Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-158/16-1/MCZ
z 19 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Zainteresowanych przedstawione we wniosku wspólnym z 18 maja 2016 r. (data wpływu do Biura – 24 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania przy nabyciu tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania przy nabyciu tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Sąd ustalił, iż przedmiotem zniesienia współwłasności jest prawo własności nieruchomości zabudowanej o obszarze 0,0764 ha składającej się z działki nr X o pow. 0,0262 ha, działki nr X1 o pow. 0,0211 ha i działki nr X2 o pow. 0,0291 ha.

Sąd ustalił także, że współwłaścicielami tej nieruchomości są:

• H.R. i K.R. w 31250/100000 części na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej,
• H.R. w 15626/100000 części,
• K.R. w 15626/100000 części,
• Kr.R. i M.R (Wnioskodawczyni) w 37500/100000 części na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Następnie Sąd dokonał zniesienia współwłasności opisanej nieruchomości w ten sposób, że podzielił przedmiotową nieruchomość na dwie nieruchomości, tj.

1. działkę nr X o pow. 0,0262 ha i działkę nr X1 o pow. 0,0211 ha (dalej: działka A),
2. działkę nr X2 o pow. 0,0291 ha (dalej: działka B).
   
   

Działka A mocą postanowienia Sądu została przyznana na własność małżonkom H.R. i K.R. na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej, zaś działka B przyznana została na własność małżonkom Kr. R. i M.R. na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Zniesienie współwłasności nastąpiło bez wzajemnych spłat i dopłat pomiędzy współwłaścicielami.

Na działce A znajduje się kilkudziesięcioletni budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej 99 m2 (dalej: Budynek A) zaś na działce B budynek o powierzchni 120,7 m2 wybudowany w całości ze środków Kr.R. i M.R. (dalej: Budynek B).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dla celu ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn określając wartość nieruchomości przed podziałem i po podziale należy uwzględniać dwa czynniki, tj. wartość gruntu (wartość metra kwadratowego działki pomnożoną przez liczbę metrów) i wartość budynku (wartość metra kwadratowego powierzchni użytkowej pomnożoną przez liczbę tych metrów) czy uwzględnieniu podlega wyłącznie wartość budynku (obliczona jako wartość metra kwadratowego powierzchni użytkowej pomnożona przez liczbę tych metrów)?

Zainteresowani powołali treść art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego. Na podstawie tych przepisów Zainteresowani stwierdzili, że żaden przepis ustawy podatkowej nie zawiera szczegółowych wytycznych w zakresie określania wartości zabudowanej nieruchomości. W ocenie Zainteresowanych, dokonując wyliczeń na potrzeby podatku od spadków i darowizn należy uwzględnić zarówno wartość działki jak i wartość budynku.

Zainteresowani uważają, że na gruncie niniejszej sprawy wartość nieruchomości przed podziałem należy ustalić według wzoru:

iloczyn metrów kwadratowych działki i ceny za jeden metr kwadratowy gruntu + iloczyn sumy metrów kwadratowych powierzchni użytkowych budynków A oraz B i ceny za jeden metr kwadratowy tej powierzchni.

Natomiast wartość dla każdej nieruchomości utworzonej w drodze podziału należałoby ustalić według wzoru:

iloczyn metrów kwadratowych działki wchodzącej w skład tej nieruchomości i ceny za metr kwadratowy gruntu + iloczyn metrów kwadratowych powierzchni użytkowej budynku znajdującego się na tej działce i ceny za metr tej powierzchni.

Obliczenie następuje przy założeniu że wartość metra kwadratowego jest taka sama w odniesieniu do działki A jak i działki B. Analogiczne założenie przyjęto w odniesieniu do budynków.

Zainteresowanym znane są jednak stanowiska organów podatkowych, które wyrażają pogląd, że dla wartości nieruchomości zabudowanej znaczenie ma tylko iloczyn metrów kwadratowych budynku i ceny za ten metr. Zdaniem Zainteresowanych, takie rozwiązanie jest jednak błędne bowiem w przypadku podzielenia jednej nieruchomości na dwie, z których każda byłaby zabudowana budynkiem o takim samym metrażu lecz dalece różnej powierzchni działki (np. 600 m2 i 3000 m2), wartość dla celów podatkowych byłaby taka sama, co z kolei nie może być akceptowane. Zainteresowani nie mają wątpliwości, że dla wartości rynkowej nieruchomości znaczenie ma nie tylko metraż budynku ale także wielkość działki na jakiej te zabudowania się znajdują. Z uwagi na powyższe stanowisko Zainteresowanych jest takie jak wskazane na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji współwłasności, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.).

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl art. 210 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. W świetle przepisów art. 211 i 212 ustawy Kodeks cywilny zniesienie współwłasności może nastąpić przez:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
   
   

Zniesienie współwłasności bez spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Podstawa opodatkowania w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności określona została w art. 7 ust. 6 ww. ustawy. Zgodnie z jego treścią przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi ją wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przy obliczaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy mieć na względzie przepis art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy, w myśl którego podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Ustalenie podstawy opodatkowania składa się więc z dwóch etapów. W pierwszym należy określić wartość rzeczy lub praw majątkowych, których dotyczy zniesienie współwłasności, według zasady generalnej wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy (czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego). W drugim etapie ustala się udział, jaki przysługiwał dotychczas współwłaścicielowi i jego wartość. Podatkowi podlega bowiem nadwyżka wartości udziału.

Wskazać również należy, że wartość nieruchomości przy zniesieniu współwłasności przyjmuje się z dnia powstania obowiązku podatkowego, tzn. z chwili zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Z treści wniosku wynika, że zgodnie z ustaleniami Sądu Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem oraz Zainteresowani małżonkowie H.R. i K.R. są współwłaścicielami działek nr X, X1, X2 o łącznej powierzchni 0,0764 ha. Następnie Sąd dokonał zniesienia współwłasności wskazanych wyżej nieruchomości w ten sposób, że podzielił przedmiotową nieruchomość na dwie nieruchomości, tj. działkę A, w skład której wchodzi działka nr X o pow. 0,0262 ha i działka nr X1 o pow. 0,0211 ha oraz działkę B, w skład której wchodzi działka nr X2 o pow. 0,0291 ha.

Działka A mocą postanowienia Sądu została przyznana na własność małżonkom H.R. i K.R. na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej, zaś działka B przyznana została na własność Wnioskodawczyni oraz jej mężowi na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Zniesienie współwłasności nastąpiło bez wzajemnych spłat i dopłat pomiędzy współwłaścicielami. Na działce A znajduje się kilkudziesięcioletni budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej 99 m2 zaś na działce B budynek o powierzchni 120,7 m2 wybudowany w całości ze środków Wnioskodawczyni i jej męża.

We własnym stanowisku Zainteresowani wskazali, że ich zdaniem na gruncie niniejszej sprawy wartość nieruchomości przed podziałem należy ustalić według wzoru: iloczyn metrów kwadratowych działki i ceny za jeden metr kwadratowy gruntu + iloczyn sumy metrów kwadratowych powierzchni użytkowych budynków A oraz B i ceny za jeden metr kwadratowy tej powierzchni.

Natomiast wartość dla każdej nieruchomości utworzonej w drodze podziału należałoby ustalić według wzoru: iloczyn metrów kwadratowych działki wchodzącej w skład tej nieruchomości i ceny za metr kwadratowy gruntu + iloczyn metrów kwadratowych powierzchni użytkowej budynku znajdującego się na tej działce i ceny za metr tej powierzchni.

Powyższe obliczenie Zainteresowani przedstawili przy założeniu, że wartość metra kwadratowego jest taka sama w odniesieniu do działki A jak i działki B oraz budynku A i budynku B.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności, w świetle przywołanych przepisów oraz w kontekście zadanego pytania – należy wskazać, że w powołanym wyżej art. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rzeczy (lub praw majątkowych), w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Wobec tego w rozpatrywanej sprawie należy określić wartość nieruchomości A i B powstałych w wyniku zniesienia współwłasności (wartość nieruchomości gruntowej i wartość nieruchomości budynkowej), według zasady generalnej wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy (czysta wartość, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego). Wartość rynkową nabywanych rzeczy określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 8 ust. 3 ustawy).

Jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca (art. 8 ust. 4 ustawy).

Należy zgodzić się z Wnioskodawcą, iż przy obliczeniu podstawy opodatkowania winny być uwzględnione zarówno wartość gruntu jak i wartość budynku. Jeżeli zatem wskazane we wniosku sposoby obliczenia w istocie będą przedstawiały wartość rynkową udziału we współwłasności (nabycia ponad wartość udziału) to będą mogły służyć za podstawę obliczenia należnego podatku z tytułu zniesienia współwłasności.

W przypadku gdy wartość udziału w nieruchomości gruntowej i budynkowej nabytej w drodze zniesienia współwłasności, przekroczy udziały posiadane przez poszczególnych Zainteresowanych przed zniesieniem współwłasności, nadwyżka wartości udziałów Zainteresowanych podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Zainteresowanych należało uznać za prawidłowe.

Końcowo należy zwrócić uwagę na uregulowania zawarte w art. 4a oraz art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Traktują one o zwolnieniu z opodatkowania w przypadku zaistnienia przesłanek określonych w ich treści. Z uwagi jednak, na to, że zakres wniosku dotyczy jedynie zasad ustalenia podstawy opodatkowania nie były one przedmiotem interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Zainteresowanych. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie postępowania oraz Zainteresowanym niebędącymi stroną postępowania przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwice, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.