Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-1005/16-4/PP
z 24 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 sierpnia 2016 r. (data wpływu 16 sierpnia 2016 r.), uzupełniony pismem z dnia 18 października 2016 r. (data nadania 19 października 2016 r., data wpływu 20 października 2016 r.) na wezwanie z dnia 4 października 2016 r. (data nadania 5 października 2016 r., data doręczenia 14 października 2016 r.) Nr IPPB4/4511-1005/16-2/PP o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zwrotu zadatku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zwrotu zadatku.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 4 października 2016 r. Nr IPPB4/4511-1005/16-2/PP wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Pismem z dnia 18 października 2016 r. (data nadania 19 października 2016 r., data wpływu 20 października 2016 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 25 lipca 2008 r. została podpisana umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości. Mąż Wnioskodawczyni wpłacił przy zawieraniu umowy zadatek w wysokości 110.000 zł. Sprzedający nie wywiązał się z przyrzeczonej umowy. Mąż Wnioskodawczyni założył sprzedającemu sprawę w sądzie. Po kilku latach zasądzona kwota wyniosła 241.848,99 zł. Kwota ta nie była do odzyskania.

W grudniu 2011 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni i kwota 241.848,99 zł przypadła po 1/3 tzn. 80.616,33 zł jako spadek: Wnioskodawczyni raz dwójce jej dzieci. W dniu 13 grudnia 2012 r. dzieci Wnioskodawczyni dokonały cesji wierzytelności na rzecz Wnioskodawczyni. Po śmierci męża Wnioskodawczyni odbyło się jeszcze kilka rozpraw, ostatecznie sprawa została wygrana. Wnioskodawczyni skierowała sprawę do komornika, jednak koszty egzekucji przekraczały możliwości finansowe Wnioskodawczyni. Biorąc pod uwagę czas do odzyskanie pieniędzy przez komornika oraz możliwa kilkuletnią walkę o zwrot należności Wnioskodawczyni zawarła ugodę w dniu 10 marca 2016 r. i otrzymała kwotę 120.000 zł. Jest to kwota o 10.000 zł wyższa od zadatku.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że w czasie zawierania umowy przedwstępnej Wnioskodawczyni wraz z mężem pozostawała w związku małżeńskim. Wnioskodawczyni wraz z mężem nigdy nie spisywała intercyzy. Opisywana umowa została zawarta w trakcie trwania małżeńskiej wspólnoty majątkowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Wnioskodawczyni zwraca się z zapytaniem, dotyczącym opodatkowania kwoty uzyskanej z tytułu zawarcia ugody według przepisów prawa podatkowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Pieniądze, które były przekazane sprzedającemu w formie zadatku na zakup nieruchomości pochodziły ze wspólnych oszczędności, które wcześniej były opodatkowane. Przez cały czas trwania małżeństwa, a co za tym idzie i w momencie spisywania umowy kupna - sprzedaży Wnioskodawczyni wraz z mężem pozostawała we wspólnocie majątkowej.

Odnosząc się do zaistniałego stanu faktycznego, Wnioskodawczyni uważa, że podatek dochodowy od osób fizycznych powinna zapłacić:

• w 1/2 części od kwoty przypadającej na otrzymany zadatek,
• w całości od kwoty przypadającej ponad zadatek.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się inne źródła (pkt 9).

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy – za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Z przytoczonych powyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychód jest w istocie przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Nie mogą być uznane za przychód takie świadczenia, które mają charakter zwrotny.

Z treści wniosku wynika, że w 2008 r. została zawarta umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości. Na podstawie ww. umowy - mąż Wnioskodawczyni wpłacił sprzedającemu zadatek w wysokości 110.000 zł. Umowa została zawarta w trakcie trwania małżeńskiej wspólnoty majątkowej. Sprzedający nie dotrzymał warunków umowy, w związku z czym mąż wystąpił z pozwem do sądu o zwrot należności. Po śmierci męża w 2011 r., zasądzoną kwotę otrzymała w 1/3 części Wnioskodawczyni oraz 2/3 dwójka jej dzieci. Dzieci Wnioskodawczyni w dniu 12 grudnia 2012 r. dokonały cesji wierzytelności, w wyniku czego cała zasądzona wierzytelność przypadła na rzecz Wnioskodawczyni. W związku z tym, że koszty odzyskania wierzytelności były zbyt wysokie, Wnioskodawczyni w dniu 10 marca 2016 r. zawarła ugodę w wyniku której otrzymała kwotę 120.000 zł, tj. kwotę o 10.000 zł wyższą niż wpłacony zadatek.

W myśl art. 394 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380) – w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. Natomiast § 2 przytoczonego artykułu stanowi, że w razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.

Przez zadatek rozumie się zatem pewną sumę pieniężną lub rzecz daną przy zawarciu umowy. Kwota wręczona kontrahentowi po zawarciu umowy nie może więc być uznana za uiszczoną tytułem zadatku, chyba że co innego wynika z postanowień umowy.

Szczególna rola zadatku ujawnia się w przypadku niewykonania umowy z powodu okoliczności, za które dłużnik ponosi wyłączną odpowiedzialność. W przypadku takim wierzyciel może bez wyznaczenia dodatkowego terminu od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sam go dał, może żądać sumy dwukrotnie wyższej i to bez względu na to czy poniósł szkodę i w jakiej wysokości.

Zatem dany zadatek pełni tu funkcje surogatu odszkodowania za niewykonanie umowy, występuje jako świadczenie o charakterze quasi odszkodowawczym. Zachowanie przedmiotu zadatku lub uzyskany zwrot jego podwójnej wartości nie stanowią jednak odszkodowania, a jedynie pełnią tą samą funkcję. Konsekwencją powyższego charakteru jest – zarówno w przypadku przepadku zadatku, jak i uzyskania sumy dwukrotności przekazanego zadatku – niemożność domagania się uzupełniającego odszkodowania na zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego.

Mając powyższe na uwadze, należy zauważyć, że kwota uzyskana na podstawie ugody w części była świadczeniem zwrotnym, a zatem obojętnym z punktu widzenia obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym ta część uzyskanej kwoty, która odpowiada części zadatku wniesionego i przypadającego na Wnioskodawczynię, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast pozostała kwota stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Organ podatkowy w niniejszej interpretacji nie odniósł się do podanych przez Wnioskodawczynię kwot. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. A konsekwencją opodatkowania dochodów uzyskanych w roku podatkowym oraz zasady samoopodatkowania podatku przez podatnika, jest obowiązek złożenia zeznania, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym w terminie do dnia 30 kwietnia następującego po roku podatkowym (art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu

na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.