Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-292/16/LSz
z 15 lipca 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt I FSK 1511/14 z 10 grudnia 2015 r. (data wpływu do tut. organu prawomocnego wyroku 29 lutego 2016 r.) oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 3 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 195/14 (data wpływu do tut. organu prawomocnego orzeczenia wraz z aktami sprawy 19 kwietnia 2016 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 czerwca 2013 r. (data wpływu 2 lipca 2013 r.), uzupełnionym pismem z 25 września 2013 r. (data wpływu 1 października 2013 r.) oraz pismem z dnia 23 czerwca 2016 r. (data wpływu 4 lipca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości rozliczenia towaru zwróconego przez nabywcę w przypadku braku podpisu nabywcy lub sprzedawcy na protokole zwrotu o którym mowa w § 3 ust. 4 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących:

  • w sytuacji gdy zwracany towar zakupiony w zamkniętych na dzień dokonania zwrotu punktach handlowych jest odsyłany przez nabywcę do centrali - jest prawidłowe,
  • w sytuacji, gdy pomimo braku podpisu sprzedawcy, sprzedawca sporządza protokół używając swojego osobistego i niepowtarzalnego hasła, które służy mu do logowania się do systemu - jest prawidłowe,
  • w przypadku braku podpisu klienta na protokole zwrotu, ze wzglądu na niedopatrzenie pracownika sklepu pod warunkiem, że zwrot należności za zwracany towar został dokonany za pośrednictwem karty płatniczej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 lipca 2013 r., wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości rozliczenia towaru zwróconego przez nabywcę w przypadku braku podpisu nabywcy lub sprzedawcy na protokole zwrotu, o którym mowa w § 3 ust. 4 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Wniosek został uzupełniony pismem z 25 września 2013 r. (data wpływu 1 października 2013 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-589/13/LSz z 20 września 2013 r.

W dniu 14 października 2013 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający z upoważnienia Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację znak: IBPP1/443-589/13/LSz uznając, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości rozliczenia towaru zwróconego przez nabywcę w przypadku braku podpisu nabywcy lub sprzedawcy na protokole zwrotu o którym mowa w § 3 ust. 4 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących:

  • za prawidłowe w sytuacji gdy zwracany towar zakupiony w zamkniętych na dzień dokonania zwrotu punktach handlowych jest odsyłany przez nabywcę do centrali oraz w sytuacji gdy pomimo braku podpisu sprzedawcy, sprzedawca sporządza protokół używając swojego osobistego i niepowtarzalnego hasła, które służy mu do logowania się do systemu,
  • za nieprawidłowe w przypadku braku podpisu klienta na protokole zwrotu, ze wzglądu na niedopatrzenie pracownika sklepu.

W ww. interpretacji stwierdzono bowiem odnosząc się więc do przypadków wskazanych przez Wnioskodawcę we wniosku, że:

  • w pierwszym przypadku - brak podpisu nabywcy na protokole zwrotu jest spowodowany tym, że zwracany towar został zakupiony w punkcie sprzedaży zamkniętym na dzień dokonywania zwrotu i tym samym jest odsyłany przez klienta do centrali Wnioskodawcy, a zatem uzyskanie podpisu nabywcy jest niemożliwe – w tej sytuacji należy uznać, że brak podpisu na protokole wynika z faktu otrzymania zwracanego towaru np. pocztą, kurierem, czyli klient zwracający towar nie przychodzi osobiście do Wnioskodawcy. Jeżeli więc Wnioskodawca będzie w posiadaniu jakiejś korespondencji z klientem podpisanej przez tego klienta (skoro klient przesyła towar Wnioskodawcy to z pewnością w placówce pocztowej, kurierskiej wypełnia dowód nadania czy też wysyła do Wnioskodawcy pismo motywujące zwrot towaru), to Wnioskodawca będzie uprawniony do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego pomimo braku podpisu nabywcy na protokole zwrotu.
  • w drugim przypadku– brak podpisu nabywcy wynika z niedopatrzenia pracownika sklepu – w takim przypadku należy uznać, że zwrot towaru jest nieprawidłowo udokumentowany, a wynika to z organizacji pracy w sklepie Wnioskodawcy, w tej sytuacji obniżenie podstawy opodatkowania i podatku należnego nie będzie możliwe.
  • w trzecim przypadku – brak jest podpisu sprzedawcy na protokole lecz osoba przyjmująca zwrot towaru jest użytkownikiem systemu sprzedażowego (za pomocą, którego wystawiane są protokoły zwrotu), do którego posiada swoje osobiste i niepowtarzalne hasło, które służy jej do logowania się do tego systemu, w takim przypadku można uznać, że ów login (hasło) jest niejako elektronicznym podpisem tego pracownika, zatem w takim przypadku Wnioskodawca będzie uprawniony do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego pomimo braku podpisu sprzedawcy na protokole zwrotu.


Pismem z 28 października 2013 r., złożonym na podstawie art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) Wnioskodawca wezwał tut. organ do usunięcia naruszenia prawa w indywidualnej pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z 14 października 2013 r. znak: IBPP1/443-589/13/LSz w zakresie możliwości rozliczenia towaru zwróconego przez nabywcę w przypadku braku podpisu klienta na protokole zwrotu o którym mowa w § 3 ust. 4 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, ze wzglądu na niedopatrzenie pracownika sklepu.

W odpowiedzi na ww. wezwanie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów pismem z 27 listopada 2013 r. znak: IBPP1/4432-48/13/LSz podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w interpretacji indywidualnej z 14 października 2013 r. znak: IBPP1/443-589/13/LSz.

Na interpretację przepisów prawa podatkowego z 14 października 2013 r. znak: IBPP1/443-589/ 13/LSz Wnioskodawca złożył skargę z 30 grudnia 2013 r. (data wpływu 3 stycznia 2014 r.), w której wniósł o uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej w skarżonej części .

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z 3 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 195/14 uwzględnił skargę Wnioskodawcy i uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z 14 października 2013 r. znak: IBPP1/443-589/13/LSz.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 3 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 195/14, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów złożył skargę kasacyjną z 18 czerwca 2014 r. znak IBRP/007-177/14 do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wyrokiem z 10 grudnia 2015 r. sygn. akt I FSK 1511/14 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę kasacyjną stwierdzając, że „Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie”.

Dokonując przedmiotowego rozstrzygnięcia Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie powołując się na wyroki TSUE stwierdził, że „Zgodzić się zatem należy ze stanowiskiem, że do spornej sytuacji znajdzie zastosowanie art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, w którym ustawodawca przewidział możliwość obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku, gdy konsument (nabywca zidentyfikowany na podstawie danych wynikających z karty płatniczej, pomimo nie złożenia przez niego podpisu na protokole zwrotu) zwraca zakupiony towar, odzyskując w zamian zapłaconą cenę”.

Odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 3 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 195/14 wraz z aktami sprawy wpłynął do tut. organu 19 kwietnia 2016 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w ww. wyroku z 3 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 195/14 stwierdził, że cyt.: „…system prawidłowego dokumentowania w sprzedaży detalicznej rejestrowanej za pomocą kas fiskalnych, zwrotów towarów wymaga tak naprawdę udokumentowania dwóch elementów: zwrotu towarów i zwrotu należności. Tylko w takiej sytuacji, zdaniem Sądu, w tego typu transakcjach, dochodzi w sposób niewątpliwy do rozwiązania umowy”.

WSA wskazał, że cyt. „…na podstawie przyjętych przez skarżącą dokumentów wewnętrznych tj. protokołów zwrotu w sposób niewątpliwy można byłoby ustalić dane personalne nabywców, którym za zwrócony towar zwrócono również należność za pośrednictwem karty płatniczej (po uzyskaniu od operatora systemu kart danych identyfikujących posiadacza karty)”.

Tym samym WSA w Krakowie za zasadny uznał zarzut naruszenia art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z § 3 ust. 4 pkt 7 rozporządzenia z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących w części dotyczącej zwrotu towarów dokumentowanych protokołami niepodpisanymi przez nabywców, ale w sytuacji gdy zwrot należności nastąpił poprzez rozliczenia kartą płatniczą, co udokumentowane zostało potwierdzeniami (wydrukami) operatora systemu kart płatniczych.

W myśl art. 153 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

Wniosek uzupełniono pismem z 23 czerwca 2016 r. (data wpływu 4 lipca 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 16 czerwca 2016 r. znak: IBPP1/4512-292/16/LSz.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka w ramach swojej działalności zajmuje się sprzedażą detaliczną odzieży i obuwia sportowego oraz akcesoriów sportowych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, a w szczególności przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o sprzedaży konsumenckiej oraz
o zmianie kodeksu cywilnego część towaru zwracana jest z uwagi na ujawnione wady. Spółka przyjmuje również zwroty towarów pozbawionych wad w terminie, o którym informuje nabywcę. Istotnym elementem polityki spółki jest bowiem kształtowanie pozytywnego wizerunku Spółki poprzez dbanie o zadowolenie klientów. Sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej ewidencjonowana jest na kasach rejestrujących.

W związku § 3 ust. 4 Rozporządzenia zwroty towarów i uznawane reklamacje towarów skutkujące zwrotem całości lub części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży podlegają ujęciu w odrębnej ewidencji, zawierającej:

  1. datę sprzedaży;
  2. nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy;
  3. termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;
  4. wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego - w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;
  5. zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego - w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;
  6. dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży;
  7. protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

Ze względu na skalę i specyfikę operacji w Spółce mogą wystąpić następujące sytuacje:

  1. zwracany towar został zakupiony w zamkniętych na dzień dokonania zwrotu punktach handlowych i jest odsyłany przez nabywcę do centrali, gdzie podejmowana jest decyzja o uznaniu zwrotu towaru i dokonaniu zwrotu środków pieniężnych nabywcy, najczęściej w formie przelewu bankowego; w tej sytuacji nie jest możliwe uzyskanie podpisu nabywcy na protokole zwrotu,
  2. brak podpisu klienta na protokole zwrotu, ze wzglądu na niedopatrzenie pracownika sklepu,
  3. zamiast podpisu sprzedawcy na protokole zwrotu jest wydrukowane imię i nazwisko lub inne dane pozwalające na identyfikację osoby, która w imieniu Spółki przyjęła zwrot towaru; każdy z użytkowników systemu sprzedażowego (za pomocą którego wystawiane są protokoły) zwrotu ma swoje osobiste i niepowtarzalne hasło, które służy mu do logowania się do tego systemu.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca podał, że jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od 31 stycznia 2003r., z tytułu wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem w związku ze sprzedażą towarów i usług.

Wnioskodawca przyjmuje zwroty towarów z następujących tytułów:

  1. zwroty w ramach reklamacji - na podstawie Ustawy z dnia 27 lipca 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego; termin przyjmowania zwrotów: w terminie 2 lat od daty wydania towaru o ile wada zostanie w tym terminie ujawniona i nie zachodzi możliwość wymiany lub naprawy towaru,
  2. zwroty towaru nie związane z reklamacją - wynikają one z dobrej praktyki handlowej i polegającej na przyznaniu dodatkowych (pozaustawowych) uprawnień konsumentom; Spółka dopuszcza możliwość zwrotu w terminie 14 dni od daty zakupu, pod warunkiem iż towar nie nosi śladów użytkowania i posiada oryginalne metki i zawieszki.


Protokół zwrotu wystawiany w punktach sprzedaży detalicznej zawiera następujące elementy: miejsce i datę zwrotu, nr protokołu zwrotu, nazwę i adres punktu handlowego, dane przyjmującego zwrot, dane identyfikacyjne (imię i nazwisko lub imię i nazwisko i adres) osoby dokonującej zwrotu, nr i datę dokumentu, na podstawie którego miała miejsce sprzedaż towaru, nazwę towaru, ilość zwracanych sztuk, cenę netto, stawkę podatku VAT, cenę brutto, wartość brutto, informację o sposobie zwrotu środków za towar (gotówka lub zwrot na kartę płatniczą).


Protokół zawiera dane pozwalające na identyfikację nabywcy, który dokonuje zwrotu towaru. Są to dane zawierające:

  • imię i nazwisko lub
  • imię i nazwisko i adres.


Protokół zwrotu wystawiany jest w programie sprzedażowo - magazynowym obsługującym Spółkę. Dokument ten pełni kilka funkcji:

  • dokumentuje przyjęcie towaru na stan magazynu (po jego wystawieniu stan towarów na magazynie ulega zwiększeniu),
  • zawiera informację czy dokonano zwrotu środków klientowi w formie gotówkowej czy też poprzez zwrot środków na kartę płatniczą,
  • potwierdza faktycznie dokonaną czynność polegającą na zwrocie towaru na stan sklepu.


Wystawienie tego dokumentu powoduje przyjęcie zwróconego towaru na magazyn sklepu oraz generuje odpowiednią informację do raportu kasowego o zwrocie środków klientowi lub zawiera informację przekazaną do podmiotu obsługującego terminale płatnicze o konieczności zwrotu środków na kartę klienta.

Spółka zaznacza, że pomimo ewentualnego braku podpisu klienta na protokole zwrotu dokument ten potwierdza wykonanie opisanych wyżej operacji kasowo - magazynowych. Dodatkowo informacja o zwrocie pieniędzy klientowi wynika z następujących informacji:

  • w przypadku zwrotu w formie gotówki - z danych na raporcie kasowym (informacja o zmniejszeniu stanu kasy z powodu zwrotu gotówki z tytułu zwrotu towaru przez klienta),
  • w przypadku zwrotu poprzez kartę płatniczą - z rozliczeń dokonywanych z podmiotem obsługujących terminale płatnicze oraz z raportów generowanych przez terminale płatnicze informujących o stanie rozliczeń z danego okresu (uznania i obciążenia).


Zwracany towar jest zawsze własnością Spółki, tzn. że w ramach zwrotu towaru Spółka zawsze przyjmuje swój towar. Zamknięte punkty handlowe nie należą na dzień dokonania zwrotu do Spółki, ponieważ sprzedaż prowadzona jest w wynajętych lokalach handlowych. Również Centrala (przez którą rozumiemy główne pomieszczenia magazynowe Spółki oraz siedzibę Spółki) jest pomieszczeniem wynajmowanym.

Na podstawie Ustawy z dnia 27 lipca 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego Spółka jest zobowiązana do przyjmowania zwrotów towarów również bez paragonów. W związku z powyższym do dokumentacji potwierdzającej przyjęcie towaru nie zawsze jest dołączony paragon fiskalny, ponieważ klient nie ma obowiązku przedstawienia sprzedawcy tego dokumentu. Zawsze istnieje natomiast możliwość odnalezienia w systemie sprzedażowym Spółki dokumentu potwierdzającego sprzedaż danego towaru dla klienta. Zagadnienie to było przedmiotem interpretacji indywidulanej o sygn. IBPP4/443-522/10/JP wydanej dla Spółki, potwierdzającej prawo do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług w przypadku zwrotów towarów bez dołączonego paragonu fiskalnego.

W uzupełnieniu wniosku z 23 czerwca 2016 r. Wnioskodawca wskazał, że w przypadku zwrotu należności w gotówce za zwracany towar dowodem potwierdzającym zwrot należności jest protokół zwrotu towaru podpisany własnoręcznie przez klienta w obecności pracownika sklepu, którym potwierdza jednocześnie zwrot towaru oraz odbiór należności za zwracany towar.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

  1. Czy jeśli ze stanu faktycznego wynika że towar został zwrócony przez nabywcę spółka ma prawo do obniżenia obrotu i podatku należnego pomimo braku podpisu nabywcy na protokole przyjęcia zwrotu towaru?
  2. Czy jeśli ze stanu faktycznego wynika, że towar został zwrócony przez nabywcę, spółka ma prawo do obniżenia obrotu i podatku należnego pomimo braku podpisu sprzedawcy na protokole przyjęcia zwrotu towaru, jeśli dane identyfikacyjne osoby przyjmującej zwrot (działającej w imieniu sprzedawcy) zostają na tym protokole wydrukowane w związku z tym, iż każdy użytkownik systemu sprzedażowego może z niego korzystać pod warunkiem podania swojego osobistego i niepowtarzalnego hasła?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Pytanie 1 i Pytanie 2:

Zdaniem Spółki zachowuje ona prawo do pomniejszenia obrotu i podatku należnego z tytułu zwrotu towaru pomimo braku podpisu nabywcy lub/i sprzedawcy na protokole zwrotu, o którym mowa w par. 3 ust. 4 pkt 7 Rozporządzenia.

Zgodnie z art. 29 ust. 4. ustawy z dnia 11 marca o podatku od towarów i usług podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

W przypadku Spółki potwierdzeniem zwrotu towaru w każdym wypadku jest automatyczna informacja w systemie magazynowym spółki o zwrocie towaru, która polega na ponownym wprowadzeniu towarów na stan magazynowy w momencie gdy dokonywany jest zwrot towaru. Wszystkie zwroty towarów są również ujmowane w ewidencji zwrotów, która bazując na przepisach przejściowych do Rozporządzenia od 1 października 2013 r. będzie zawierała elementy przewidziane przez par. 3 ust. 4 pkt 1-6 tego Rozporządzenia. Ewidencja może czasami nie zawierać jednak elementu, o którym mowa w par. 3 ust. 4 pkt 7 Rozporządzenia, co nie będzie miało jednak żadnego wpływu na stan faktyczny. To rzeczywisty przebieg transakcji decydować będzie o tym czy spółce przysługuje prawo do obniżenia obrotu i podatku należnego z tytułu zwrotu towaru.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się:

  • za prawidłowe - w sytuacji gdy zwracany towar zakupiony w zamkniętych na dzień dokonania zwrotu punktach handlowych jest odsyłany przez nabywcę do centrali,
  • za prawidłowe - w sytuacji gdy pomimo braku podpisu sprzedawcy, sprzedawca sporządza protokół używając swojego osobistego i niepowtarzalnego hasła, które służy mu do logowania się do systemu,
  • za prawidłowe - w przypadku braku podpisu klienta na protokole zwrotu, ze wzglądu na niedopatrzenie pracownika sklepu pod warunkiem, że zwrot należności za zwracany towar został dokonany za pośrednictwem karty płatniczej.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na stanie prawnym obowiązującym w dniu wydania interpretacji z 14 października 2013 r. znak: IBPP1/443-589/ 13/LSz, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 3 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 195/14 i orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt I FSK 1511/14 z 10 grudnia 2015 r.

Ponadto z uwagi na fakt ścisłego powiązania z sobą zagadnień będących przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, tut. organ udzielił na nie odpowiedzi w jednej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na mocy art. 2 pkt 22 ww. ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Z powołanego przepisu wynika, że ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej podlega każda dokonana transakcja sprzedaży (towarów i usług) świadczona na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT z chwilą dokonania sprzedaży.

Sposób prowadzenia przez podatników ewidencji oraz warunki używania kas rejestrujących zostały określone w rozdziale 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2013 r. poz. 363).

I tak w myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia, podatnicy prowadzą ewidencję każdej sprzedaży, w tym sprzedaży zwolnionej, wyłącznie przy użyciu kas, które mają potwierdzenie, że kasa spełnia funkcje wymienione w art. 111 ust. 6a ustawy oraz kryteria i warunki techniczne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 111 ust. 9 ustawy.

Natomiast w myśl § 3 ust. 3 ww. rozporządzenia, nie ewidencjonuje się zwrotów towarów i uznanych reklamacji towarów i usług.

Stosownie do § 3 ust. 4 ww. rozporządzenia zwroty towarów i uznane reklamacje towarów i usług, które skutkują zwrotem całości lub części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży, ujmuje się w odrębnej ewidencji zawierającej:

  1. datę sprzedaży;
  2. nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy;
  3. termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;
  4. wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego - w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;
  5. zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego - w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;
  6. dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży;
  7. protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

Należy zauważyć, że cytowane powyżej rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących stosuje się wyłącznie do podatników zobowiązanych do prowadzenia ewidencji sprzedaży na kasie rejestrującej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zajmuje się sprzedażą detaliczną odzieży i obuwia sportowego oraz akcesoriów sportowych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Sprzedaż ewidencjonowana jest za pomocą kas rejestrujących. Zdarzają się sytuacje, że część towaru zwracana jest z uwagi na ujawnione wady. Spółka przyjmuje również zwroty towarów pozbawionych wad w terminie 14 dni od dnia zakupu, pod warunkiem, że towar nie nosi śladów użytkowania i posiada oryginalne metki i zawieszki. Zwracany towar jest zawsze własnością Spółki, tzn. że w ramach zwrotu towaru Spółka zawsze przyjmuje swój towar. Istotnym elementem polityki spółki jest bowiem kształtowanie pozytywnego wizerunku Spółki poprzez dbanie o zadowolenie klientów.

W Spółce mogą wystąpić sytuacje, w których:

  1. zwracany towar został zakupiony w zamkniętych na dzień dokonania zwrotu punktach handlowych i jest odsyłany przez nabywcę do centrali, gdzie podejmowana jest decyzja o uznaniu zwrotu towaru i dokonaniu zwrotu środków pieniężnych nabywcy, najczęściej w formie przelewu bankowego; w tej sytuacji nie jest możliwe uzyskanie podpisu nabywcy na protokole zwrotu,
  2. brak podpisu klienta na protokole zwrotu, ze względu na niedopatrzenie pracownika sklepu,
  3. zamiast podpisu sprzedawcy na protokole zwrotu jest wydrukowane imię i nazwisko lub inne dane pozwalające na identyfikację osoby, która w imieniu Spółki przyjęła zwrot towaru; każdy z użytkowników systemu sprzedażowego (za pomocą którego wystawiane są protokoły) zwrotu ma swoje osobiste i niepowtarzalne hasło, które służy mu do logowania się do tego systemu.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy kwestii ustalenia czy w przypadku zwrotu towaru przez nabywcę Wnioskodawca ma prawo do obniżenia obrotu i podatku należnego w przypadku braku podpisu nabywcy lub/i sprzedawcy na protokole przyjęcia zwrotu towaru.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Natomiast zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Z brzmienia ww. przepisu wynika, że możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania m. in.: o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów i uznanych reklamacji może nastąpić pod warunkiem, że zwrot towaru lub reklamacja są prawnie dopuszczalne i zwroty te zostały udokumentowane. Obowiązkiem podatnika jest więc w rozumieniu tego przepisu odpowiednie udokumentowanie zwrotu wartości towaru w wyniku bądź odstąpienia od umowy sprzedaży, bądź to w wyniku uznania reklamacji (postępowanie w przypadku obniżenia obrotu o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów w wyniku ich reklamacji bądź też zwrotu winno być takie same).

Warunkiem dokonania korekty obrotu i kwoty podatku należnego jest potwierdzenie rozliczenia tej sprzedaży przez podatnika.

Odnosząc się do okoliczności wskazanych we wniosku, wskazać należy, że z powołanego rozporządzenia wynika, że zwroty towarów i uznanych reklamacji towarów i usług powinny być ujmowane w odrębnych ewidencjach.

Potwierdzenie zwrotu towaru w sytuacji prowadzenia sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej jest oczywiste w przypadku spełnienia przez podatnika wszystkich elementów wymienionych w § 3 ust. 4 pkt 1-7 ww. rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Natomiast w sytuacji braku elementu wymienionego w § 3 ust. 4 pkt 7 ww. rozporządzenia tj. braku podpisu nabywcy lub sprzedawcy na protokole przyjęcia zwrotu towaru potwierdzenie może być dopuszczalne jedynie w określonych uzasadnionych przypadkach.

Ustawodawca bowiem w ww. przepisie w § 3 ust. 4 rozporządzenia wskazał, jakie elementy ma zawierać ewidencja zwrotu towarów i uznanych reklamacji, która może być podstawą zwrotu całości lub części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży.

Z przepisu w § 3 ust. 4 pkt 7 ww. rozporządzenia jednoznacznie wynika, że elementem ewidencji zwrotów ma być protokół przyjęcia zwrotu towaru podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

Przepis art. 29 ust. 4 ustawy o VAT jednoznacznie stanowi, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych uznanych reklamacji i o wartość zwróconych towarów.

W odniesieniu do przedmiotowej sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 3 kwietnia 2014 r., sygn. akt I SA/Kr 195/14 stwierdził, że „…system prawidłowego dokumentowania w sprzedaży detalicznej rejestrowanej za pomocą kas fiskalnych, zwrotów towarów wymaga tak naprawdę udokumentowania dwóch elementów: zwrotu towarów i zwrotu należności. Tylko w takiej sytuacji, zdaniem Sądu, w tego typu transakcjach, dochodzi w sposób niewątpliwy do rozwiązania umowy. W praktyce bowiem, w sprzedaży konsumenckiej (tak też było w rozpatrywanej sprawie) nie spisuje się odrębnych porozumień w sprawie rozwiązania umowy – zwrot towaru i niemal natychmiastowy zwrot zapłaconej ceny są czynnościami dorozumianymi dokumentującymi podpisy stron.

Następnie WSA w oparciu o orzecznictwo TSUE stwierdził, że „….dokumentacja zwrotów towarów (która w rzeczywistości sprzedaży detalicznej, konsumenckiej, jest dokumentacją rozwiązania umowy) nie powinna z jednej strony wiązać się z nadmiernymi, nieproporcjonalnymi wymogami stawianymi podatnikom, z drugiej powinna umożliwiać organom państwa członkowskiego kontrolę prawidłowości rozliczeń podatkowych”.

Zdaniem Sądu „…w sprzedaży konsumenckiej wystawiany paragon w rzeczywistości jednak dokumentuje wyłącznie wydanie towarów i zapłatę gotówką lub kartą płatniczą za sprzedany towar. Przy sprzedaży, w której zapłacono gotówką nie są znane i nigdy nie będą znane dane nabywcy (teoretycznie można bowiem ustalić jedynie po danych numerycznych karty płatniczej, kto faktycznie zapłacił za towar). Powyższe wynika z istoty rozliczeń w podatku od towarów i usług – dane nabywcy nie są istotne, bo nie odlicza on podatku związanego z nabyciem. Paragon (fiskalny) nie zawiera więc jakichkolwiek danych nabywcy – nie jest też wymagany, na co słusznie zwróciła uwagę skarżąca, przy zwrotach towarów w sprzedaży konsumenckiej - organ również tej okoliczności nie kwestionował w stosownej interpretacji.

Natomiast w przypadku zwrotów towarów – obowiązujące przepisy (§ 3 ust. 4 pkt 7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących) wymagają m.in. podpisu nabywcy. Skarżąca wprowadziła jednak w swoich sklepach dokumenty „protokół zwrotu” zawierające m.in. imię i nazwisko lub imię, nazwisko i adres nabywcy (str. 3 część G formularza uzupełniającego opis stanu faktycznego). Dokumenty te zawierały również informacje o sposobie zwrotu należności klientowi (gotówka lub za pośrednictwem karty płatniczej). Teoretycznie więc, na podstawie przyjętych przez skarżącą dokumentów wewnętrznych tj. protokołów zwrotu w sposób niewątpliwy można byłoby ustalić dane personalne nabywców, którym za zwrócony towar zwrócono również należność za pośrednictwem karty płatniczej (po uzyskaniu od operatora systemu kart danych identyfikujących posiadacza karty)”.

W opinii Sądu „… w przypadku dokumentowania zwrotu należności konsumentowi za pomocą karty płatniczej w związku ze zwrotem towarów za pomocą karty płatniczej – brak podpisu nabywcy na protokole zwrotu i to w sytuacji, gdy protokół ten zawiera dane identyczne z starannym podpisem (imię i nazwisko) nie stanowiłby przeszkody do obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego. Podatnik zgodnie z przyjętymi dobrowolnie procedurami dysponowałby danymi osób, które jako nabywcy, zwróciły towar, a organy teoretycznie poprzez dostęp do danych operatora kart płatniczych, mogłyby te informacje zweryfikować”.

Tym samym Wojewódzki Sąd Administracyjny w ww. wyroku z 3 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 195/14 uznał w odniesieniu do przedmiotowej sprawy za zasadny „zarzut naruszenia art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z § 3 ust. 4 pkt 7 rozporządzenia z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących w części dotyczącej zwrotu towarów dokumentowanych protokołami niepodpisanymi przez nabywców, ale w sytuacji gdy zwrot należności nastąpił poprzez rozliczenia kartą płatniczą, co udokumentowane zostało potwierdzeniami (wydrukami) operatora systemu kart płatniczych”.

Podobnie Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 10 grudnia 2015 r. sygn. akt I FSK 1511/14 wskazał, że „…w rozpoznawanej sprawie mamy do czynienia z przypadkiem, gdy transakcja sprzedaży została anulowana, co przejawia się udokumentowanym zwrotem towaru na rzecz skarżącej spółki oraz zwrotem zapłaconej ceny na rzecz nabywcy, którego można zindywidualizować na podstawie danych wynikających z karty płatniczej, co nie budzi żadnych wątpliwości. Należy zaznaczyć, że możliwość zindywidualizowania konsumenta na podstawie danych karty płatniczej, na którą nastąpił zwrot pieniędzy, pozwala precyzyjnie zweryfikować fakt odstąpienia przez konkretnego nabywcę od umowy sprzedaży.”.

W dalszej części orzeczenia Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie powołując się na wyroki TSUE orzekł, że „(…) dokumentacja zwrotów towarów (która w rzeczywistości sprzedaży detalicznej, konsumenckiej, jest dokumentacją rozwiązania umowy) nie powinna z jednej strony wiązać się z nadmiernymi, nieproporcjonalnymi wymogami stawianymi podatnikom, a z drugiej powinna umożliwiać organom państwa członkowskiego kontrolę prawidłowości rozliczeń podatkowych. Trybunał Sprawiedliwości wskazuje bowiem, że przyznane państwu członkowskiemu środki administracyjne powinny być stosowane proporcjonalnie (por. dotyczący zasad zwrotów podatku wyrok TSUE). Z kolei zasada neutralności podatku VAT gwarantuje, że podatek płacony przez podatnika VAT przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych w działalności opodatkowanej nie będzie stanowił dla niego faktycznego kosztu (obciążenia finansowego). W konsekwencji podatnicy VAT nie powinni ponosić ciężaru podatku w sytuacji, w której nie mogą przenieść jego ciężaru na konsumenta, ponieważ do faktycznej dostawy towaru nie doszło”.

Biorąc zatem pod uwagę przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego, przytoczone wyżej przepisy oraz rozstrzygnięcia zawarte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 grudnia 2015 r. sygn. akt I FSK 1511/14, który orzekł, że „Zgodzić się zatem należy ze stanowiskiem, że do spornej sytuacji znajdzie zastosowanie art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, w którym ustawodawca przewidział możliwość obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku, gdy konsument (nabywca zidentyfikowany na podstawie danych wynikających z karty płatniczej, pomimo nie złożenia przez niego podpisu na protokole zwrotu) zwraca zakupiony towar, odzyskując w zamian zapłaconą cenę” oraz biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 3 kwietnia 2014 r., sygn. akt I SA/Kr 195/14 stwierdzić należy odnosząc się do przypadków wskazanych przez Wnioskodawcę, że:

  • Pierwszy przypadek - brak podpisu nabywcy na protokole zwrotu jest spowodowany tym, że zwracany towar został zakupiony w punkcie sprzedaży zamkniętym na dzień dokonywania zwrotu i tym samym jest odsyłany przez klienta do centrali Wnioskodawcy, a zatem uzyskanie podpisu nabywcy jest niemożliwe – w tej sytuacji należy uznać, że brak podpisu na protokole wynika z faktu otrzymania zwracanego towaru np. pocztą, kurierem, czyli klient zwracający towar nie przychodzi osobiście do Wnioskodawcy. Jeżeli więc Wnioskodawca będzie w posiadaniu jakiejś korespondencji z klientem podpisanej przez tego klienta (skoro klient przesyła towar Wnioskodawcy to z pewnością w placówce pocztowej, kurierskiej wypełnia dowód nadania czy też wysyła do Wnioskodawcy pismo motywujące zwrot towaru), to Wnioskodawca będzie uprawniony do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego pomimo braku podpisu nabywcy na protokole zwrotu.
  • Drugi przypadek – brak podpisu nabywcy wynika z niedopatrzenia pracownika sklepu, pod warunkiem, że zwrot należności za zwracany towar został zwrócony za pośrednictwem karty płatniczej – w takim przypadku należy uznać, że zwrot towaru jest prawidłowo udokumentowany, bowiem z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca posiada w swoich sklepach dokumenty wewnętrzne - „protokoły zwrotu” zawierające m.in. imię i nazwisko lub imię, nazwisko i adres nabywcy. Dokumenty te zawierają także informacje o sposobie zwrotu należności klientowi (gotówka lub za pośrednictwem karty płatniczej). Na podstawie przyjętych przez Wnioskodawcę protokołów zwrotu można ustalić dane personalne nabywców, którym za zwrócony towar zwracane są należności za pośrednictwem karty płatniczej (po uzyskaniu od operatora systemu kart danych identyfikujących posiadacza karty).


W tej sytuacji Wnioskodawca jest uprawniony do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego pomimo braku podpisu nabywcy na protokole zwrotu.

  • W trzecim przypadku - brak jest podpisu sprzedawcy na protokole lecz osoba przyjmująca zwrot towaru jest użytkownikiem systemu sprzedażowego (za pomocą, którego wystawiane są protokoły zwrotu), do którego posiada swoje osobiste i niepowtarzalne hasło, które służy jej do logowania się do tego systemu, w takim przypadku można uznać, że ów login (hasło) jest niejako elektronicznym podpisem tego pracownika, zatem w takim przypadku Wnioskodawca będzie uprawniony do dokonania obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego pomimo braku podpisu sprzedawcy na protokole zwrotu.

Tak więc stanowisko Wnioskodawcy, dotyczące prawa do pomniejszenia obrotu i podatku należnego z tytułu zwrotu towaru pomimo braku podpisu nabywcy lub/i sprzedawcy na protokole zwrotu, o którym mowa w § 3 ust. 4 pkt 7 rozporządzenia, należało uznać za prawidłowe wyłącznie w odniesieniu do sytuacji, gdy:

  • uzyskanie podpisu nabywcy jest niemożliwe, gdyż nie istnieje już punkt sprzedaży, w którym klient kupuje towar i odsyła go do centrali Wnioskodawcy, pod warunkiem, że elementem protokołu będzie korespondencja od klienta (np. list, w którym klient motywuje zwrot towaru, dowód nadania towaru przez klienta na poczcie) podpisane przez tego klienta,
  • sprzedawca sporządza protokół używając swojego osobistego i niepowtarzalnego hasła, które służy mu do logowania się do systemu, i to hasło (login) stanowi niejako podpis pracownika przyjmującego zwrot,
  • brak jest podpisu klienta na protokole zwrotu, ze wzglądu na niedopatrzenie pracownika sklepu ale zwrot należności za zwracany towar został przekazany za pośrednictwem karty płatniczej (po uzyskaniu od operatora systemu kart danych identyfikujących posiadacza karty).


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego na dzień wydania interpretacji znak: IBPP1/443-589/13/LSz z 14 października 2013 r.

Interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Należy wskazać, że w zakresie możliwości rozliczenia towaru zwróconego przez nabywcę w przypadku braku podpisu klienta na protokole zwrotu, ze względu na niedopatrzenie pracownika sklepu i jednoczesnym zwrocie należności w gotówce za zwracany towar, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj