Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4514-374/16-2/MZ
z 5 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 7 lipca 2016 r. (data wpływu 11 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez kontrahenta w stosunku do konsumentów na rzecz spółki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez kontrahenta w stosunku do konsumentów na rzecz spółki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka (dalej jako „Wnioskodawca”, „Spółka”) jest spółką komandytową mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Komplementariuszem spółki jest V. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością mająca siedzibę i zarząd w Polsce. W ramach swojej działalności gospodarczej Spółka specjalizuje się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników. W szczególności, Spółka współpracuje ze spółkami mającymi siedzibę na terytorium Polski (dalej jako „Kontrahent”), udzielającymi pożyczek osobom fizycznym mającym miejsce zamieszkania w Polsce (dalej jako „Konsumenci”) - poza systemem bankowym (tzw. chwilówki lub pożyczki ratalne). Współpraca Spółki z Kontrahentem polega na zawieraniu transakcji instrumentów pochodnych mających na celu przejęcie przez Wnioskodawcę ryzyka niewypłacalności dłużników tego podmiotu w zamian za określone wynagrodzenie.

W związku z dużym ryzykiem nieotrzymania spłaty pożyczki albo też otrzymania spłaty z poważnym opóźnieniem, Kontrahent zabezpiecza się przed ryzykiem braku spłaty pożyczek lub opóźnienia w spłacie pożyczek przez Konsumentów, zawierając z Wnioskodawcą transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej także jako „CDS”). CDS są instrumentami pochodnymi dotyczącymi przenoszenia ryzyka kredytowego wymienionymi w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. g) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 94 ze zm.).

W ramach transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, Spółka przejmuje ryzyko niespłacalności pożyczek udzielonych przez Kontrahenta polskim Konsumentom, w zamian za ustalone wynagrodzenie należne od Kontrahenta (dalej: „Wynagrodzenie CDS”), na warunkach określonych w treści transakcji. Spółka oraz Kontrahent nie są tzw. podmiotami powiązanymi w rozumieniu polskich przepisów podatkowych. Zawarcie transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS każdorazowo jest potwierdzone przez strony w pisemnym Potwierdzeniu Zawarcia Transakcji Kredytowego Instrumentu Pochodnego (dalej: „Potwierdzenie CDS”), określającym w szczególności: datę zawarcia transakcji, datę rozpoczęcia i zakończenia transakcji, warunki rozliczenia transakcji CDS pomiędzy stronami oraz charakterystykę wierzytelności, których dotyczy dana transakcja CDS.

Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia CDS, w ramach rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca będzie zobowiązany do przelewu (cesji) wierzytelności pożyczkowych przysługujących Kontrahentowi wobec Konsumentów, spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS. Zatem, w ramach rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, Kontrahent przenosi na rzecz Spółki pożyczki (oraz opłaty związane z pożyczkami) niespłacone przez Konsumentów w całości albo w części, na warunkach określonych w transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS. Na skutek rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz Kontrahenta wynagrodzenia (dalej: „Zmienne Wynagrodzenie”).

Wysokość Zmiennego Wynagrodzenia nie jest znana w momencie zawarcia transakcji CDS i jest uzależniona od stopnia wystąpienia okoliczności skutkujących zrealizowaniem się zobowiązania Spółki do rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, tj. od poziomu niespłacalności wierzytelności objętych transakcją. Okoliczności opisane w Potwierdzeniu CDS, prowadzące do zrealizowania się zobowiązania Wnioskodawcy, o którym mowa powyżej, to przykładowo brak spłaty części albo całości pożyczki udzielonej klientowi przez Nabywcę Zabezpieczenia (ewentualnie także opłat związanych z pożyczką) w ciągu określonego w Potwierdzeniu CDS czasu czy też określona wysokość niespłaconej kwoty pożyczki.

W konsekwencji, w ramach rozliczenia transakcji instrumentu pochodnego CDS Kontrahent przeniesie na Spółkę w drodze cesji wierzytelności w stosunku do Konsumentów, w przypadku których ziściło się ryzyko zabezpieczone na mocy transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, określone w warunkach transakcji CDS. Ponadto Wnioskodawca pragnie wskazać, że instrument pochodny CDS (zarówno na moment zawarcia, trwania oraz rozliczenia) nie jest umową sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umową pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, umową darowizny, umową dożywocia, umową o dział spadku oraz o zniesienie współwłasności, ustanowieniem hipoteki, ustanowieniem odpłatnego użytkowania, umową depozytu nieprawidłowego ani umową spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z rozliczeniem transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z rozliczeniem transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 22, dalej: „ustawa PCC”) opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej również jako: „PCC”) podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  
• umowy dożywocia,
  
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  
• ustanowienie hipoteki,
  
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  
• umowy depozytu nieprawidłowego,
  
• umowy spółki.
  
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania PCC oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy PCC).

Art. 1 ust. 1 ustawy PCC zawiera zatem zamknięty katalog czynności wywołujących powstanie zobowiązania podatkowego z tytułu PCC. W konsekwencji, jedynie czynności wprost wymienione w ustawie PCC mogą podlegać opodatkowaniu. Innymi słowy, nie jest prawidłowe objęcie zakresem opodatkowania PCC innych niż wymienione w art. 1 ustawy PCC czynności.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm., dalej: „Kodeks cywilny”). W myśl tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Z kolei zgodnie z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Ponadto, jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (art. 510 § 2 Kodeksu cywilnego).

Należy podkreślić, że w świetle postanowień 510 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności stanowi jedynie czynność rozporządzającą realizowaną w wykonaniu określonej czynności zobowiązującej, stanowiącej jej podstawę. Natomiast art. 1 ust. 1 ustawy PCC zawiera właśnie listę czynności zobowiązujących, podlegających opodatkowaniu PCC. W konsekwencji, przelew wierzytelności nie może podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli nie zostanie dokonany na skutek zawarcia jednej z umów, które zostały wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC.

W opinii Wnioskodawcy rozliczenie transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, ani też sama transakcja CDS nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC, w szczególności umowy sprzedaży bądź zamiany rzeczy lub praw majątkowych. Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, celem zawarcia transakcji instrumentu pochodnego - tj. swap ryzyka kredytowego CDS jest przejęcie przez Spółkę ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Kontrahenta na rzecz Konsumentów. Przeniesienie określonych wierzytelności pożyczkowych (cesja) stanowi wykonanie zobowiązania stron wynikającego z transakcji swap ryzyka kredytowego CDS – w wyniku wystąpienia w stosunku do tych wierzytelności określonych okoliczności, opisanych powyżej, objętych zabezpieczeniem, Kontrahent dokonuje cesji wierzytelności na rzecz Spółki.

Transakcja swap ryzyka kredytowego CDS nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy PCC. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, rozliczenie transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkujące cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy nie powoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyżej zaprezentowane stanowisko w podobnym stanie faktycznym zostało potwierdzone m.in. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 3 czerwca 2016 r. (sygn. IPPB2/4514-227/16-5/AF).

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, wskazać należy, iż rozstrzygnięcie to zapadło w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.