Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/4511-53/16/WM
z 15 marca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2016 r. (data wpływu 19 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia z tytułu usług świadczonych przez żonę Wnioskodawcy w ramach jej odrębnej działalności gospodarczej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 stycznia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia z tytułu usług świadczonych przez żonę Wnioskodawcy w ramach jej odrębnej działalności gospodarczej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi samodzielnie pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie handlu (sklep), bez zatrudniania pracowników w jakiejkolwiek formie. Przedmiotem handlu są drobne materiały remontowo – budowlane (farby, kleje, gipsy, elementy instalacji elektrycznej i wodno – kanalizacyjnej, śruby, gwoździe), części rowerowe oraz narzędzia. Wnioskodawca pozostaje w małżeństwie w ustroju wspólności ustawowej. Przez ostatnie 5 lat podatkowych, jedyną aktywnością zawodową jego żony była działalność rolnicza związana z prowadzonym przez małżonków małym gospodarstwem rolnym. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, Wnioskodawca podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, rozlicza się na zasadach ogólnych, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów. Żona Wnioskodawcy zamierza rozpocząć działalność gospodarczą, w ramach której rozważa opodatkowanie na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Wnioskodawca uzgodnił wstępnie warunki podjęcia współpracy z żoną na podstawie umowy agencyjnej, której przedmiotem byłoby stałe zawieranie w ramach przedsiębiorstwa (które żona Wnioskodawcy do tego celu zarejestruje w CEIDG) umów sprzedaży detalicznej towarów w imieniu Wnioskodawcy. Działalność agencyjna żony, prowadzona byłaby w miejscu prowadzenia przez Wnioskodawcę jego działalności gospodarczej. Żona Wnioskodawcy, w ramach działalności agencyjnej, zobowiązana byłaby do realizacji bezpośredniej obsługi klientów sklepu, reprezentacji oferty, zawierania umów sprzedaży, dokumentowania transakcji (w tym z użyciem kasy rejestrującej oraz wystawianie faktur). W początkowym okresie, żona Wnioskodawcy ww. usługi wykonywać będzie tylko na rzecz firmy Wnioskodawcy, jednakże nie wyklucza, że w przyszłości usługi świadczyła będzie również na rzecz innych podmiotów gospodarczych. Wymiar czasu obowiązków żony Wnioskodawcy, nie pokrywałby się w całości z godzinami otwarcia sklepu, lecz obejmowałby tzw. „godziny szczytu”, gdy jest zwykle najwięcej klientów, tj. między godziną 9-tą, a 15-tą w dni powszednie. Nadto, agent zobowiązany byłby do realizacji swych obowiązków w szerszym wymiarze czasu podczas nieobecności Wnioskodawcy w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, np. z uwagi na wyjazdy do dostawców w celu nabycia towaru. Wynagrodzeniem w zamian za świadczone usługi agencyjne byłoby comiesięczne zryczałtowane świadczenie w stałej kwocie nieprzekraczającej 1000 zł, z ewentualną dodatkową prowizją „za sukces”, po przekroczeniu umówionego progu sprzedaży.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wynagrodzenie (dokumentowane rachunkami) z tytułu świadczenia usług agencyjnych przez żonę Wnioskodawcy (prowadzącą własną, odrębną działalność gospodarczą) na rzecz Wnioskodawcy (prowadzącego własną, odrębną działalność gospodarczą) – stanowi dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej, jako koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, pomniejszające przychody osiągane z prowadzonej działalności?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który wyłącza z kosztów uzyskania przychodów wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci. Przepis ten nie dotyczy bowiem zapłaty za usługę wykonywaną „przez firmę małżonka” (przez małżonka prowadzącego odrębną działalność gospodarczą). W przypadku, gdy każdy z małżonków prowadzi odrębną działalność gospodarczą i w jej ramach wykonuje usługi na rzecz firmy małżonka, to wykonywanie tych usług nie stanowi pracy własnej małżonka. Jest to bowiem usługa świadczona przez odrębny podmiot gospodarczy – odrębnego przedsiębiorcę. Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wynagrodzenia z tytułu usług (w tym usług agencyjnych za wynagrodzeniem ryczałtowym z dodatkową prowizją „za sukces”) świadczonych przez małżonka prowadzącego odrębną działalność gospodarczą, potwierdzają również organy podatkowe w wydanych interpretacjach indywidualnych np. Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 12 marca 2012 r. o nr IPTPB1/415-18/12-2/AG oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 16 stycznia 2013 r. o nr ITPB1/415-1149/12/DP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.

W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła, należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Należy przy tym podkreślić, iż obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem uzyskanym z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu – każdorazowo spoczywa na podatniku.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki.

Powyższy przepis wyłącza z kosztów uzyskania przychodów wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka oraz małoletnich dzieci. Przy czym użyty w nim termin „wartość pracy” należy rozumieć jako wartość wszelkiego rodzaju pracy, niezależnie od tego, czy praca jest świadczona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia, umowy o dzieło), czy też bez podstawy prawnej (bezumownie). Pojęcie to należy jednak traktować ściśle, co oznacza, że trzeba tu rozdzielać - dla celów nie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów - składniki wynagrodzenia za świadczoną pracę od dodatkowych świadczeń ze strony pracodawcy - takich, które nie mają wpływu na wartość pracy własnej (czyli są przez pracodawcę ponoszone niezależnie od tego jaki jest wkład pracy pracownika, np. ekwiwalent za narzędzia, świadczenia z BHP). Nie ma tu znaczenia, czy pomiędzy małżonkami istnieje wspólność, czy odrębność majątkowa.

W przypadku, gdy każdy z małżonków prowadzi odrębną działalność gospodarczą i w jej ramach wykonuje usługi na rzecz firmy małżonka, to wykonanie tych usług nie stanowi pracy własnej małżonka. Mamy tu bowiem do czynienia z dwoma odrębnymi podmiotami gospodarczymi; każdy z małżonków jako odrębny przedsiębiorca będzie wykonywał usługi dla firmy drugiego małżonka i wystawiał faktury za wykonane usługi.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą - handlową (sklep). Żona Wnioskodawcy zamierza rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług agencyjnych na rzecz firmy Wnioskodawcy. Nie wyklucza, że w przyszłości usługi będzie świadczyła również dla innych podmiotów gospodarczych. Świadczenie powyższych usług będzie się odbywało głównie w siedzibie firmy Wnioskodawcy. Pomiędzy małżonkami istnieje ustrój wspólności majątkowej.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące uregulowania prawne stwierdzić należy, że w sytuacji gdy Wnioskodawca oraz Jego małżonka prowadzą odrębnie działalności gospodarcze, a żona w ramach prowadzonej działalności będzie świadczyła usługi agencyjne na rzecz firmy Wnioskodawcy, to tych usług nie należy kwalifikować jako pracy własnej małżonka, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Są to bowiem usługi świadczone przez odrębny podmiot gospodarczy - odrębnego przedsiębiorcę. W takiej sytuacji wartość usługi świadczonej przez firmę żony na rzecz firmy prowadzonej przez Wnioskodawcę będzie mogła stanowić dla Niego koszty uzyskania przychodów, pomniejszające osiągnięty z działalności gospodarczej przychód, jeśli wydatek zostanie rzeczywiście poniesiony i będzie spełniał przesłanki wskazane w przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy.

Podkreślenia wymaga, że zawieranie tego typu transakcji podporządkowane jest określonym wymogom.

Prowadzący takie odrębne działalności gospodarcze, zawierający umowy między sobą powinni mieć na uwadze treść przepisów art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczących transakcji między podmiotami powiązanymi.

Stosownie do treści art. 25 ust. 5 w związku z art. 25 ust. 1 i 4 ww. ustawy, jeżeli w wyniku powiązań o charakterze rodzinnym albo majątkowym pomiędzy podmiotami krajowymi zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Reasumując, sam fakt, że żona Wnioskodawcy będzie świadczyła usługi w ramach swojej odrębnej działalności gospodarczej na rzecz odrębnej działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę, nie stanowi przeszkody dla możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tej działalności, wydatków na nabycie usług świadczonych przez żonę Wnioskodawcy w ramach prowadzonej odrębnie indywidualnej działalności gospodarczej. Jednakże ustalając warunki ww. usług, należy uwzględniać zapisy wskazanego powyżej art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy przy tym zastrzec, że jeżeli opis przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego nie jest zgodny ze stanem rzeczywistym wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Przy czym organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności (art. 199a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa).

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, tutejszy organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.