Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.83.2017.1.AJ
z 13 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2017 r. (data wpływu 26 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odsetek zasądzonych wyrokiem Sądu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 kwietnia 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w dniu 4 sierpnia 2010 r. w … uległa ciężkiemu wypadkowi komunikacyjnemu. Kierujący samochodem marki VW Transporter w wyniku nienależytej obserwacji przejścia dla pieszych, nie ustąpił Wnioskodawczyni pierwszeństwa, kiedy przechodziła na wyznaczonym przejściu dla pieszych i przodem pojazdu, z lewej strony uderzył Wnioskodawczynię. Uderzenie było tak silnie, że odrzuciło Wnioskodawczynie na kilka metrów od pojazdu. Sprawca przyznał się do winy. Został skazany prawomocnym wyrokiem karnym z dnia 24 listopada 2010 r. (sygn. akt …), na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawiania wolności w zawieszeniu na 3 lata.

Skutki wypadku były bardzo ciężkie. Wnioskodawczyni doznała obrażeń wielomiejscowych, urazu głowy, wstrząśnienia mózgu, wieloodłamowego licznego złamania żeber po stronie prawej (od II do X), stłuczenia płuca prawego, wymagającej natychmiastowej interwencji i pourazowej odmy opłucnowej z nadciśnieniem po stronie prawej, ostrej niewydolności oddechowej, wstrząsu hipowolemicznego, krwiaka przestrzeni zaotrzewnowej, złamania prawego obojczyka, wieloodłamowego złamania miednicy, złamania głowy strzałki lewej, złamania podgłowowego strzałki prawej bez przemieszczenia, stłuczenia obu stawów kolanowych i ud. W badaniach obrazowych stwierdzono również uszkodzenia miąższu wątroby bez rozerwania torebki, złamanie kości łonowej, krzyżowej i biodrowej. Podczas pobytu na oddziale intensywnej terapii Wnioskodawczyni pozostawała w stanie agonalnym. Lekarze z trudem Wnioskodawczynię odratowali. Przebyła Ona wiele operacji i rehabilitacji. Leczenie trwa do dzisiaj.

Wnioskodawczyni w 2011 r. wytoczyła sprawę sądową przeciwko sprawcy wypadku oraz ubezpieczycielowi, która prawomocnie zakończyła się dopiero w grudniu 2016 r. - zasądzającym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w … z dnia 2 grudnia 2016 r.

Zasądzono na rzecz Wnioskodawczyni: zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę na zwiększone potrzeby, utracone zarobki. Wszystkie ww. roszczenia pozostawały w związku z wypadkiem. Ponieważ proces trwał 6 lat, wszystkie ww. roszczenia zostały zasądzone z odsetkami ustawowymi, a od 1 stycznia 2016 r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Łączna kwota tych odsetek wyniosła 127 990 zł 52 gr i została Wnioskodawczyni wypłacona. W wyroku obciążono Wnioskodawczynię kosztami procesu w wysokości 24 315 zł 50 gr.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wypłacone Wnioskodawczyni odsetki podlegają opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, odsetki ustawowe za opóźnienie, o które chodzi w sprawie nie podlegają opodatkowaniu, albowiem:

1. co do zasady, odsetki ustawowe za opóźnienie (a taki charakter mają zasądzone na rzecz Wnioskodawczyni odsetki i to zarówno przed 1 stycznia 2016 r., jak i po tej dacie – nie są to odsetki kapitałowe), nie są w ogóle przychodem, bo nie są wymienione w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2. wyjątki, kiedy odsetki (wszystkie, tzn. nie tylko ustawowe, ale i kapitałowe) mogą być przychodem muszą być ściśle określone w ustawie. Jeśli nie są, to oznacza, że nie stanowią przychodu i nie podlegają opodatkowaniu. I rzeczywiście niektóre odsetki zostały określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprost jako przychód, np. odsetki określone w art. 14 ust. 2 pkt 5 tejże ustawy. Wyjątków tych nie można jednak interpretować rozszerzająco, tzn. nie można ich przez analogię stosować, np. do sytuacji Wnioskodawczyni, w której w żadnym przepisie podatkowym nie wskazano, iż zasądzone na rzecz Wnioskodawczyni odsetki za opóźnienie stanowią źródło przychodu. Wnioskodawczyni uważa, że worek bez dna, jakim jest art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy nie może przesądzać, iż uzyskane przez Nią odsetki są źródłem przychodu, bo gdyby tak miało być, to ustawodawca wskazałby to wprost, jak uczynił to w innych wypadkach, np. w art. 14 ust. 2 pkt 5 tejże ustawy, kiedy chciał, aby odsetki podlegały opodatkowaniu;
3. Wnioskodawczyni uważa, że wszystkie wątpliwości muszą być interpretowane na Jej korzyść, jako podatnika; fakt zatem, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych znajdują się również zapisy o tym, że pewne rodzaje odsetek wolne są od podatku nie pozwalają na dokonanie wykładni na zasadzie a contrario, tj. że „wszystkie rodzaje odsetek podlegają opodatkowaniu, a tylko te wyłączone nie”. Byłoby to wykładnią rozszerzającą oraz stanowiłoby interpretację niezgodną z zasadą, że wszystkie wątpliwości muszą być interpretowane na korzyść podatnika;
4. zasądzone na rzecz Wnioskodawczyni odsetki ustawowe za opóźnienie mają charakter akcesoryjny w stosunku do wypłaconych Jej świadczeń. Akcesoryjność oznacza zależność jednego prawa od drugiego i to tak ścisłą, że prawa te nie mogą istnieć bez siebie. Innymi słowy odsetki nie istnieją bez zasądzonego, z opóźnieniem wynikającym z opóźnienia w spełnieniu świadczenia przez dłużnika, zadośćuczynienia, odszkodowania, renty, itp.
   
   

Skoro zatem zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw (w sprawie Wnioskodawczyni wynika to z Kodeksu cywilnego) wolne są od podatku, to i odsetki od tych świadczeń również. Tak też uznał NSA w wyroku z dnia 17 stycznia 2014 r. (sygn. akt II FSK 289/12), w którym uznał, że odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodów co należność główną, a więc powinny być opodatkowane tak, jak owa należność główna. Sąd uznał, że nie można rozdzielać odsetek od źródła przychodów, więc powinny być one tak samo opodatkowane oraz, że odsetki nie są przychodem z innych źródeł. NSA uznał, iż nie da się z przepisów podatkowych wysnuć wniosku, że odsetki od należności głównej stanowią inne źródła przychodów i można do ich opodatkowania stosować inne fragmenty ustawy. Podobnie wypowiedział się WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 29 czerwca 2016 r. (sygn. akt SA/Gd 380/16), czy WSA w Łodzi w wyroku z dnia 25 marca 2015 r. (sygn. akt I S/Łd 1414/14) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 7 września 2015 r. w sprawie IPTPB2/415-329/14-5/15-S/AK.

Wnioskodawczyni uważa, że odsetki ustawowe spełniają rolę odszkodowawczą tzn. stanowią odszkodowanie (bez konieczności wykazywania dokładnie jego wysokości) za to, że dłużnik opóźnił się w spełnieniu świadczenia. Gdyby Wnioskodawczyni należne świadczenia uzyskała w 2010 r., kiedy miała wypadek i kiedy sprawca i ubezpieczyciel miał obowiązek wypłacenia i zrekompensowania szkody i krzywdy, czyli wypłacenia zadośćuczynienia, odszkodowania, renty i utraconych zarobków, to za te świadczenia Wnioskodawczyni mogłaby nabyć, np. kilka nieruchomości, dochód z najmu przekroczyłby znacznie wypłacone obecnie odsetki. Wnioskodawczyni nie kwestionowałaby wówczas konieczności opodatkowania tego dochodu. Jednakże kwestionuję Ona opodatkowanie odsetek od wypłaconych z opóźnieniem świadczeń, gdyż nie dosyć, że nie rekompensują jak widać szkody jaką poniosła za to, że 6 lat czekała na wypłatę, to jeszcze przez podatek (gdyby uznać, że jest należny) podlegają znacznemu zmniejszeniu.

To, że odsetki są odszkodowaniem w cywilistyce jest przesądzone już wiadomo od czasu kodeksu zobowiązań. Wystarczy odwołać się do wyroku Sadu Najwyższego z dnia 14 listopada 1963 r., w sprawie I CR 870/62, w którym Sąd stwierdził, że „wierzycielowi należą się odsetki od należności stanowiącej wyrównanie szkody jako odszkodowanie za samo opóźnienie (art. 248 § 1 k. z.), a więc jako sui generis „kara” za opóźnienie wykonania zapłaty odszkodowania”. Podobnie i obecnie uważa Sąd Najwyższy. Wystarczy odwołać się do wyroku z dnia 7 marca 2014 r., w sprawie o sygn. akt IV CSK 375/13, gdzie Sąd wskazał, że „obecnie funkcja odszkodowawcza odsetek przeważa nad ich funkcją waloryzacyjną”, bo „zasądzenie odsetek od daty wyrokowania stawiałoby dłużnika w uprzywilejowanej pozycji i skłaniało go do przewlekania procesu o odszkodowanie”. Podobnie Uchwała z dnia 7 grudnia 2006 r. (sygn. akt III CZP 118/06), gdzie Sąd podał, że odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego (art. 481 k.c.) mają odszkodowawczy charakter; stanowią świadczenie uboczne obok świadczenia głównego, mają więc wobec niego znaczenie akcesoryjne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. Ustawodawca sformułował bowiem tak wskazany przepis, aby stanowił on kategorię otwartą. Nie jest bowiem możliwym, aby przewidzieć każdy rodzaj przychodu, który wystąpi. Tym samym z faktu, że ustawodawca nie wymienił wprost odsetek jako źródła przychodu nie można wywodzić wniosku, że odsetki nie podlegają opodatkowaniu. Gdyby tak było, to niektóre rodzaje odsetek nie zostałyby wymienione w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z opodatkowania.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 4 sierpnia 2010 r. uległa wypadkowi komunikacyjnemu. W wyniku wypadku odniosła poważne obrażenie ciała. Wnioskodawczyni w 2011 r. wytoczyła sprawę sądową przeciwko sprawcy wypadku oraz ubezpieczycielowi, która prawomocnie zakończyła się dopiero w grudniu 2016 r. – zasądzającym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 2 grudnia 2016 r. Na rzecz Wnioskodawczyni zasądzono zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę na zwiększone potrzeby, utracone zarobki. Ponieważ proces trwał 6 lat ww. roszczenia zostały zasądzone z odsetkami ustawowymi, a od 1 stycznia 2016 r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Łączna kwota odsetek wyniosła 127 990 zł 52 gr i została wypłacona Wnioskodawczyni.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666) z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłaconych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działowością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie objęte są m.in. odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem świadczeń wymienionych w lit. a)-g) zacytowanego przepisu. To oznacza, że zwolnieniem tym nie są objęte wszystkie odszkodowania (zadośćuczynienia), a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosowanych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych w lit. a)-g) kategorii świadczeń.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380) , zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże, gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego).

Odsetki wypłacone w związku z opóźnieniem wypłaty danego świadczenia nie są wliczane do wartości tego świadczenia. Zgodnie z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 1822, z późn. zm.), do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma więc zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenie główne.

Należy przy tym wskazać, że odsetki są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Dlatego też nie można utożsamiać odsetek z odszkodowaniem, zadośćuczynieniem, czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych odsetek przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie (konkretnie odnosi się do odsetek) – wyraźne zwolnienie. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie pomija odsetek w zwolnieniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia w odniesieniu do dóbr, które w ocenie ustawodawcy zasługują na szczególną ochronę. Zatem, w niektórych sytuacjach ustawodawca w odniesieniu do odsetek przewidział zwolnienie z podatku dochodowego. Zwolnienie takie zostało zawarte m. in. w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, jednakże ww. przepis nie reguluje odsetek za zwłokę w wypłacie zadośćuczynienia i odszkodowania. Ww. odsetki nie korzystają również z innych zwolnień wymienionych w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy, gdyż nie mieszczą się w kategoriach tam wymienionych.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są:

• pkt 52 – odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. Nr 156, poz. 776),
  

• pkt 95 – odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1,
  

• pkt 119 – odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta,
  

• pkt 130 – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a.
  
  

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem/zadośćuczynieniem, czy też innym świadczeniem (odszkodowaniem/zadośćuczynieniem za poniesiony uszczerbek na zdrowiu z tytułu wypadku komunikacyjnego). Potwierdza to orzecznictwo sądów, zgodnie z którym „Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 Kodeksu cywilnego) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe” (por. uchwała SN z dnia 31 stycznia 1994 r., III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). „Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnym sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej” (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały SN z dnia 31 stycznia 1994 r., PS 1997/9/72).

NSA w wyroku z dnia 9 stycznia 2007 r. (sygn. akt II FSK 36/06) stwierdził, że „Posłużenie się w zapisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 1991 r., Nr 80, poz. 350 ze zm.) jedynie pojęciem odszkodowania, bez użycia słowa odsetki powoduje, iż jedynie te pierwsze (odszkodowania), a nie te ostatnie (odsetki), mogą być uznane za zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych”.

Dodatkowo, wskazać należy, że Naczelny Sąd Administracyjnego w wyroku z dnia 24 stycznia 2008 r., sygn. akt II FSK 1629/06, stwierdził, że „(...) Odsetki należne w razie uchybienia przez dłużnika terminowi świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) należy traktować jako wynagrodzenie za przedłużone i pozbawione podstaw prawnych korzystanie z cudzego kapitału. Inaczej rzecz ujmując, jest to odszkodowanie za pozbawienie wierzyciela możliwości dysponowania kapitałem, a tym samym pozbawienie go spodziewanych z tego tytułu korzyści (np. przez korzystną lokatę) (...). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, że głównym motywem legislacyjnym uregulowania takiego jak w art. 481 § 1 K.c. jest uznanie, że wierzyciel ponosi przez opóźnienie co najmniej szkodę w postaci odsetek, na jakie mógłby ulokować otrzymaną w terminie sumę (wyrok z dnia 24 kwietnia 1997 r., sygn. akt II CKN 118/97, OSP 1998, Nr 1, poz. 3, z glosą A. Szpunara). Odsetki zatem są kompensatą tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej. Prowadzi to do konkluzji, że odsetki otrzymane na podstawie wyroku z tytułu opóźnienia dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) stanowią odszkodowanie dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono i jako takie nie są wolne od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)”.

Powyższy pogląd w całej rozciągłości podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, który w wyroku z dnia 11 lipca 2013 r., sygn. akt I SA/Gl 145/13, który dodał, że „w żadnej jednostce redakcyjnej przepisu art. 21 u.p.d.o.f. nie została zakodowana norma o charakterze szczególnym statuująca zwolnienie podatkowe obejmujące wyżej opisane odsetki za zwłokę. Normy takiej nie ma również w innych regulacjach wchodzących w skład systemu prawa obowiązującego. W przepisie art. 21 u.p.d.o.f. zostały natomiast zawarte zwolnienia podatkowe dotyczące innego rodzaju odsetek. Wynik wnioskowania a contrario wskazuje, że odsetki, które nie zostały wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, podlegają opodatkowaniu. Sąd wskazuje, że dokonując interpretacji należy mieć na względzie i tę okoliczność, że zwolnienia podatkowe stanowią odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, co powoduje, że niedopuszczalne byłoby poszerzanie zakresu zwolnień w drodze wykładni; w szczególności wbrew jednoznacznej woli ustawodawcy wyrażonej w przepisie.”

Ponadto w wyroku z dnia 25 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 2626/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zauważył, że cyt. „To, że w świetle prawa cywilnego odsetki te wiążą się i zależą od zasadności roszczenia głównego, nie zmienia zupełnie odrębnego tytułu, z którego wywodzą się odsetki na gruncie podatkowym. Przychód odsetkowy Skarżącego ma swoje źródło nie w odszkodowaniu lub zadośćuczynieniu, lecz w spóźnieniu dłużnika w wypłacie tego odszkodowania i zadośćuczynienia.”

Za słusznością stanowiska tut. organu, przemawia także uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach w wyroku z dnia 23 lutego 2017 r., sygn. akt I SA/GI 1161/16, w którym stwierdzono że „Rozpatrując kwestię charakteru prawnego roszczenia o odsetki należy opowiedzieć się za powszechnym jego traktowaniem jako roszczenia o świadczenie uboczne względem roszczenia o dług główny, zależne od niego i dzielące jego losy, określane mianem roszczenia akcesoryjnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 1992 r., III CZP 86/92, OSNC 1993, nr 1-2, poz. 17). Ich dochodzenie jest uprawnione tylko w razie zasadności dochodzenia długu głównego. Akcesoryjność dotyczy jednak tylko chwili powstania roszczenia o odsetki, później mają już one charakter samodzielny (samoistny) wobec roszczenia głównego i mogą być dochodzone oddzielnie, a nawet niezależnie od wytoczenia powództwa o roszczenie główne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. akt V CSK 231/14 i przywołany tam wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 1990 r., sygn. akt I PR 168/90; Lex nr 1652407). Zatem odsetki za opóźnienie mają względem kwoty zasadniczej odszkodowania charakter akcesoryjny, ale jako takie, nie są częścią składową odszkodowania zasadniczego gdyż opierają się na odrębnym stanie faktycznym i odrębnej podstawie materialnoprawnej (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia z dnia 15 kwietnia 1991 r. III CZP 21/91; OSNC z 1991 r., z. 10-12, poz. 121). Powyższa kwalifikacja stanowi argument przemawiający za możliwością odrębnego traktowania odsetek i należności głównej na gruncie prawa podatkowego.”

Z przedstawionego stanu faktycznego wyraźnie wynika, że Wnioskodawczyni zostało zasądzone odszkodowanie, zadośćuczynienie, renta na zwiększone potrzeby, utracone zarobki wraz z odsetkami ustawowymi. Sąd zasądził zatem należności główne i świadczenie uboczne w postaci odsetek. Gdyby Sąd uważał, że odsetki są zadośćuczynieniem i odszkodowaniem, to włączyłby je do świadczenia głównego, powiększając kwotę zadośćuczynienia i odszkodowania. Skoro tak nie uczynił, to brak jest podstaw, aby traktować odsetki jako zadośćuczynienie i odszkodowaniem. Zatem, nie można przyjąć, że odsetki są zadośćuczynieniem i odszkodowaniem sensu stricte i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie wskazanego we wniosku art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Jak zostało to już wskazane na początku, zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych odsetek przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie (konkretnie odnosi się do odsetek) – wyraźne zwolnienie. Ustawodawca nie pomija bowiem odsetek w zwolnieniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia w odniesieniu do dóbr, które w ocenie ustawodawcy zasługują na szczególną ochronę.

Zatem, skoro ustawodawca nie zamieścił w katalogu zwolnień odsetek przysługujących od zasądzonych Wnioskodawczyni świadczeń, to należy stwierdzić, że odsetki te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze wskazaną powyżej regułą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że na gruncie opisanego we wniosku stanu faktycznego, otrzymane przez Wnioskodawczynię odsetki ustawowe od zasądzonego wyrokiem Sądu zadośćuczynienia, odszkodowania, renty na zwiększone potrzeby oraz utracone zarobki nie podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 jak również pozostałe przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, takiego zwolnienia nie przewidują.

W konsekwencji, odsetki od ww. świadczeń stanowią dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł – o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Tym samym, Wnioskodawczyni ma obowiązek wykazać kwotę przychodu uzyskaną z tytułu otrzymanych odsetek zasądzonych wyrokiem Sądu w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy, w którym nastąpiła ich wypłata.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawczynię we własnym stanowisku interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że zapadła ona w indywidualnej sprawie na tle innego stanu faktycznego, dotyczącego wypłaty odszkodowania wraz z odsetkami zasądzonymi wyrokiem Sądu w Hiszpanii. Z uwagi na to, że otrzymywane odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy oraz odsetki ustawowe za zwłokę wypłacane były z Hiszpanii, zastosowanie w tej sprawie miała Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Hiszpanii o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku podpisanej w Madrycie dnia 15 listopada 1978 r. (Dz. U. z 1982 r. Nr 17, poz. 127).

Wskazać należy, że na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), interpretacje co do zasady wiążą w sprawach, w których zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Z uwagi na powyższe powołana we wniosku interpretacja indywidualna nie może stanowić podstawy prawnej przy wydawaniu niniejszej interpretacji indywidualnej.

Odnosząc się do powołanych wyroków sądów administracyjnych - wskazać należy, że dotyczą one konkretnych, indywidualnych spraw podatników podjętych w określonych stanach faktycznych i są wiążące tylko w tych sprawach. Dlatego, stosownie do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla Organu wydającego interpretację indywidualną.

Ponadto jak wskazano wyżej orzecznictwo sądów administracyjnych w zakresie opodatkowania odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty odszkodowań nie jest jednolite.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.