INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 06.03.2012 r. (data wpływu 08.03.2012 r.) uzupełnione pismem z dnia 20.05.2012 r. (data nadania 21.05.2012 r., data wpływu 22.05.2012 r.) na wezwanie z dnia 14.05.2012 r. (data nadania 14.05.2012 r., data doręczenia 16.05.2012 r.) Nr IPPB4/415-199/12-2/SP o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych – jest:

• prawidłowe – odnośnie zwolnienia z opodatkowania w Polsce świadczenia rentowego przyznanego przez Deutsche Rentenversicherung i pochodzącego z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec
• nieprawidłowe – odnośnie zwolnienia z opodatkowania w Polsce renty po zmarłym ojcu przyznanej przez zakład pracy i pochodzącej z zakładowego funduszu rentowo-emerytowego właściwego dla miejsca pracy zmarłego ojca.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 08.03.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń z Niemiec.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia z dnia 14.05.2012 r. (data nadania 14.05.2012 r.) Nr IPPB4/415-199/12-2/SP tut. Organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez wskazanie właściwego identyfikatora podatkowego (NIP lub PESEL) Wnioskodawczyni, wskazanie nazwy i adresu organu podatkowego (Naczelnika Urzędu Skarbowego) właściwego dla Wnioskodawczyni ze względu na sprawę będącą przedmiotem interpretacji indywidualnej oraz doprecyzowanie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 20.05.2012 r. (data nadania 21.05.2012 r., data wpływu 22.05.2012 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 10.09.2009 r. urodził się syn Wnioskodawczyni. Ojciec dziecka był obywatelem Niemiec i tam zmarł w dniu 18.05.2011 r. Przez 5 lat pracował i rozliczał się w Polsce (01 styczeń 2003 r. – 31 grudnia 2007 r.). Poza tym okresem zmarły zamieszkiwał i rozliczał się z podatku dochodowego w Niemczech.

Dziecku została przyznana renta po zmarłym ojcu przez Deutsche Rentenversicherung w wysokości 236,34 EUR oraz renta półsieroca z miejsca pracy ojca R. AG w wysokości 831,92 EUR miesięcznie, łącznie miesięcznie 1.068,26 EUR.

W Polsce od renty pośmiertnej po zmarłym ojcu nie płaci się podatku dochodowego. Tak samo jest w Niemczech. W urzędzie skarbowym w Polsce nie potrafiono Wnioskodawczyni udzielić informacji, czy środki otrzymane przez jej syna jako renta po zmarłym ojcu są zwolnione z podatku dochodowego, czy też powinny być opodatkowane. Wnioskodawczyni ma nadzieję, że fakt, iż ojciec jej dziecka był obcokrajowcem i że środki pochodzą z Niemiec, nie wpłynie na rozliczenie podatkowe. Miejscem zamieszkania Wnioskodawczyni i jej syna w odniesieniu do okresu podatkowego będącego przedmiotem zapytania jest Polska.

Przedmiotowe świadczenia rentowe z Niemiec po zmarłym ojcu wypłacane synowi Wnioskodawczyni pochodzą z:

• obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec oraz
• zakładowego funduszu rentowo-emerytowego właściwego dla miejsca pracy zmarłego ojca, tj. RWE Niemcy.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanej powyżej sytuacji, syn Wnioskodawczyni poprzez jego prawną przedstawicielkę – czyli matkę (Wnioskodawczynię) – powinien płacić podatek dochodowy od otrzymanych środków z renty po zmarłym ojcu. Jeżeli tak, to w jakiej wysokości jest taki podatek i jak powinien być rozliczany i odprowadzany...

Zdaniem Wnioskodawczyni, Jej syn nie powinien płacić podatku od rent po zmarłym ojcu. Od renty otrzymywanej po zmarłym ojcu Polaku nie ma obowiązku płacenia podatku dochodowego. Według Wnioskodawczyni, dziecko nie może być dyskryminowane z tego powodu, że jego ojciec był obcokrajowcem. W tym konkretnym przypadku ojciec był Niemcem.

Nie tylko renta otrzymywana przez dziecko po zmarłym ojcu, ale również alimenty płacone na dziecko przez ojca Polaka nie są opodatkowane podatkiem dochodowym na terenie RP. Tak samo powinno być ze środkami, które otrzymuje syn Wnioskodawczyni z Niemiec.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
   
   

W myśl art. 4a tej ustawy przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż małoletni syn Wnioskodawczyni otrzymuje po zmarłym ojcu świadczenia rentowe z Niemiec. Miejscem zamieszkania Wnioskodawczyni i jej syna w odniesieniu do okresu podatkowego będącego przedmiotem zapytania jest Polska.

Zatem w przedmiotowej sprawie znajdą zastosowanie uregulowania zawarte w polsko – niemieckiej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Na podstawie art. 18 ust. 2 ww. umowy bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Z treści wniosku wynika, iż świadczenia rentowe zostały przyznane przez Deutsche Rentenversicherung oraz przez zakład pracy. Przedmiotowe świadczenia rentowe z Niemiec po zmarłym ojcu wypłacane synowi Wnioskodawczyni pochodzą z:

• obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec oraz
• zakładowego funduszu rentowo-emerytowego właściwego dla miejsca pracy zmarłego ojca (z Niemiec).
  
  

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż emerytury i renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji gdy świadczenia (płatności) są wypłacane z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Republiki Federalnej Niemiec, bowiem wówczas stosownie do ww. art. 18 ust. 2 umowy płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, tj. w Niemczech.

Niemieckie ustawowe ubezpieczenie społeczne składa się z pięciu działów:

• ustawowe ubezpieczenie na wypadek bezrobocia,
• ustawowe ubezpieczenie emerytalne,
• ustawowe ubezpieczenie zdrowotne,
• ustawowe ubezpieczenie od następstw wypadków oraz
• ustawowe ubezpieczenie pielęgnacyjne.
  
  

Świadczenia pochodzące z tych pięciu działów mogą mieć formę zasiłków jednorazowych lub bieżących świadczeń stałych. Niemniej jednak wyłączne prawo do opodatkowania w Niemczech dotyczy zarówno bieżących stałych świadczeń, jak i jednorazowych zasiłków pochodzących ze wszystkich ww. działów ustawowego ubezpieczenia.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż świadczenia rentowe zostały przyznane przez Deutsche Rentenversicherung pochodzące z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec, zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, nie podlega opodatkowaniu w Polsce.

Natomiast renta po zmarłym ojcu przyznana przez zakład pracy pochodząca z zakładowego funduszu rentowo-emerytowego właściwego dla miejsca pracy zmarłego ojca, stosownie do art. 18 ust. 1 ww. umowy, podlega opodatkowaniu tylko w Polsce, gdyż ze stanu faktycznego nie wynika, aby renta ta pochodziła z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych (art. 12 ust. 7 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W świetle art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do poboru zaliczek miesięcznych jako płatnicy są obowiązane osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy - od wypłacanych przez nie emerytur i rent.

W myśl art. 35 ust. 3 tej ustawy zaliczki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 7, za miesiące od stycznia do grudnia ustala się w sposób określony w art. 32 ust. 1-1c, z tym że w przypadku poboru zaliczek od emerytur i rent z zagranicy stosuje się postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej z państwem, z którego pochodzą te emerytury i renty.

Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w ust. 3-8, zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w tym miesiącu przez płatnika ze środków podatnika (art. 35 ust. 9 ww. ustawy).

W sytuacji gdy jednak płatnik (np. bank) nie pobrał zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych z renty półsierocej należy wskazać, iż nie zwalnia to z opodatkowania ww. dochodów w Polsce. Stosownie bowiem do treści powołanego art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podlegają wszelkiego rodzaju dochody, za wyjątkiem podlegających zwolnieniu z opodatkowania.

W przypadku, gdy renta z zagranicy jest otrzymywana bez pośrednictwa płatnika należy mieć na uwadze przepis art. 44 ust. 1a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym podatnicy osiągający dochody bez pośrednictwa płatników z emerytur i rent z zagranicy są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy, według zasad określonych w ust. 3a.

Stosownie do art. 44 ust. 3a ww. ustawy podatnicy uzyskujący dochody, o których mowa w ust. 1a, są obowiązani w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód był uzyskany, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania podatkowego, wpłacać zaliczki miesięczne, stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Za dochód, o którym mowa w zdaniu pierwszym, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody po odliczeniu miesięcznych kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 lub 9 oraz zapłaconych w danym miesiącu składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2. Przy obliczaniu zaliczki podatnik może stosować wyższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Zaliczkę obliczoną w sposób określony w ust. 3a zmniejsza się, z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 1 i ust. 2, o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconej w danym miesiącu zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (art. 44 ust. 3c).

W myśl art. 45 ust. 1 ww. ustawy podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Należy mieć na uwadze, iż stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych ich do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

Z wykładni gramatycznej art. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika zatem, iż tylko dochody małoletnich dzieci z ich pracy, stypendiów oraz dochody z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku podlegają opodatkowaniu na imię małoletniego dziecka, bowiem są one wyłączone z zarządu majątkiem dziecka przez rodziców. Natomiast inne dochody podlegają doliczeniu do dochodu rodziców.

Dochody małoletnich dzieci podlegające łącznemu opodatkowaniu z dochodami rodziców należy wykazać na druku PIT/M stanowiącym załącznik do zeznania PIT-36. Do dochodu rodziców dolicza się co do zasady następujące dochody dzieci małoletnich podlegające opodatkowaniu na terytorium RP: dochód z renty, praw majątkowych, kapitałów pieniężnych, najmu, innych źródeł – jeżeli rodzicom przysługuje prawo do pobierania pożytków z tego tytułu.

Analizując zatem unormowania powyższego artykułu można niewątpliwie stwierdzić, że u podstaw regulacji nakazującej łączyć dochody małoletniego dziecka z dochodami jego rodziców lub rodzica samotnie go wychowującego leżą unormowania ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz. U. Nr 9, poz. 59) – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, wedle których rodzicom przysługuje względem małoletniego dziecka władza rodzicielska (art. 93 § 1), która obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do jego wychowania (art. 95 § 1), rodzice zaś zobowiązani są sprawować zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską z należytą starannością (art. 101 § 1).

Reasumując, należy stwierdzić, że na gruncie przedstawionego opisu stanu faktycznego i obowiązującego w niniejszej sprawie stanu prawnego, świadczenia rentowe przyznane przez Deutsche Rentenversicherung pochodzące z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec, zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy polsko – niemieckiej nie podlegają opodatkowaniu w Polsce. Z tego tytułu syn Wnioskodawczyni poprzez jego prawną przedstawicielkę – czyli matkę (Wnioskodawczynię) – nie powinien płacić podatku dochodowego w Polsce.

Natomiast renta po zmarłym ojcu przyznana przez zakład pracy pochodząca z zakładowego funduszu rentowo-emerytowego właściwego dla miejsca pracy zmarłego ojca, stosownie do art. 18 ust. 1 ww. umowy, podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Z tego tytułu winna być odprowadzona zaliczka miesięczna przez podmiot wypłacający tę rentę lub samodzielnie przez Wnioskodawczynię w przypadku otrzymywania renty z zagranicy bez pośrednictwa płatnika. Ponadto Wnioskodawczyni jako prawna przedstawicielka swojego syna zobowiązana jest do doliczenia za dany rok podatkowy, dochodu syna z tytułu ww. renty do dochodu własnego. Tenże dochód z tytułu renty półsierocej z miejsca pracy ojca RWE AG podlega łącznemu opodatkowaniu z dochodem Wnioskodawczyni (nawet, gdy takiego dochodu nie uzyskała i wynosi on zero) oraz wykazaniu na druku PIT/M, stanowiącym załącznik do zeznania PIT-36.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Jednocześnie, informuje się, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.