Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-2.4010.44.2017.1.AZ
z 8 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 kwietnia 2017 r. (data wpływu 26 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów świadczeń z tytułu zadośćuczynienia, renty wyrównawczej, zwrotu kosztów leczenia, odsetek ustawowych od tych świadczeń oraz kosztów procesu w części poniesionej przez Spółkę (w tym kosztów zastępstwa procesowego), wypłaconych na rzecz byłego pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów świadczeń z tytułu zadośćuczynienia, renty wyrównawczej, zwrotu kosztów leczenia, odsetek ustawowych od tych świadczeń oraz kosztów procesu w części poniesionej przez Spółkę (w tym kosztów zastępstwa procesowego), wypłaconych na rzecz byłego pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z o.o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest producentem odzieży, między innymi spodni dżinsowych. Spółka posiada własny zakład produkcyjny. W 2003 r. jeden z zatrudnionych w Spółce pracowników (dalej: „Pracownik”) uległ wypadkowi w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych.

W związku z odniesionym urazem Pracownik wystąpił z wnioskiem o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy. Spółka nie zgodziła się z roszczeniem pracownika, w związku z czym sprawa trafiła do Sądu Cywilnego. Sporną kwestią był fakt czy schorzenia i dolegliwości Pracownika są następstwem wypadku przy pracy.

Sąd ustalił prawidłowy stan faktyczny, zauważając w uzasadnieniu wyroku, że Pracownik spełniał wszelkie wymogi pracodawcy odnośnie zatrudnienia na zajmowanym stanowisku, przeszedł szkolenia BHP, dysponował aktualnymi badaniami lekarskim. Wnioskodawca dysponuje aktualnymi na czas opisywanego zdarzenia badaniami lekarskimi dopuszczającymi Pracownika do pracy na zajmowanym stanowisku oraz zaświadczeniem o odbyciu szkolenia okresowego w dziedzinie Bezpieczeństwa i Higieny pracy oraz zaliczeniu egzaminu sprawdzającego wiedzę Pracownika z tego szkolenia.

Po dokonaniu oceny wszystkich ustalonych w sprawie okoliczności, Sąd przyjął, że podstawę odpowiedzialności Spółki stanowi art. 435 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459; dalej: KC). Przepis ten statuuje odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. To znaczy, że pracodawca nie musi ponosić winy, aby została przypisana mu odpowiedzialność za szkodę Pracownika.

Jak stwierdził Sąd orzekający w sprawie, odpowiedzialność deliktowa na zasadzie ryzyka (określona w art. 435 KC) obejmuje także pewne zdarzenia losowe, nie zawinione przez nikogo. Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka „nie wymaga bowiem wykazania bezprawności działania sprawcy szkody”. Sąd uznał dalej, że „w tej sytuacji, nawet przy przyjęciu, że pozwana spółka w zakresie zatrudnienia powódki przestrzegała wszystkich zasad, norm bezpieczeństwa i higieny pracy to i tak ponosi odpowiedzialność deliktową za powstały u niej rozstrój zdrowia, pozostający w normalnym związku przyczynowym ze świadczeniem umówionej pracy”.

Sąd ocenił, że wypadek jest pośrednią przyczyną stwierdzonego obecnie stanu zdrowia Pracownika, którego znamiona kliniczne są wypadkową kilku przyczyn - przebytego wypadku, zmian zwyrodnieniowych istniejących przed zdarzeniem oraz przebytego zabiegu operacyjnego, który został wykonany trzy lata po wypadku. Co więcej Sąd stwierdził, że Spółka jako „odpowiedzialna” na zasadzie ryzyka odpowiada także za przyspieszenie rozwoju chorób samoistnych, które według przeważającego prawdopodobieństwa nie nastąpiłyby bez zdarzenia je wyzwalającego.

W odniesieniu do roszczeń Pracownika Sąd uznał, że „co do zasady roszczenia są zasadne, gdyż w związku ze schorzeniem w narządach ruchu z uwagi na następstwa urazu spowodowanego wypadkiem przy pracy, powódka doznała szkody majątkowej w postaci zmniejszenia zarobków oraz zmniejszenia widoków na przyszłość [...]. Wyrządzona także została szkoda majątkowa przejawiająca się w cierpieniach fizycznych związanych z przebiegiem leczenia i rehabilitacji oraz odczuwanych do chwili obecnej dolegliwościach bólowych i braku możliwości wykonywania wszystkich czynności domowych”.

Sąd zobowiązał Spółkę do zapłaty na rzecz Pracownika określonych w wyroku kwot z tytułu:

• zadośćuczynienia,
• renty wyrównawczej,
• zwrotu kosztów leczenia.
  
  

Opisane powyżej kwoty powiększone zostały o odsetki ustawowe, naliczane do momentu zapłaty. Koszty postępowania sądowego zostały wzajemnie zniesione (strony pozostały przy kosztach poniesionych w sprawie - koszty poniesione przez stronę w toku procesu nie zostały jej zwrócone przez przeciwnika procesowego).

Spółka rozważa możliwość zaliczenia zasądzonych przez Sąd wydatków do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: „PDOP”).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwotę wypłaconych, na rzecz byłego pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy, świadczeń z tytułu zadośćuczynienia, renty wyrównawczej, zwrotu kosztów leczenia, odsetek ustawowych od tych świadczeń oraz kosztów procesu w części poniesionej przez Spółkę (w tym kosztów zastępstwa procesowego), których podstawę stanowi wyrok Sądu, obciążający Wnioskodawcę na zasadzie ryzyka, Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwotę wypłaconych, na rzecz byłego pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy, świadczeń z tytułu zadośćuczynienia, renty wyrównawczej, zwrotu kosztów leczenia, odsetek ustawowych od tych świadczeń oraz kosztów procesu w części poniesionej przez Spółkę (w tym kosztów zastępstwa procesowego), których podstawę stanowi wyrok Sądu, obciążający Wnioskodawcę na zasadzie ryzyka, Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1888, z późn. zm., dalej: ustawy o PDOP), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Przywołana regulacja wskazuje, że kosztem uzyskania przychodów jest wydatek, który spełnia łącznie wskazane poniżej warunki:

• został poniesiony przez podatnika (podatnik poniósł ekonomiczny ciężar wydatku),
• ma charakter definitywny (nie może być zwrócony podatnikowi z żaden sposób),
• pozostaje w związku z uzyskiwanymi przez podatnika przychodami, przy czym
• związek ten może mieć charakter bezpośredni bądź pośredni,
• jest należycie udokumentowany przez podatnika,
• nie został wskazany przez ustawodawcę w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.
  
  

W doktrynie podatkowej podkreśla się, że każdy wydatek, aby można go było zaliczyć w ciężar kosztów podatkowych musi mieć swoje gospodarcze uzasadnienie dla przedsiębiorcy, a jego poniesienie jest racjonalne z punktu widzenia prowadzonej działalności gospodarczej.

Opisane we wniosku i ponoszone przez Spółkę wydatki są konsekwencją zatrudnienia Pracownika (wydatki pracownicze), dotyczą całokształtu działalności gospodarczej, a obowiązek ich poniesienia wynika wprost z przepisów prawa - świadczenia zostały zasądzone na podstawie przepisów KC.

Tego rodzaju wydatki, mające charakter odszkodowawczy, stanowią wydatki związane z funkcjonowaniem podatnika (przedsiębiorcy), jako takiego, pośrednio przyczyniając się do uzyskania przychodu.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że wypadki przy pracy mogą mieć swe źródło między innymi w zawinionym zachowaniu pracodawcy, polegającym na niezachowaniu należytej staranności w ramach wykonywania działalności gospodarczej. Mogą jednak również mieć swą przyczynę, jak to miało miejsce w opisanym przez Spółkę stanie faktycznym, w samej działalności przedsiębiorstwa nawet wówczas, gdy pracodawcy nie można przypisać winy w zaistnieniu wypadku. Zatem renta wyrównawcza może być następstwem wypadku zawinionego przez pracodawcę jak i tego, za który pracodawca ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

Przedstawione wyżej rozróżnienie ma zastosowanie także do reguł odpowiedzialności rządzących wypłatą świadczeń z tytułu zadośćuczynienia, renty wyrównawczej, zwrotu kosztów leczenia, kosztów zastępstwa procesowego oraz odsetek ustawowych od tych świadczeń, dotyczy wyrównania poszkodowanemu pracownikowi uszczerbku w wynagrodzeniu, lub całkowitego utracenia tegoż wynagrodzenia w następstwie wypadku przy pracy. O ile bowiem niezależnie od tego, która z przyczyn wypadku przy pracy zaistniała, obowiązkiem pracodawcy jest naprawienie szkody (wypłaty renty), o tyle wydatek związany z jej naprawieniem ma w prawie podatkowym odmienny charakter w zależności od podstawy odpowiedzialności za wypadek przy pracy.

W ocenie Wnioskodawcy wypłacenie przez pracodawcę odszkodowania za wypadek przy pracy powstały z jego winy nie może być uznane za koszt uzyskania przychodu. Nie jest bowiem celem i nie mieści się w najszerszym nawet pojęciu prowadzenia działalności gospodarczej powodowanie (zawinienie) wypadków przy pracy i wypłacanie z tego tytułu odszkodowań. Nie sposób więc przyjmować, że wypłacenie odszkodowania w takim przypadku ma związek z osiąganiem przychodu, który jest celem działania pracodawcy.

Odmiennie natomiast, przy odpowiedzialności pracodawcy opartym na zasadzie ryzyka, wypłata świadczeń z tytułu zadośćuczynienia, skapitalizowanej renty wyrównawczej, renty wyrównawczej (za odpowiedni, uzasadniony okolicznościami sprawy okres), zwrotu kosztów leczenia wraz z odsetkami ustawowymi oraz zapłatą kosztów postępowania, którego celem było zasądzenie przez Sąd o obowiązku poniesienia przez Spółkę kosztów związanych z wypadkiem przy pracy byłego pracownika, nie wykracza poza zakres działalności gospodarczej. Mieści się w pojęciu kosztów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Nie wykracza także poza cel działalności jakim jest osiągnięcie przychodu lub zabezpieczenie jego źródła, gdyż możliwość zaistnienia wypadku, w przypadku którego odpowiedzialność jest oparta na zasadzie ryzyka, jest nierozerwalnie związana z normalnym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa.

Ustawodawca założył, że prowadzenie działalności gospodarczej niesie z sobą określone ryzyko zaistnienia wypadków przy pracy. Wówczas odpowiedzialność za wypadek przy pracy jest oparta na zasadzie ryzyka związanego z prowadzeniem na własny rachunek przedsiębiorstwa wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody - art. 435 § 1 KC. Dlatego wypłata odszkodowania za wypadek przy pracy oparta na zasadzie ryzyka jest wydatkiem mieszczącym się w pojęciu tzw. kosztów pracowniczych, niezbędnych do osiągnięcia celu w postaci uzyskania przychodu. Dlatego nie ma podstaw prawnych eliminowanie tego rodzaju wydatków z kosztów uzyskania przychodu

Dodatkowym argumentem przemawiającym za powyższą tezą jest okoliczność, że w art. 16 ust. 1 punkt 16 ustawy o PDOP ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodu jedynie jednorazowe odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra, które nie znajdują zastosowania w rozpoznawanej sprawie. Oznacza to, a contrario, że inne wypadki przy pracy nie są ustawowo wyłączone z kategorii kosztów uzyskania przychodu. Przepis art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o PDOP dotyczy wyłącznie jednorazowych odszkodowań, o których mowa w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1242 ze zm.) i nie może odnosić się do innych odszkodowań (świadczeń), nawet jednorazowych, wypłacanych przez zakład pracy (pracodawcę) na podstawie innych przepisów, np. przepisów KC (patrz: Stefan Babiarz (...), Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz 2010, Warszawa 2010, s. 597-599).

Wnioskodawca zwraca uwagę, że podobnym zagadnieniem do przedstawionego w niniejszym wniosku o wydanie interpretacji podatkowej zajmował się Wojewódzki Sąd Administracyjny („WSA”) w Łodzi w wyroku o sygnaturze I SA/Łd 1313/10. Sąd ten komentując stanowisko organu interpretacyjnego stwierdził, że „nie ma przy tym racji organ interpretacyjny wywodząc, że celem wypłaty renty wyrównawczej nie jest uzyskanie przychodu lecz zwolnienie się pracodawcy z zobowiązania będącego następstwem wypadku przy pracy, wobec czego nie ma związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu”. W uzasadnieniu Sądu dalej czytamy „wypłata odszkodowania (renty wyrównawczej) nie wykracza poza szeroko pojęty zakres działalności gospodarczej. Mieści się w pojęciu kosztów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Nie wykracza także poza cel działalności jakim jest osiągnięcie przychodu, gdyż możliwość zaistnienia wypadku, za który odpowiedzialność jest oparta na zasadzie ryzyka jest nierozerwalnie związana z normalnym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Dlatego wypłata odszkodowania za wypadek przy pracy oparta na zasadzie ryzyka jest wydatkiem mieszczącym się w pojęciu tzw. kosztów pracowniczych, niezbędnych do osiągnięcia celu w postaci uzyskania przychodu”.

Podobnie WSA we Wrocławiu, w wyroku o sygnaturze I SA/Wr 538/10, stwierdzając: „Tego rodzaju wydatki, mające charakter odszkodowawczy, stanowią - według Sądu - niewątpliwie wydatki związane z funkcjonowaniem podatnika (przedsiębiorcy), jako takiego, pośrednio przyczyniając się do uzyskania przychodu”.

Stanowisko Wnioskodawcy zostało również potwierdzone m in. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach („organ”) w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z 4 września 2014 r. (sygn. IBPBI/2/423-716/14/JD), w której organ potwierdził, że wydatki poniesione na odszkodowania dla pracowników wnioskodawcy, którzy ulegli wypadkom mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów „mają bowiem służyć zachowaniu i zabezpieczeniu źródeł przychodów - przyczyniają się bowiem do umacniania pozytywnych relacji z pracownikami Spółki poprzez kreowanie świadomości, że w przypadku ewentualnego wypadku przy pracy mogą oni i ich najbliżsi liczyć na wsparcie finansowe ze strony Spółki”.

W tym kontekście, w ocenie Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym Spółka będzie miała prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na wypłatę Pracownikowi świadczenia z tytułu zadośćuczynienia, renty wyrównawczej, zwrotu kosztów leczenia, kosztów zastępstwa procesowego, odsetek ustawowych od tych świadczeń oraz poniesionych kosztów procesowych. Podsumowując, z przedstawionej argumentacji wynika, że istnieje związek między świadczeniami odszkodowawczymi na rzecz pracowników a uzyskaniem przychodów (zachowaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów). Poniesione na rzecz Pracownika wydatki z tytułu zadośćuczynienia, renty wyrównawczej, zwrotu kosztów leczenia, odsetek ustawowych od tych świadczeń oraz kosztów procesu w części poniesionej przez Spółkę (w tym kosztów zastępstwa procesowego), będące konsekwencją wypadków przy pracy, pozostają w związku z prowadzoną przez spółkę działalnością, a ich poniesienie miało racjonalne i ekonomiczne uzasadnienie.

Należy zatem zgodzić się ze stanowiskiem, że wynikające z przepisów prawa wydatki ponoszone przez spółkę na rzecz byłych pracowników, tj.:

• zwrot kosztów leczenia, mającego związek z wypadkiem przy pracy;
• przyznanie tzw. renty wyrównawczej;
• zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, spowodowaną wypadkiem przy pracy;
• z tytułu kosztów procesu (w tym zastępstwa procesowego) w części poniesionej przez spółkę,

- stanowią koszty uzyskania przychodów, które winny być rozpoznane w dacie ich poniesienia, stosownie do art. 15 ust. 1, ust. 4d i ust. 4e ustawy o PDOP.

W związku z powyższym Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.