Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-990/15-2/TR
z 13 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Uniwersytetu, przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2015 r. (data wpływu 13 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca zawarł umowę z Narodowym Centrum Nauki (dalej jako NCN) na realizację i finansowanie stypendium doktorskiego (…). Następnie Wnioskodawca zawiera umowę ze stypendystą, który:

1. jest pracownikiem Uczelni i ma wszczęty przewód doktorski,
2. ma wszczęty przewód doktorski.
   
   

Oznacza to, że warunkiem niezbędnym do ubiegania się o przyznanie stypendium jest decyzja Rady Wydziału w sprawie wszczęcia przewodu doktorskiego.

W umowie określone są warunki realizacji przez Stypendystę stypendium doktorskiego, gdzie głównym z nich jest odbycie stażu w zagranicznym ośrodku naukowym, co faktycznie oznacza delegowanie tego stypendysty na zasadach podobnych do delegacji pracownika w celu realizacji określonych przez pracodawcę zadań (polecenia wyjazdu). Z tym, że delegacja ta odbywa się w zagranicznych ośrodkach naukowych.

Dodatkowo wskazać należy, że:

1. stypendysta, który ma wszczęty przewód doktorski na Uczelni ma także zawartą z Wnioskodawcą umowę o dzieło (jest studentem stacjonarnych studiów doktoranckich prowadzonych przez Wnioskodawcę),
2. w odniesieniu do stypendysty będącego jednocześnie pracownikiem Wnioskodawcy i mającego wszczęty przewód doktorski warunki konkursu, w tym zryczałtowane stawki środków finansowych na pokrycie kosztów stażu oraz środki na pokrycie kosztów podróży określa Rada NCN na podstawie art. 18 ustawy o Narodowym Centrum Nauki,
3. w odniesieniu do osoby mającej wszczęty przewód doktorski na Uczelni warunki konkursu podobnie jak w punkcie 2) określa Rada NCN na podstawie art. 18 ustawy o Narodowym Centrum Nauki.
   
   

Jednocześnie wskazać należy, że środki wypłacane przez NCN Stypendystom mają charakter celowy, gdyż przeznaczone mogą być na pokrycie kosztów stażu, a także na pokrycie kosztów podróży związanych z odbyciem przez Stypendystę stażu.

W umowie bowiem określone zostają warunki realizacji stypendium doktorskiego, w tym środki finansowe. Przy tym wskazać należy, że podział tych środków odbywa się według określonych zasad.

Część środków przeznaczonych jest na:

1. stypendium doktoranckie,
2. pokrycie kosztów stażu,
3. pokrycie kosztów podróży.
   
   

Powyższe oznacza zatem, ze struktura uzyskanych kosztów jest tożsama z tą jaką otrzymuje pracownik delegowany do zadań poza siedzibą pracodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wypłata środków finansowych na pokrycie kosztów stażu stypendyście podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy wypłata środków na pokrycie kosztów podróży związana z odbyciem przez Stypendystę stażu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotem wniosku jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie dotyczące zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych wypłaty środków finansowych na pokrycie kosztów stażu oraz wypłaty środków na pokrycie kosztów podróży w ramach stypendiów doktorskich finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym przypadku ma zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 a i b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się z opodatkowania diety (lub inne należności za czas podróży także w sytuacji, gdy dotyczą one osób niebędących pracownikami. Wskazać przy tym należy, że zwolnieniem tym są objęte kwoty, których równowartość nie przekracza diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym było otrzymywane stypendium.

Z tych też powodów w sytuacji opisanej w niniejszym wniosku Wnioskodawca nie jest zobowiązany do pobierania zaliczek z tytułu wypłacanych należności na rzecz Stypendystów, gdyż korzystają one ze zwolnienia przedmiotowego. Podobne stanowisko zajął między innymi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 25 czerwca 2014 roku sygnatura I SA/Po 163/14. W ocenie Wnioskodawcy wypłaty środków finansowych na pokrycie kosztów stażu oraz wypłaty środków na pokrycie kosztów podróży w ramach stypendiów doktorskich finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W myśl powołanego przepisu, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

1. podróży służbowej pracownika,
2. podróży osoby niebędącej pracownikiem do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.
   
   

Jak wynika z przytoczonego wyżej orzeczenia, warunkiem niezbędnym do skorzystania zanalizowanego zwolnienia jest odbycie podróży służbowej. Bezspornym jest, że przytoczony przepis nie zawiera definicji podróży służbowej i dlatego należy odwołać się do pojęcia podróży służbowej zawartego w art. 775 Kodeksu pracy, w myśl którego pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Podróż służbowa charakteryzuje się tym, że jest odbywana poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, na polecenie pracodawcy, w celu wykonania określonego przez pracodawcę zadania (wyrok Sądu Najwyższego z 22 lutego 2008 r. sygn. akt I PK 208/07, OSNP z 2009 r., nr II-12, poz. 134). Wszystkie cechy wystąpić muszą łącznie, a brak jednej z nich wyklucia zakwalifikowanie pracy świadczonej przez pracownika jako podróży służbowej. (...) Nie ulega też wątpliwości, że obowiązek odbycia podróży służbowej wynika z polecenia pracodawcy, nie jest natomiast uzależniony od zgody pracownika.

Z powyższych powodów otrzymywane przez Stypendystów środki finansowe, na pokrycie kosztów stażu oraz wypłaty środków na pokrycie kosztów podróży w ramach stypendiów doktorskich finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki korzystają ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a i b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 cyt. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pod pojęciem przychodu kryją się więc wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Również – zgodnie z utrwalonym orzecznictwem – przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 9 ust. 1 ww. ustawy) są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Równocześnie, przepis art. 20 ust. 1 przytoczonej ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog świadczeń określonych w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest katalogiem otwartym, dlatego też do tego rodzaju źródła przychodu należy zaliczyć wszystkie świadczenia, których ustawodawca nie zaliczył do innych kategorii źródła przychodu wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna.

Po myśli art. 21 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

1. podróży służbowej pracownika,
2. podróży osoby niebędącej pracownikiem

– do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Do odrębnych przepisów należy rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 167). W myśl § 2 tegoż rozporządzenia, z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:

1. diety;
2. zwrot kosztów:
   1. przejazdów,
   2. dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
   3. noclegów,
   4. innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Zgodnie z art. 21 ust. 13 ww. ustawy, przepis ust. 1 pkt 16 lit. b stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

1. w celu osiągnięcia przychodów lub
2. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3. przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
   
   

W świetle dyspozycji przywołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 cyt. ustawy podatkowej, zwolnienie od opodatkowania dotyczy świadczeń otrzymanych w związku z odbywaniem podróży oraz odnosi się do osób będących, jak i niebędących pracownikami. Zatem w przypadku tych osób zwolnieniem objęte są wyłącznie diety i inne należności otrzymywane w związku z szeroko rozumianą podróżą, o ile spełnione są przesłanki wymienione w art. 21 ust. 13 ww. ustawy.

Ze świadczeniem otrzymanym w związku z podróżą niewątpliwie możemy mieć jednak do czynienia w sytuacji gdy osoba otrzymuje takie świadczenie jako zwrot wydatków lub też następuje sfinansowanie tej osobie określonych wydatków związanych z podróżą bez konieczności uprzedniego ponoszenia przez nią tych wydatków.

Z analizy przedmiotowego wniosku wynika, że Wnioskodawca wypłaca Stypendystom, tj. zarówno osobom będącym, jak i niebędącym pracownikami Wnioskodawcy, trzy kategorie środków pieniężnych dostępnych w ramach stypendium doktorskiego (…), tj.:

• środki przeznaczone są na stypendium doktoranckie dla stypendysty;
• środki przeznaczone są na pokrycie przez stypendystę kosztów stażu w zagranicznym ośrodku naukowym w ramach stypendium doktorskiego;
• środki przeznaczone są na pokrycie kosztów podróży związanej z odbyciem przez stypendystę stażu w zagranicznym ośrodku naukowym.
  
  

Jednocześnie, wskazać należy, że środki wypłacane Stypendystom przez Narodowe Centrum Nauki mają charakter celowy, gdyż przeznaczone mogą być na pokrycie kosztów stażu, a także na pokrycie kosztów podróży związanych z odbyciem przez Stypendystę stażu. W umowie Wnioskodawcy z Narodowym Centrum Nauki określone są warunki realizacji przez stypendystę stypendium doktorskiego, gdzie głównym z nich jest odbycie stażu w zagranicznym ośrodku naukowym, co faktycznie oznacza delegowanie tego stypendysty na zasadach podobnych do delegacji pracownika w celu realizacji określonych przez pracodawcę zadań (polecenia wyjazdu).

Z powyższego wynika zatem, że Wnioskodawca nie wypłaca Stypendystom diet przeznaczonych na pokrycie kosztów wyżywienia i innych drobnych wydatków, jak również nie zwraca faktycznie poniesionych kosztów podróży (poniesione koszty nie podlegają bowiem rozliczeniu). Zainteresowany – oprócz stypendium doktorskiego – wypłaca Stypendystom kwoty przeznaczone na pokrycie kosztów stażu w zagranicznym ośrodku naukowym oraz kosztów podróży w związku z odbyciem przez te osoby stażu w zagranicznym ośrodku naukowym. Co więcej – jak podał sam Wnioskodawca – rzeczone „delegowanie” odbywa się na zasadach jedynie podobnych do delegacji pracownika w celu określonych przez pracodawcę zadań – czyli na zasadach jedynie podobnych do „polecenia wyjazdu” – jednakże skoro podobnych, to takiego polecenia nie stanowiących.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że na gruncie opisanego we wniosku stanu faktycznego wypłacone Stypendystom środki finansowe na pokrycie kosztów stażu oraz na pokrycie kosztów podróży związanych z odbyciem stażu nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie stanowią diet bądź innych należności za czas podróży, wskazanych w tymże przepisie.

Przedmiotowe środki stanowią dla stypendystów podlegający opodatkowaniu przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy podatkowej, a który należy rozliczyć w rocznym zeznaniu podatkowym i w zależności od wyniku tegoż rozliczenia, na Stypendystach może ciążyć ewentualny obowiązek zapłaty podatku dochodowego według skali podatkowej.

Na Wnioskodawcy nie ciąży zatem z tegoż tytułu obowiązek pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, a jego obowiązki ograniczają się do konieczności wystawienia stypendystom informacji PIT-8C.

Zgodnie bowiem z treścią art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania. Informacją, o której mowa w tym przepisie jest PIT-8C.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.