorców do zapłaty zaległych rat kredytowych, itd. Środki uzyskiwane przez Wnioskodawcę w wyniku spłaty kredytów oraz odsetek będą przekazywane na rachunek SPV na zasadach oraz w terminach ustalonych przez strony. W zamian za te usługi (Usługi Serwisowe), Bank będzie uzyskiwał od SPV wynagrodzenie (Wynagrodzenie Serwisowe). Pomimo, że przedmiotem Transakcji Sekurytyzacyjnej będą wyłącznie Wierzytelności niezagrożone nieściągalnością, po ich przeniesieniu na SPV może w niektórych przypadkach dojść do konieczności ich windykacji (wszelkie czynności związane z windykacją Wierzytelności, w tym postępowanie przed sądem w celu uzyskania zwrotu Wierzytelności), dlatego w przypadku świadczenia takich usług (Usługi Windykacyjne) przez Bank strony uzgodnią osobne wynagrodzenie za czynności windykacyjne (Wynagrodzenie Windykacyjne).
  • Po nabyciu Wierzytelności od Banku, SPV wyemituje obligacje komercyjne. Oferta zakupu obligacji zostanie skierowana do podmiotów instytucjonalnych. Środki finansowe uzyskane przez SPV z emisji obligacji zostaną następnie przekazane na rzecz Banku, jako zapłata ceny za nabyte Wierzytelności. Celem pozyskania odpowiednich środków finansowych, oprócz emisji obligacji, SPV zaciągnie również od Banku pożyczki, podporządkowane wobec obligacji. Źródłem spłaty obligacji emitowanych przez SPV oraz zaciągniętych pożyczek będą spłaty Wierzytelności nabytych przez SPV od Banku.


Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia dla usługi świadczonej przez SPV na rzecz Banku, a także dla usług serwisowych i windykacyjnych świadczonych przez Bank na rzecz SPV.


Wyjaśnić należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.), zwanej dalej k.c.


Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.


W myśl § 2 cytowanego artykułu – wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.


Jak stanowi art. 510 § 1 k.c. – umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.


Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.


W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).


Natomiast pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 157, z późn. zm.) oraz w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U z 2012 r., poz. 1376).


Zgodnie z art. 2 pkt 30 – pkt 32 ustawy o funduszach inwestycyjnych, pod pojęciem:

  • puli wierzytelności rozumieć należy przynoszącą regularny dopływ kapitału grupę jednolitych rodzajowo wierzytelności, posiadanych i wyodrębnionych przez inicjatora sekurytyzacji, z których każda z wierzytelności stanowiących łącznie co najmniej 75 % grupy przynosi regularny dopływ kapitału oraz każda wierzytelność spełnia kryteria określone w statucie funduszu;
  • inicjatora sekurytyzacji rozumieć należy jednostkę samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą, zbywające funduszowi sekurytyzacyjnemu pulę wierzytelności albo zobowiązujące się do przekazywania funduszowi sekurytyzacyjnemu wszystkich świadczeń otrzymanych przez nie z określonej puli wierzytelności;
  • sekurytyzowanych wierzytelnościach rozumieć należy wierzytelności stanowiące przedmiot lokat funduszu sekurytyzacyjnego oraz wierzytelności wyodrębnione przez inicjatora sekurytyzacji albo inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami.


Szczegółowe zasady dotyczące funkcjonowania funduszów sekurytyzacyjnych zawiera Rozdział III ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych.


W literaturze istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z bilansu banku zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (Special Purpose Vehicle, SPV), która następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój. Wówczas najczęściej stosowana jest sekurytyzacja wierzytelności przyszłych, a więc takich, które jeszcze nie powstały, natomiast istnieją przesłanki ich prawnego i ekonomicznego ukonstytuowania się w przyszłości.

W niniejszej sprawie w przypadku usługi świadczonej przez SPV na rzecz Banku nie będzie miała miejsca wyłącznie cesja wierzytelności. Nabycie wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element szerszej usługi finansowej, której celem jest uzyskanie przez Wnioskodawcę finansowania przed wymagalnością wierzytelności. SPV w celu realizacji zawartej z Wnioskodawcą umowy będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności (m.in. nabycie wierzytelności, emisja obligacji), które złożą się na świadczoną usługę, mającą na celu zapewnienie Wnioskodawcy wymaganego finansowania – usługę sekurytyzacji. Zatem, biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy, że SPV wyświadczy na rzecz Wnioskodawcy usługę, polegającą na zapewnieniu mu środków finansowych jeszcze przez terminem wymagalności wierzytelności z tytułu umów kredytowych. Za powyższą usługę SPV uzyska wynagrodzenie ustalone przez strony w oparciu o określoną metodę wyceny uwzględniającą pozostającą do spłaty nominalną kwotę główną danej wierzytelności oraz kwotę odsetek należnych od kredytobiorców oraz dyskonta.


Wobec tego SPV wykona czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług.


Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy – stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże, stosownie do art. 146a pkt 1 ustawy – w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.


W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy – zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.


Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy – zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.


Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 41 ust. 13 ustawy).

Na podstawie art. 41 ust. 14 ustawy – przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.


Ponadto, jak stanowi art. 41 ust. 15 ustawy – zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.

W analizowanym przypadku charakter czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Wnioskodawcy wskazuje, że SPV poprzez nabycie wierzytelności udziela Wnioskodawcy finansowania ze środków pochodzących z emisji obligacji. Celem SPV nie jest faktyczne nabycie przedmiotowych wierzytelności i w konsekwencji próba ich odzyskania od dłużników. Świadczą o tym następujące działania podjęte przez Wnioskodawcę i SPV:

  • wierzytelności zostaną zbyte na rzecz Spółki przed terminem wymagalności tych wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek;
  • ekonomicznym „właścicielem” wierzytelności nadal będzie Bank – przedmiotowe wierzytelności nadal będą ujęte w bilansie Wnioskodawcy, jako jego aktywa;
  • Wnioskodawca nadal będzie zajmował się obsługą administracyjną zbytych na rzecz SPV wierzytelności.


Poprzez zbycie wierzytelności na rzecz SPV, Wnioskodawca zapewni sobie finansowanie niezbędne do funkcjonowania na rynku finansowym, poprzez poprawę płynności finansowej. Zatem celem transakcji zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a SPV nie będzie czynność zbycia wierzytelności (uwolnienie się od konieczności odzyskania środków pieniężnych od dłużników), lecz uzyskanie przez Wnioskodawcę finansowania, czyli określonych środków pieniężnych z innego źródła niż spłata zaciągniętych kredytów wraz z należnymi odsetkami. Zatem istotą przedmiotowej transakcji będzie uzyskanie przez Wnioskodawcę finansowania w celu prowadzenia działalności na rynku bankowym.

W konsekwencji, usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Wnioskodawcy finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Do powyższej usługi nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT. Wskazany artykuł wyłącza możliwość zastosowania zwolnienia z VAT w zakresie „czynności ściągania długów, w tym factoringu”. Oznacza to, że opodatkowanie VAT przewidziano jedynie dla zdarzeń, z którymi wiąże się podejmowanie czynności mających na celu ściągnięcie długu, co nie ma miejsca w ramach ww. czynności.

W konsekwencji, usługa sekurytyzacji wierzytelności niewymagalnych świadczona przez SPV na rzecz Banku podlega zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, jako usługa „w zakresie długów”.


Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.


W odniesieniu do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących możliwości zwolnienia z opodatkowania usług serwisowych świadczonych przez Bank na rzecz SPV, należy wskazać, ze kluczową rolę w tym przypadku odgrywa przepis art. 43 ust. 13 ustawy. Z treści tego przepisu wynika, że ze zwolnienia korzystają także usługi stanowiące element usług finansowych, które same stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37–41 ustawy o VAT.

Ustawa o VAT nie wyjaśnia, co należy rozumieć przez „odrębną całość” oraz „właściwy” i „niezbędny”, które to sformułowania są użyte w treści art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, dlatego też należy posłużyć się pojęciami słownikowymi. Pod pojęciem „właściwy” należy rozumieć za Słownikiem Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) czy Nowym Słownikiem Języka Polskiego pod red. B. Dunaja (s. 783): „mający typowe cechy danego gatunku, grupy przedmiotów czy zjawisk”. Natomiast pojęcie „niezbędny” oznacza „koniecznie potrzebny” (Słownik Języka Polskiego – http://sjp.pwn.pl). Słownik Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) precyzując termin „odrębny” wskazuje na znaczenie: „stanowiący samodzielną całość”. Z kolei za „całość” uznaje: „wszystkie części czegoś wzięte razem”.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że w ramach usług serwisowych Bank będzie obsługiwał sekurytyzowane wierzytelności, zajmując się administracją kredytów, zbieraniem wpłat od kredytobiorców, prowadzeniem dokumentacji dotyczącej wierzytelności, monitorowaniem terminowości wpłat wierzytelności, wzywaniem kredytobiorców do zapłaty zaległych rat kredytowych itd. Środki uzyskane przez Wnioskodawcę w wyniku spłaty kredytów oraz odsetek będą przekazywane na rachunek SPV na zasadach oraz w terminach ustalonych przez strony. W zamian za usługi serwisowe Bank, będzie otrzymywał od SPV wynagrodzenie.

Biorąc pod uwagę powyższe zgodzić się należy z Wnioskodawcą, że czynności świadczone przez niego w ramach zawartej umowy serwisowej bezsprzecznie będą świadczeniem wyodrębnionym. Usługa zostanie wyodrębniona przez strony w zawartej umowie i strony ustalą wynagrodzenie za tę usługę. Ponadto wskazać należy, że obsługa wierzytelności pozostaje w ścisłym związku z całą transakcją sekurytyzacyjną i ze względu na charakter i istotę opisanej transakcji jest niezbędna dla procesu sekurytyzacji. Bez zapewnienia przez Bank profesjonalnej obsługi Wierzytelności, z punktu widzenia SPV nabycie portfela Wierzytelności nie miałoby ekonomicznego sensu.

Z tych względów, kwalifikacja dla celów podatku VAT usług świadczonych przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy Serwisowej nie może się odbywać w oderwaniu od kwalifikacji podstawowej transakcji, czyli przeniesienia wierzytelności na spółkę celową. W ocenie tut. organu, świadczone przez Wnioskodawcę usługi w zakresie obsługi sekurytyzowanych wierzytelności są niezbędne oraz właściwe, a także stanowią odrębną całość w stosunku do usługi sekurytyzacji świadczonej przez SPV na rzecz Zainteresowanego.


Ponadto, jak wynika z opisu sprawy czynności o charakterze windykacyjnym lub egzekucyjnym, w tym postępowanie przed sądem będą poza zakresem usługi serwisowej. Zatem art. 43 ust. 15 ustawy nie będzie miał zastosowania w sprawie.


W rezultacie, czynności związane z obsługą sekurytyzowanych wierzytelności, wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach usług serwisowych, będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.


Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.


Przechodząc z kolei do możliwości zastosowania zwolnienia z podatku dla usług windykacyjnych świadczonych przez Bank w ramach procesu sekurytyzacji, należy dokonać analizy charakteru wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności na podstawie art. 43 ust. 13 z uwzględnieniem ust. 15 ustawy.


Zatem należy mieć na uwadze, że czynności ściągania długów, w tym faktoringu, w myśl art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy, pozostają poza zwolnieniem z opodatkowania podatkiem VAT. Pojęcia „czynności ściągania długów” i „factoring” nie zostały zdefiniowane w ustawie. Usługi ściągania długów i factoringu należą do tzw. umów nienazwanych. Czynnościami ściągania długów są, co do zasady, czynności, w ramach których usługodawca zobowiązuje się do podejmowania za wynagrodzeniem na rzecz usługobiorcy czynności windykacyjnych, mających na celu ściągnięcie wierzytelności od podmiotu trzeciego (dłużnika). Zatem, przez usługi ściągania długów należy rozumieć takie czynności faktyczne i prawne, których jedynym celem jest wyegzekwowanie należności na rzecz osoby trzeciej – istotą usługi jest więc windykacja należności. Natomiast faktoring co do zasady polega na tym, że faktorant przenosi na faktora wierzytelność, a faktor zobowiązuje się zapłacić faktorantowi jej wartość nominalną pomniejszoną o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora oraz świadczyć na jego rzecz dodatkowe usługi.

Jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy pomimo, że przedmiotem transakcji sekurytyzacyjnej będą wyłącznie wierzytelności niezagrożone nieściągalnością, po ich przeniesieniu na SPV może w niektórych przypadkach dojść do konieczności ich windykacji (wszelkie czynności związane z windykacją należności, w tym postępowanie przed sądem w celu uzyskania zwrotu wierzytelności). Dla tego rodzaju czynności strony ustaliły wynagrodzenie za czynności windykacyjne.

W ocenie tut. organu zgodzić należy się z Wnioskodawcą, że czynności windykacyjne w zakresie obsługi sekurytyzowanych wierzytelności są usługami niezbędnymi i właściwymi w stosunku do opisanych usług sekurytyzacji świadczonych przez SPV na rzecz Banku. Tym samym wypełniają przesłanki określone w art. 43 ust. 13 ustawy. Jednakże zauważyć należy, że opisane usługi obejmują świadczenie usług windykacji wierzytelności na podstawie odpowiedniej umowy, czyli w istocie stanowią usługi ściągania długów, wyłączone wprost ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy.

W opisanym przypadku istotą usługi jest windykacja należności, bez znaczenia więc pozostaje podnoszony przez Wnioskodawcę fakt, że usługi te stanowią usługi pomocnicze w stosunku do usługi sekurytyzacji. Podkreślić należy, że usługi pomocnicze do usług finansowych, w przypadku gdy stanowią usługi ściągania długów, w myśl art. 43 ust. 15 ustawy są wyłączone ze zwolnienia z opodatkowania VAT.


W konsekwencji usługi windykacyjne podlegają opodatkowaniu stawką podstawową 23% stosownie do art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy.


Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 jest nieprawidłowe.


Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57 a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj