Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.118.2017.2.MS2
z 12 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 kwietnia 2017 r. (data wpływu 18 kwietnia 2017 r) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka (dalej: Wnioskodawca) nabywa od osób fizycznych będących rezydentami podatkowymi Polski (dalej: Klienci) w drodze odpłatnej cesji wierzytelności z tytułu roszczeń Klientów o wypłatę odszkodowań przez towarzystwa ubezpieczeniowe z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych - sprawcy zdarzenia, za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wypłacone Klientom (osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej) wynagrodzenie z tytułu cesji wierzytelności, z tytułu roszczeń Klientów o wypłatę odszkodowania przez towarzystwa ubezpieczeniowe z tytułu umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów - sprawcy zdarzenia, podlega opodatkowaniu czy też na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy w odniesieniu do wypłacanych na rzecz Klientów wynagrodzeń z tytułu cesji wierzytelności Spółka pełni funkcję płatnika i gdyby wypłacane wynagrodzenia były opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych Spółka jako płatnik zobowiązana byłaby do pobierania stosownych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych?
3. Czy Spółka zobowiązana jest do pobierania zaliczek na podatek dochodowy jeżeli wypłacane kwoty podlegały zwolnieniu z opodatkowania na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 4) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c. W myśl art. 11 ust. 1 ustawy PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przychodami z praw majątkowych w myśl art. 18 ustawy PIT są natomiast w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Należy jednak pokreślić, że katalog z art. 18 ustawy PIT ma charakter otwarty zatem do przychodów z tego źródła zaliczyć można także inne prawa majątkowe, które nie zostały wprost wymienione w ustawie.

W świetle omawianych przepisów, w ocenie Wnioskodawcy wypłacone przez Niego wynagrodzenie z tytułu dokonania na Jego rzecz cesji wierzytelności opisanych w stanie faktycznym stanowi dla Klienta przychód z praw majątkowych w rozumieniu art. 18 ustawy PIT Stanowisko takie potwierdzają także ograny podatkowe:

• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 16 listopada 2011 r. Nr IPPB2/415-784/10-2/MK wskazał, że: mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz wyżej przywołane uregulowania prawne organ podatkowy zauważa, że w przypadku podjęcia decyzji o sprzedaży wierzytelności związanej z nieudaną transakcją nabycia udziałów, sprzedawana wierzytelność będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu w stosunku do przychodu uzyskanego z tytułu sprzedanej wierzytelności.
  
• Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 17 lipca 2012 r. Nr ILPB2/415-416/12-2/TR podkreślił, że: Dochodami ze sprzedaży wierzytelności w wyniku cesji będą z kolei różnice pomiędzy otrzymanymi przez Wnioskodawcę kwotami od podmiotu przejmującego wierzytelność, a poniesionymi kosztami uzyskania przychodu. W świetle art. 21 ust. 1 pkt 4) ustawy PIT wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych. Zwolnienie to nie dotyczy jednak odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 na zasadach ogólnych lub zgodnie z art. 30c podatkiem linowym w wysokości 19% a także dochodów, o których mowa w art. 24 ust. 15 ustawy PIT.
  
  
  

Dokonując literalnej wykładni powołanego przepisu należy stwierdzić, że skoro pojęcie kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń nie zostało zdefiniowane na gruncie ustawy PIT, ze zwolnienia od podatku dochodowego korzystają wszelkie kwoty jakie zostały wypłacone ubezpieczonemu z tytułu poniesionej szkody majątkowej. W ocenie Wnioskodawcy, błędne byłoby stwierdzenie, że ze zwolnienia takiego korzystają jedynie zadośćuczynienia, odszkodowania czy renty wypłacane bezpośrednio przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Przyjąć należy, że gdyby intencją ustawodawcy było dokonanie takiego ograniczenia nie posłużyłby się on pojęciem kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń, ale raczej użyłby pojęcia kwoty odszkodowania oraz wskazałby na ich źródło pochodzenia - towarzystwo ubezpieczeniowe. Przechodząc do wykładni celowościowej, należy stwierdzić, że celem ustawodawcy było zwolnienie z opodatkowania tych kwot wypłacanych osobie poszkodowanej, które stanowią formę restytucji majątku uszczuplonego w wyniku powstałej szkody. Przyjęcie, że zwolnione od opodatkowania są jedynie takie kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczenia, które zostały wypłacone bezpośrednio przez towarzystwo ubezpieczeniowe, prowadziłoby do opodatkowania kwot wypłacanych z tytułu ubezpieczenia przez inny podmiot, który również pełni funkcję restytucyjną. Takie rozumienie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 4) ustawy PIT w ocenie Wnioskodawcy, stanowiłoby naruszenie zasady równości podatkowej, która wymaga by podmioty charakteryzujące się tą samą cechą były traktowane w sposób podobny.

Skoro celem ustawodawcy było wyjęcie z opodatkowania stanu majątku związanego z powstałą szkodą należy stwierdzić, że z opodatkowania zwolnione są wszelkie kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, także te które nie zostały wypłacone bezpośrednio przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Podkreślić należy, że Klienci dokonują odpłatnej cesji wierzytelności przysługujących im wobec towarzystwa ubezpieczeniowego w celu pozyskania środków pieniężnych na pokrycie poniesionej szkody z uniknięciem długotrwałego postępowania sądowego. Zatem z ekonomicznego punktu widzenia wypłata środków pieniężnych przez Wnioskodawcę niczym nie różni się od wypłaty odszkodowania przez towarzystwo ubezpieczeniowe z wyjątkiem terminu rzeczywistego otrzymania środków pieniężnych. Wobec tego należy stwierdzić, że wynagrodzenie wypłacane przez Wnioskodawcę spełnia cel regulacji z art. 21 ust. 1 pkt 4) ustawy PIT. Ponadto, wynagrodzenie otrzymywane przez Klientów nie może zostać uznane za przychód, gdyż nie ma charakteru definitywnego przysporzenia, a jedynie pełni funkcję rekompensaty za poniesione szkody majątkowe. Reasumując, należy stwierdzić, że wypłacane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie z tytułu cesji wierzytelności dotyczących roszczeń o wypłatę odszkodowania przysługujące Klientom wobec towarzystwa ubezpieczeniowego w świetle art. 21 ust. 1 pkt 4) ustawy PIT jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym. Wobec tego w przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca nie jest jako płatnik zobowiązany do pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Natomiast art. 18 ww. ustawy stanowi, że za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zawarte w tym przepisie wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie „w szczególności”. Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich zbycia.

Zgodnie natomiast z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Stosownie do art. 42 ust. 1 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jednakże w przypadku, gdy podatek został pobrany zgodnie z art. 30a ust. 2a, płatnicy, o których mowa w art. 41 ust. 10, przekazują kwotę tego podatku na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca nabywa od osób fizycznych będących rezydentami podatkowymi Polski (dalej: Klienci) w drodze odpłatnej cesji wierzytelności z tytułu roszczeń Klientów o wypłatę odszkodowań przez towarzystwa ubezpieczeniowe z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych - sprawcy zdarzenia, za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu. Z tytułu cesji wierzytelności Wnioskodawca wypłaca na rzecz Klientów wynagrodzenia.

Wierzytelność jest prawem podmiotowym, które w stosunku zobowiązaniowym przysługuje wierzycielowi. Przy podziale praw na majątkowe i niemajątkowe podstawę będzie stanowił interes, jaki one realizują. Prawa majątkowe związane są z interesem ekonomicznym danego podmiotu. Będą to więc także wierzytelności, wynikające ze stosunków zobowiązaniowych, w wysokości wartości świadczeń majątkowych.

Instytucja zmiany wierzyciela została określona w artykułach 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przeniesienie takie w prawie cywilnym jest określane jako przelew wierzytelności (cesja). Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew wierzytelności powinien być dokonany też w formie pisemnej. W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelności, wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne. Na gruncie przepisów podatkowych transakcja odpłatnego zbycia wierzytelności jest zdarzeniem wywołującym określone skutki podatkowe.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że wypłacane wynagrodzenia stanowią dla Klientów przychód z praw majątkowych, od których Wnioskodawca jako płatnik zobowiązany jest odprowadzić zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jednocześnie należy wskazać, że wynagrodzenia wypłacane przez Wnioskodawcę, nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z tym przepisem, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
   
   

Wypłacane przez Wnioskodawcę wynagrodzenia nie spełniają warunku określonego w ww. przepisie, bowiem nie są one wypłacane przez towarzystwo ubezpieczeniowe z tytułu zawartego ubezpieczenia, a jedynie wynagrodzeniami wypłacanymi w związku z nabyciem w drodze odpłatnej cesji wierzytelności z tytułu roszczeń Klientów o wypłatę odszkodowań przez towarzystwa ubezpieczeniowe.

Zatem za nieprawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym z opodatkowania zwolnione są wszelkie kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, także te które nie zostały wypłacone bezpośrednio przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Z samej bowiem konstrukcji umowy ubezpieczenia wynika, że wypłaty odszkodowania dokonuje ubezpieczyciel.

Wskazuje na to treść art. 805 § 1 ustawy Kodeks cywilny, który mówi, że przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Zatem z umowy ubezpieczenia wynika, że obowiązkiem ubezpieczającego jest zapłata składki, natomiast obowiązkiem zakładu ubezpieczeń jest spełnienie określonego świadczenia, tj. wypłata odszkodowania.

Reasumując, wypłacane przez Wnioskodawcę kwoty nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegają opodatkowaniu jako przychód z praw majątkowych, od których Wnioskodawca – płatnik, zobowiązany jest odprowadzić zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych wskazać należy, że dotyczą one tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym czy zdarzeniu przyszłym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe pomimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.