Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP3/443-686/14/BJ
z 27 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 listopada 2014 r. (data wpływu 2 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu wkładu własnego w kosztach zakupu i montażu instalacji solarnych, przekazania mieszkańcom bez dodatkowego wynagrodzenia ww. instalacji po 5 letnim okresie trwałości projektu, momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu ww. usług oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacja ww. inwestycji – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 grudnia 2014 r. został złożony wniosek, wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w powyższym zakresie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca został zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym dnia 26 kwietnia 2010 r. jako stowarzyszenie. Celem statutowym Stowarzyszenia jest podejmowanie i wspieranie inicjatyw oraz wspólnych przedsięwzięć na rzecz ogółu społeczności w zakresie:

1. ochrony i poprawy stanu środowiska naturalnego, w tym propagowania edukacji ekologicznej,
2. rozwoju i promocji regionu,
3. inicjowania i kreowania działań społecznych i gospodarczych,
4. propagowania wiedzy i umiejętności praktycznych z zakresu finansów i przedsiębiorczości,
5. popularyzacji wiedzy z zakresu integracji europejskiej,
6. rozwoju zasobów ludzkich,
7. rozwoju turystyki,
8. poprawy stanu bezpieczeństwa,
9. popularyzacji technik informacyjnych,
10. edukacji ekonomiczno-prawnej społeczeństwa,
11. umacnianie kultury regionalnej,
12. rozwoju kontaktów pomiędzy krajowymi a zagranicznymi przedsiębiorcami, organizacjami i samorządami,
13. zmniejszania bezrobocia i stymulowania rozwoju gospodarczego,
14. wzrostu spójności gospodarczej i społecznej,
15. pomocy na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym,
16. pomocy na rzecz osób starszych znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej,
17. pomocy na rzecz osób niepełnosprawnych,
18. wyrównywania szans edukacyjnych,
19. przeciwdziałania współczesnym zagrożeniom występującym wśród dzieci i młodzieży oraz walki z patologiami,
20. propagowania sportu, kultury i wychowania fizycznego,
21. budowania społeczeństwa obywatelskiego,
22. działalności oświatowo-edukacyjnej,
23. rozwoju wspólnoty regionalnej poprzez poprawę jej warunków mieszkaniowych.

Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej. W 2010 r. złożyło wniosek o dofinansowanie projektu pn. „XXX” ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa X na lata 2007-2013, Osi priorytetowej 5 Środowisko i energetyka przyjazna środowisku, Działania 5.4 Rozwój energetyki opartej na źródłach odnawialnych.

Celem projektu jest poprawa jakości stanu powietrza w XXXpoprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych w wyniku budowy instalacji solarnych na budynkach mieszkalnych na terenie miasta. Instalacje solarne służyć będą wyłącznie podgrzaniu ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych z wyłączeniem dla celów prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej.

Cel projektu jest zgodny z celem statutowym Stowarzyszenia. Po dokonaniu rekrutacji osób chętnych do udziału w projekcie, podpisało z tymi osobami stosowne umowy, przyjmując ich jednocześnie w poczet członków Stowarzyszenia. Następnie w dniu 30 maja 2014 r. Stowarzyszenie podpisało z Instytucją Zarządzającą umowę o dofinansowaniu projektu w wysokości 75% kosztów kwalifikowanych. W okresie od grudnia 2013 roku do końca kwietnia 2014 roku członkowie Stowarzyszenia, którzy podpisali umowę udziału w projekcie jako beneficjenci ostateczni wpłacali na konto Stowarzyszenia kwotę X zł na pokrycie wkładu własnego obejmującego 25 % kosztów kwalifikowanych dotyczących dostawy zestawu solarnego oraz 100% kosztów niekwalifikowanych dotyczących montażu instalacji solarnych. Środki te stanowią pokrycie wkładu własnego Stowarzyszenia związanego z realizacją przedmiotowego projektu. Zestawy solarne zostaną wszystkim członkom Stowarzyszenia (solary otrzymują wyłącznie członkowie) przekazane w bezpłatne użyczenie na podstawie stosownej umowy na okres 5 lat od daty rozliczenia końcowego całego projektu. Natomiast po upływie tego okresu zestawy zostaną przekazane członkom nieodpłatnie na własność.

W sierpniu 2014 rozstrzygnięty został przetarg na dostawę i montaż instalacji solarnej, wybrano wykonawcę i przystąpiono do realizacji projektu, która potrwa do 31 maja 2015 roku.

W wyniku przetargu zakładana wartość inwestycji uległa zmniejszeniu, wobec czego część wpłaconego wkładu własnego „zostanie” w grudniu 2014 roku zwrócona beneficjentom ostatecznym. Kwota nadpłaty wynosi ok. Xzł/ 1 instalacja solarna.

W listopadzie 2014 roku Stowarzyszenie „XX" złożyło zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy otrzymane przez Stowarzyszenie wpłaty od mieszkańców-członków Stowarzyszenia tytułem wniesienia wkładu własnego w wysokości 25% wartości zestawu instalacji solarnej oraz 100% kosztów montażu instalacji solarnej na budynkach mieszkalnych, określone po postępowaniu przetargowym, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarowi usług oraz kiedy powstaje obowiązek podatkowy w związku z dokonanymi wpłatami przez członków Stowarzyszenia?
2. Czy Stowarzyszenie będzie miało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dotyczących towarów/usług związanych z zakupem i instalacją kolektorów słonecznych w wysokości 100% podatku naliczonego wykazanego w fakturach zakupu?
3. Czy nieodpłatne przekazanie mieszkańcom kolektorów słonecznych po 5-letnim okresie trwałości projektu, licząc od dnia ostatecznego rozliczenia końcowego wniosku o płatność dotyczącego projektu, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
4. Czy Stowarzyszenie będzie zobligowane naliczać podatek VAT z tytułu wykorzystania instalacji solarnych przez mieszkańców w okresie trwałości projektu?
5. W przypadku uznania wpłat mieszkańców za zaliczki podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, czy Stowarzyszenie może skorzystać ze zwolnienia do kwoty wpłaconych zaliczek w wysokości 150 000 zł, zgodnie z art. 113 ustawy?

Zdaniem Stowarzyszenia:

Ad. 1.

Otrzymywane przez Stowarzyszenie wpłaty od mieszkańców-członków Stowarzyszenia tytułem wniesienia wkładu własnego w wysokości 25% wartości zestawu instalacji solarnej oraz 100% kosztów montażu instalacji solarnych zamontowanych na budynkach mieszkalnych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z treścią art. 5 i art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług, Stowarzyszenie uważa, że w okresie trwałości projektu nie dojdzie do dostawy towarów, ponieważ w ramach zawartych z członkami Stowarzyszenia umów cywilnoprawnych minimum przez okres 5 lat od otrzymania dofinansowania nie dojdzie do przenoszenia własności na rzecz mieszkańców-członków Stowarzyszenia.

Stowarzyszenie nie zrealizuje dostawy towarów na rzecz mieszkańców w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, do której mogłoby dość jedynie wówczas, gdyby nastąpiło przeniesienie prawa do rozporządzania instalacjami solarnymi jak właściciel. Wpłaty od mieszkańców-członków Stowarzyszenia stanowią częściową refundację kosztów poniesionych na zakup i montaż zestawów solarnych, które zostaną zainstalowane na dachach lub przytwierdzone do ścian budynków mieszkalnych o powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego jednorodzinnego nieprzekraczającej 300 m² lub lokalu mieszkalnego do 150 m².

Stowarzyszenie stwierdza, iż zgodnie z art. 8 ustawy nie będzie wykonywać na rzecz mieszkańców jakichkolwiek świadczeń związanych z budową, czy udostępnianiem solarów, gdyż ewentualne naprawy instalacji dokonywane będą przez podmiot będący dostawcą sprzętu. Stowarzyszenie będzie jedynie administratorem inwestycji. Wobec powyższego Stowarzyszenie stwierdza, że wkład własny mieszkańców-członków Stowarzyszenia stanowiący 25% wartości zestawu solarnego oraz 100% montażu instalacji solarnej zamontowanych na budynkach mieszkalnych poszczególnych mieszkańców stanowi zapłatę przez podmiot trzeci za świadczenie wykonywane przez dostawcę solarów na jego rzecz.

Stowarzyszenie uważa, że nie wykonuje na rzecz mieszkańców dostawy towarów, ani żadnego świadczenia, które mogłoby zostać uznane za świadczenie usług, a w stosunku do otrzymanych od mieszkańców kwot, które w dalszej kolejności są przekazywane na rzecz dostawcy infrastruktury, nie powstanie obowiązek naliczenia podatku.

Ad.2.

Stowarzyszenie nie będzie miało prawa do odliczenia podatku z faktur dotyczących towarów/usług związanych z zakupem i instalacją kolektorów słonecznych. Zdaniem Stowarzyszenia, że z treści art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku VAT w sytuacji, gdy towary i usługi przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W świetle argumentacji przedstawionej w odpowiedzi na pytanie ad 1, Stowarzyszeniu nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach związanych z zakupem i instalacją kolektorów solarnych.

Ad. 3.

Przekazanie mieszkańcom kolektorów słonecznych po 5-letnim okresie trwałości projektu, licząc od dnia ostatecznego rozliczenia końcowego wniosku o płatność dotyczącego projektu, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z argumentacją zawartą w uzasadnieniu do pytania 1 i 2, Stowarzyszenie stwierdza, iż kolektory solarne nie będą wykorzystywane do wykonywania działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym brak jest związku wytworzonych instalacji solarnych z działalnością opodatkowaną i w rezultacie nie zostanie spełniona przesłanka powodująca konieczność opodatkowania podatkiem od towarów i usług nieodpłatnego przekazania instalacji na rzecz mieszkańców po zakończeniu okresu trwałości projektu, na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy.

Ad. 4.

Stowarzyszenie nie będzie zobligowane naliczać podatku z tytułu nieodpłatnego wykorzystania instalacji solarnych w okresie trwałości projektu. W opisanej powyżej sytuacji Stowarzyszenie uważa, iż nie powstanie konieczność naliczenia podatku z tytułu nieodpłatnego wykorzystania instalacji solarnych w okresie trwałości projektu z uwagi na brak wystąpienia nieodpłatnej dostawy towaru. Stoi na stanowisku, iż przepis art. 7 ust. 2 ustawy nie będzie miał zastosowania, gdyż w czasie okresu trwałości projektu nie dojdzie do przekazania instalacji na rzecz członków Stowarzyszenia. W okresie trwałości projektu nie wystąpi nieodpłatne świadczenie usług podlegających opodatkowaniu w nawiązaniu do przepisu art. 8 ust. 2 ustawy.

Ad.5.

W przypadku uznania wpłat mieszkańców za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT Stowarzyszenie uważa, iż wszystkie wpłaty dokonane przez mieszkańców należy opodatkować podatkiem VAT w świetle art. 113 ust. 1 i ust. 2 pkt 3.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie z art. 7 ust. 2 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatne przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

• jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi (art. 8 ust. 2a ustawy).

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy – za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Kwestie związane z rejestracją podatników reguluje art. 96 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 96 ust. 1, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Zgodnie z art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
   
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
   
   
   1. transakcji związanych z nieruchomościami,
      
   2. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
      
   3. usług ubezpieczeniowych
      
      
   - jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.
   
   
3. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1 (art. 113 ust. 11 ustawy).

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca będący zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT realizuje ww. projekt w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa X na lata 2007-2013, Osi Priorytetowej 5 Środowisko i energetyka przyjazna środowisku Wartość dofinansowania wynosi 75% kosztów kwalifikowanych. Celem projektu wykonanie robót polegających na zakupie i montażu instalacji solarnych dla potrzeb podgrzania ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych. Zamontowane instalacje solarne będą na budynkach, które są zaliczane do budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa nie przekracza 300 m². Stowarzyszenie w celu realizacji projektu dokonało rekrutacji osób chętnych do udziału w projekcie, podpisało z nimi umowy przyjmując ich jednocześnie w poczet członków. Zgodnie z zawartymi umowami beneficjenci wpłacili na konto Stowarzyszenia 25% kosztów dostawy zestawu solarnego oraz 100% kosztów montażu instalacji solarnych. Po wykonaniu projektu instalacja solarna będzie przekazana w bezpłatne użyczenie na okres 5 lat, po tym okresie przekazana nieodpłatnie członkom na własność

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących opodatkowania wpłat dokonywanych przez mieszkańców celem współfinansowania projektu należy podkreślić, że aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dostawcą towarów lub usługodawcą a odbiorcą, a w zamian za wykonanie świadczenia powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem i przekazanym za nie wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dana czynność, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dokonującego dostawy lub świadczącego usługę.

Jednocześnie należy wskazać, że czynność może być odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie. W istocie okoliczność, czy transakcja została dokonana po cenie niższej, czy też wyższej od kosztu świadczenia, nie ma znaczenia dla zakwalifikowania transakcji jako „transakcji odpłatnej” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bowiem to ostatnie pojęcie wymaga wyłącznie istnienia bezpośredniego związku między dostawą towarów lub świadczeniem usług a świadczeniem wzajemnym (wynagrodzeniem) rzeczywiście otrzymanym przez podatnika.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata. Wyjątkiem jest uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów czy świadczenia usług.

W niniejszej sprawie czynnością, jakiej Stowarzyszenie dokonuje na rzecz mieszkańca, biorącego udział w projekcie, jest wykonanie usługi polegającej montażu wraz z dostawą zestawów solarnych na budynkach mieszkalnych, na poczet wykonania której pobrało określoną w umowie wpłatę.

Nie można zatem uznać, że wpłaty wnoszone przez osoby fizyczne (mieszkańców) deklarujące uczestnictwo w projekcie pozostają „w oderwaniu” od czynności, które wykonuje Stowarzyszenie – zachodzi bowiem związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami a zobowiązaniem się Stowarzyszenia do wykonania określonych czynności. Należy zauważyć, że we wskazanej sytuacji istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami a zindywidualizowanym świadczeniem na rzecz uczestnika programu, które wykonuje Wnioskodawca. Należy również zauważyć, że stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy, Stowarzyszenie zawierając umowę z wykonawcą na dostawę i montaż instalacji solarnych oraz umowy z mieszkańcami, wchodzi w rolę świadczącego usługę. Tym samym wpłaty otrzymywane od mieszkańców stanowią wynagrodzenie z tytułu świadczonych przez Stowarzyszenie usług na rzecz mieszkańców. Oznacza to, że dokonane wpłaty, o których mowa we wniosku, stanowiły zaliczki na poczet usługi zamontowania zestawów solarnych.

W związku z powyższym dokonywane przez mieszkańców wpłaty z tytułu uczestnictwa w projekcie dotyczą świadczenia usługi montażu wraz dostawą zestawów solarnych na rzecz mieszkańców (osób fizycznych), co wskazuje, że świadczenia, co do których Stowarzyszenie zobowiązało się w ramach podpisanych z mieszkańcami umów, stanowią odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z przywołanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skoro Wnioskodawca od listopada 2014 r. jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, nie może skorzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą, zawartą w art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

W myśl ust. 5 pkt 3 lit. a ww. artykułu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 1, z tytułu świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych.

W świetle ust. 7 powołanego artykułu, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu — z chwilą upływu terminu płatności.

Na podstawie ust. 8 ww. artykułu, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania wpłat dokonywanych przez mieszkańców oraz momentu powstania obowiązku podatkowego należało uznać za nieprawidłowe. Bowiem, - jak wskazano we wniosku - właściciele nieruchomości dokonują wpłat z tytułu usługi montażu wraz dostawą zestawów solarnych przed wykonaniem tychże usług montażu , to obowiązek podatkowy powstaje w momencie otrzymania wpłaty (zaliczki), zgodnie z art. 19a ust. 8 ww. ustawy.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej prawa do odliczenia, to zgodnie z art. 86 ust. 1 ww. ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a cyt. ustawy).

Z powyższego uregulowania wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione jednocześnie warunki: odliczenia dokonuje podatnik VAT oraz towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Zatem, odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza jednocześnie możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Ponadto z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego, może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

Istotna jest intencja nabycia, jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas – po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług wymogów formalnych – odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go przepisy ustawy (art. 88 cyt. ustawy) lub aktów wykonawczych.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. W myśl art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Jeżeli Stowarzyszenie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, to analizując okoliczności niniejszej sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa należy uznać, że w niniejszej sytuacji przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zostaną spełnione i Stowarzyszenie będzie miało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ich poniesienie, pod warunkiem niezaistnienia okoliczności określonych w art. 88 ustawy, ograniczających to prawo. W sytuacji, gdy Stowarzyszenie będzie korzystało ze zwolnienia określonego w powołanych wyżej przepisach to prawo do odliczenia nie będzie przysługiwało.

W kwestii bezpłatnego użyczenia, jak i nieodpłatnego przekazania kolektorów słonecznych na własność mieszkańcom, po 5–letnim okresie wskazać należy, że działania te nie będą stanowiły odrębnych czynności. W przedmiotowej sprawie czynnością podlegającą opodatkowaniu jest świadczenie usługi montażu wraz z dostawą kolektorów słonecznych. W konsekwencji, zarówno bezpłatne użyczenie, jak i nieodpłatne przekazanie kolektorów słonecznych po 5 latach nie będą czynnościami powodującymi powstanie obowiązku podatkowego.

Odnosząc się natomiast do kwestii zasadności stosowania przez Stowarzyszenie zwolnienia podmiotowego stwierdzić należy, że jeżeli wartość sprzedaży opodatkowanej w postaci zaliczek w ciągu roku podatkowego nie przekroczyła kwoty 150.000 zł, to Stowarzyszenie ma prawo skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, o ile (pomimo dokonania zgłoszenia rejestracyjnego) nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jednakże w sytuacji, gdy wartość sprzedaży u Stowarzyszenia, jako podatnika zwolnionego od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, to zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę (art. 113 ust. 5).

Jednocześnie wskazać należy, że stosownie do treści art. 113 ust. 4, Stowarzyszenie korzystając ze zwolnienia podmiotowego na mocy ust. 1 lub 9 może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem m-ca, w którym rezygnuje ze zwolnienia.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.