Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/4511-545/16/MR
z 16 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 22 czerwca 2016 r. (data wpływu 28 czerwca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odszkodowania otrzymanego z firmy ubezpieczeniowej oraz wartości franszyzy – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 czerwca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej oraz wartości franszyzy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sp. z o.o. Sp. k. (dalej „Spółka”) jest przedsiębiorstwem świadczącym usługi spedycyjne. Wspólnicy Spółki podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób fizycznych. Komplementariuszem Spółki jest Sp. z o.o. W 2014 r., Spółka otrzymała zlecenie na transport modułu wlotowego czerpni powietrza od kontrahenta z Niemiec (dalej „Kontrahent”). W celu realizacji zlecenia, Spółka wynajęła podwykonawcę. W wyniku wadliwego wykonania usługi transportu/przeładunku, doszło do uszkodzenia przewożonego sprzętu. W kwietniu 2014 r., Kontrahent wystawił Spółce zawiadomienie o szkodzie (notice of loss/damage), natomiast w kwietniu 2015 r., Spółka otrzymała zawezwanie do próby ugodowej. W styczniu 2016 r., Spółka jako uprawniony otrzymała odszkodowanie od ubezpieczyciela podwykonawcy w walucie polskiej w wysokości 831.650 zł 12 gr (191.373,11 euro), po potrąceniu o wartość franszyzy w wysokości 21.263,68 euro. Spółka z kolei w tym samym miesiącu wystawiła notę obciążeniową na podwykonawcę i na tej podstawie otrzymała w miesiącu lutym całą kwotę franszyzy w euro. Łącznie, odszkodowania otrzymane od ubezpieczyciela i podwykonawcy pokrywają kwotę maksymalnego odszkodowania, które może zostać przyznane Kontrahentowi w wyniku postępowania sądowego. Ostateczna kwota odszkodowania faktycznemu poszkodowanemu nie jest jeszcze znana, gdyż nie doszło do podpisania ugody pomiędzy Spółką a Kontrahentem, w związku z czym uznano, że nie powstało jeszcze zobowiązanie Spółki. W miesiącu maju br. doszło do podpisania ugody z poszkodowanym Kontrahentem i przekazano w tym samym miesiącu na wskazany rachunek wartość szkody w kwocie 212.636,79 euro.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy Spółka powinna nie ujmować do potrzeb naliczenia podatku dochodowego kwoty otrzymanego w styczniu 2016 r. odszkodowania od ubezpieczyciela i w lutym 2016 r. kwoty franszyzy od podwykonawcy? Czy w miesiącu maju 2016 r. - miesiącu ustalenia i zapłaty odszkodowania Kontrahentowi należy wyłączyć jego wysokość z kosztów podatkowych?

Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie prawa cywilnego Spółka wykonała wadliwie przewóz (pomimo faktu, że Spółka zleciła wykonanie części swojej usługi podwykonawcy). Podkreśla to zapis art. 774 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks Cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późniejszymi zmianami) mówiący, że przez „umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy”. Usługi przewoźnika obejmują swym zakresem, nie tylko działanie, ale także rezultat. Wobec braku definicji w ustawie terminu „wadliwy”, należy uznać za właściwą definicję zawarta w Nowym Słowniku Języka Polskiego „mający wady, usterki defekty, wskazujący braki, błędy, niewłaściwy, nieprawidłowy, niepoprawny”.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), zwanej dalej „Ustawą”, „Wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust 1 lub art. 30c. Przewożony towar nie jest składnikiem majątku Spółki, wobec powyższego kwota otrzymanego odszkodowania z ubezpieczenia mieści się w kategorii zwolnień od podatku.

Biorąc pod uwagę powyższe Spółka nie powinna w miesiącu styczniu 2016 r. uwzględniać wpłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania w kwocie 831.650 zł 12 gr w rachunku podatkowym. To samo dotyczy otrzymanej od podwykonawcy kwoty franszyzy w miesiącu lutym - 21.263,68 euro w przeliczeniu na walutę polską do potrzeb ujęcia w księgach rachunkowych/podatkowych 95.658 zł 92 gr. W związku z powyższym stanem prawnym sprawy, Wnioskodawca zakłada, że odszkodowanie otrzymane przez Spółkę we własnym imieniu i na własną rzecz, jest odszkodowaniem otrzymanym jako pokrycie/naprawienie szkody Spółki. Otrzymane odszkodowanie jest wypłacone z kategorii ubezpieczeń majątkowych, gdzie przedmiotem ochrony jest odpowiedzialność cywilna, dlatego powinno mieć zastosowanie zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 4 Ustawy. Rolą odszkodowania jest zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej szkody i nie stanowi ono świadczenia, którego celem jest wzbogacenie podatnika.

Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę (art. 805 k.c). W razie zaistnienia zdarzenia skutkującego powstaniem wypadku ubezpieczeniowego, ubezpieczyciel ma obowiązek spełnić świadczenie polegające w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę. Otrzymane odszkodowania oraz inne świadczenia z tytułu ubezpieczeń majątkowych niezależnie od tego czy zostały przyznane na podstawie uznania ubezpieczyciela, ugody pozasądowej lub sądowej, są zatem zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 Ustawy. Jako przykład można wskazać na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 1 czerwca 2010 r. (sygn. IPPB2/415-196/10-4/MK1), gdzie Dyrektor podzielił zapatrywanie wnioskodawcy, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, to takie świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przy czym bez znaczenia pozostaje to, czy do wypłaty świadczenia dochodzi na podstawie roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia, w wyniku ustaleń dokonanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, czy też do wypłaty dochodzi w drodze kulancji lub na podstawie ugody zawartej z uprawnionym lub prawomocnego orzeczenia sądu. Przykłady analogicznych interpretacji zostały zawarte m.in. w decyzjach: Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 30 października 2009 r. (sygn. ILPB2/415-797/09-5/WM) oraz z dnia 14 września 2009 r. (sygn. ILPB1/415-712/09-4/IM), Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 sierpnia 2009 r. (sygn. IPPB1/415-417/09-2/AM), czy też Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 8 czerwca 2009 r. (sygn. IBPBII/1/415-270/09/MK).

W maju 2016r. w momencie ustalenia ostatecznej kwoty odszkodowana/zapłaty odszkodowania Kontrahentowi (dla potrzeb ujęcia w księgach rachunkowych/podatkowych Spółka przeliczyła na walutę polską kwotę 941.449 zł 39 zł), Spółka nie ujęła w kosztach podatkowych, zgodnie z wyjątkiem zawartym w art. 23 ust. 1 pkt 19 Ustawy: Nie zalicza się do kosztów podatkowych kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak stanowi art. 14 ust. 1 ww. ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolniczej działalności gospodarczej), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Co do zasady, przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe, uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa nie włącza ich z tej kategorii.

Według art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat oraz ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną (art. 8 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

W art. 14 ust. 3 pkt 3a ww. ustawy ustawodawca wyłączył natomiast z przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, kwoty zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Wyłączenie zawarte w tym przepisie dotyczy uzyskanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą kwot będących zwrotem takich wydatków, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Wskazać w tym miejscu należy, że niezaliczenie danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów winno wynikać bądź z ustawowego wyłączenia tego wydatku z kosztów na podstawie art. 23 ust. 1 ww. ustawy, bądź z braku związku poniesionego wydatku z przychodem, o którym mowa w art. 22 ust. 1 tej ustawy. Nie może ono zatem być wynikiem dobrowolnego działania podmiotu, nie znajdującego oparcia w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.

Na podstawie przepisu art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z uwagi na jego dyspozycję wydatki Spółki z tytułu zawartej ugody z poszkodowanym Kontrahentem, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. a ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowią przychód z działalności gospodarczej.

Przy czym składnikami majątku związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą będą zarówno składniki majątku stanowiące środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne w tej działalności, jak i wszelkie inne przedmioty, które są w funkcjonalny sposób związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, tj. wszelkie przedmioty wykorzystywane przez podatnika w prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie można rozważyć możliwość zastosowania art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy. Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii „innych wydatków”, o których mowa w art. 14 ust. 3 pkt 3a cytowanej ustawy, konieczne jest, by „wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów” w rozumieniu ustawy oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc „wydatek zwrócony” to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

Otrzymane przez Spółkę odszkodowanie z firmy ubezpieczeniowej jest wykonaniem świadczenia wynikającego z zawartej umowy ubezpieczenia i nie jest zwrotem wydatków poniesionych przez Spółkę niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Również wartość franszyzy (w istocie „brakująca” część odszkodowania), którą Spółka otrzymała od podwykonawcy nie może być potraktowana jako zwrot wydatków w świetle tego przepisu. Niezależnie od powyższego podkreślenia wymaga, że w przedstawionym stanie faktycznym w ogóle nie doszło do wypełnienia hipotezy analizowanej powyżej normy prawnej (zwrotu wydatków). Najpierw bowiem nastąpiła wypłata odszkodowania (otrzymanie przychodu) a następstwie w wyniku ugody z Kontrahentem określono ostateczną wartość szkody i Spółka przekazała tę kwotę poszkodowanemu.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy oraz zaprezentowany stan faktyczny stwierdzić należy, że wskazane we wniosku odszkodowanie, wartość franszyzy, nie stanowi kwoty zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, wobec czego stanowi ono dla Wnioskodawcy – w dacie jego otrzymania – przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, z uwzględnieniem art. 8 ust. 1 ustawy, tj. proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) Spółki. Odszkodowanie (wraz z franszyzą), o którym mowa we wniosku jest bowiem otrzymanym odszkodowaniem objętym dyspozycją art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to przy tym odszkodowanie za szkody dotyczące składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, więc nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego należy zaliczyć kwoty, o których mowa we wniosku do przychodów, które dla Wnioskodawcy – na mocy art. 14 ust. 2 pkt 12 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy – stanowią w dacie otrzymania przychody ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Skoro w niniejszej sprawie – jak wykazano – odszkodowanie stanowi dla Wnioskodawcy przychód, brak jest więc podstaw do jego pomniejszania (korygowania) w związku z podpisaniem ugody z poszkodowanym Kontrahentem.

W konsekwencji nie można uznać za prawidłowe stanowiska Wnioskodawcy w tym zakresie.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, tutejszy organ stwierdza, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego. Należy bowiem uwzględnić to, że wykładnia operatywna prawa dokonana w danej sprawie nie posiada formalnej mocy prawnej w innych postępowaniach. Nawet więc porównywalny pozytywnie stan faktyczny nie uzasadnia odniesienia go oraz przekazanych na jego podstawie informacji o ocenie możliwości zastosowania i wykładni prawa w relacji do innych podmiotów. Interpretacja indywidualna nie jest prawem ani też źródłem prawa, a z racji zawarcia jej w piśmie administracyjnym, stanowiącym wynik postępowania administracyjnego w indywidualnej sprawie, jest prawnie znacząca tylko dla jej adresata, to jest wnioskodawcy i spełniającej wymogi prawa strony postępowania (zainteresowanego), w którym została wydana. Zaakcentowania wymaga też, że stanowisko wyrażone w niniejszej interpretacji zgodne jest z aktualnym orzecznictwem. Tytułem przykładu można powołać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 27 sierpnia 2015 r., sygn. akt I SA/Po 769/15.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.