Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-203/15/DP
z 29 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 8 grudnia 2015 r. (data wpływu do Biura – 10 grudnia 2015 r.), uzupełnionym 12 i 15 stycznia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po mężu babci:

• w części dotyczącej ustalenia właściwej grupy podatkowej – jest prawidłowe,
• w części określenia podstawy opodatkowania – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po mężu babci.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 30 grudnia 2015 r. znak: IBPB-2-1/4515-203/15/DP wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 12 stycznia 2016 r. (brakująca opłata) i 15 stycznia 2016 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Podatnicy na podstawie niemieckiego testamentu wspólnego odziedziczyli po babci i jej mężu spadek, który ostatecznie przypadł im po mężu babci. Mąż babci nie był ojcem biologicznym Wnioskodawczyni (winno być ojca Wnioskodawczyni), nie przysposobił on również ojca Wnioskodawczyni. Jednak emocjonalnie mąż babci był osobą bliską, wychowywał ojca Wnioskodawczyni; zmarł pod jej opieką.

W testamencie wspólnym małżonkowie, jako współwłaściciele, ostatecznymi spadkobiercami uczynili swoje dzieci, w tym nieżyjącego ojca Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni wskazała, że:

1. jej babcia zmarła w listopadzie 2011 r.; postanowienie sądu o nabyciu spadku uprawomocniło się w grudniu 2011 r.,
2. mąż babci zmarł w czerwcu 2014 r.; postanowienie sądu o nabyciu spadku uprawomocniło się w marcu 2015 r.,
3. jej ojciec zmarł w październiku 2010 r.; postanowienie sądu o nabyciu spadku uprawomocniło się w lipcu 2011 r.
   
   

Wnioskodawczyni nabyła spadek w całości po mężu swojej babci, który był ojczymem dla jej ojca (bez przysposobienia). Majątek nabyty w spadku znajduje się na terenie państwa niemieckiego. W dniu śmierci męża babci Wnioskodawczyni była obywatelką Polski.

W uzupełnieniu wniosku z 15 stycznia 2016 r. (data wpływu do Biura) Wnioskodawczyni wskazała, że:

1. po babci spadek odziedziczył (na podstawie testamentu wspólnego) – jej mąż (mąż babci),
2. odziedziczyła spadek po mężu babci – na podstawie testamentu (na podstawie wspólnego testamentu babci i jej męża), tj. w ramach instytucji podstawienia. Ojciec Wnioskodawczyni powołany był do dziedziczenia na podstawie testamentu wspólnego, jednakże zmarł on wcześniej niż jego rodzice, wobec czego – jego córka (Wnioskodawczyni) dziedziczy w dalszej kolejności. Testatorzy powołali Wnioskodawczynię na spadkobiercę testamentowego (pod zapisem podstawienia), na wypadek gdyby inna osoba nie chciała, bądź nie mogła dziedziczyć, co miało miejsce w niniejszej sprawie, albowiem powołany do dziedziczenia ojciec Wnioskodawczyni nie dożył otwarcia spadku (w formie testamentu wspólnego), wobec czego nie mógł dziedziczyć po swoich rodzicach,
3. po mężu babci Wnioskodawczyni odziedziczyła cały majątek babci i jej męża.
   
   

W związku z powyższym, po przeformułowaniu, zadano następujące pytania:

• Czy do podstawy opodatkowania należy podać całą wartość spadku?
• Do której grupy podatkowej należy zaliczyć Wnioskodawczynię?
• Czy w obecnej sytuacji zastosowanie ma art. 14 ust. 3 pkt 2 czy pkt 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn?
  
  

Zdaniem Wnioskodawczyni winna ona być zakwalifikowana do II grupy podatkowej, ze względu na szczególną więź i winna wskazać połowę spadku do podstawy jego opodatkowania.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni zaznaczyła, że art. 14 ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazuje, iż zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Wnioskodawczyni podkreśliła, że nabyła spadek na podstawie testamentu wspólnego po swojej babci i jej mężu (ostatecznie po jej mężu, który był dla niej jak „dziadek”).

Wnioskodawczyni wskazała, że polskie przepisy nie przewidują testamentów wspólnych, jednakże dla ustalenia zobowiązania podatkowego nie powinno to mieć znaczenia, gdyż przed śmiercią cały majątek należał do męża babci, wobec czego dla ustalenia właściwej stawki powinien mieć zastosowanie art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Z uwagi na śmierć spadkodawcy (męża babci Wnioskodawczyni), która nastąpiła w czerwcu 2014 r. w niniejszej interpretacji indywidualnej powołano przepisy w brzmieniu obowiązującym w 2014 r.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera regulacji dotyczących spadku, w związku z tym należy odwołać się do uregulowań zawartych w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Z art. 924 Kodeksu cywilnego wynika natomiast, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 ww. Kodeksu).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Stosownie do treści art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje − przy nabyciu w drodze dziedziczenia − z chwilą przyjęcia spadku.

Art. 6 ust. 4 zdanie pierwsze cyt. ustawy stanowi natomiast, że jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Zgodnie z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia z chwilą przyjęcia spadku lub jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma, a w przypadku gdy pismem tym jest orzeczenie sądu, z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustaw o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ww. ustawy, wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 cyt. ustawy).

Natomiast w myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy, do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III – innych nabywców.
   
   

Za rodziców w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych (art. 14 ust. 14 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że babcia Wnioskodawczyni zmarła w listopadzie 2011 r., a ojciec Wnioskodawczyni zmarł w październiku 2010 r. Na podstawie niemieckiego testamentu wspólnego spadek po babci Wnioskodawczyni w całości nabył jej mąż. Mąż babci Wnioskodawczyni zmarł w czerwcu 2014 r., spadek po nim na podstawie niemieckiego testamentu wspólnego otrzymała Wnioskodawczyni. Postanowienie sądu o stwierdzenie nabyciu spadku po mężu babci Wnioskodawczyni uprawomocniło się w marcu 2015 r. Mąż babci nie był ojcem biologicznym ojca Wnioskodawczyni, ani go nie przysposobił. W dniu śmierci męża babci Wnioskodawczyni była obywatelką Polski. Po mężu babci Wnioskodawczyni odziedziczyła cały majątek babci i jej męża.

Analizując treść przepisu art. 14 ust. 3 powołanej wyżej ustawy zauważyć należy, że ustawodawca w sposób jednoznaczny określił, że do I i II grupy podatkowej w podatku od spadków i darowizn zaliczone mogą zostać wyłącznie enumeratywnie wymienione w nim osoby. W pierwszej grupie podatkowej ustawodawca umieścił: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Wnioskodawczyni wskazała natomiast w treści analizowanego wniosku, że nie jest osobą formalnie spokrewnioną ze spadkodawcą (mężem babci) – Jej ojciec nie został przez niego prawnie przysposobiony. Tym samym, przyjąć należy, iż ojciec Wnioskodawczyni był pasierbem męża babci, tj. był wychowywany przez niego bez zmiany statusu prawnego. Z kolei Wnioskodawczyni – to zstępna pasierba.

Jakkolwiek powyższa sytuacja niewątpliwie pozwala na powstanie więzi emocjonalnej pomiędzy ww. osobami, o tyle nie ma ona możliwości wywołać skutków prawnych, takich jak dla dzieci i wnuków spokrewnionych (biologicznych) lub też prawnie przysposobionych. Wnioskodawczyni, nie będąca zstępną męża babci, nie może zatem zostać zaliczona do I grupy podatkowej.

W przedmiotowej sprawie ze względu na brak pokrewieństwa Wnioskodawczyni z mężem babci oraz ze względu na fakt nieprzysposobienia prawnego ojca Wnioskodawczyni przez męża babci czy też nieprzysposobienia samej Wnioskodawczyni przez tą osobę, które skutkowałoby powstaniem takiego samego stosunku prawnego jak przy naturalnym pokrewieństwie, Wnioskodawczyni winna zostać zakwalifikowana do grona tzw. zstępnych pasierbów, których zalicza się do II grupy podatkowej.

Nabycie majątku tytułem dziedziczenia po mężu babci będzie wobec tego podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na zasadach w określonych w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn dla osób zaliczonych do tej grupy (II grupy podatkowej).

Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni w części dotyczącej ustalenia właściwej grupy podatkowej należało uznać za prawidłowe.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że do podstawy opodatkowania powinna wykazać połowę spadku.

Z powyższym stwierdzeniem nie można się zgodzić.

Z przedstawionego stanu faktycznego jednoznacznie wynika, że Wnioskodawczyni cały majątek babci i jej męża nabyła (odziedziczyła) jako spadek po mężu babci. Wnioskodawczyni nie dziedziczyła zatem po swojej babci tylko po jej mężu. Tym samym zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn do podstawy opodatkowania Wnioskodawczyni winna zaliczyć całą wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czystą wartość), którą nabywała w drodze dziedziczenia po mężu babci.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni w części dotyczącej określenia podstawy opodatkowania należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do uzupełnienia wniosku Wnioskodawczyni dołączyła uwierzytelnione kserokopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem. Zatem dołączone do wniosku dokumenty pozostały bez wpływu na załatwienie sprawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.