Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-1188/15-2/WM
z 26 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z 18 listopada 2015 r. (data wpływu: 26 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków cesji wierzytelności – jest:

• prawidłowe – w odniesieniu do pytania pierwszego;
• nieprawidłowe – w odniesieniu do pytania drugiego.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 26 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków cesji wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne.

Wnioskodawca (dalej także jako: „Zainteresowany”) jest polskim rezydentem podatkowym, podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów w Polsce.

Dnia 27 listopada 2008 r. doszło do podpisania umowy cesji wierzytelności pomiędzy Wnioskodawcą (cesjonariuszem) i Panem X (cedentem). W przedmiotowej umowie Pan X oświadczył, że przysługuje Mu wierzytelność względem Gminy tytułem odszkodowania za wywłaszczoną działkę gruntu, położoną na terenie tej gminy, stanowiącej Jego własność (dalej: „Nieruchomość”). Nieruchomość została nabyta przez Pana X na podstawie umowy darowizny z 30 września 1995 r. Na dzień podpisania wyżej wskazanej umowy cesji wierzytelności, toczyło się postępowanie przed Starostą Powiatowym o ustalenie wysokości odszkodowania za przejęcie Nieruchomości przez Gminę, wszczęte na wniosek Pana X z 10 października 2007 r. Projekt podziału nieruchomości należącej do Pana X został zatwierdzony decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego wydanej 30 września 1997 r. na wniosek Pana X. W wyniku podziału wydzielono m.in. Nieruchomość z przeznaczeniem pod ulicę.

Jak wynika z treści zawartej umowy cesji wierzytelności, cedent sprzedał, a cesjonariusz kupił wyżej opisaną wierzytelność i na dzień podpisania umowy cesjonariusz stał się uprawnionym do pobrania odszkodowania w całości w każdej jego ewentualnej wysokości ustalonej w toku prowadzonego postępowania lub jakiegokolwiek innego oraz uprawnionym do domagania się wypłaty odszkodowania od gminy w jego wysokości, odpowiedniej do wartości gruntu zajętej i przejętej przez gminę działki, tj. Nieruchomości. Jak wynika z treści umowy, wskutek jej zawarcia, cesjonariusz wchodzi w prawa cedenta we wszczętym postępowaniu o wypłatę odszkodowania oraz każdym innym postępowaniu toczącym się w związku ze zgłoszeniem roszczenia dotyczącego przedmiotowego odszkodowania.

Zainteresowany nigdy nie był właścicielem Nieruchomości. Strony ustaliły dodatkowo określoną cenę sprzedaży omawianej wierzytelności.

Dnia 30 września 2009 r. Starosta, na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej: „KPA”) oraz art. 98 ust. 3, art. 128 ust. 1, art. 129 ust. 5 pkt 1, art. 130, art. 132 ust. la, 2 i 3, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.; dalej: „ustawa o gospodarce nieruchomościami”) wydał decyzję, w której ustalił na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie w pewnej kwocie, stanowiącej należność za nieruchomość wydzieloną pod drogi, przejętą na rzecz Gminy.

Wskazana w zdaniu poprzednim decyzja jest ostateczna i prawomocna. Jako podmiot tej decyzji wskazany został Zainteresowany.

Wnioskodawca otrzymał od Gminy kwotę na podstawie wyżej wskazanej decyzji w 2015 r. na swój rachunek bankowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Do jakiego źródła przychodów powinna zostać zaliczona otrzymana przez Wnioskodawcę kwota wskazana powyżej?
2. Czy otrzymana przez Zainteresowanego kwota stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, czy też stanowi przychód zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. otrzymaną kwotę należy zakwalifikować jako przychód pochodzący ze źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361, ze zm.; dalej: „updof”);
2. otrzymana przez Zainteresowanego kwota stanowi przychód zwolniony od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 updof.
   
   

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.

Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.

Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych. Ponadto, w myśl art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio.

Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 3, art. 106 ust. 1 i art. 124-126 (art. 129 ust. 5 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

Jak wynika z art. 30 § 4 KPA, w sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni. Jednocześnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 19 lutego 2008 r. (sygn. akt II SA/Po 1/08 – orzeczenie prawomocne) potwierdził, że dopuszczalna jest cesja wierzytelności o ustalenie wypłatę odszkodowania z tytułu utraty gruntu przeznaczonego pod drogę publiczną – „wierzytelność dotycząca ustalenia i wypłaty odszkodowania z tytułu utraty gruntu zajętego pod drogę podlega cesji”. Nadto, jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 17 kwietnia 2007 r. (sygn. akt I SA/Wa 1881/06; orzeczenie prawomocne) „nie można również podzielić stanowiska Wojewody (...), że umowne przeniesienie roszczeń pomiędzy osobami fizycznymi w toku postępowania administracyjnego samo przez się jest okolicznością powodującą wystąpienie w sprawie „zagadnienia wstępnego”, o którym mowa w art. 97 § 1 pkt 4 KPA. W takiej sytuacji ma bowiem zastosowanie art. 30 § 4 KPA, na podstawie którego przeniesienie praw zbywalnych, do których należy zaliczyć prawo do odszkodowania za nieruchomości przejęte pod drogę publiczną, powoduje, że nabywca wstępuje do postępowania administracyjnego w miejsce zbywcy z mocy prawa, bez potrzeby wydania w tej kwestii odrębnego aktu. Od daty przekazania praw na nabywcę przeszło więc uprawnienie do odszkodowania, a także przymiot strony toczącego się w sprawie postępowania administracyjnego. Utrata przymiotu strony w postępowaniu administracyjnym przez zbywcę oznacza, że nie może on żądać od organów administracji podejmowania jakichkolwiek czynności procesowych w kontynuowanym z udziałem następcy prawnego postępowaniu”.

Ponieważ warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa, przelew wierzytelności przyszłej pełny skutek wywiera dopiero z chwilą powstania wierzytelności. W dacie przelewu cedent przenosi na cesjonariusza jedynie ekspektatywę przyszłego prawa. Pełny skutek umowy cesji wierzytelności przyszłej należy łączyć z powstaniem wierzytelności określonej w umowie cesji. Tak więc z chwilą powstania wierzytelności względem Gminy z tytułu odszkodowania za przejęcie Nieruchomości pod drogi publiczne, na Wnioskodawcę zostało przeniesione prawo do tej wierzytelności. Jednocześnie, na podstawie art. 30 § 4 KPA, w związku z przeniesieniem prawa do wierzytelności z tytułu wspomnianego odszkodowania, Zainteresowany wstąpił we wszystkie prawa Pana X w związku z cesją omawianej wierzytelności, a w związku z tym uzyskał także status strony postępowania administracyjnego toczącego się w sprawie o ustalenie odszkodowania z tytułu przejęcia Nieruchomości przez Gminę, na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Tak więc, Wnioskodawca stał się jedynym podmiotem uprawnionym do otrzymania odszkodowania z tytułu przejęcia Nieruchomości przez Gminę, mimo, że nigdy nie był właścicielem Nieruchomości.

W myśl art. 9 ust. 1 updof, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ponadto, w myśl art. 11 ust. 1 updof, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepisy updof uzależniają zasady opodatkowania określonych przychodów (dochodów) podatnika od kwalifikacji przychodów do odpowiedniego źródła przychodów.

Katalog źródeł przychodów stanowi natomiast art. 10 ust. 1 updof. Przepis ten wśród źródeł przychodów wymienia przykładowo pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 3 updof), odpłatne zbycie praw majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7), a także inne źródła (art. 10 ust. 1 pkt 9 updof).

Zdaniem Wnioskodawcy, w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku zasadne jest rozważenie wymienionych powyżej źródeł przychodów, do których mogłoby zostać zaliczone otrzymane przez Zainteresowanego odszkodowanie, czyli: pozarolnicza działalność gospodarcza, odpłatne zbycie praw majątkowych oraz inne źródła.

W ocenie Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie nie może stanowić przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na fakt, że Nieruchomość nigdy nie była własnością Zainteresowanego. Nieruchomość ta nie była także wykorzystywana przez Wnioskodawcę do prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie jakiekolwiek tytułu prawnego.

Zainteresowany otrzymał odszkodowanie nie będąc właścicielem Nieruchomości, ponieważ Pan X scedował na Wnioskodawcę prawo do otrzymania tegoż odszkodowania na mocy zawartej umowy cesji, a Wnioskodawca w związku z tym wstąpił w prawa i obowiązki strony postępowania wywłaszczeniowego, co zostało wskazane powyżej.

Zainteresowany nigdy nie prowadził i obecnie także nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu wierzytelnościami, w szczególności w zakresie procesów wywłaszczeniowych. Tak więc, brak jest podstaw do stwierdzenia istnienia jakiegokolwiek związku Nieruchomości lub nabytej przez Wnioskodawcę wierzytelności dotyczącej odszkodowania za wywłaszczenie Nieruchomości z działalnością gospodarczą, jaką miałby prowadzić Zainteresowany.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 updof, do źródeł przychodów zalicza się także kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c. Katalog przychodów z kapitałów pieniężnych zawarty w art. 17 updof ma, co do zasady, charakter otwarty, biorąc pod uwagę chociażby uregulowanie art. 24 ust. 5 updof, który wskazuje na dodatkowe (poza katalogiem art. 17 updof) kategorie przychodów z kapitałów pieniężnych. Do przychodów z kapitałów pieniężnych zalicza się przykładowo: odsetki, dywidendy, przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, czy inne przychody z udziału w zyskach osób prawnych.

Natomiast, zgodnie z art. 18 updof, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

W ocenie Wnioskodawcy, mając na uwadze przytoczone przepisy, nie sposób stwierdzić, że otrzymana przez Zainteresowanego kwota stanowi przychód z kapitałów pieniężnych, czy przychód z praw majątkowych, tym bardziej przychód z tytułu odpłatnego zbycia tych praw – w omawianym przypadku ewentualny przychód powstały po stronie Wnioskodawcy nie jest wynikiem odpłatnego zbycia jakichkolwiek praw.

Zatem otrzymana przez Wnioskodawcę kwota nie stanowi przychodu z kapitałów pieniężnych czy praw majątkowych, ani odpłatnego zbycia tych praw.

Zdaniem Zainteresowanego, otrzymana przez Niego kwota odszkodowania stanowi przychód z innych źródeł. Wnioskodawca ma jednocześnie świadomość, że w procesie kwalifikacji określonego przychodu do właściwego źródła należy w pierwszej kolejności dokonać szczegółowej analizy źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 updof i podjąć próbę przyporządkowania przychodu do jednego ze źródeł wyszczególnionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8a updof. Dopiero w przypadku, gdy niemożliwe jest przyporządkowanie przychodu do jakiegokolwiek z tytułów wspomnianych powyżej, określony przychód uznaje się za pochodzący z innych źródeł. W sytuacji opisanej we wniosku brak jest możliwości uznania otrzymanej kwoty odszkodowania za przychód ze źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1-8a updof, co zostało wykazane powyżej.

Poza wszelką wątpliwością pozostaje fakt, że otrzymana kwota odszkodowania nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy przychodu ze stosunku pracy, z tytułu emerytury, czy renty, z działalności wykonywanej osobiście, najmu, odpłatnego zbycia, czy działów specjalnych produkcji rolnej. Pozostałe źródła przychodów również zostały przez Zainteresowanego wykluczone.

Pogląd, zgodnie z którym otrzymane odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi przychód z innych źródeł wyraził przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 2 marca 2012 r. (sygn. ITPB1/415-1186b/11/WM), w której stwierdził, że „z treści wniosku wynika, iż omawiane odszkodowanie zostało wypłacone w drodze decyzji Wojewody na podstawie m.in. art. 132 ust. 1 i 1a oraz art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.). (...) skoro przychód z tytułu odszkodowania za przejęcie prawa własności przedmiotowej działki na rzecz Skarbu Państwa, nie stanowi przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i skoro, nie można tego przychodu zakwalifikować do innych źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8, należy uznać, że jest to przychód z innych źródeł, o których mowa w treści art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Ponadto, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 10 grudnia 2013 r. (sygn. IPTPB2/415-594/13-2/KKu) za prawidłowe uznał stanowisko podatnika, że „co do zasady, odszkodowania otrzymane z tytułu uszczerbku w majątku podatnika stanowią przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W zależności od tego, czy powstała szkoda dotyczyła składnika majątku związanego z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, czy też nie miała związku z tą działalnością, uzyskany przychód stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej lub przychód z innych źródeł”.

Podsumowując, ze względu na wykluczenie możliwości kwalifikacji otrzymanej przez Wnioskodawcę kwoty jako przychód ze źródeł wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8a updof, przychód ten winien być kwalifikowany do innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 updof.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Art. 21 updof stanowi katalog zwolnień określonych przychodów (dochodów) od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 updof, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Jak wynika z powyższych przepisów, zwolniony od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest m.in. uzyskany przez podatnika przychód z tytułu odszkodowania wypłaconego na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jak wynika z informacji przedstawionych w opisie stanu faktycznego, decyzja Starosty o ustalająca odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy została wydana na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami i stanowi odszkodowanie za nieruchomość wydzieloną pod drogi, przejętą na rzecz Gminy. Tak więc otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie na tej podstawie stanowi odszkodowanie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 updof.

Zwolnienie od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 updof ma charakter przedmiotowy. Na podstawie przywołanych powyżej przepisów oraz orzeczeń sądów administracyjnych ustalono, że Wnioskodawca był uprawnionym do otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie Nieruchomości, będącej przedmiotem niniejszego wniosku.

Zdaniem Zainteresowanego, w omawianej sprawie bez znaczenia pozostaje fakt, że Wnioskodawca nigdy nie był właścicielem Nieruchomości. W wyniku zawartej umowy cesji z Panem X, z chwilą powstania wierzytelności będącej przedmiotem umowy cesji, uzyskał On prawo do otrzymania kwoty wierzytelności, a także stał się stroną postępowania administracyjnego o ustalenie wysokości odszkodowania z tytułu przejęcia przez Gminę Nieruchomości pod drogi publiczne.

Na podstawie analizy art. 21 ust. 1 pkt 29 updof, organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych (przykładowo: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 22 kwietnia 2010 r., sygn. IPPB2/415-71/10-2/MR) wskazują na warunki, których łączne spełnienie nie daje prawa do zastosowania przedmiotowego zwolnienia, tj.:

1. nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem, oraz
2. cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.
   
   

Konstrukcja zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 29 updof wskazuje, że wyłącznie w przypadku, gdy spełnione są łącznie oba ze wskazanych powyżej warunków nie jest możliwe skorzystanie ze zwolnienia od opodatkowania omawianych przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, ze względu na fakt, że nigdy nie był on właścicielem Nieruchomości, niespełnienie warunków wymienionych powyżej należy rozpatrywać w odniesieniu do właściciela Nieruchomości do dnia wywłaszczenia, tj. Pana X. Dominującą wykładnią norm podatkowych jest wykładnia językowa ze ścisłym rozumieniem tekstu prawnego. Oznacza to, że jakakolwiek wykładnia rozszerzająca, czy też zawężająca jest co do zasady niedopuszczalna. Natomiast wykładnia systemowa i celowościowa służą interpretacji prawa podatkowego jedynie w granicach zakreślonych przez wykładnię językową. Obciążenia podatkowe kształtowane są według Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez ustawodawcę, a nie przez sądy administrację. Wykładnia celowościowa przepisów podatkowych, a w szczególności przepisów przyznających jakiekolwiek zwolnienia, nie może być dokonywana z pominięciem dyrektyw systemowych i językowych. Dążenie do ustalenia ratio legis zwolnień podatkowych w oparciu o dyrektywy wykładni funkcjonalnej jest niedopuszczalne, skoro wiążące konsekwencje normy prawnej można ustalić w sposób zgodny z zasadami prawa podatkowego w drodze wykładni językowej i systemowej.

Przepisy stanowiące wyjątek od zasady należy natomiast interpretować w sposób ścisły. Należy zatem w szczególności korzystać z wykładni gramatycznej. Niedopuszczalna jest zatem wykładnia rozszerzająca, powodująca poszerzenie zakresu stosowania danego przepisu prawa podatkowego, który jest podstawą ustanowienia przywileju podatkowego.

Wobec powyższego, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe należy wykładać ściśle, gdyż stanowią wyjątek od reguły i w takiej sytuacji nie jest dopuszczalne stosowanie wykładni zawężającej, czy rozszerzającej. Sposób ujęcia zwolnienia podatkowego wskazanego w art. 21 ust. 1 pkt 29 updof nakazuje stwierdzić, że zwolnienie ma charakter wyłącznie przedmiotowy, a w dalszej kolejności wskazane zostają warunki, jakie muszą zostać spełnione w odniesieniu do okresu nabycia nieruchomości przez jej właściciela oraz ceny tego nabycia.

W odniesieniu do pierwszego z wymienionych warunków – jak wynika z informacji przedstawionych w opisie stanu faktycznego, w 1997 r. Kierownik Urzędu Rejonowego zatwierdził w drodze decyzji projekt podziału nieruchomości, w wyniku którego wydzielono m.in. Nieruchomość. Decyzja została wydana na wniosek Pana X. Jak wynika z cytowanego uprzednio art. 98 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o gospodarce nieruchomościami, działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten reguluje instytucję tzw. wywłaszczenia podziałowego. Zatwierdzenie geodezyjnego podziału wywołuje skutek wywłaszczeniowy w stosunku do tych części nieruchomości, które – zgodnie z zatwierdzonym podziałem geodezyjnym – zostały wydzielone pod drogi publiczne. Wspomniany skutek wywłaszczeniowy polega na tym, że prawo własności działki (lub działek) gruntu wydzielonej pod drogę publiczną przechodzi z mocy samego prawa na własność publiczną z momentem ustatecznienia się decyzji zatwierdzającej podział geodezyjny (Kruś M., Leoński Z., Szewczyk M., 2012, Prawo zagospodarowania przestrzeni, LEX).

W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, datą wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 updof, będzie data wszczęcia postępowania podziałowego, gdyż wydanie decyzji w takim postępowaniu skutkuje pozbawieniem własności nieruchomości dotychczasowego właściciela. Tak więc datą wszczęcia postępowania podziałowego jest dzień doręczenia wniosku o wszczęcie postępowania podziałowego.

Jak stwierdził bowiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 5 marca 2008 r. (sygn. I SA/Rz 648/07) „określenie przez ustawodawcę obligatoryjnych wymogów, jakim powinien odpowiadać wniosek oznacza, że tylko wniosek wymogom tym odpowiadający skutkuje wszczęciem postępowania podziałowego w tym trybie (na wniosek). Datą wszczęcia takiego postępowania jest data złożenia wniosku odpowiadającego tym właśnie wymogom”.

W omawianej sprawie wszczęcie postępowania podziałowego nastąpiło przed datą 30 września 1997 r. (w tym dniu wydano decyzję kończącą postępowanie podziałowe), a nabycie przedmiotowej nieruchomości nastąpiło na podstawie umowy darowizny z dnia 30 września 1995 r. Należy zatem stwierdzić, że został spełniony pierwszy z warunków wyłączających prawo do zwolnienia, gdyż od daty nabycia nieruchomości (z której w dalszej kolejności wydzielono Nieruchomość) do daty wszczęcia postępowania podziałowego nie upłynęły 2 lata.

W celu stwierdzenia, że w odniesieniu do omawianych przychodów nie jest możliwe skorzystanie ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 updof, poza spełnieniem pierwszej negatywnej przesłanki konieczna jest weryfikacja, czy jednocześnie spełniona zostaje druga z przesłanek. Drugi z warunków wspomnianych powyżej, którego spełnienie wyklucza zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 29 updof, dotyczy ceny nabycia nieruchomości. W przypadku, gdy cena nabycia nieruchomości jest niższa o co najmniej 50% kwoty uzyskanego odszkodowania, wówczas nie jest możliwe zastosowanie zwolnienia od opodatkowania otrzymanego odszkodowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 updof.

W sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku, Wnioskodawca nigdy nie był właścicielem Nieruchomości, niemniej na mocy zawartej umowy cesji wierzytelności wszedł on w prawa i obowiązki Pana X w postępowaniu o ustalenie wysokości odszkodowania za wywłaszczenie Nieruchomości. Zdaniem Wnioskodawcy, zasadnym jest w omawianym przypadku rozpatrywanie spełnienia powyższej negatywnej przesłanki w odniesieniu do Pana X, jako podmiotu, który faktycznie nabył przedmiotową Nieruchomość.

Nabycie Nieruchomości przez Pana X nastąpiło w drodze darowizny. W przypadku nabycia nieruchomości w drodze darowizny nie jest możliwe wskazanie ceny nabycia nieruchomości. Jak wynika z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Skoro zatem przy nabyciu w drodze darowizny z uwagi na jej nieodpłatny charakter cena nie stanowi elementu tej umowy, nie będzie spełniony drugi z warunków wyłączający zastosowanie przedmiotowego zwolnienia. Podobne stanowisko prezentują organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 14 marca 2013 r. (sygn. IPTPB2/415-878/12-2/TS) stwierdził, że „w przedstawionym stanie faktycznym, odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości wypłacone zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Ponadto, od nabycia własności przedmiotowej nieruchomości do wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego nie upłynęło więcej niż dwa lata, data nabycia w dniu 28 kwietnia 2011 r. wywłaszczenie odbyło się w tym samym roku. Z wniosku wynika, że nieruchomość tę Wnioskodawczyni otrzymała nieodpłatnie w formie darowizny od mamy, co nie pozwala na ustalenie ceny nabycia nieruchomości (nieużytku rolnego). Stosownie do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”.

Skoro zatem przy nabyciu w drodze darowizny z uwagi na jej nieodpłatny charakter cena nie stanowi elementu tej umowy nie będzie spełniony jeden z warunków wyłączający zastosowanie przedmiotowego zwolnienia. Powyższe oznacza, że spełnione zostały przesłanki do zastosowania zwolnienia zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zbieżne z powyższym poglądem stanowisko zaprezentował także m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 4 lipca 2012 r. (sygn. IPTPB2/415-325/12-2/AK), a także Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 17 lutego 2009 r. (sygn. IPPB2/415-1543/08-4/AS).

Podsumowując, w analizowanej sprawie nie zostają spełnione przesłanki wyłączające prawo do zastosowania zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 updof. Odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę zostało przez Niego uzyskane na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami. Mimo, że nie był On właścicielem Nieruchomości, miał On wyłączne prawo do otrzymania kwoty odszkodowania, ze względu na zawartą z właścicielem Nieruchomości – Panem X – umowę cesji wierzytelności.

Ponadto, nie zostały łącznie spełnione szczegółowe warunki negatywne, wyłączające zastosowanie zwolnienia, wyszczególnione w art. 21 ust. 1 pkt 29 updof. O ile w omawianej sprawie spełniony zostaje warunek dotyczący 2-letniego okresu posiadania Nieruchomości przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego (w omawianym przypadku – postępowanie podziałowe), o tyle nie zostaje spełniona przesłanka negatywna dotycząca ceny nieruchomości – w przypadku umowy darowizny nie jest możliwe wskazanie „ceny”, gdyż umowa ta z natury rzeczy jest czynnością o charakterze nieodpłatnym i nie zawiera elementu ceny. Ze względu na brak łącznego spełnienia negatywnych przesłanek warunkujących brak prawa do zastosowania zwolnienia, w odniesieniu do przychodów będących przedmiotem niniejszego wniosku, Wnioskodawca ma prawo zastosować zwolnienie od opodatkowania na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, otrzymane przez Zainteresowanego odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ stanowi ono przychód zwolniony od opodatkowania tym podatkiem, na mocy art. 21 ust. 1 pkt 29 updof.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych jest:

• prawidłowe – w odniesieniu do pytania pierwszego;
• nieprawidłowe – w odniesieniu do pytania drugiego.
  
  

Z analizy wniosku wynika, że przedmiotowe odszkodowanie zostało wypłacone Zainteresowanemu w 2015 r. Wobec powyższego, na gruncie badanej sprawy zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym w 2015 r.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniają zasady opodatkowania określonych przychodów (dochodów) podatnika od kwalifikacji przychodów do odpowiedniego źródła przychodów.

Katalog źródeł przychodów stanowi natomiast art. 10 ust. 1 ww. ustawy.

W myśl tego przepisu, źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2. działalność wykonywana osobiście;
3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
4. działy specjalne produkcji rolnej;
5. (uchylony)
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   4. innych rzeczy,
   – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a. działalność prowadzona przez zagraniczną spółkę kontrolowaną;

9. inne źródła.

Jak wskazano we wniosku, dnia 27 listopada 2008 r. Zainteresowany zawarł umowę cesji wierzytelności. Z treści przedmiotowej umowy wynika, że Panu X przysługuje wierzytelność względem Gminy tytułem odszkodowania za wywłaszczoną Nieruchomość. Nieruchomość ta została nabyta przez Pana X na podstawie umowy darowizny z 30 września 1995 r. Na dzień podpisania wyżej wskazanej umowy cesji wierzytelności, toczyło się postępowanie przed Starostą Powiatowym o ustalenie wysokości odszkodowania za przejęcie Nieruchomości przez Gminę T., wszczęte na wniosek Pana X z 10 października 2007 r. Projekt podziału nieruchomości należącej do Pana X został zatwierdzony decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego w P. wydanej 30 września 1997 r. na wniosek Pana X. W wyniku podziału wydzielono m.in. Nieruchomość z przeznaczeniem pod ulicę. Wskutek zawarcia umowy cesji, cesjonariusz (Wnioskodawca) wszedł w prawa cedenta (Pana X) we wszczętym postępowaniu o wypłatę odszkodowania oraz każdym innym postępowaniu toczącym się w związku ze zgłoszeniem roszczenia dotyczącego przedmiotowego odszkodowania. Dnia 30 września 2009 r. Starosta P. – na podstawie art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 98 ust. 3, art. 128 ust. 1, art. 129 ust. 5 pkt 1, art. 130, art. 132 ust. la, 2 i 3, art. 134 ustawy o gospodarce nieruchomościami wydał decyzję, w której ustalił na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie w pewnej kwocie, stanowiącej należność za nieruchomość wydzieloną pod drogi. Jako podmiot tej decyzji wskazany został Zainteresowany. Wnioskodawca nigdy nie był właścicielem Nieruchomości.

Zauważyć należy, że instytucja cesji została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. z dnia 17 grudnia 2013 r.; Dz.U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.).

W myśl art. 509 § 1 ww. ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Z kolei, jak stanowi § 2 ww. artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

W myśl natomiast art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przeniesienie wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel.

W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelność wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem, oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

Istota przeniesienia wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego.

Z uwagi na dokonaną w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych kategoryzację źródeł przychodu, w szczególności wyodrębnienie w art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy przychodów z praw majątkowych, w sytuacji gdy osoba fizyczna – nieprowadząca działalności gospodarczej w zakresie obrotu wierzytelnościami – zawiera umowę cesji wierzytelności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, przenosząc ją odpłatnie na rzecz innego podmiotu uzyskane z tego tytułu przychody kwalifikuje się do przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać bowiem należy, że w myśl ww. przepisu, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Skoro Zainteresowany uzyskał świadczenie z tytułu odszkodowania, a nie jako należność związaną z obrotem wierzytelnościami, to nie sposób uznać, że po stronie Wnioskodawcy wystąpił przychód z praw majątkowych w rozumieniu cytowanego wyżej art. 18 ustawy podatkowej.

Wobec powyższego, stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie stanowi przychód właśnie z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, stanowisko Zainteresowanego w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego – w myśl którego otrzymane odszkodowanie winno być zakwalifikowane do tzw. innych źródeł – należało uznać za prawidłowe.

Co się zaś tyczy możliwości zastosowania na gruncie badanej sprawy zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzić należy, co następuje.

W myśl ww. przepisu, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z treści przywołanego wyżej przepisu wynika zatem, że warunkiem skorzystania ze zwolnienia od podatku, jest aby świadczenie uzyskane z tytułu odszkodowania lub odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu – było wypłacane stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami (przesłanka pozytywna).

Natomiast w zdaniu drugim analizowanego przepisu zawarte zostały warunki dodatkowe, według których zwolnienie to nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

• nabycie (rozumiane jako przeniesienie prawa własności na podmiot, któremu przypisać należy status właściciela) nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub jej odpłatnym zbyciem (I przesłanka negatywna);
• cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia (II przesłanka negatywna).
  
  

Zatem w przypadku, gdy spełniona zostanie tylko jedna z wyżej wymienionych przesłanek negatywnych albo żadna z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Zaakcentować przy tym należy, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie sądowo –administracyjnym poglądem przepisy dotyczące wszelkiego rodzaju ulg i zwolnień podatkowych, jako odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, powinny być interpretowane ściśle, w oparciu o wykładnię gramatyczną przepisów ustawy, z wyłączeniem wykładni rozszerzającej.

W ramach powyżej dyrektywy wykładni należy uwzględnić zasadę per non est, zgodnie z którą nie wolno interpretować przepisów prawnych tak, by pewne ich fragmenty okazały się zbędne.

Przypomnieć należy, że Zainteresowany wprost wskazał we wniosku, iż nigdy nie był właścicielem Nieruchomości.

Wykładnia językowa normy wyrażonej w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na sformułowanie wniosku, że przedmiotowe zwolnienie przysługuje wyłącznie osobom, którym przysługiwało – względem wywłaszczonej nieruchomości – prawo własności. Gdyby wolą ustawodawcy było zwolnienie przychodów uzyskanych z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości wypłaconego osobom, którym przysługiwało jedynie roszczenie związane z prawem własności do nieruchomości to znalazłoby to wyraz w treści przepisu ustawy podatkowej.

Skoro zatem badany przepis odnosi się wyłącznie to osób, którym przysługuje prawo własności nieruchomości, brak jest podstaw, aby ze zwolnienia od podatku – na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy – korzystała osoba, która nie legitymuje się tytułem własności wywłaszczonej nieruchomości.

Ponadto, w opinii tut. Organu nie może zyskać poparcia prezentowana przez Wnioskodawcę wykładnia, w myśl której przesłanki negatywne zawarte w ww. przepisie należy badać przez pryzmat osoby cedenta. Skoro badany przepis konstytuuje zwolnienie od podatku z tytułu świadczenia otrzymanego przez podatnika (Zainteresowanego) to również przesłanki warunkujące zastosowanie tego zwolnienia winny być spełnione właśnie przez tego podatnika, a nie inną osobę (tu: cedenta), której wszakże sytuacja prawo podatkowa – w szczególności tytuł do wywłaszczonej nieruchomości – nie może w żaden sposób rzutować na uprawnienie samego podatnika.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt badanej sprawy, stwierdzić należy, że wypłata świadczenia na rzecz Wnioskodawcy w związku z realizacją umowy cesji prawa do odszkodowania nie uprawnia Zainteresowanego do skorzystania z dobrodziejstwa zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, stanowisko Zainteresowanego w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego – odnoszące się do możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku – należało uznać za nieprawidłowe.

Rekapitulując poczynione powyżej spostrzeżenia, skonstatować należy, że przedmiotowe odszkodowanie stanowi źródło przychodu – stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – który nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzeń.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów administracyjnych, wskazać należy, że stanowisko przyjęte w tych orzeczeniach nie może stanowić samodzielnej podstawy prawnej stanowiska tut. Organu. Powyższe wynika przede wszystkim z przeszkód natury formalnoprawnej. Zgodnie bowiem z art. 153 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

Z kolei, w odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji organów upoważnionych, stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.