2016.09.28 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/4511-551/16-1/DP
z 28 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 1 lipca 2016 r. (data wpływu 4 lipca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 sierpnia 2016 r. (data wpływu 26 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

kwalifikacji do właściwego źródła przychodów z tytułu świadczenia usług mediacyjnych zleconych przez sąd – jest prawidłowe,
w pozostałym zakresie – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lipca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kwalifikacji do właściwego źródła przychodów z tytułu świadczenia usług mediacyjnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest zatrudniona na pełen etat jako specjalista ds. księgowych i kadrowych w kancelarii podatkowej. Wnioskodawczyni interesuje się ugodowym rozwiązywaniem konfliktów i w związku z tym ukończyła studia podyplomowe z zakresu mediacji oraz uzyskała wpis na listę mediatorów ogólnych (sprawy cywilne, rodzinne, gospodarcze) w sądzie okręgowym.

Wnioskodawczyni nie zamierza rezygnować z pracy zawodowej i prowadzić działalności mediacyjnej w sposób zorganizowany i ciągły. Ze względu na obowiązki zawodowe planuje prowadzić niewielką ilość spraw. Celem Wnioskodawczyni jest przede wszystkim zainicjowanie mediacji w rodzinnym mieście. Planuje prowadzić sprawy pozasądowe na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub na rzecz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Mogą się zdarzyć również sprawy, skierowane przez sąd. Jednak jest to mało prawdopodobne, ponieważ sądy biorą pod uwagę w pierwszej kolejności mediatorów z listy mediatorów stałych, nie z listy mediatorów ogólnych. Wnioskodawczyni nie planuje wynajmować lokalu w sposób ciągły, jedynie w miarę potrzeby, odnośnie konkretnych spotkań. Dochód uzyskany z tytułu prowadzenia spraw będzie symboliczny z racji sporadycznie prowadzonych spraw oraz faktu, że w miejscowości, w której Wnioskodawczyni zamierza prowadzić sprawy, mieszkańcy nie są zamożni. Celem priorytetowym Wnioskodawczyni nie jest zarobkowanie tylko działalność na rzecz ludności.

W złożonym do wniosku uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że:

Czynności mediacyjne, wykonywane w ramach czynności usługowych będą wykonywane w imieniu sądu (w przypadku mediacji sądowych) oraz we własnym imieniu (w przypadku pozasądowych) i nie będą prowadzone w sposób zorganizowany i ciągły. O zorganizowaniu działalności można mówić, gdy prowadzenie jej wymaga pewnego wysiłku organizacyjnego. Zorganizowanie przejawia się na przykład w zapewnieniu lokalu dla jej prowadzenia, utworzeniu strony internetowej, zatrudnieniu pracowników, zakupieniu sprzętu biurowego, itd.
Wnioskodawczyni wskazuje, że nie zamierza wynajmować lokalu w sposób ciągły, nie będzie zatrudniać pracowników ani nabywać żadnego sprzętu do prowadzenia czynności mediacyjnych.
Ciągłe prowadzenie działalności oznacza wykonywanie szeregu czynności, które zmierzają do osiągnięcia zamierzonego celu.
Wnioskodawczyni nie planuje prowadzić działalności w sposób ciągły. Zamierza prowadzić sprawy mediacyjne sporadycznie. Działalność nie będzie miała zatem charakteru systematyczności.
Odpowiedzialność wobec osób trzecich będzie spoczywała na zlecającym usługę mediacyjną. W przypadku usług mediacyjnych, mediator nie ponosi odpowiedzialności za osiągnięty rezultat. To strony ponoszą odpowiedzialność za osiągnięcie porozumienia. W sprawach o rozstrzygnięcie konfliktu między zwaśnionymi stronami mało prawdopodobne jest wystąpienie osób trzecich. W przypadku pojawienia się osób trzecich, odpowiedzialność będą ponosić strony.
Kierowanie działalnością będzie uzależnione od potrzeb zwaśnionych stron. To one będą decydowały o czasie spotkań mediacyjnych oraz o formie spotkań (spotkania indywidualne czy wspólne). Mediator jedynie wspomaga proces komunikacji podczas sesji. Wnioskodawczyni nie będzie posiadała stałego miejsca wykonywania działalności. Zamierza wynajmować lokal tylko w przypadku pojawienia się konkretnej sprawy na czas trwania spotkań mediacyjnych. Nie zamierza wynajmować lokalu przez cały miesiąc i w każdym miesiącu w roku.
Prowadzona przez Wnioskodawczynię działalność nie będzie wiązać się z ryzykiem gospodarczym, ponieważ nie będzie stanowić źródła utrzymania. Wnioskodawczyni zatrudniona jest na pełen etat i jest to jej źródło utrzymania. Jeśli nie będzie miała klientów, nawet przez dłuższy czas, nie będzie to stanowiło dla niej żadnego problemu. Celem działalności nie jest zarobkowanie, lecz idea. W związku z tym – jak wskazuje Wnioskodawczyni – nie można mówić w tym przypadku o ryzyku prowadzonej działalności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy uzyskane przez Wnioskodawczynię przychody z tytułu sporadycznego pełnienia funkcji mediatora w sprawach cywilnych i rodzinnych, przeprowadzonych w ramach umowy cywilnoprawnej stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 5 (w przypadku mediacji pozasądowych) i w art. 13 pkt 6 (w przypadku mediacji na zlecenie sądu) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy Wnioskodawczyni powinna potraktować taką działalność jako działalność gospodarczą?
Jeśli jest to działalność wykonywana osobiście, to czy Wnioskodawczyni powinna odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy do 20 następnego miesiąca, czy wystarczy wykazać je w zeznaniu rocznym? Jaka jest stawka podatku dochodowego?

Wnioskodawczyni uważa, że działalność, którą zamierza wykonywać nie będzie miała znamion działalności gospodarczej, ponieważ nie zamierza wykonywać jej w sposób zorganizowany i ciągły. Poza tym odpowiedzialność za rezultat ponoszą zleceniodawcy a nie mediator, który nie gwarantuje, że strony osiągną porozumienie. Mediacje, które będzie prowadziła Wnioskodawczyni prowadzone będą na wniosek stron (osób fizycznych – bez względu na to czy prowadzą działalność gospodarczą, czy też nie). Prowadzona działalność jest działalnością wykonywaną osobiście w myśl art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli „przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7”. Natomiast mediacje, prowadzone na zlecenie sądu są działalnością wykonywaną osobiście w myśl art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych czyli „przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10 i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9”.

Wnioskodawczyni uważa, że w przypadku mediacji, które będą prowadzone na zlecenie sądu, gdzie wysokość wynagrodzenia mediatora została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 listopada 2005 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym, ale następuje bez pośrednictwa sądu (jako płatnika) i wypłaty tego wynagrodzenia dokonała osoba fizyczna, nieprowadząca działalności gospodarczej, czyli wypłaty tej nie dokonał żaden z podmiotów wymienionych w cytowanym powyżej art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do samodzielnego odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od ww. wynagrodzenia, w trybie określonym w art. 44 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. "Podatnicy osiągający dochody bez pośrednictwa płatników:

ze stosunku pracy z zagranicy,
z emerytur i rent z zagranicy,
z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4 i 6-9, z zastrzeżeniem ust 1 pkt 1
1. są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy, według zasad określonych w ust 3a”.

Po zakończeniu roku podatkowego – na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – Wnioskodawczyni będzie zobowiązana złożyć zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu, wykazując w nim przedmiotowe dochody z tytułu prowadzonych postępowań mediacyjnych łącznie z innymi dochodami uzyskanymi w ciągu roku. W przypadku mediacji, prowadzonej na wniosek stron należy rozróżnić, czy strony są osobami fizycznymi, które prowadzą działalność gospodarczą, czy też nie.

Jeżeli wypłaty wynagrodzenia za postępowanie mediacyjne dokona osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą albo osoba prawna, lub jej jednostka organizacyjna lub też jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, to podmiot ten – na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C, zatem Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do samodzielnego odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Po zakończeniu roku podatkowego Wnioskodawczyni będzie zobowiązana wykazać przedmiotowe dochody w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu, łącznie z innymi dochodami uzyskanymi w ciągu roku podatkowego.

Jeśli mediacje na wniosek stron dotyczą osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej (przychód, którego nie dotyczy art. 44 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ dotyczy tytułu określonego w art. 13 pkt 5, należy podatek wykazać tylko w zeznaniu rocznym.

Wnioskodawczyni uważa, że niezależnie od sposobu zgłoszenia do mediacji, należy zawsze zastosować stawkę podatku 18% w myśl art. 44 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie:

kwalifikacji do właściwego źródła przychodów z tytułu świadczenia usług mediacyjnych zleconych przez sąd uznaje się za prawidłowe,
w pozostałym zakresie uznaje się za nieprawidłowe.

Przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), co do zasady, dotyczą opodatkowania wszelkich dochodów osób fizycznych. Zgodnie bowiem z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 tej ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 tej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r., dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1:

pkt 2 – działalność wykonywana osobiście,
pkt 3 – pozarolnicza działalność gospodarcza;
pkt 9 – inne źródła.

Katalog przychodów, które należy zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, określony został w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 13 pkt 5 powołanej ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „wykonywania obowiązków społecznych lub obywatelskich”. Kwestia ta była jednak przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 25 listopada 1997 r. (sygn. akt U 6/97) stwierdził, że „(…) o pełnieniu obowiązku obywatelskiego możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwowymi jako obywatel, zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych. Z pełnieniem obowiązków społecznych natomiast, mamy do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie”. Z tych względów za wykonywanie obowiązków społecznych lub obywatelskich należy uznać przede wszystkim wykonywanie obowiązków związanych z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej, zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej. Będą to również obowiązki związane z wykonywaniem określonych funkcji w ramach organizacji o charakterze społecznym (organizacje pozarządowe).

W myśl art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Zgodnie z art. 5 § 2 pkt 3 w zw. z art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23, z późn. zm.) organem administracji publicznej jest każdy podmiot, który jest z mocy prawa lub na podstawie porozumień powołany do załatwiania spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnych. Przy czym pojęcie organów administracji publicznej obejmuje zarówno organy administracji państwowej, jak i organy administracji samorządowej.

Aby określony przychód mógł być uznany za przychód z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powinny zostać spełnione przesłanki określone w tym przepisie, tj. przychód winien wystąpić w związku z wykonywaniem czynności:

zleconych na podstawie właściwych przepisów,
zleconych przez jeden z następujących podmiotów:
1. organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej albo
2. sąd, albo
3. prokuratora.

Stosownie natomiast do treści art. 13 pkt 8 omawianej ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością
1. z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Jak wynika z cytowanego art. 13 pkt 8 ww. ustawy do przychodów z osobiście wykonywanej działalności z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, zalicza się wyłącznie przychody otrzymywane z tego tytułu od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Zaliczenie przychodów do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 8 ww. ustawy, zależy od łącznego spełnienia następujących warunków:

zleconą usługę podatnik wykona osobiście, tj. bez udziału osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, które wykonywałyby czynności związane z istotą tej usługi,
umowa zlecenia lub umowa o dzieło została zawarta z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą lub osobą prawną i jej jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej,
umowa zlecenia lub umowa o dzieło nie zostanie zawarta w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Definicja pozarolniczej działalności gospodarczej zawarta została natomiast w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza to działalność zarobkowa:

wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,
1. prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Z przepisu tego wynika, że z przychodami zaliczanymi do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza mamy do czynienia wówczas, gdy podatnik wykonuje w sposób zorganizowany i ciągły czynności o charakterze zarobkowym, niezakwalifikowane do żadnego z innych wymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych źródeł przychodów.

Podobnie wskazują A. Bartosiewicz i R. Kubacki w Komentarzu do art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: „Ustalając, czy dany przychód pochodzi z działalności gospodarczej, należy w pierwszym rzędzie podjąć próbę przypisania go do jednego z pozostałych, wymienionych w ustawie źródeł. Jeżeli okaże się to niemożliwe, a osiągnięcie przychodu jest wynikiem działalności zarobkowej wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły, wówczas przychód ten będzie stanowił przychód z działalności gospodarczej”.

Pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej użyte w cytowanym uprzednio przepisie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga, aby był to jeden z wymienionych w lit. a)-c) rodzajów działalności oraz opiera się na następujących przesłankach:

zarobkowym celu działalności,
wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,
prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.

Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby była w stanie zyski faktycznie osiągnąć. Jednakże brak zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, że działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie bowiem działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych.

Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Przez powtarzalność rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności, (nie zaś czynności sporadyczne, oderwane od siebie, nie powiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.

Z kolei do przychodów z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9) należy zaliczyć każdy przychód, który nie jest zaliczany do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8.

W art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazano przykładowo różnego rodzaju przychody kwalifikowane do innych źródeł. Zgodnie z jego brzmieniem, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni jest zatrudniona na pełen etat jako specjalista ds. księgowych i kadrowych w kancelarii podatkowej. Dodatkowo ukończyła studia podyplomowe z zakresu mediacji oraz uzyskała wpis na listę mediatorów ogólnych (sprawy cywilne, rodzinne, gospodarcze) w sądzie okręgowym.

Wnioskodawczyni nie zamierza rezygnować z pracy zawodowej i prowadzić działalności mediacyjnej w sposób zorganizowany i ciągły. Ze względu na obowiązki zawodowe planuje prowadzić niewielką ilość spraw. Planuje prowadzić sprawy pozasądowe na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub na rzecz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Mogą się zdarzyć również sprawy, skierowane przez sąd. Wnioskodawczyni nie planuje wynajmować lokalu w sposób ciągły, jedynie w miarę potrzeby, odnośnie konkretnych spotkań. Czynności mediacyjne, wykonywane w ramach czynności usługowych będą wykonywane w imieniu sądu (w przypadku mediacji sądowych) oraz we własnym imieniu (w przypadku pozasądowych) i nie będą prowadzone w sposób zorganizowany i ciągły. Wnioskodawczyni wskazuje, że nie zamierza wynajmować lokalu w sposób ciągły, nie będzie zatrudniać pracowników ani nabywać żadnego sprzętu do prowadzenia czynności mediacyjnych. Wnioskodawczyni nie planuje prowadzić działalności w sposób ciągły. Zamierza prowadzić sprawy mediacyjne sporadycznie. Działalność nie będzie miała zatem charakteru systematyczności. Odpowiedzialność wobec osób trzecich będzie spoczywała na zlecającym usługę mediacyjną. Kierowanie działalnością będzie uzależnione od potrzeb zwaśnionych stron. To one będą decydowały o czasie spotkań mediacyjnych oraz o formie spotkań (spotkania indywidualne czy wspólne). Mediator jedynie wspomaga proces komunikacji podczas sesji. Wnioskodawczyni nie będzie miała stałego miejsca wykonywania działalności. Zamierza wynajmować lokal tylko w przypadku pojawienia się konkretnej sprawy na czas trwania spotkań mediacyjnych. Nie zamierza wynajmować lokalu przez cały miesiąc i w każdym miesiącu w roku. Prowadzona przez Wnioskodawczynię działalność nie będzie wiązać się z ryzykiem gospodarczym, ponieważ nie będzie stanowić źródła utrzymania. Wnioskodawczyni zatrudniona jest na pełen etat i jest to jej źródło utrzymania. Celem działalności nie jest zarobkowanie, lecz idea. W związku z tym – jak wskazuje Wnioskodawczyni – nie można mówić w tym przypadku o ryzyku prowadzonej działalności.

Przenosząc cytowane uprzednio przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na grunt opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego, w celu właściwego zakwalifikowania przychodów – z tytułu sporadycznego pełnienia funkcji mediatora w sprawach cywilnych i rodzinnych przeprowadzanych w ramach umowy cywilnoprawnej w przypadku mediacji pozasądowych (dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą) oraz mediacji na zlecenie sądu – do właściwego źródła przychodu, należy ocenić, czy ze względu na ich charakter i specyfikę posiadają one elementy, które pozwoliłyby zaliczyć je do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działalności wykonywanej osobiście.

Świadczenie przez Wnioskodawczynię – na podstawie zawartej umowy – opisanych we wniosku czynności nie wypełnia przesłanek do uznania ich za prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, bowiem z uwagi na brak zorganizowanego charakteru tych czynności przychód z tego tytułu nie kwalifikuje się do źródła działalność gospodarcza. Przychodów uzyskanych z tytułu mediacji pozasądowych (dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą) oraz mediacji na zlecenie sądu nie można także zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienionych w pkt 5 art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Świadczone przez Wnioskodawczynię usługi mediacji pozasądowych (dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą) oraz mediacji na zlecenie sądu nie polegają bowiem na wykonywaniu obowiązków społecznych lub obywatelskich związanych z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej, zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej, nie są to także obowiązki związane z wykonywaniem określonych funkcji w ramach organizacji o charakterze społecznym (organizacje pozarządowe).

Biorąc pod uwagę powyższe oraz mając na uwadze treść art. 13 pkt 6 ww. ustawy wskazać należy, że skoro Wnioskodawczyni wskazała we wniosku, że zamierza świadczyć usługi mediacyjne m.in. na zlecenie sądu, to przychody uzyskane z tytułu świadczenia ww. usług zaliczyć należy do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten wystąpi bowiem w związku z wykonywaniem czynności zleconych przez sąd na podstawie właściwych przepisów. Zatem spełnione zostaną przesłanki wynikające w treści art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zaliczyć przychody uzyskane przez Wnioskodawczynię – na podstawie zawartej umowy – z tytułu świadczenia usług mediacji pozasądowych wyłącznie dla osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Z wniosku wynika bowiem, że Wnioskodawczyni spełnia łącznie wymienione powyżej przesłanki warunkujące zaliczenie ww. przychodów do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 8 ww. ustawy, tj. zleconą usługę wykona osobiście (bez udziału osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, które wykonywałyby czynności związane z istotą tej usługi); umowa zlecenia lub umowa o dzieło zostanie zawarta z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą oraz umowa zlecenia lub umowa o dzieło nie zostanie zawarta w ramach prowadzonej przez Wnioskodawczynię pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odnosząc się z kolei do kwestii właściwego zakwalifikowania przychodów z tytułu świadczenia usług mediacji pozasądowych dla osób fizycznych nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej wskazać należy, że skoro przychodów z tego tytułu nie można zaliczyć do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3) ani do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, to przychody z tego tytułu zakwalifikować należy do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego uzyskane przez Wnioskodawczynię dochody z tytułu wynagrodzenia za świadczone usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 i pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. usługi mediacyjne zlecone przez sąd oraz zlecone przez osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą) powoduje, że na płatnikach dokonujących wypłat z powyższego tytułu ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Zgodnie natomiast z art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

W terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 41, są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, roczne deklaracje, według ustalonego wzoru (PIT-11).

Ustawa nie przewiduje natomiast obowiązku poboru zaliczek przez płatników w odniesieniu do przychodów z innych źródeł.

Biorąc powyższe pod uwagę wskazać należy, że:

Przychody uzyskane z tytułu świadczenia usług mediacyjnych na zlecenie sądu stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 6 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Od ww. przychodu płatnik zobowiązany jest do pobrania i odprowadzenia należnej zaliczek na podatek dochodowy w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę. Wnioskodawczyni przychody z tego tytułu zobowiązana jest wykazać w zeznaniu rocznym i dochód z tego tytułu opodatkować według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 tej ustawy.
Przychody uzyskane z tytułu świadczenia usług mediacyjnych pozasądowych dla osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Od ww. przychodu płatnik zobowiązany jest do pobrania i odprowadzenia należnej zaliczek na podatek dochodowy w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę. Wnioskodawczyni przychody z tego tytułu zobowiązana jest wykazać w zeznaniu rocznym i opodatkować dochód z tego tytułu według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 tej ustawy.
Przychody uzyskane z tytułu świadczenia usług mediacyjnych pozasądowych dla osób fizycznych nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychody z tego tytułu należy wykazać w zeznaniu rocznym i opodatkować według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 tej ustawy. Nie ma natomiast obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016, poz. 718 ze. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin