Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-1032/15/TJ
z 11 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2015 r. (data wpływu 16 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą odszkodowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą odszkodowania.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, w dniu 14 maja 2015 r., wręczył wypowiedzenie nauczycielowi na podst. art. 20 Karty Nauczyciela z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia upływającego z dniem 31 sierpnia 2015 r. Pracownik wniósł do Sądu Pracy pozew o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne. W dniu 18 sierpnia 2015 r. na rozprawie sądowej Wnioskodawca i pracownik zawarli ugodę sądową o następującej treści:

1. powód i pozwany zgodnie ustalają, iż stosunek pracy łączący strony wygasa z dniem 31 sierpnia 2015 r.;
   
2. pozwany zobowiązuje się zapłacić na rzecz powoda kwotę 6 500 zł tytułem odszkodowania w dwóch ratach:
   
   
   
   1. pierwsza w kwocie 5 000 zł płatna w terminie do dnia 15 września 2015 r. wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności,
      
   2. druga w kwocie 1 500 zł płatna w terminie do dnia 31 grudnia 2015 r. wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności;
      
      
      
3. strony zgodnie oświadczają, iż niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia pomiędzy stronami wynikające z przedmiotu niniejszej sprawy;
   
4. koszty procesu strony ponoszą we własnym zakresie.
   

W zawartej ugodzie nie było określenia czy kwota odszkodowania jest kwotą brutto czy netto. Wnioskodawca przyjął stanowisko, że całkowity koszt zawartej ugody będzie wynosił 6 500 zł i w związku z tym potraktował przyznaną kwotę jako kwotę brutto.

W dniu 30 września 2015 r. Wnioskodawca przekazał na konto bankowe pracownika, tytułem odszkodowania, na podstawie ugody z dnia 18 sierpnia 2015 r. kwotę 4 100 zł. Były pracodawca, jako płatnik, potrącił z uzgodnionego w ugodzie odszkodowania podatek dochodowy od osób fizycznych w kwocie 900 zł. Pracownik uznał, że Wnioskodawca nie wywiązał się z warunków ugody, ponieważ nie otrzymał na konto bankowe przyznanej kwoty 5 000 zł. W związku z tym skierował sprawę do egzekucji komorniczej. Komornik Sądowy przysłał z dniem 15 października 2015 r. zajęcie komornicze na kwotę 900 zł wraz z odsetkami i kosztami komorniczymi. Po telefonicznej interwencji przedstawiciela Wnioskodawcy Komornik Sądowy zwrócił się do Sądu Rejonowego o wyjaśnienie sprawy. W odpowiedzi Sąd Rejonowy przysłał pismo, w którym informuje, że kwoty wyrażone w ugodzie z dnia 18 sierpnia 2015 r. są kwotami netto nie podając kwoty brutto.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w wyżej opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca słusznie pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty 5 000 zł, uznając ją za kwotę brutto. Jak potraktować stanowisko Sądu, który uznał, że kwoty wyrażone w ugodzie z dnia 18 sierpnia 2015 r. są kwotami netto nie powołując się na żadne przepisy prawa?

Zdaniem Wnioskodawcy, całkowity koszt zawartej ugody będzie wynosił 6 500 zł i w związku z tym potraktował przyznaną kwotę jako brutto. Wnioskodawca uznał, że kwota odszkodowania podlega opodatkowaniu na podstawie art. 21 ust.1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedmiotowe odszkodowanie jest związane ze stosunkiem pracy i zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych należy do przychodów podlegających opodatkowaniu. W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, ze zwolnienia korzystają tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

W związku z tym, że wysokość przedmiotowego odszkodowania, ani zasady jego ustalania nie wynikają z przepisów prawa, przepis ten nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie. Kwota wypłacona pracownikowi wynika zatem jedynie z ustaleń dokonanych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny. Ponadto zaznaczono, że z wyżej wymienionej ugody nie wynika aby wysokość odszkodowania została ustalona na podstawie Kodeksu Pracy.

W myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym, jako wyłączone ze zwolnienia, podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przedmiotowe odszkodowanie dotyczy korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć, gdyby nie rozwiązano z nim umowy o pracę. Opodatkowanie to wynika stąd, iż gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Kwota odszkodowania ma zatem rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, które by otrzymywał gdyby nie doszło do rozwiązania umowy o pracę.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej. Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, że słusznie pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi na podstawie ugody sądowej z dnia 18 sierpnia 2015 r., gdyż określone w tej ugodzie świadczenie w wysokości 6 500 zł jest odszkodowaniem, które nie podlega zwolnieniu na podstawie przepisu art. 21 ust.1 pkt 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednym ze źródeł przychodów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wymieniony w art. 10 ust. 1 pkt 1 stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z zacytowanych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega co do zasady każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, a w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą kwoty należne, chociażby nie zostały faktycznie otrzymane. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (rozumianym zarówno jako zwiększenie aktywów jak i zmniejszenie pasywów) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, w dniu 14 maja 2015 r., wręczył wypowiedzenie nauczycielowi na podst. art. 20 Karty Nauczyciela z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia upływającego z dniem 31 sierpnia 2015 r. Pracownik wniósł do Sądu Pracy pozew o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne. W dniu 18 sierpnia 2015 r. na rozprawie sądowej Wnioskodawca i pracownik zawarli ugodę sądową o następującej treści:

1. powód i pozwany zgodnie ustalają, iż stosunek pracy łączący strony wygasa z dniem 31 sierpnia 2015 r.;
   
2. pozwany zobowiązuje się zapłacić na rzecz powoda kwotę 6 500 zł tytułem odszkodowania w dwóch ratach:
   
   
   
   1. pierwsza w kwocie 5 000 zł płatna w terminie do dnia 15 września 2015 r. wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności,
      
   2. druga w kwocie 1 500 zł płatna w terminie do dnia 31 grudnia 2015 r. wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności;
      
      
      
3. strony zgodnie oświadczają, iż niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia pomiędzy stronami wynikające z przedmiotu niniejszej sprawy;
   
4. koszty procesu strony ponoszą we własnym zakresie.
   

W zawartej ugodzie nie było określenia czy kwota odszkodowania jest kwotą brutto czy netto. Wnioskodawca przyjął stanowisko, że całkowity koszt zawartej ugody będzie wynosił 6 500 zł i w związku z tym potraktował przyznaną kwotę jako kwotę brutto, w związku z czym – z uwagi na fakt, że wypłacone odszkodowanie nie zostało przyznane na podstawie przepisów prawa, a wynikało z uzgodnień stron oraz dotyczyło ono korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono – od wypłacanej kwoty Wnioskodawca potrącił zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 900 zł. Wobec takiego postępowania pracownik uznał, że Wnioskodawca nie wywiązał się z warunków ugody, ponieważ nie otrzymał na konto bankowe przyznanej kwoty 5 000 zł. W związku z tym skierował sprawę do egzekucji komorniczej. Komornik Sądowy przysłał z dniem 15 października 2015 r. zajęcie komornicze na kwotę 900 zł wraz z odsetkami i kosztami komorniczymi. Po telefonicznej interwencji przedstawiciela Wnioskodawcy Komornik Sądowy zwrócił się do Sądu Rejonowego o wyjaśnienie sprawy. W odpowiedzi Sąd Rejonowy przysłał pismo, w którym informuje, że kwoty wyrażone w ugodzie z dnia 18 sierpnia 2015 r. są kwotami netto nie podając kwoty brutto.

W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym wyjaśnić należy, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie posługują się pojęciem świadczeń brutto czy netto. Zwrot ten jest raczej zwrotem potocznym, którym posłużyć się można przy określaniu świadczeń od których nie zostały dokonane – zgodnie z przepisami prawa – stosowne odliczenia lub odpowiednie kwoty zostały pobrane.

Niemniej jednak dokonując rozstrzygnięcia wątpliwości Wnioskodawcy, wskazać należy, że nawet jeżeli odliczenia stosownych kwot powinny zostać dokonane, to nie można uznać, że świadczeniem należnym określonej osobie jest świadczenie tylko o takiej wartości, w jakiej zostaje faktycznie wypłacone. Każde świadczenie jest bowiem wypłacane na podstawie określonego stosunku prawnego (umowy, ugody lub innego zdarzenia prawnego), z którego wynika m.in. jego wysokość. Obowiązek odprowadzenia od tak ustalonej kwoty przewidzianych przepisami prawa odliczeń nie sprawia, że wartość tych odliczeń nie stanowi części składowej świadczenia. To bowiem całe świadczenie będące trwałym (bezzwrotnym) przysporzeniem majątkowym w majątku podatnika, polegającym na zwiększeniu jego pasywów lub zmniejszeniu aktywów, spełnia definicję przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od którego odprowadzona zostać powinna zaliczka na podatek dochodowym od osób fizycznych (chyba, że zachodzą wynikające ze stosownych przepisów ustawy przesłanki uzasadniające zwolnienie takiego świadczenia z opodatkowania).

W świetle przedstawionych wyjaśnień oraz treści wniosku stwierdzić należy, że prawidłowo Wnioskodawca przyjął, że wynikająca z ugody kwota stanowi kwotę, będącą podstawą do dokonania stosownych odliczeń na podatek dochodowy. Skoro więc – jak wskazał Wnioskodawca – wysokość uzgodnionej kwoty nie wynikała z przepisów prawa, a jedynie stanowiła efekt porozumienia stron (Wnioskodawcy i byłego pracownika), jak również stanowiła ona odszkodowanie, którego celem było zrekompensowanie utraconych w wyniku rozwiązania umowy o pracę spodziewanych korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, które by otrzymywał, gdyby nie doszło do rozwiązania umowy o pracę, przez co nie korzystała ona ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to postępowanie Wnioskodawcy polegające na pobraniu zaliczki na podatek dochodowym od osób fizycznych było postępowaniem prawidłowym. Obowiązek taki ciążył na Nim bowiem – jako na byłym pracodawcy wypłacającym świadczenia, którego źródłem był łączący Go z byłym pracownikiem stosunek pracy – na podstawie art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. E. Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bydgoszczy, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.