Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/4512-300/16-1/AB
z 2 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 kwietnia 2016 r. (data wpływu 25 kwietnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z 18 czerwca 2016 r. (data wpływu 23 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

• prawidłowe - w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki przez Wnioskodawcę oraz zaewidencjonowania jej i wykazania w deklaracji VAT,
• nieprawidłowe – w zakresie obowiązku udokumentowania fakturą VAT otrzymanych odsetek.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 25 kwietnia 2016 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki przez Wnioskodawcę oraz obowiązku udokumentowania fakturą VAT otrzymanych odsetek oraz zaewidencjonowania i wykazania w deklaracji VAT.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 18 czerwca 2016 r. (data wpływu 23 czerwca 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 9 czerwca 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

R spółka z o.o. (dalej: wnioskodawca) jest producentem form i urządzeń w zakresie elektroniki i mechaniki, co jest głównym przedmiotem jej działalności. W ramach prowadzonej przez siebie działalności udzieliło także pożyczki jednemu ze wspólników (osobie fizycznej). Środki na pożyczkę pochodzą ze środków uzyskanych z prowadzonej działalności. Pożyczka jest udzielona na zasadach rynkowych (jest oprocentowana) Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. R planuje udzielenie pożyczek oprocentowanych także innym osobom. Jest to uzupełnienie zasadniczej działalności wnioskodawcy.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

Wnioskodawca (pożyczkodawca) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem w zakresie podatku od towarów i usług. Pożyczkobiorca nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem w zakresie podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, czynność udzielenia przez wnioskodawcę wspólnikowi (osobie fizycznej) pożyczki za wynagrodzeniem podlega podatkowi od towarów i usług oraz czy w związku z tym odsetki umowne powinny być wykazywane w deklaracji VAT jako przychody zwolnione?

Stanowisko Wnioskodawcy (przeformułowane pismem z 18 czerwca 2016 r.):

Zdaniem Wnioskodawcy udzielenie oprocentowanej pożyczki przez podatnika podatku VAT należy do czynności mieszczących się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Równocześnie powyższa usługa korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Tym samym, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki będą stanowiły obrót zwolniony od opodatkowania. Otrzymanie odsetek powinno być udokumentowane fakturą VAT bez naliczania podatku należnego. Sprzedaż wynikająca z takiej faktury jako sprzedaż zwolnioną należy zaewidencjonować w rejestrze sprzedaży i wykazać w deklaracji VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu stanu faktycznego jest:

• prawidłowe - w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki przez Wnioskodawcę oraz zaewidencjonowania jej i wykazania w deklaracji VAT,
• nieprawidłowe– w zakresie obowiązku udokumentowania fakturą VAT otrzymanych odsetek.
  
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…) – art. 7 ust. 1 ustawy.

Ponadto, art. 8 ust. 1 ustawy określa, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z kolei oceniając, czy dane świadczenie ma charakter usługi należy mieć na względzie fakt, że ustawodawca – jak wynika z treści art. 8 ust. 1 ustawy – uznaje za usługę każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności, które nie jest dostawą towarów, podkreślając tym samym powszechność opodatkowania. Zatem na zachowanie to (świadczenie) składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź tolerowanie – znoszenie określonych stanów rzeczy). Ponadto, do uznania danej czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy wykonywanego świadczenia (beneficjenta czynności) i występowanie związku między tą czynnością a otrzymywanym przez wykonawcę tej czynności wynagrodzeniem, będącym świadczeniem wzajemnym. W konsekwencji, usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument – odbiorca świadczenia, odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną).

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, iż świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest producentem form i urządzeń w zakresie elektroniki i mechaniki, co jest głównym przedmiotem jej działalności. W ramach prowadzonej przez siebie działalności udzielił także pożyczki jednemu ze wspólników (osobie fizycznej). Środki na pożyczkę pochodzą ze środków uzyskanych z prowadzonej działalności. Pożyczka jest udzielona na zasadach rynkowych (jest oprocentowana). Wnioskodawca planuje udzielenie pożyczek oprocentowanych także innym osobom. Jest to uzupełnienie zasadniczej działalności wnioskodawcy. Wnioskodawca (pożyczkodawca) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem w zakresie podatku od towarów i usług. Pożyczkobiorca nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem w zakresie podatku od towarów i usług.

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.

W konsekwencji czynność udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczek będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczki na rzecz pożyczkobiorcy jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, iż powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT – korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest prawidłowe.

Stosownie natomiast do treści art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak wynika z art. 106b ust. 2 ustawy o VAT podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

W myśl art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118.

Podkreślenia wymaga, że przepis art. 106b posługuje się pojęciem „podatnika”, nie zaś pojęciem „podatnika VAT czynnego”. Konsekwencją powyższego jest powstanie, co do zasady, obowiązku dla podmiotu niezarejestrowanego jako podatnik VAT czynny (w tym również dla podatników zwolnionych od podatku od towarów i usług) do wystawienia faktury VAT dokumentującej wykonywaną przez niego czynność podlegającą opodatkowaniu, o ile nabywca wystąpi z takim żądaniem.

Tak więc, mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT w związku z otrzymanymi odsetkami, u Wnioskodawcy wystąpiła bowiem sprzedaż zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, tym samym zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 106b ust. 2 ustawy o VAT, Ponadto skoro Wnioskodawca udzielił pożyczki osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, to nie ma obowiązku wystawienia faktury tej osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, a jedynie na żądanie tej osoby jest obowiązany do wystawienia faktury.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że otrzymanie odsetek powinno być udokumentowane fakturą VAT bez naliczania podatku VAT należnego jest nieprawidłowe.

Zgodnie natomiast z art. 109 ust. 3 ustawy o VAT podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, art. 130d, art. 134 oraz art. 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca przedmiotową sprzedaż, niezależnie od wystawienia bądź nie wystawienia faktury, winien zaewidencjonować w rejestrze, o którym mowa w art. 109 ust. 3 ustawy oraz wykazać w deklaracji VAT-7.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za prawidłowe.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy jest:

• prawidłowe - w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki przez Wnioskodawcę oraz zaewidencjonowania jej i wykazania w deklaracji VAT,
• nieprawidłowe – w zakresie obowiązku udokumentowania fakturą VAT otrzymanych odsetek.
  
  

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zmiana któregokolwiek elementu opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja traci ważność.

Podkreślić należy, że wyrażona w niniejszej interpretacji ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy dotyczy wyłącznie kwestii z zakresu podatku od towarów i usług, natomiast kwestie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych są przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.